19 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3
19 Temmuz 1939 ÇARŞAMBA DIŞ POLİTİKA | İ İtalyanın marnasız hareketi İtalya hükümeti, Fransaya tevdi ettiği resmi bir notada Hatayın Tür- kiyeye terkini kabul edemiyeceğini beyan etmektedir. İtalya bunu ka- bul etmeğe davet edilmediği cihetle, İtalyan notası, başkalarının işine fu- zuli bir müdahaleden ibarettir. Nasıl ki nota Pariste öyle telâkki edilmiş ve cevaptan müstağni görülmüştür. Filhakika İtalyanın ileri sürdüğü kuk prensipleri gülünç denecek de- recede çürüktür. İtalya, notasında Hatayın Türkiyeye iadesini iki nok- tadan «yolsuz» bulmaktadır: | — 1920 şenesi nisanında yapı- lan San Remo anlaşmasının hüküm- lerine muhalif olması itibariyle. 2 — Manda altında bulunan bir memleketin başkalarına — terkedil- mesi dolayısiyle. Her şeyden evvel, şunu söyliye- lim ki İtalyayı, böyle imzalanan an- lnşmnlam riayetkâr ve milletler ce- yetine taraftar görmeğe alışmış değiliz. Hukuk ilminin eski bir pren sibi vardır: «Hak aramak için ada let kapısına gelenlerin kendi elleri te- miz olmalıdır.» Paris, 18 (A.A.) — General İron sidein Varşovaya — muvasalatından bahseden Boussard, Petit Journal ga- zetesinde diyor ki: İngilizler uyumuyorlar, Avrupa- da ve Asyada bütün ihtiyat tedbir- lerini alıyorlar. Bir sürpriz darbesi | yapılamaz. Lonüra, 18 (A.A.) — Daily Herald gazotesi, hükümetin, Irlanda — cum- huriyet ordusunun son fasliyetlerine İtalyanın elleri kana boyanmış- tır. Habeşistanı ve Arnavudluğu is- tilâ eden bir devletin milletler cemi- yetinden bahsetmesi en hafif tabir- le küstahlıktır. Fakat istinat edilen prensipler de çürüktür: İtalya, San Remo anlaşmasından bahsediyor. Malümdüur ki 1920 se- nesi nisanında yapılan bu anlaşma, i senenin ağustosunda İstanbul hükümetine imzalattırılan Sevre mu- ühedesine esas teşkil etmişti. Sevre Türk azmi karşısında| * suya düşmüştür. Sevre muahedesi- Bin kendisi suya düştükten sonra öy le bir muâhede hazırlamak için ya- Pılan bir anlaşmanın hâlâ mer't ol Yduğünu iddia etmek şaşkınlık alâ- Teti olsa gerektir. Kaldı ki 1920 an , zaman. henüz o Zamanlâi «Sancak» ve bugünkü Ha tay hakkındaki 1921 teşrinievvel Ankara itilâfı imzalanmamış ve ce bup hududları çizilmemişti bile. Ha- Fayın hududları da Manda içindeki Fiyasi vaziyeti de 1920 senesinden Sonra tesbit eti Milletler cemıyelı Mmisakına ge lince; İtalyanın bundan bahsetmesi bile gülünçtür. İtalyaya bu nokta- da verilecek yegâne cevap, böyle Tuhunu aslâ kavrıyamıyacağı - şeyle- Te karışmamasıdır. ler şeye rağmen, İtalyanın Ha- fay anlaşmasından dolayı pek ziya- canı sıkılmış olmasına hayret et- Memek lâzımdır. Eğer Hatay, Tür- W'yı Fransadan ayıran bir dâva ©larak devam edip kalsaydı, İtalya ündan pek ziyade memnun kalır- &. Ve bu dâvada Türkiyenin haklı Olduğunu iddia etmekte - tereddüd Üimezdi. Hattâ diyebiliriz ki, eğer Türkiye Hatayı, İtalyanın ve AL "'lnvumn Çekoslovakya ve Arna- ı'*dlukı. yaptıkları gibi, bir emriva- | ile işgal etmiş olsaydı, otoriter| Çvletler gene memnun kalacaklar- talyanın canını sıkan noktalar "“"lırdır — Hatay - itilâfı Türkiye ile '“"ın arasında daha şümullü bir 4Maya zemin olması; — İkinci bir sebeb de Hatayın y ÜYi arrtmdan, “şülerma yola hi Smin edilmiş bulunması. Mua- ü"tnn ancak bu tarzda değişebi- Rine dünyayı inandırmıya çal- Otoriter devletlerin, Hatay an- Bi e kl:ırıııındı şaşırdıkları tah- biş yalya notasını da bu şaşkınlığın | Meş Hcesi olarak kabul etmek icap A. Ş. ESMER B GA eee Beneş Bugün Londraya . varacak lu.. dv- 18 (Radyo) — Sabık Çe- 'akya cumhur reisi Dr. Bene- ne UVasalâtı yarın bekleniyor. Danzigt (ANADOLU) HABERLE R Journal de Saint - Brice yazıyor: Fransız - Leh beraberliği haz | Jlanmakta olan mukavelerlde, ittifa-| İkı ve ingilterenin Polonyaya yapa- cağı yardımı takviye maksadı ile, çok daha sarih bir şekil alacak ve daha büyük bir inkşaf kazanacaktır. Muh İtemel muhasımlar, bir dakika/ bilelg Cumhuriyetçi Irlanda | Ingilteredeki süküneti ihlâl için ya- bancılara âlet mi oluyor? tarafından nak - ni gösteren uğunu ya: bir yabancı devlet den yardım edildi; ilere malik bul evaziyet Polonya, statükonun değişmesine as“ la rıza göstermiyecektir Paris, 18 (Radyo) — İngiliz gaze teleri, Danzig meselesi için Polonş le Almanya arasında hiç bir müz. kere ceryan etmodiğini haber veri - yorlar. Danzig, 18 (Radyo) — Alma hükümeti, Danzigin mukadderatı ile uzaktan alâkadar olacak ve il - hak için halkın vereceği karara inti- zar edecektir. Paris, 18 (Radyo) — Danzigde bi vün tepelere top ve mitralyöz yorleş- diği ve erlerde & mlar yapıldığı söyleniyor. Polony cabında mukavemet için hazırlanı )oı' Varşova, 18 (Radyo) — Polony hükümeti, Danzig statükosunun de - Bişmesine hiç bir suretle termiyecek ve Almanlar tarafı hdas olunan yeni vuziyeti tanımıya bazı iaki n | rın bu şehirden ihraçlar caktır. Londra, 18 (Radyo) — Nİ nikel gazetesi askeri muharri kında Hitlerin Danzig hük larak edeceğini ö habe y Danzig ş:r.ı' 'ahri hemşehrisidir Asıl mühim mesele, Hitler ve Forater arasında yapılan mülâkatta karar - laştırılan meselelerdir. Bu — karara 'de bir hareket ğgunu bildirecek, Danzig, şimali Pruıl anın bir eyaleti ilân edilecektir. Danzigdeki Polonyalıların hak- Tarı refedilecek, 1920 senesinden son ra Danzige gelmiş olan Polouyalıla na karar v rilecektir. Bergamanın Kınık nahi- yesi elektrik tesisatı Vali Bergamayı gezdi. Dün tütün imalâthanelerinde tetkikat yaptı ünde ye- nİ yücüde getiriler ik santıral ve tesisatının açılma merasimi, velki gün saat 11,30 da vali B. hem Aykutun Öönünde yapılmıştır. ev- Bergamadan gelmiş olan süel banda| istiklâl marşını çalmış, merasimde Bergama kaymakamı, belediye relaj ve binlerce köylü hazır bulunmuş İstiklâl marşından sonra merasi nutük irad| ederek medeniyetin en mühim bir vasıtasına, elektrik ışığına kav Kınıklıları tebrik etm riyaset eden valimiz bir u. » Çekoslovakyadan ilk gel- kılı l(neııe kiralamış - olduğu ikamet edecektir. gının kıiymet ve ehemmiy mış, cumhuriyet idaresinde memle- ketin ve millet olduğu fay: Bu n lediyesi hazır bulu: maya dönmüş, harabeleri görmüş vı Bergama kalesine çıkmıştır. Valimiz, Bergama halkevinde bir müddet is- tirahattan sonra İzmire dönmüştür. Kımık halkı, medeniyetin en mü - İhim vasıtası elekttiğe kavuştukları Liçin bayram m.-xncı içindediri 'a vali, Kımk be- fından verilen ziyazette miz dün de Glen tütün kum- nn Sulümezarlıktaki imalât. .|kliring ofi: i|ithal edilen Romen mahsullerinin İngiltere, Avrupada ve Asyada bü- tün tedbirleri almış bulunuyor Bundan sonra totaliter devletlerin bir sürpriz darbesi yap- malarırna imkân ve ihtimal kalmamış'ır |kaybedilmediğini ve barış |hem metod ve hem de sükünet için- de devam ettiğini hiç şüphesiz bili- yorlar. Doutellan Londradan Figaro gazete- sine telefonla bildiriyor: Emin ve mahrem kaynaklardan a bilelgelen raporların Almanyanın Dan- İngiliz - Romen Anlaşmanın metnini mer ıyete koyan kararname intişar etti A.) — İngil şması metni, an kararname ile sinin |zigi bildirmesi hayretle karşılanmamak- tadır. Ekselsior diyor ki Almanyı sı ile yarattı- İ sahifede — tahakküm pol! —Devyamı 5 in ya ti Londra, 18 ( anlaş- n zareli, 12 m tere Jle Rom hükümetinin | miş olan ve Re afından garanli hükümeti taraf'ı li-|olan beş buçuk -|kaymetinde hazine hiyettar olduğunu natık ng ofisi ingiltere nti edilmi; on ingiliz lira: ihracına ingiliz hükümeti t edilecek beş buç rahık hazine bonoları i bonol. al ederek yerine| ve 9 ihli tediye an- ye ithal olun. aşmasında mühim değişiklik yoktur, |ve mamu vasıtasiyle ingiltereye | bir takım k. 3 |lâfnameyi viyesi hakkında yeni kolaylıkları ıwr kar; ——— ekkkr. Prens Pol aylıklar ıı»rpıî eden i eriyet mevkiüne koyan Me neşretmistir başvekil Çemberlay rı Lord Halif: ükellef | Sübuniç fette, Ingiltere hükümeti Ağustosta Polonya'ya ve dost dev- letlere tayyare vermeğe başlıyacak Londra, 18 (A.A.) — Daily He-| Ve diyor ki rald gazetesi ing Halen tayyare Polom: yare , haricjiye nazı- ve daha bir çök rica) hazır bulunm! terenin ağu dost devletler inşaatı o seviyeye bazı fabrikalar istihsal- başlamışlardır. ya ve “|Muhaceretin men'i hakkındaki kararı protesto etmege kalkıştılar Kudüs, 18 (A.A.) — Milli yahudi mntakal üğün saat 14 den gecoe yarısına |ret kadar muhaceret hal ndaki son in- etmek üÜzere karar vermişti milletine hitaben nnamede mühace- urulma. iz milletine lu vapılmasıı saji neşrı v beledi; etmektedir. İ ....***—» | Moskova muzakerelerı 3 devlet arasında bir ittifak için zemin bhazırlandı Paris, 18 (Radyo) — Rus - İn- giliz - Fransız müzakerelerinin iyi bir safhaya girdiği ve üç devlet ara- sında bir ittifak akdi için müsait bir| Radyo haberleri- zemin hazırlandığı mizin devamı mesi kuvvetle muhtemeldir. giltere ve Fransa tarafından ileri sü- giderek tütün im t tet- kik etmişlir. riciye Komiseri Molotof, İn -| mı.ı.. teklifleri tetkik etmekle iştigal| — 10 NCU SAHİFEMİZDE — İediyor. Müzakerelerin yakında bit- yüzlülük, hile, cebir ve şiddet ve si-| Şerefıne dün geceBirmingam sara-| yında mükellef bir ziyafet verdi Londra, 18 (Radyo) — Yugoslav-| a kral nalbi Prı e Birmingam * n bir ziyafet verilmiştir. Bu z (SAHİFE 3) ——— Düşündükrlerim ı aÖ aa aa Bulgaristan Orhan Rahmi GÖKÇE Siyasi hâdiseleri, benden çok iyi ta- kip eden bazı arkadaşlara göre, Bul. garistan, henüz Roma-Berlin mihve- röne doğru hiçbir temayül gösterme. miş, Balkanlar ortasında, gene eski vaziyetini idame ettirmektedir. Yani bitaraftır hâdiselere karışmak iste- memektedir. Fakat hâdiselerin müstakbel inki- 8 en yakın ve ayni za- ölçüde bir takım reviz« yonist problemler kabul etmiş bul: man bir devletin b'taraf olabileceği ne veya daha doğru bir ifade ile, bi taraf kalabileceğine benim aklım hiş ermiyor doğrusu.. is, bu siyasete bitaraf değil, i cepheli, hâdiselere göre karar Tip istifadeler koparmak istiyen , |mütomadiyen fırsatlar kollıyan bir siyaset olarak bakmak ve gerek Bal- kanlar, gerekse demokratlar zaviye- sinden Bulgaristanı, bu bariz siyasi vasfı ile mütalea etmek daha doğru- dur. Bulgar'stan, «Dobrice ve Akdeniz- de mühreç» parolası ile hem Roman- ya ve Yunanistana — karşı, ham de Balkan paktının diğer akidleri ile ihtilâf halindedir. Bugün İtalya Sof- ya siyaset pazamında durmadan çalışıyor ve Bulgar devlet ricali de 1 |Berlin kapılarını aşındırıyorsa, bü- tün bu gayretlerin bir mana ifade ettiğini de kabul eylemek lâzımdır, Biz belki bu nazar noktamızda fazla realist ve menfi gözükebiliriz. Fakat buna rağmen tekrar israrla diyece. ğiz ki: Bulgaristanın bugünkü siya- seti, Balkanlıları ve müttefiklerini tatm'n edecek bir karakterde değil- dir. Aşağı yukarı Bulgar hükümeti. .|nin sıkı bir mürakabesine Lâbi olan Sofya matbuatının neşriyatı da bu kanaatimizi teyid etmektedir. Bul. gar gazeteleri, sık sik Roma - Borlin ile meşgul olmaktadırlar ve bu moşgnliyet arasında, ifadelerin kıtmen iphamlı, kısmen gayet bariz olan dekorlarına Bulgar emelleri iş- lenip durmaktadır. Bugünkü gazete de göreceğ'niz Rusyaya aid Bul- * gar neşriyatı da bu kanı zi teyid edebilir.. Bir Bulgar muharriri, — Rusyanın İngiltere ve Fransa *le mesai iştira- kinin Bulgaristan için ehemmiyeti ni tebarüz ettiriyor. Yani, © takd'r. de Bulgar hükümeti de rota değişti- rerek — demokratlar ve müttefikler grubuna doğru yol almağa başlıya- cak.. Fakat diğer biri, Rusyayı, dahili enü"elevlı malül görüyor, bir görüş |ki, ancak Alman veya İtalyan pro- paganda teşkilâtımnın parmak oynat- ması ile doğabilir. O parçaların okunması takdirinde — Bulgaristanı daha yakından kavramış oluruz. Fik- rimizce, Rusya ile olan müzakerele- Fin tahakkuku akabinde ilk iş, Bulgarista: şekilde tasrihe davet etmek olmalı- dır. Bitaraflar, ancak Avrupa ötesin- de kıtalarda bulunanlar olabilir, Av- © |rupadak' siyasi, ekonomik ve strate- SS ER LN oli rkknle gö lar, tek taraflı olmak zaruretindedir- ler.. Bulgaristan, bugünkü iddialarını, ya şimdilik tetk'ki caiz gö iyen bir vesikalar zarfı gibi ortadan kı dırıp kasaya yerleştirmeli ve bizim |tarafımıza geçmeli, yahud da Roma- Berl'n mihveri ile elele verip iki ta- raflı kılıcı elinden bırakmalıdır. | Biz, Bulgaristanın, müstakbel hâ- | diselerde müsbet veya menfi - bittabi vereceği karara - nasibinin çok mü- him ve (bretamiz olacağına kanii: İ STEEARE A TT DT Müessif bir ölümi Suluhan civarında Hüsnü Özü. demişli Hcarethanesi sahibi Hüs- nü Özödemişlinin Ansızın vukuu vefatı üzerine Bir çok abıbbası müşterileri tarafından gerek biz. zat ve gerekse posta ve telgenfla vaki taz'yetlerine ayrı ayrı mu- kıbeleye imkân bulamadığımız-| dan bu satırları tavsıt eyledik. Bu müessif m — dolayısiyle mağazanın beş gün müddetle matem olarak kapalı kalacağı ve beş gün sonra eskisi gibi işlerine devam edeceğini sayın müşter'le- rimize saygılarımızla bildiririz. Refikası Kardeşi Leman Makbule
