25 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

25 Temmuz 939 SALI DIŞ POLİTİKA Tirol Almanları- nın tehciri Cenubi Tirol Almanlarının tehcir edilmejerindeki sebepleri araştıran- lar, Hitlerin Mussoliniye verdiği sö- zü unutuyorlar : Avusturyanın işga- li üzerine Hitler Mussoliniye Brene- rin iki milleti birbirinden — ayıran bir hudut olduğunu ve bunun ebedi- yete kadar böyle kalacağım bildir- mişti. Bu gözlerden sonra Hitler Brenerin cenubunda olup biten işle- re karşı alâka gösteremez. Fakat uzak bir istikbali göz önünde tutan Mussolini, Almanyanın bugünkü sı- kışık vaziyetinden istifade ederek, «Siyasi ve askeri» sebepler dolayı- siyle, cenubi —Tiroldaki Almanlığı tasfiye etmeğe karar vermiştir. As- keri sebeplerin ne olduğunu - iyice anlıyamadım. Oralarda geniş mik- yasta — manevralar yapılacağından bahsediliyor. Sonra Alman ordusu- nun bu mintakalara geleceği süy- leniyor. Her iki vaziyette de cenubi Tirolde Alman nüfusunun bulunma- sında askori bir mahzur tasavvur edilemez.. Görülecek mahzur cak siyasi olabilir, Bu siyasit mahzurun ne olabilece- Bini ben, 1987 senesi yazında gözüm ile gördüm.. O zaman henüz müsta- kil olan Avusturyada, cenübt — Al- Mmanyada ve şimali İtalyada otomo- bil ile bir gezinti yapmıştık. Avus- turyadaki — Almanların, Nazi tahri- kötmma rağmen, büyük Almanyaya illhak etmek istemediklerini * gör- dük., Hakikaten iltihak için ortada bir sebep te yoktu. Avuatürya, eski teribi ve gnanesi olan müstakli bir Alman devleti idi. Avusturya Alman- ları Almanyadaki Almanlardan da- ha rahattılar, Almanlar — için hay- Ve —atslban savlehilarek tak bir va- Yiyet, Avusturyayı jdare eden politi- kacıların, Alman — olduklarını unu- tarak, Italyanın elinde âlot olmala- tından ve Avusturyayı da İtalyanın oyuncağı — haline getirmelerinden ibaretti. Fakat Ayusturya hududunu geçip t6 cenubi Tirole girince, vaziyet büs- bütün değişti. Mağrur, çalışkan, ka- biliyetli ve istiklâline düşkün olan bir milletin Italyan boyunduruğu al- tında inlediğini gördük. İşte bu, bu- Sün Hitlerin de zımn! muvafakatiy- le İtalyanlar tarafından tehcir edi- len cenubi Tirol Almanlarıdır. Bal- ZAno şehrine gelip otele indiğimiz Z&man — Almanca konuşmağa çalış- tık.. talyanların Almanca konüşül- TMasını menettiklerini hayretle — öğ- Tendik.. Ertesi gün tanıdığımız — bir Titol Almamı dedi ki : —On beş sene oluyor.. Bir gün İtkiyan memurları geldiler. Mağa- Zaların üzerlerindeki Alman isimle- Fini İtalyancaya çevirdiler. Tebeşir- ©. Müller ismine bir «O> ilâve ede- ek Müllero yaptılar. Adler, Adlieto . İtalyanca — konuşmamızı ten- teği ettiler, O zamandan beri Faşist mı;:',',[" yumruğu ımy.kçe ağırlaş- ir, Fakat kurtuluş - günümüz. değildir. İtalyanın elinde oyun- Olan şu zaif Avusturya hükü- Ortadan kalkıp ta onun yerine e ııellı' Almanya kaim olsa, — biz 'Aşımızı kaldırabileceğiz. bi Tirolde gördüğümüz taz- h.hn“'lıturyıum Almanyaya ilti. tin v0 haklı gösterebilecek sebeple- ni : themmiyetlisi idi. Filhakika ““n* Bitmişsek, bu tazyike e Röan, m""mli'nır bir millet üzerinde ht n!dm tabil olan re_sk.ıı,»oııu_na lük. Balzano ile Kaortino Pezo arasındaki yol üzerinde 'it lokantaya indik. Bir kaç Sonfa lokantanın sahibi gel- Türk an- Küvy, v "':uıı dakika “; Ötomobilin Plâkasından Muzu anlamış.. Büyük harp İçi ı.,b"'fiı'_ Galiçyaay giden Türk ordu - .h“.lvıu anlıyamadığımız — bir !ı.,."'b'“ varmış.. Türkleri ondan » Bize şaraplarının en iyisini Bİti. Ve bizimle beraber iç - (ANADOLU) SONRN HABERLER Ö(SAHİFE sy Moskova konuşmaları ve Rus Al- ' man ticaret müzakereleri Almanya ile Rusya arasında bir ademi tecavüz misakı akdolunacağı - hakkındaki haberler, Berlinden tekzip olunuyor ; da Sovyet mahfillerinin noktaj naza-' Moskoyayı ziyaret edecoği gibi ya-'müzakereler yapılmakta — olduğunu rına göre, bu müzakerelerin İngiliz - bancı memleketlerde dolaşmış olan iddim eden haberleri kat'i surette tek. Fransız - Sovyet görüşmeleriyle her şayialara bir tekzip teşkil eylemek- zip etmektedir. Moakova, 28 (A.A.) — B. Soeda, Napgiar ve Strang bugün saat 16 dan 17,15 e kadar Kremlinde B. Molotof- la bir görüşmede bulunmuştur. Moskova, 28 (ALA.) — muhabiri bildiriyor: Alman - Sövyet ticaret müzake- relerinin yehiden başlaması hakkıp- Reisicumhurumu- zun refikaları Ve çocukları İstan- bula gidiyorlar Aykara, 24 (Telefonla) — Cum- hur reisimizin refikaları ile çocukları bu akşam İstanbula hareket etmiş - lerdir. Havas Kayseride Bir hayvan sergisi açı'dı Kayseri, 24 (Hususi) — Kayse- tide Uzunyaylada Nonyüs koşum ve cer atları yetiştirmek için senelerden beri gösterilen faaliyetin neticesi o- larak bir hayvan sergisi açılmıştır. Sergiye 300 kısrak ve tay getiril - miştir. Ziraat Vekâletinin verdiği 5 bin liralık mükâfat, muhtelif derece alan 65 tay ve kısrağın sahiplerine tevdi edilmiştir. Ziraat Vekâletince bu havalide hayvan yetiştirenlerden 5 bin liralık mübayeat yapıacaktır, Ruzvelt Papaya bir mek- tup gönderdi Roma, 24 (Radyo) — Amerika cumhur reisi Ruzvelt, bugün buraya, gelen Vatikanın Vaşington mümes- sili vasıtasiyle papaya bir mektup, göndermiş ve sulhun korunması için delâlette bulunmasını on ikici Piyu- dan rica eylemiştir. —— —-——— Hevbeli adada Bir yangın çıkmış ve beş bin çam yanmıştır “İstanbul, 24 (Radyo) — Bügün Heybeliadada büyük bir yangin çık- mış ve beş bin çam ağacı yanmıştır. Yangıin söndürülmüş ve derhal tah- kikata başlanmıştır. Almanya Mezun zabitanı çağrıyor Berlin, 24 (Radyo) — Almanya harbiye nezareti, mezun — bulunan bütün Alman zabitlerinin, agustos iptidasında vazifeleri başında.bulun- maları lâzım geldiğini bildirmiştir. kes00rkR— — Istanbulda Lozan günü parlak surette kutlandı İstanbul, 24 (Telefonla) — Lo- zan parlak bir surette kutlu - lanmış, üniversitede rektör ve tale- beler nutuklar irad ederek - Lozan kahramanı Millt Şefimize karşı mil- letin duyduğu minnettarlık hislerine tercüman olmuştur. Tayinler İstarbul, 24 (Telefonla) — İz - mir hukuk işleri müdürü B. Seyfi Sürmene kaymakamlığına vş Bar- nova nahiyesi müdürü B. Halil de 6 nci Sahifede Manavgat kaymakamlığına terfian tayin edilmişlerdir. hangi bir alâkası mevcud değildir. Alman - Sovyet ticari görüşmelere başlanması, daha ziyade B. Von Pa- penin Moskovaya göndemileceği ve tedir. V. “Berlin, 24 (A.A.) — Hariciye ne “Zzareti japon menablinden gelen ve Almanya ile Sovyet Ruxya arasında mehafilde şimdiki Alman - Sovyet müzakerelerinin mün lhuırnn bazı kredi ve ticari mübade- |leler meaaili hakkında cereyan et- yahud bir Alman askeri heyetinin bir ademi tecavüz misakı akdi için İmekte olduğu tekrar edilmektedir. Ingiliz - J apon mü- zakereleri yürüyor Anlaşma, Tiençinden başka diğer meşgul mıntakalara da şamildir 'Tokyo, 24 (Radyo) — İngiliz sefiri Sir Groki, bugün matbuat mü- messillerine beyanatta bulunmuş ve ingiliz - japon müzakerelerinin çok iyi bir safhada bulunduğunu söyle - dikten sonra, yapılacak anlaşmanın Tiyençinle beraber japon orduzunun işgal etmiş bulunduğu diğer Çin mıntakalarına da şamil elacağını, u- zak şarkta ingiliz siyasetinin de - Zişmediğini ilâve eylemişti Londra, 24 (Radyo) — japon se- farethanesinin bugün neşrettiği res- mt bir tebliğde, İngiliz - japon mü- zakerelerinin iyi bir safhada bulun- duğu ve ingilterenin, japonyanın u- zak şarkteki ini iyi anlamağa başladığı bildirilmiştir. Takın. 74 (Radyn) — j giliz gö: 7 neşredilmiştir. Domey ajansına göre selâhiyettar japon mah felleri bu sabahki görüşmelerde iki tarafın büyük samimiyet ve hü: ——— (.:c0kkrk>>> Tniyet gösterdiklerini, Tiyençinde ni- !zamın tesisi meselesinin yakında hal ledileceğini bildirmişlerdir. Tokyo, 24 (A.A) — Domei'nin gazetelerden naklen bildirdiğine gö- re, japonlar Tiençin Işini müzakere edecek nlan bu sabahki konfarasta aşağıdaki talepleri ileri sürecekler- dir: 1 — Dört katilin geri verilmesi, 2 — İngiliz imtiyazlı mıntakasm- da nizamın idamosi ve arzu edilme- yen eşhasın tayini, 38 — İmtiyazlı mıntakada japon aleyhtarı unsurların aranması, B — İmtiyazlı mıntakalarındaki Çin bankalarındaki paranın teslimi, 6 — Federal bankasının tedavüle kardığı banknaotları: gilterenin yardımı, 7 — japonların imtiyazlı mıntaka- sındaki Çin bankaları ve sarrafları Üzerindeki murakabe hakkının tu- ninması. rümüne İn Şampiyonluk maçında Müessif bir hâdise oldu. Demirspor kalecisi hakemi dövdü ve kaçit İstanbul, 24 (Husust muhabiri- mizden) — Dün Fenerbahçe stadyu- munda Galatasaray ve Demirspor tu- kımları arasında şampiyonluk müsi bakası yapılırken müeasif bir vak'a cereyan etmişlir. Demirspor takımı, ikinci devrenin ilk dakikalarındae 1-0 golle galip vaziyette iken Galatasa- “Nafia Vekilimiz Trabzona vardı Trabzon, 24 (A.A.) — Nafia Ve- kili general Ali Fuat Cebesoy, dün akşam Erzurumdan Trabzona gel- miş, Zigans' da vali, hükümet erkâ- nı, parti, halkevi ve belediye heyet- leri tarafından karşılanın gâhta kendisini Trabzon Jimanının bir müjdecisi ve yapıcısı olarak bek- liyen kalabalık bir halk kitlesi fından hararetle alkışlanmıştır. ——— t8sx5sassse— — Itirazları redtedildi İstanbul, 24 (Telefonla) — Sa- bık Denizbank umum müdürü Ziya Öniş ile mühendis Reşad, kefaletle| tahliyeleri hakkındaki — taleplerinin kabul edilmemesinden itiraz etmiş - lerdir. Bu itiraz ağırceza mahkeme- since tetkik edilmiş ve — mesnedsiz| görülerek reddedilmişti ——rrc3 Muşanof Liyonda Liyon, 24 (Radyo) — Baulgür parlâmentosu reisi Muşanof, bugün Liyon belediye Heriye tarafın- dan kabul edilmiştir. Muşanof şeh: Tin temaşaya değer yerlerini gezmiş tir. Yaylı bir oyuncunun favullü bir ha- reketi üzerine Demirspor takım) ka- lecisi Necdet, bu oyuncuya hücum ederek onu yumruklamiş, kendisin! sahadan dıişarı çıkmağa davet cden hakem B, Tarık Özerengine de hü- cum ile yumrukla yüzünü kan içinde birakmıştır. Bu yüzden oyun tatil edil Miştır. Ankara, 24 (Husust muhabir den) — İstanbulda Fenerbahçe sta- dında Demirspor ve Galatasaray mü- sabakası esnasında Demirspor kale- cisi tarafından yapılan çirkin hareket Üzerine İstanbulda vazifeten bulunun federasyon Şefi B. Ziya Ateş, telefon- la Beden terbiyeti genel direktörlü- #üne raoprunu bildirmiş, bunün üze- rine genel direktör general Cema! Taner, bir tebliğ neşretmiştir. Bu tebliğde hakem B. Tarık Özeretigi- nin dürüst hareketi takdir. kaleci Necdetin hareketi takbih edllmiştir. Genel direktörlük, bu oyuncunun 24 temmuzdan itibaren hiç bir kulüpte hiç bir müsabakaya iştirak ettirilme- Mesine kartr verm'ştir. İstanbul, 24 (Telefonla) — Dün- İnci Plâi Ve Gazino ve lokanta Doğu vapuru Bazı noksanlardan dolayı tesetlüm edilemedi İstanbul, 24 (Telefonla) — Al- manyaya ısmarladığımız Doğu purunu almağ giden heyet, gö ğü noksanlar dolayısiyle vapuru te- selllüm etmemiştir. Fabrika noksan- ları tamamlamağı kabul eylemiştir. Hatayda Müessif bir otobüs kazası İstanbul, 24 (Telefonla) — İs - kenderundan Antakayaya — gitmek üzere yola çıkan bir otobüs, yolda bir. uçurumdan yuvarlanmıştır. Bu ka- za neticesinde otobüsteki yirmi yedi yolcudan üçü ölmüş, on dokuzu ya- ralanmış ve beş kişi de, kendilerine bir şey olmadan kurtulmuştur. Ka- za, Antakyada tocssür uyandırmış- tn B Almanya Ingiltereden istik- razistememiş mi? Berlin, 24 (ALA.) — Biyasi Al. man mahafili B. Hundson ile B. Vohl- tat arasındaki bir görüşme esnasında teslihatın (lik bir itilâf akdine mukabil Alman- yaya ve İngiltere tarafından 100 mil. yon lira ikrazda bulunmasının mev- zuu bahsolduğunu beyan etmektedir. Bu mahafil ilâve ediyor: Eğer vaziyet bu merkezde ise B. Vohtad mes'eleyi resmi bir vazife ifa. sına memur bir murahhas gibi hare- ket etmemiş, arkadaşının noktal na- zarını berayı nezaket dinliyen bir zi- yaretçi gibi hareket etmiştir. Lord Halifaks bu plânın menşei- ni öğrenmek üzere bir anket icrasını istemiş olduğu haber alınmıştır. B. Çemberlaynin kendisinden izahat al- mak üzere izahatı kâfi bulmıyacak olursa B. Hudsonun istifası içtinabı nakab reketi ltere hükümet'ni müşkil mevkie koymuştur. Alman matbuatı bir istikraz akdi haberleri ile alay etmekte ve bu ha- berleri İngiliz blöfü diye tavsif et- mektedii Rheiiseh Westfaclischer Ze'tung İngilizlerin istikraz şayiaları hakkın- da, beceriksiz manevra, demektedir. kü Galatasaray - Demirspor maçında hakemi döğen Demirspor kalecisi Necdet, hâdiseyi müteakip ortadan kaybolmuştur. Necdet polisce aran- maktadır. ralltı Gazinosu kısımları gece ve gündüz İnciraltına gidenlerin ihtiyaçlarına c evap verecektir Temizlik, ucuzluk, yiyecek ve içeceklerde nefaset en müşkülpe- sentleri dahi tatmin edcek sekilde temin olunmustur. did ve tenziline müteal- | ir hal alacaktır. (Çünkü ba- | ı Hüşsündüklerim ı Kumandan, Diplomat, Şef İnönü. ORHAN RAHMİ GÖKÇE Kumandan, Diplomat, Şef.. İnönü, Büyük Atatürk gibi, şahsi- yetinin tarihi talünde, bu üç büyük ve ana vasfı taşıyan ebedi bahtiyar- |ların ikincisi: 1920 de, Birinci İnönü harbinin wıı.—hııııet dolu zaferinden sonra, Ata. |türk, İnönüne çektiği telgrafta şöy- le diyordu: «Yalnız Yunan ordusunu değil , milletin maküs taliini de mağlüp et. tinize Bu cümle, Atatürk tarafından, o - |nun yarattığı bir millet ve şehrahını (eliyle çizdiği bir tarih namına söy - :Immiç en büyük hakikatlardan biri- dir. © en karanlık günlerde garb cep- hesi kumandanlığı gibi, üstünde ö - lümler esen ağır ve mesuliyetli bir va. zifede asker olarak yaşıyan bir İse met paşa vardı. İstiklâl kavgasının zaferi, mandan İsmet Paşaya karşı Ku - Türk dünyasının ebedi minnet ve şükran hissini ona, yeni ve tarihi bir vazife vermekle gösteri Bu vazife istik- olan biyasi, ahdi, iktizadi, idari, bü- ün münasebetlerinin hal ve tanzimi en büyük ve küflü problemleri ihtiva ediyordu. Kılıcını çadırma asan Kumandan İnönü, bu çetin ve ağır vazifeyi ifa için Lozana giderken, onun kudretli şahsiyeti içinde yeni Türk devleli de en büyük bir siyasi imtihanı vermeğe şitap etmiş oluyordu. İnönü, cephelerde karşılaştığı mukadder; buldu: Karşısında bir yığın milletin dip- lomatı vardı. Lozan sulh konferansı, *Osmanlı değil. yeni Türk cevherin: de, seski asker” bir diplamatın şa- yanı hayret şahsiyeti karşısında kal | di. İnönü, Osmanlı devrinin karanlık mazisini tasfiye ederken konferans masasındakiler hayret ediyor ve ise tikbalin kat'i müeyyidelerini kabul |ettirirken de, herkes başını kaldıra- rak bu emsalsiz diplomata bakıyor. a. Lozan malümdur: Kapitül rın, bir yarı müstemleke diyarmır - yıkılması, ekalliyet —meselelerinin halli, Sevr müahedesinin keenlem - yekün sayılması vesairesi ile cihan siyaset tarihinde bu kadar şerefli ve parlak bir sulh anlaşması görülme - miştir. Atatürk, İnönünün aldığı çarpışırken burada da netice karşısında heyecanla doğruldu ve ©- na şu telgrafı çekti: muvaffakiyetle itmam buyurdunuz. Memlekete bir silsile müfid hizmet. lerden ibaret olan ömrünüzü bu de- fa tarihi bir muvaffakiyetle tetviç ettiniz» Diplomat İnönü, milletin - vicda- nında ebedi ve yüksek mevkiini bu suretle ikinci defa olarak tahkim e- derken, her insana nasip olmıyan bir talih, ona Atatürkle beraber büyük bir millet inkilâbını yaratmak ve Türk gibi bir millete Şef ve ikinci Reisicumhur olmak saadetini hazır- lyordu. İnönü, kahraman ve müm- taz şahsiyetinin bu velüd kudreti ile kısa bir devir içinde, üç şerefli nok- tada kendisini göstordi: Kumandan, Diplomat İnönü. B. Cevdet Fuat Özyar Muhterem doktorumuzun sıhht vaz'yeti iyileşmiştir Geçenlerde rahatsızlaştığını te ve Şef |essürle yazdığımız Eşrefpaşa hasta. Ühan si başhekimi ve İzmir Kızılay kurumu merkez heyeti reisi B. Dr. Cevdet Fuad Özyar'ın tinin çok iyileştiği memnur ber alınmıştır. Dün zi Belediye rcisi B. Dr. Behçet Uz, bir buçuk, iki saat kadar kendisiyle gö- rüşmüştür. Değerli doktorumuzun sıhhatinin işileşmekte devam öetmesi, herkesi sevindirmiştir. * v