December 24, 1943 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 8

İÇ VE DIŞ MUHASEBE aziyet Altın 3911! Gazete yapraklarında < birbirine at ifadeler; ibham üslübu içinde gizli mide gorultuları; fakat umu. mi bir sinir gerginliği... Halkta, istikbal ve milletine tam bir emniyet edası; fakat git gide heykelleşen bir istifham şekli: 77? Balkanlarda vicık vıcık kaynaş. ma; hakiki bir ruh işkencesinin, kopuk, kesik, sesleri... Balkanlar. da, ümitsiz hastanın iy telkinle. rine benzer hükümet teminatı İlerliyen Sovyetler; nihai an tok. mağını gonga vurmak üzere demok. rasyalar; ve her şeye rağmen gü. “ e ayna gibi doğduğu, ve kararı karar, Türki. ye,i. 'ahran, Kahire, filân, falan... En fazla bir iki aya kadar mut. laka ufukları billürlaştıracak olan büyük hai in bir işaret... Hepsi bu /kadar... Be, De. PAN(ORAMA * Sira Bulgaristanda... General (Ayzenhavr), (Rozvelt) il lar tarafından büyük bir alâka ile takip olunmaktadır. Bilhassa mihver | aleyhine ve lehine cereyanların bir düğüm ha. linde merkezileştiği Sofyada, efkâ. rı umumiyenin ruh hali son derece gergin bulunmaktadır. Gerek ferdi, gerek toplu olarak düşünüş ve ha. reketler henüz istikı bulmamış bir halde; mihver nizamının boyun. duruğu jaltında istikamet tayin et. meye ; çalışırken, neticesiz bir bo. şan (demokrat) ve veya te. şekküller yekünu binleri aşi risaleler ve iöeirleme Güğmimi! lacağını 'göstermişlerdir. Üstelik müttefiklerin arka arkaya yaptık. ları üç hava bombardımanı da ef. umiyeni, işe / ateşini büsbütün alevlendirmiştir. Bu ara resmi mahfiller de; Almanlarm lüzumlu bütün > birleri (o aldıkları, 'Bulgarisi nın emniyetini (saranti) ke ve muhtemel tehlikeli mıntakalara ehemimiyetli askeri kuvvetler gön. derdikleri yolunda bilvasıta haber. ler yaymışlardır, Almanlar bu ayın 2 sindenberi, askeri sevkiyat za. ruretile, Bulgar münakale hatların. da sıkı tedbirler bu vesile ile de (Nazi) ler bütün Bulgar demiryollarını (kontrol altına almak pilânlarında bir adım atmış oluyorlar. (Kordel Hal) in mihvere bağlı Balkan devletlerine yaptığı son ih. tar, ve Rusyanın Tahran konfe. ransından sonra Balkanlılara karşı durumu (O Bulgaristana soğuk bir duş tesiri yapmıştır. Bulgarlar; da. ima Ruslarla olan (SI - düşmüşlerdi; (o fakat artık (Nazi) lerle işbirliği yapmış olanların ma. lâm âkibetlerine rını anlamış bulunuyorlar. Kahire konferansının inde (Sobranya) meclisi gizli bir içtima yaptı. Ayın 9 unda vuku bulan bu toplinü sabahın ilk paatlerine ka. dar devam etti. Bu içtima nihayet bulur bulmaz ekseriyet partisi, sa. baha kadar süren gizli bir ikinci içtima yaptı. Neticede, ne teyit ve ne de tekzip edilen bir habere gö. re, hariciye nazırı (Şişmanof), da. hiliye nazırı Gristof) ve münakale nazırı istifalarını ver. diler, Kahire konferasından sonra Türkiyenin tutacağı hatı hareket belli oluncaya kadar, bu istifaların gizli kalmasına veril, rağmen, hariciye nazırının istifası haberi çabucak etrafa yayıldı. Ve mecburen başvekil yeni bir kabine buhranını önlemek için bu vazife, yi de üzerine çaldı, Bir taraftan da müstakiller, hükümeti ( sıkıştırıyor ve (komünist ajan) larının faali. yetlerini önlemek için kâfi tedbir. ler almadığından, dahiliye nazırı. nın istifasını istiyorlardı. (Profe. sör Çankof) un yerini alan müsta. kil gurupun yeni lideri ve sözcüsü (Slavo) gazetesi müdürü (Kojuha. rof); yalpalamanın hiç bir şekilde favda © vermiyeceğini, bütün kuv. vetlerle mihvere yardım * edilmesi lâzım geldiğini sövledi. Ve Bülga.' ini İstedi, 10 teşrinievvel gü. nü gizli bir içtima daha yapıldı, bu toplantıda nivabet meclisi dan general (Misev) ve (Bojilof) kabinesinde hrbive narırı olan ge. neral (Rusev) istifalarını vediler, Bu istifalar da »izli tutuldu. İyi haber alan mahfilerin (okamaatine göre, Almanlar, pek yakında bü. EE bee gep tün etm apuz ölen) ellerine alacaklar ve tılmamış oObir (kisling) olan (Gnbreveki) Yi baş. vekâlete b ra : devam müt, tefik e Sofyayı bombalamak için şehrin üzerinde rak ilki saat sığınakta kapalı kaldı. lar, Ayni zamanda şayanı dikkat bir hâdise de, İnönünün Kahireye gittiği haberi duyulur (duyulmaz Bulgaristanın Berlin sefirinin tay. yare jile alelacele Sofyaya sidir. Haber verildiğine göre sefir Kahire görüşmesi akabinde, Müttefik bomibardımanları halk yak ia iye bir m baya Evwve. olar, 2 “böyle bir eçaklıini mü, lyeceği yolundaki kana. atlerini, kökünden m Bulgaristandaki bütün partiler el ile gizli olarak dağıtılan risale. lerle büyük ve geniş bir mücade. leye başjamışlardır. ' H bunlara karşı aldığı tedbir oldukça gariptir. Bunları mahiyetini karış. tırmak ve halkı aldatmak için 'Al man sefrethanesi tarafından tedâ. rik edilen kâğıtlara, Sofyadaki dev. let basımevinde, (komünist) iddia ve dilekçelerine karşı halkın vazi. felerini anlatan hususlar yazılarak basılmış ve bütün Bulgaristana da. ğıtılmıştır. Bulgar (komünist) ce. miyeti bu risaleleri bastırıp gizlice dağıtmak fikrini tatbik O mevkiine koyarken, resmen ilga olunduğun. danberi gizli faaliyetlerini | geniş mikyasta ve açıkça efkârı umumi. yeye ilk defa arzetmiş oluyor. Bun. lar Sofya, Varna, Burgaz, (Stâra zagora) ve (Kustendil) de dağıtıl. t ve Bulgaristandaki (o (demok. ve (liberal) leri (komünist) a işbirliği yapmaya davet, p€ ba İmanlardan ve (kisling) ilerden kurtulmak ii geçmektir, Risalenin sonunda (ko. münist) partisinin, (demokrat) ü la işbirliği yaparak (Nazi) ler ve (kisling) lerle amansız bir, müca. iran uu risalelerin |dağıtılmasile Çiftci par. i ağaları; fiderleri ' (Profesör Petke Stevnof) un riyaseti altında bir toplantı yaparak, İdeolocyaları her we kadar ayni değilse de, müş. 230 terek düşmanla mücadele için (ko. münist parti) si ile işbirliği yapma. a okri vap vermemişlerse de, bu hususta onların da müsbet bir karar ala. cakları yarak hüsnü niyetlerini göstermiş olmaları, Balkanlarda muhtelif ide. olocyalara sarılarak hürriyet için çalışanların birleşmelerini teşvik i. Bulgaristan'da (Nazi) aleyhtari olan fanlaşmış ve ş bir cephe ile karşı kar. şıya bulunduğunu anlıyacaktır. ğu tesiri izale (taktik) i kullanarak kendi bastır. dığı risaleleri ayni yerlerde dağıt. mıştır. Bu ri cemi, tarciyef) in, (lejyoner) lerin reisi general (Zekof) un, (Otez Paissi) cemiyetinin reisinin, ve (Brannin) mizm. ile mücadele için bütün Bulgarları büyük ve mesut Bulgaristan davası etrafında toplanmaya çağır. maktadır, Bulgar halkının yn çalışkan basit ve cahildir. Kendilerini idare edenler; harbi p mn nandırmışlardır. Fakat şimdi bu basit halk, hakikatin bütün çıplak. mıştır, Onları ikna edenlerin mad. ere he. sap vermek yöreyi kaldıkları, nı anlamış bulunuyorlar, Kayıp bi. lânçosuna sade bu harpte elde et. tikleri değil harpten evvel edindik. leri de dahil olacaktır. Hiç şüphe. siz, Bulgar milletine eski (statüko) yu muhafaza edebilme şartları gös. terilse bu imillet tereddüt etmeden harekete geçecek ve Öp leri e müşkül bir durumda bi Bulgaristan muhakkak den nın cezasını İçekecektir, Fakat hiç şüphesiz kendilerini yanlış yola sevketmiş olanların ün cezaları tek başına çekmelerini de isteye. cektir, ' i Riza ÇANDIR