June 11, 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SENF N 2188 Başmu lıarr Irl YUNUS İDAREHANESİ: : Diiyannnnıumiye karşiMnda dairei nıahsnsa | • Tahrir mUdUrü : 3236 Idare müdürü 2365. Kitap kısmı; 4 7 2 « Telgraf: İstanbul Cumhuriyet | Posta kutusu: N° 246 • Başmuharrir : 2366 Niııııııiııııııımııllllllllmıııı nıııtluımııllılılllıılHiıllUMlMinııtıiHlıııııııııııiHUiıııuıınunıııınrmııımırnmmııııııııııııınııııuııııııııııııuıııınııııııımıımıııııııııııııınııınııııiıııııııııııııııılıltılılltılliM IIIIMIIIIMIIIIIIIIIMMIMIIIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIMIII Devlet Bankası ve Malıye azi Hz. Bugün 11 de Gelivorlar TürkYunan itilâfı imzalandı 111 tll 111MIIII1 [ 11MIIII111 tl II11111M1 r fTll 1111III IIIIUM1 lllllllll Cu m h u ri yet !:• • : ,.'9#: * . : vW : Ç1RŞAVBA 11 HAZIHAN 193 J ABONE ŞERAİTİ f"HODDET: "iTÜHKİYE İÇİNj HARİÇ İÇİN | Seneliği | 1400 Kr. { 2700 Kr. : j6 Aylığı 1 750 Kr. { 1450 Kr. * 3 Aylığı I 400 Kr. | 800 Kr. 5 Kurustur = lıer yerde Paraları kıymetini ıslah etmek için haricin yardımına muracaat etmek mecburiyetinde kalan bazı memleketler bu hususta gordukleri yardıma mukabil daha doğrusu yardım cumlesinden olmak üzere bir nevi ihtisas kotrol ve idaresini kabul ettiler. Avusturya ile "Macarisan'da bu iş milletler cemiyeti namına yapıldı. Çunkü bu iki memlekette para vaziyetinin ıslahı milletler cemiyetinin delâlet ve kefaleti ile aktolunabilen istikrazlarla yapılmıştı. Yunanistan'da zaten mevcut olan kontrol teşdit edilmiştir. Ve diğer bazı memleketlerde de böyle olmuştur. Şurası mubakkak ki para vaziyetinin ıslahmda salâhiyettar mutehassısların reylerinden ve muavenetlerinden buyük küçük hiç bir devlet kendisini müstağni görmüyor. Fransa böyle yapmıştır, Almanya böyle yapmıştır ve Belçika böyle yapmıştır. Macaristan milletler cemiyetinin yardımı ile aldığı istikraz neticesinde para vaziyetihin ıslahma nezaret etmek için geleır Amerika'lı mütehassıstan hâlâ pek memnun ve minnettar bir lisan ile bahsediyor. Bu zat Macaristan'da ifa ettifi muvakkat hizmet mukabilinde kendisine verilmek lâzım gelen tahsisatı bile Almamak istemiş ve fazla olarak Macaristan'a Amerika'nın dostluğrunu kazandırmak ipin mühim bir amil rolune keçmiştir. Gecenlerde memleketimizi zivaret etmis olan Macaristan Haricive Nazırı Mösyö Valko Amerika'lı mütehassısm Macaristan'da ne kıvmetli batıralar hırakmıs olduğıınu söyliye sövliye bitire Gazi Hz. dün Bozüyük Tevfik Rüştü Beyle Yunan sefiri fabrikasını gezdiler, 5 te birer nuhık irat ettiler İstanbula hareket ettiler Et«bli hakkı taiMİıyor Yunan ictan Mu. Konisyon emrine 425,000 sterlin versyor Bitaraf azanm hakemliği kabul edild; r IIIIIIMMIHI IMnilMIM I If I IHIMItn ItMfllllirnHltMiltlfrffrMitlllllllllt ItlHIHMIIIIMtlUllllllfilHtlllllllMtM IIIJIIIHIIIIIIimtllllll llllllfmf tHIIIH llllllllll^mîlllllllllllllllllHMIIIIIIII Demek ki ihtiyacı olan memleketler boyle vaziyetlerde evvelâ kendilerini haricin maddî yardımından müstağni gormuyorlar, sonra da bu yardımı takviye eden bir amil olmak uzere ihtisasın nıuvukkat mudahalesini hatta bazan nimet sayıyorlar. Hele Macaristan'da ve diğer Itilâfname iki nüsha ola rak Tevfik Rüştü Bey ve Yunan se firi tarafından imzalandı bazı memleketlerde olduğu gibi bir de Ankara 10 [ Telefonla ] İki ta Vekil Tevfik Rüştü Beyle Yunan ciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü B. ile Yumütehassısm şahsında isabet oldu mu, nan sefiri M. Polihronyadis ve Muhtelit bu cihet kendi başına ayrı bir nimet bile raf arasında ihzar ve kabul edi Sefiri arasında imza edilmiştir. komisyon bitaraf azasından M. Holştad oluyor. len Türk Yunan itilâfnamesi bu .Jbrat edilen tarafnıdan birer nntuk irat eflilerek Bu mes'elede beynelmilel şöhreti haiz gün [ 1 0 haziran 1930 salı günü ] gerek alâkadarların hukuku ve gerek Ankara 10 (A.A.) Turk Yunan itisalâhiyet sahibi mütehassısm iki noktasaat 14 te Hariciye Vekâlelinde lâfnamesinin imzasını müteakıp Hari[Mdbadi 2 inci sahifede] dan ehemmiyeti vardır: Biri, işin zaten ancak böyle bir salâhi(( yetle başa çıkarılabileceği hakikatidir. Diğeri paranın asıl kıymeti beynelmi(Diinkü nüshamızda sabık adlel itibarına istinat ettiği için bu itibarın liye müsteşan Kenan ömer B. in *yeni ıslah vaziyetinde beynemilel şöhreti Adliye Vekilinin tarizlerine verdihaiz bir salâhiyete istinat ettirilmesinde ği cevap ve tavzihi neşretmiştik. butun dünyaya emniyet vermek noktasından elbette buyük bir kıymet vardır. Kenan ömer B. , dün idarehane Üçüncü bir noktayı ilâveye luzum bile mize şu mütemmim izahnameyi görmuyoruz ki o da şudur: göndermiştir:) Şahsmda isabet edilmeğe çalışılacak «Adliye Vekilinin istisnaî bir böyle bir mütehassısm dediklerini harcemileye mazhar kılarak (Poletifiyen yapmağa katlanmağı daha iptidaka) gazetesine aynen verdiği müdan göze almak ve filhakika sonra da dafaadan ziyade kin 've tefahür aynen öyle hareket edebilmek lâzımdır. Millî parası vaziyetini ıslah edebilmek torbasına benziyen yazıları taviçin haricin muavenetine ihtiyaç göstezihnamemi gazetelere verdikten ren son memleketlerden biri de Rumansonra okudum. Meğer şehadetimiz ya olmuştu. Muamele orada da aynen hakkındaki mütalealarını da dö yukarıki minval üzere cereyan etti: kerken gene beni karıştırarak bir 1: Haricî bir istikraz. yerinde «acaba kendi müsteşarlığı 2: Harici bir ihtisasın nezaret ve zamanmda yapılan nakil taleple idaresi. rini unutuyor mu?» Sualini bana Rumanya'da aktolunan istikraz ile tevcih ettiğini, bir yerinde de «Kadberaber para vaziyetinin ıslahına nezaret vazifesi şimdi bizde tetkikat icra riye H. davasında hiddetle bu Haetmekte olan Mösyö Rist'e tevdi olunnım aleyhinde şehadet ehnişti» demustu. Hatta denilebilir ki istikrazın 'iğini okudum. Bunları vaktile akti şartlaının bir mühimi vaziyetin Sabık Adliye Müsteşan örmemiş olduğum içmdir ki şu ıslahı için böyle bir mütehassısm kabul Kenan ömer B. zeylin de efkârı umumiyeye arzına ve istihdamı idi. Mösyö Rist Rumanya'M. Klot Farer'in Çanakkale'de zaruret hasıl oldu. yalan yanlış telâkkilerini döker da çalıştı, ve isleri yoluna koyarak mes'sahilde hususi fotoğrafimiz eleyi gene bir haricî mütehassısm fennî Vekil Bey şahsım hakkındaki [Mabadi 4 üncu sahifede] ıııııtıııııııııiMiı îMiiiMiıııııııııııı ıı 1 1 1 m • ıı M ıi m ıı ııtıııı ı ıııı ıı ııı 1 1 ıı 1 1 ııııı luu ıııu ı Hitı ıtııttııııuıı ıııııiiiıııııı ıiiit ifttııtHi uııuıuııı •ııtıııııııtıın Jeneral Guro, Fransız sefiri ve rüfekası [Mehmetçik abidesi istişaresinden istifade eden millî bankatarafından alınan bir resmi ya bıraktı. Şimdi orada millî Rumen önünde bir vakfei ihtiram] Çanakkale'de yapılan merasibankasımn fennî müşaviri sıfatile vazime iştirak eden dostumuz Fransız fe gören haricî mütehassıs M. Roje Obuedibi M. Klot Farer dün şehrimize an (Roger Auboin) dır. gelmiştir. Mösyö Roje Obuan millî Rumen paraDostumuz seyahâti münasebetile sı kıymetinin tesbiti için yapılmış olan şunları söylemiştir: urogramm tatbikatma ait son üç ayiık Çanakkale'deki Fransız mezarhklarını « J. Guro ile beraber Ankararaponınu ahiren neşretmiştir. Rcmen ya gidecektim. İşlerim mâni olduparasının ıslahına bilhassa Fransa aîâ ziyaret eden heyet ve J. Guro dün şehka göstermiş olduğu için Mösyö Rcje rimize avdet etmiştir. Jeneral Guro'nun ğu için ancak İstanbuPda iki gün Obuan'm neşrettiği raporlar Fransa'da bu sabah Paris'e avdet etmesi muhtekalacağım. Maamafih bu sene içindikkatle takip olunuyor. meldir. de Ankara'yı ve Gazi Hz. ni ziyaMösyö Roje Obuan'm son raponına Merasim nasıl oldu ret edeceğim. Yeni Türkiye ve yeni nazaran Rumanya'da millî paranın ısEvvelki gün saat 3 te Fransız abidesiTürk'ler hakkında bir eser yaza lahına başlanah on beş ay olmuştur. Bu nin önüne gidilmiş ve ruhanî merasimcağım.» ıslahta esas millî paranın ayni kıymetle den sonra bir dakika sükut edilmiştir. altına veya ecnebi dövizine tahvil olunaBunu müteakip Fransız sefiri bir nutuk bilmek kabiliyetinin teminidir. On beş ay zarfında iktisadî vaziyette büyük ta söylemiş ve nutkun nihayetinde Ankahavvüller olduğu ve memlekete sermaye ra'da büyuk Gazi Hz. tarafından J. Guro girip eıkması büyük mikyaslar arzettiği hakkında gösterüen hüsnü kabulün mahalde millî paranın altın'a veya ecnebi nasınt izah etmiş ve ziyaretçileri hükudövizine tahvil kabiliyeti kolaylıkla te met namına selâmlamıştır. Bundan sonra J. Guro tarafından uzun bir nutuk min ve muhafaza olunabilmiştir. Rumanya, Türkiye gibi bir ziraat irat edilmiştir. J. Guro bu nutkunda; memleketi olduğu için iktisadiyatı bil Gazi Hazretlerile karşı karşıya cerehassa ziraat mahsulâtına istinat etmek yan eden muharebeleri, Türkierin kahtedir. Bunun için yaz aylarında fazla ramanlıklarını, alicenaplıklarını, bir Jeneral Guro, Fransız abidesi ihracat ve kış aylarında da fazla itha Fransız askerini kurtaran yaralı bir Deresden 10 (Telsizle* önünde iradt nutuk ederken lât yapar. Binaenalevh maliyesinin hali Türk zabitinin ölürken bahsettiği TürkLhususi) Galatasaray bude ziraî hasılatma tabi gibidir. Fransız dostluğunun tahakkuk ettiğini man milletle burada harbettiğimiz için 928 senesi ziraati fena gitmiş olduğu söyliyerek alkışlanmıştır. g"ünkü maçta üçe karşı V ne kada iftihar etsek yeridir.» Demiştir. ı, s ö r d ü n mü, »ejaua.1 çantasına Uraf hrçasını koymayı için meml«irpt bir nevî darlık buhranı Fransız Şark muharinlerl mümessili Mezarhklara çelenkler vazedildikten Isayı ile mağlup oldu. IMdbadi 2 inci sahifede} gene u n u t m u s u m î . . . nutkunda: Türk'ler gibi buyuk kahraİMUOUUl o U7İCU OU/t.jtüej Gazi Hz. nin geçen sene İstan bul teşrifleri hahralaruuian: istikbalden bir intiba Ankara 10 (Telefonla) Reisi giden muhabirimizden ) Gazi cumhur Hz. bugün refakatindeki Hz. saat 7 de hususî trenle Bozü» zevatla beraber Bözüyük'te İbra yük'e geldiler. Gazi Hz. ne Seryahim Beyin kereste fabrikasını gez ver Rüsuhi, Cevat Abbas, Ali, Remiştir. Müşarünileyh Hz. nin bu cep Zühtü, Hasan, Cavit Kâtibiugeceyi Bözüyük'te geçirmeleri mumî Saffet, Fırka Müfettişi Nazmi, Vasıf (İzmir), Sofya Elçiri ihtimali vardır. fMabadi 2 inci sahifedei Bozüyük 10 (Sureti mahsusada KenanB. Adliye Vekiiini şiddetle itham ediyor Çanakkale'dekı merasim Sabık Adliye Müsteşan dün şayanı dikkat bir izahname gönderdi Dostumuz M. Klot Farer,, dün şehrimize ge|di Türk kahramanlığından sitayışle bahsedildi Jeneral Guro bu saban gidiyor giderken. 31 Galatasaray Dresden'de mağlup oldu