14 Eylül 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YCOINCI SENE = N 9 2 8 3 VUNU8 NADt İDARKHANESt: DBynjınnmnraiye karşısında dairei mahsns» Telgraf: tstanbul Cumhuriyet Posta kutnsu: N° 2 4 6 Başmuharrlr • 2366 • Tahrlr müdUru 3236 e müdürü 2365, Kitap kısmı 4 7 2 Başmuhnrrlrl Cu m h u r iyet M. Meclisi içtimaa çağrıldı • ı.Mimfiimiiiiimimpmiiumiiiiiiiiii.il .......... PAZAR 14 EYLOL ABONE ŞERAİTf MÖDDET: İTÜRKİYE İÇİNJ HARİÇ İÇİN Seceliği i 1400 Kr. İ 2700 Kr : 6 Ayb£ı İ 750 Kr. 3 Aylığı İ 400 Kr. 1450 Kr. 800 Kr. = 5 Kurnştur = = NUshası her yerde Meclis İçtîmaa Davet Edilidi Fethi Bey dün sabah geldi, seyahatinden çok memnun olduğunu soylfiyor "Son Posta,, gazetesi müdürü dün akşam tevkîf edildi Fethi B. geldi S. C. F. Reisi Fethi B. tzmir havalisinde yaptığı seyahatten ve siyasetten avdet etti. Bu seyahat ve siyasetin epeyce gürültülü bir şey olmuş olduğu malumdur. Şimdi sular biraz durmuş ve biraz dnrulmuş gibidir. Bu seyahat ve siyasetin nihayet faideli bir çok cihetleri olmuş. olduğunu söylemek lâzımdır. Bu faidelerin başında "ise serbest münakaşanm hakikalteri ortaya çıkarmağa edeeefi hizmet vardır. Serbest münakaşada yalnız sözü ayağa düşebilecek «vamfiriplere cevza yoktor. Buna hükumet kadar alâkadarlar da dikkat etmek mecburiyetindedirler. Avamfiribane vaziyetlerin doğurabileceği fenaTıklardan hükumet kadar müsebbiplerine de velevki manen mes'uliyet hissesi ayrılacağı muhakkaktır. Yalnız bu noktanın istisnasile serbest münakaşanuı tesis ve idamesi ebediyen hükümran olmasmı istediğimiz Cumhuriyetin esas şartlarından olduçuna şüphe yoktnr. İzmir seyahat ve siyaseti bu noktai nazardan tamamen. memnuniyeti mucip bir halde geçmiş sayılamasa da son tahlilde nihayet ortada izahı müşkül sayılacak kadar büyük fevkalâdelikler buhınmadığını dahi söyliyebiliriz. İzmir ve bavalisi bir hafta müddetle bir nevi ikinci 10 temmuz hayatı yaşadı. Herkesin bir maksadı ve bin derdi var. ZannoJundu ve zannettirildi ki herkes her derde deva olacak bir beşaret ile karşılaşmak üzere bulunuyor. Ve bu vaziyeti hükumetin basiretsizliği ile neden itir*f etmemeli C. H. Fırkasının İzmir teşkilâtmdaki dirayetsjzlik daha karışık Wr hale sokmağa sebep olmuştur. Fethi Bey bu şerait içinde ve mutemadiyen tekrar ettiği veçhile halkın samimî tezahürleri arasında döndü dolaşlı, söyledi, dlnledi, ve nihayet işte dün de İstanbul'a avdet etmiş bulundu. Bundan evvelki makalelerimizden birinde İsmet Paşanın Sıvas'ta söylediği nutka henüz meb'us bile olmıyan Fethi Beyin İzmir'de cevap vermeğe gitmiş olmasını mahalsiz bulmakta olduğumuzu kaydetmiştik. Bugün o fikir üzerinde ısrara lüzum görmiyerek bilâkis Fethi Beyin tzmir ve havalisine seyahati pekâlâ olmuş olduğunu söyliyeceğiz. Halkın tezahüratı içinde fevkalâde şeylere intizar eden hayalât bir tarafa bırakılınakla dahi esaslı noktalara temas eden şikâyetler yok değildir. Prensiplere taalluk etmiyen bu tatbikat üzerinde H. Fırkası hükumetince de biran evvel ıslahat yapılması tabii memleket için faJdedir, ve bu umumiyetle bir kazanç olacaktır. C. H. Fırkası memlekette her şeyin gül ve gulüstan olduğunu ve artık yapılacak hiç bir şey kalmamış bulunduğunu iddia eden bir fırka değildir, ve onun hükumeti her gun daha iyi yap j mağa çalışan bir hukumettir. Paramız kıymetinin tesbiti için mühitn kanunlar hazırlandı Mecfis, Reisicumhur Hz« nin davet! üzerine 22 eylul phzartesi günu fevkalâde olarak içtima ediyor Ankara 13 (Telefonla) tcra Vekilleri hey'etinin 13 eylul 1930 tarihli teklif kararı aynen aşağıda yazıhdır: Reisicumhur Hz. nin yüksek huzurlarına «Millî paranın kıymetini korumak için hükumet faaliyetinin bir senedenberi bu vadide sureti mahsusada ehemmiyet kesbettiği malumu riyasetpenahileridir. Bu uğurda, hükumetçe bir çok tasarruf tedbirleri alınmış, millî parayı korumak için B.M. Meclisince hükumeti salâhiyetlerle teçhiz eden kanun ısdar kılınmıstır. Bittabi milletçe tasarruf ve istihsal için fevkalâde teyakkuz ve basiret gösterilmiştir. Bir taraftan bütün bu tedabiri tesri, diğer taraftan istihsalâtın memnuniyeti mucip bir inkişaf göstermesi ile millî paranın sukuta karşı muhafazası endisesi halen zail olmuştur. Ancak istihsal ve ihracatın tesiri karşısında şimdi millî paranın ziyade yükseljnesî istidadı yüz gös^termiştir. Hükumet, millî paranın aylardanberi müdafaa edilen fiilî ve nisbî istikrannı yükseltmeğe karşı dahi muhafaza etmek memleket iktisadi yatı için lâzım olduğu kanaa tindedir. Bu sebeple iktidar ve, salâhiyetleri dahilinde olan tedbirleri istihsal ve mütehassıslarla alâkadarlan istimzaç etmiştir. Hükumet,istihsal ve ihracat noktai nazarından memleket lehine bir alâmet olan bu vaziyetin ica • batını kendi salâhiyeti fevkinde görerek kanunen B. M. Meclisinin tetkikine arzetmek lâzım olduğu kararına varmıştır. Keyfiyetin gayrikabili tehir olması sebebile B. M. Meclisinin hemen içtimaına ( Mdbadi 3 tncu tahifede S. F. Reisi seyahati intibalarını anlatıyor Fethi Bey oğleden sonra saraya giderek Gazi hz. ne arzı tazimat etti Fethi Bey dün geldi J Kâzım Pş. Hazretleri "Fikir münatcaşaları esnasında İzmir'de bulunduğumdan memnun oldum,, Güzeller Müsabaka şeraitini dercediyoruz 931 güzellik müsabakasına kimler ve nasıl girebilir? Fethi Bey kendisini karşılıyanlar la beraber Galata rıhtımında S. G. F. reisi Fethi Bey, İzmir ve mül ,cilere şunları söylemiştir: akatına yaptığı ilk seyahatinden dun « Seyahatimden pek memnnnum. sabah saat beş buçukta seyrisefain ida Halkın gösterdiği samimî tezahürata esinin Marmara vapurile şehrimize av çok müteşekkirim. Her gittiğim yerde & et etti. Vakit erkendi. Karşılıyanlar ye C. Fıı;kasına karşı gösterüen bir teveccflni fırka umumî kâtibi Nuri Bey (Kütah he şahit oldum. Muhtelif yerlerde fu"kaa) ile diğer fırka erkânından ve bir kaç mızın teşkilâtı yapıldı. Bunlar kısmen faaliyete başladılar ve kısmen faaliyete azeteciden ibaretti. Maamafif Topane yolcu salonunun başlamak üzeredirler. Bütün seyahatimahil ve haricinde,zabıtaca ihtiyaten ted de edindiğim intiba budur: Millette ifir alınmıştı. Fakat ne kalabahk var tihara şayan çok şeyler gördüm. Halk, etmektedir. Hususile ı, ne de bir hadise oldu. Fethi Bey, şuurla hareket müstakbelinm ayrı ayrı ellerini sıktıktan gençlikte derin bir uyanıklık ve enerji e kısa bir hasbihalden sonra istirahat gorulmektedir. Cumhuriyet aşk ve imacin refakatinde Nuri Bey (Kütahya) nile mucehhez olan bu gençliğin, Türk ılduğu halde bir motorle Büyükdere'de Cumhuriyetçilerini mes'ut edecek teaahurlerde bulunmuştur. ikametgâhma gittL Seyahatimde. teşkil ettiğim fırkanm Fethi B. in tstanbul gazetedlerine derinden duyulan bir ihtiyaca tekabül beyanatı Feth Bey kendisini karşılıyan gazete( Mdbadi 4 üncu sahifede Meclis Reisimiz dün İzmir'den avdet etti .•> cc Son Posta,, mes'ul müdürü tevkif edildi Ondan başka bu seyahat memleketin dahilî siyasetine ve giderek mukadderatına karışmak azmile ortaya çıkan yeni ftrkanın, onun reis ve erkânının fikrl tekâmullerine hizmet edecek bir başlangıç ta olmuştur diyebiliriz. Fethi Bey butün nutuklannda sathî mes'elelere temas etmek suretile bol bol vaitlerde buKâzım Pş. ve müstakbi lin tzmir vapurunda lunmaktan başka bir şey yapmamıştır. Tahmin ederiz ki bu ilk tecrübeden sonIzmir'in kurtuluş bayramına iş • | ra yalnız bü fikirler üzerinde değil, dev tirak eden B. M. M. Reisi Kâzım let idaresile alâkadar bütün esaslı fikirPş. Hz. dün saat 12 buçukta Seyler üzerinde biraz tamikan tetkikat icra etmek lüzumunu bizzat yeni fırkanm risefain idaresinin İzmir vapurile erkânı dahi takdir etmiş olacaktır. Eğer şehrimize avdet etmiş ve bir çok boyle ise bunu da bir kazanç saymak lâ zevat tarafından istikbal edilmiştir. zundır. Pş. Hz. müstakbilinin ayrı ayrı Fethi B. tzmir nutkunda inhisarların ellerini sıkmışlar ve Dolmabahçe hepsine muarız olmadığını ve meselâ Limanlar inhisarı üzerinde bu inhisar saraymdaki dairelerine gitmişler ların aleyhinde olarak kat'iyetle söyli dir. yebilecefini ifade etmiş olduğu halde Kâzım Pş. Hz. saat 15 te sarayda Manisa ve Aydın'da zahir üzum ve inReisicumhur Hz. ne mülâki olarak cir müstahsilleri öyle düşunürler zannüe müskirat inhisarının da lâğvl ta seyahatine ve fzmir hâdisatına ait raftan olduğunu söylemiştir. Gariptir ki intibaları etrafmda görüşmüşler • bu yerlerde Fethi Beyin bu sözleri dahi dir. alkışlanmıştır. Eğer Fethi Bey istihsalleKâzım Pş. Hz. nin beyanatı rinin menfaatini bilen hakikî müstahsilMeclis Reisi saraya girerken lerle görüşmüş olsaydı Manisa ile Ay Meclis Reisimiz, kendilerile gö dın'ın müskirat inhisarı aleyhinde ol rüsen muharririmize atideki beya memnun oldum. Oradan İzmir'e madığını, olmıyacağmı ve olamıyacağı natta bulunmuşlardır: gittim. Politika münakaşalart ce nı görüp anlamış bulunacaktı. Bu S. C. F. « Dairei intihabiyem olan Ba reyan ettiği esnada tzmir'de bu Relslnin memleket mes'elelerini tetkike Halkla yaptığim lunduğuma çok memnun oldum ve henüz vakti olmamış olduğunu gosteren lıkesir'e gittim. temaslardan ivi neticeler aldtm ve çok istifadeler ettim.» bariz bir misaldir. Zaten Fethi Bey sözlerinde madde olarak çok şeye de temas etmemiştir. E olunabilir. icra ve iflâs kanununu Cum tamam olmakla beraber bunlann da tıpğer Balıkesir'de ilâve olunan icra ve if huriyet gazetsinin vaktile en şedit su kı vergileri indireceğiz nevinden müplâs kanunu da hesaba katılırsa Fethi Be rette tenkit etmiş olduğunu her kes ha hem ve umumî ifadeler çerçeve«=indedir bütün sözleri üç dört maddeye irca trüar. tnhisarlar üzerindeki fikirler na | i Mabadı 3 uncu sahıjede Selim B. dün iki defa isticvap edilmiş geceyi tevkifanede geçirmiştîr osla. , Otinya güzellik musabakasında birinciliği kazanan Brezilya Güzellik Kraliçesi «Hizmet» gazetesinden naklen aldığı ya zıdan dolayı neşriyatı efkân umumiyeyl tehyiç eder mahiyette görülen , «Son Posta» nin başlığı Mel. Yolanda Pereira 1931 senesinde Paris ve Amerika'da yapılacak Avrupa ve dünya Güzellik müsabakalarına iştirak edecek Türkiye güzelini bihakkın seçmek için, bu sene müsabakaya, erken başlıyacağmızı, dün, yazmıştık. Bugün de müsabaka şeraitini ilân ediyoruz: . ,.. r.1 Türkiye Cumhurİyeti tebaasından olmak, 2 r=" 16 ilâ 25 yaşında bulunmak, 3 Namuslu olmak (bar kızları ve saire müsabaka dahil olamazlar.) Müsabakamız, geçen senelerde olduğu gibi, evvelâ gazetemizde resim neşr suretile yapılacaktır. Binaenaleyh: 1 Müsabakaya iştirak edecek güzeller bugünden itibaren ya biızat veya biı mektupla «Güzellik müsabakası memur Iuğuna» müracaat ederek reshm çektir mek için vesika istemelidirler. Bizza müracaat edeceklerin kabul saatleri ' ilâ 6 dir. 2 Mevcııt resimleri olup ta onlar göndermek istiyenler atideki şeraite ri ayet etmelidirler: Resimler bromür de ( Mdbadi 3 üncu sahıfede Selim B. nasıl tevkif edfldi? Istanbul müddeiumumiliği tarafından «Son Posta» gazetesi aleyhine, hükumetin manevî şahsiyetini tahkir ve efkân tehyiç edecek mahiyette neşriyatta bulunmak maddesinden bir dava ikame olunmuş, ga^cetenin mes'ul müdürü Selim Ragıp B. dün isticvap' edilmek üzere adliyeye celbedilmiştir. Dün öğleden sonra «Son Posta» matbaasına dört beş polis taharri memuru gelerek Selim Ragıp B. i sormuşlardır. Selim B. o sırada matbaada bulunuyordu. Memur lar, Selim B. e, müddiumumilik tarafından çağrıldlğını söylemiş lerdir. Selim B. bu davete icabet ve refakatine bir arkadaş alarak memurlarla beraber adliyeye gitmiştir. Dava evrakı altıncı istintak hâkimi Süreyya B. e havale edilmiş Dün ikinci dela isticvaptan sonra hakkında tevkif müzekkeresi çıkarılan «Son Posta» Mes'ul Müdürü Selim Ragıp Bey olduğundan Selim B. doğru istm • tak dairesine sevkolunmuş ve saat üç buçuktan beşe kadar isticvap edilmiştir. İsticvap neticesinde müstantık Süreyya B. Selim B. in ( Lutfen sahifeyi çevirini* )
