24 Mart 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YED NCI SENE N T47I Ba^muharrlrl YUNUS ISIADf İDAREHANESh kan>ıxında dairri aabsg&it Telgraf: İstanbul Cumhurivet Posta kutusu: !\° 246 Başmuharrtr : 22366 Tahrir müdürü • 23236 Idare mUdürü 22385. Matbaa 20472 Cumh rıy Namzetler 23 nisanda ilân edilecek Berberlerin işine fazla karışmıyalım! Berberlerin «cuma tatili» de günün mes'eleleri arasına karıştı. Malum olduğu üzere Berberle cemiyeti «hafta tatili kanunu» nun kendilerine bah »ettiği haktan istifade ederek cuma günleri tatil yapmağa karar verdi ve bu kararını tatbika başladı. Cemiyet azası içinde, her cemiyet ve teşek külde olduğu gib:j^u karardan her nedense mem**"n olmıyanlar bulunabilir. Fakat bu akal .„ liyete düşen vazife, arkadas I larının ittifaka yakın bir ek seriyetle verdikleri karara te baiyet etmek ve arkadaşhk arasındaki tesanüdü bozma • maktır. Cemiyetin bu kararından memnun olmıyarak dükkânlannı açmak istiyenler, Beledi yenin kendilerini himaye edeceğini söylüyorlar. Filhakika cuma günü dükkânını açmak istiyen esnafa mâni olacak maddî hiç bir kuvvet yoktur. Her vatandaş, kanunun kendilerine bahşettiği haklardan istifade eder. Ancak kanaati mizce gerek Vilâyet makamına, gerek her şehir için olduğu gibi bu şehrin reisine de düşen vazife de cemiyetlerinin kararı hilâfına dükkânlarını açmak istiyenleri beş on lira ruhsati ye resmi alacağım diye teşvik değil, belki her türlü cemiyetler azası arasındaki rabıta ve tesanüdün bir kat daha kuv • vetlenmesine yardım etmek ve onlann içtimaî terbiyelerini yükseltmeğe çalışmaktır. Cemiyetin kararı hilâfına dükkânlarını açmak istiyen esnafı iz'aca kalkışacak olan • Iarı men ve tedip etmek hükumet için ne kadar mühim bir vazife ise, arkadaşlanndan ayrılarak cemiyet azası arasın daki rabıtaları gevşetmek is tiyenleri müdafaa eder bir tavır ve vaziyet almak ta o ka dar yanlış bir harekettir, di yoruz. S"LI 24 MART •»•••»>»• ABONE ŞERAİTİ I MÜDDET: fTÜRKİYE İÇİNf HARİÇ İÇİN Seneliği j 1400 Kr. : 2700 Kr. I İ 6 Ayhğı | 750 Kr. : 1450Xr..{ 3 AyJıgı | 400 Kr. j 800 Kr. j Nüshası her yerde 5 Kuruştur Komşu memleketlerde Iktisadî vaziyet Kendi veziyetimizi enine boyuna tetkik ile uğraştığımız esnada arasıra biraz da başka memleketIerin ve ezcümle iktisadi şerait itibarile bize benziyen komşu memleketlerin vaziyetlerini de gözden geçirmekte faide vardır. Bulgaristan esası ziraat olan iktisadî hayatı ile bize çok benziyen komşu bir memlekettir. Bu sütunlarda bu komşu memleketten evvelce de bah»etmistik. Bugün gene ondan bah setmek istiyoruz: Frankfurt gazetesi muhabirinin mahallinde icra ettiği tetkikata i» tinaden verdiği malumata göre 930 senesinde Bulgaristan'da iktisadî vaziyet daha ziyade agırlaşmıştır. Fevkalâde bereketli olmakta adeta rekor kıran ve üzerine büyük ümitler kurulan 1930 istihsalinin bolluğuna rağmen buhran bütün fiddetile hükmünü icra ediyor. BUhassa hububatın beynelmilel fiat • Ianndaki sukuttan dolayı ziraî hasılatm ihracata ait kısmında miktar itibarile % 58 fazlalık olmasına rağmen bu eşyanın fiatlarındaki düşüklük hasebile şimdiye ka dar hiç bir salih kaydına imkân bulunamamıştır. Dabilî piyasa, sermaye fiktanından ve kredi azlığından dolayı hemen tamamen mefluç gibidir. Zaten % 80 i çiftçi olan halkın iştira kabiliyeü en aşağı haddine inmiş, ihracat ticareti en basit ifadesine düşmüştür. Dahilde »arfolunmak üzere 1929 da ithal olunan eşya stoklan henüz tamamen sarfedilmemiş halde duruyor. Bunun içindir ki 1930 da ithal olunan eşya 1929 a nazaran miktar itibarile % 3 5 ve kıymet itibarile % 4 2 noksandır. Bunnnla beraber Bulgar hükumeti ile Devlet Bankası bir taraftan tamirat borçlannı ödemeğe imkân bulmak, diger taraftan bin müşkülâtla temin olunan para i» tikrarını muhafaza edebilmek için ticaret blânçosunun muvazenesini temine mecburdurlar. Bu mak • satla ithalât eşyasının gümrük resimleri % 30 kadar artırılmış ve Devlet Bankası krediyi tahdit eden siyasetinde her hangi bir tebeddül icrasmdan istinkâfta devam eylemistir. Paket gümrükleri lâğvedildi Meb'usluğa talip zevat tetkik ve tasnif ediliyor Talipler arasında hatıra gelen ve gelmiyen bir çok zevat var Muamelâtı 1 nisandan sonra Postane yapacnk Namınıza gelen paketler 1 nisandan itibaren ayağınıza kadar getirilecektir Salâh Cimcoz B. Ercüment Ekrem B. İhsan Âbit B. ' Ferit B. Ankara 23(Telefonla)Cumhuriyet Halk Fırkası yeni inti habatta namzetliklerinin konul ması için vaki olan müracaatleri tasnif etmektedir. Taliplerin gönderdikleri resimler bir albüme yapıştınlmaktadır. Bu albüımfeki resimlerin adedi günden güne artmaktadır. Resimlerin altına müracaat edenlerin hüviyetleri, bugünkü vazife ve memuriyet leri, vaziyetleri hakkında kısa malumat dercediknektedir. Bu albümlerle müracaat evrakı tasnifin hitatnını müteakıp Gazi Hz. ne arzedilecektir. Evrakın bugünlerde kendilerine takdimi muhtemeldir. Şayi olduğuna göre Gazi Hz. nin tensip edecekleri zevat 23 nisanda ilân edilecek ve 25 ni sanda her tarafta ayni günde meb'uslar intihap olunacakttr. Gazi Hz. namzetler listesile beraber bir de beyanname neşre deceklerdir. Meb'us miktarı hakkında yeni bir tahmin Ankara'dan haber verildiğine göre Halk Fırkasının yeni inti • habatta Serbest Fırkaya geçenle(Mabadi 3 üncii sahifede) # ? | I | M Galata paket postanetinde r , f İlk tahsil kanunu Meclis, ilk tahsilin Türk mekteplerinde icrası kanununu alkıslarlarla kabul etti Maliye Vekâleti tarafmdan tanzım edilerek Umum Gümrükler müdüriyeti vasıtasile İstanbul gümrüklerine tebliğ edilen paket muamelâtının tadiline dair talimat name nisanın birinci gününden itibaren tatbik edilecektir. Bu talimetame mucibince ts • tanbul ve Galata paket gümrükleri ilga edilmektedir. Paketler idaresinin manifesto, muhase be, vezne ve muamelât kalemleri kâmilen lâğvolunmuş, yalnız muayene heyetleri bırakılmış • tir. Bu sebeple paket müdürleri bul tthalât müdürlerine devredeceklerdir. . kişelerin aon ganleri.. • istanbul paket müdürü Rıfkı B. • Galata paket müdürü Ramlz B. Dün başmüdür Seyfettin Bey bir muharririmize şu izahatı (Mabadi 4 ÜTICÜ sahifede) Berberler Cemiyeli Vali Beyle ititâff etti Tatil kararmın gayesi, kanuna muhalefet değil, istirahat ihtiyacıdır Berberler ile Vali Muhittin B. arasında bir sui tefehhüm yazıl • mıştı. Berberler cemiyeti heyeti idaresi reislerile birlikte vilâyete gelerek Vali Muhittin Beyi ziya ret etmişlerdir. Heyet vali beye kendilerinin hiç bir suretle tarziye talebinde bulunmadıklarım bu hususta vaki olan neşriyatın yanlış olduğunu kendilerinin ötedenberi haf tada bir gün istirahat arzusunda oldukları cihetle cu • maları tatile karar verdiklerini söylemişlerdir. Bulgaristan'da bubran tesirile millî sanayi en büyük darbeye uğramıştır. Dericilik ve dokumacılık sanayiinin çokça bulunduğu Gabrova ve Islimye taraflarında bir çok fabrikalar kapılannı kapamışlar, diğer bazıları ise imalâtlarmı azaltmışlardır. Aciz heline düşen ve borçlarımn tediyesi tecil olun • masını istiyen eşha» ve müessesat her gün daha ziyade çoğaliyor. DeAnkara mir sanayîi üzerinde çahşanlar * • 23 (Telefon malâtlarını % 50 nisbetinde tenzil la) Bugün B. etmişlerdir. Nebatî yağ, kereste ve Millet Meclisinde Maçinicilik sanayiinde de hal böyledir. Tütün sanayii ile çimento ve ma arif Vekâletince ihzar, Maa den işleri bir dereceye kadar iti rif encümenince kabul edilen bara mazhardır. ilk tedrisatın Türk mekteplerin Ecnebi mekteplerîn fena propagandasından kurtartlan yavrularımız Doğru değil mi? be girecek Türk vatandaşı ço • cuklar bundan böyle bu tahsil leri için ancak Türk mekteplerine girebilirler. 2 Bu kanun nevri tarihin • den itibaren muteberdir.» Meclis Maarif Encümeni maz batasında da aynen deniliyor ki: «İlk tahsil çağında bulunan çocukların bu terbiye ve tahsili ecnebi mekteplerinde almaları gerek millî terbiye noktai nazarmdan, gerek umumî pedagoji esaslan itibarile yanlış ve zararlı olduğu münakaşaya muh ŞarloJParis'te Öğle yemeğîni M. Briand ile yedi de yapılmasi hakkındaki kanun Sanayiin teşviki maksadile gümmüzakereye konuldu, ekseriyetle rük resminden istisna olunan bir takım iptidaî maddelerin, kömür ve devamlı alkıslar arasında kave makinelerin 1930 daki ithalâtı bul edildi. 1929 a nisbetle % 47 tenezzül et Kanunun metni şudur: miştir. «Madde 1 Türkiye'de ilk Son zamanlarda millî bankala(Mabadi 3 uncü sahifede) tahsillerini yapmak üzere mekterın iştirakile buğday ihracatmı ko nıııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııtınııııııııııııııııııiMiııııııııiııiMiıııııııııııııınıııııııiiiıııııııııııııııııııınııııııııııtıııııııııııııııııııııııııııııııııııııı laylaştırmak üzere bir varant sis milyon idi. Aradaki tenakus farkı la intizar ediliyor. temi ihdas olunmuş olduğu gibi * * * % 20 dir. Gümrük varidatı % 45, Meclisi m'eb'usan da bilhassa ihra • İşte komşumuz Bulgaristan'ın vergiler hasılatı % 7 ve şimendifer cat eşyasının cinslerini ıslah ede • hasılatı % 7,7 tenakus göstermiş iktisadî vaziyeti budur. Bu malucek bir haricî ticaret ofisi lâyihasımatın sonundaki beynelmilel kretir. Nisan kânunuevvel" devresinnL tetkik eylemekte bulunuyor. di bankası buğday buhranına çadeki umumî masarif 5,399 milyon Bunlann ortadaki derde ne kadar resaz olmak üzere yapılan ve ni • caresaz olacağı malum değilse de leva idi. İhzar olunmakta bulunan hayet Cemiyeti Akvamın eline geyeni bütçe 6,5 milyar levalık ma • her halde efkân umumiyedeki kayçen teşebbüsün doğuracağı bankasarif üzerinden 500 milyon levalık gulan azaltmakta olsun faideleri dır. Frankfurt gazetesi üzerinden bir tasarrufu istihdaf etmektedir. olabileceğine hükmedilmektedir. dünyayı dolaşan bu malumatla Bu malumab veren Frankfurt Bulgaristan'ın yeniden aktini ta İktisadî vaztyetin böyle açıktan savvur ettiği istikraza bir zemin açığa gayrimüsait olmasma rağ • gazetesi muhabiri Bulgaristan'da yakın istikbalin büyük bir bedbinhazırlamakta olduğuna da hükmemen banka muamelâtınm binnisbe likle görüldüğünü yazıyor. Hiikudilebilir. öyle dahi olsa bu yoldamemnuniyeti mucip bir halde bu • met devairi ile temasta bulunan ki mesai Bulgaristan'ın aleyhine lunduğu kayda şayandır. Yalnız mahf ille. de ancak aktolunacav değil, bilâkis Iehine kaydolunmak milli iktisadın bu fena inkişafı devlâzımdır. haricî bir istikrazın içinde bulunuletin maliyesi üzerinde fena tesir Ian fena vaziyeti biraz düzeltebileIer icra etmiştir. tçinde bulundu • Hulâsası şudur ki iktisadî vazi • ceği ürait ediliyor ve uzun vad?Ii yet yalnız bizde değii, hemhudut gumuz senenin dokuz ayının vari • kredilerden istifade olunabilmek komşularımızdan başlıyarak bütün datı 3,911 milyon leva olarak tahiçin beynelmilel kredi bankasının dünyada fenadır. sil edilebilmiştir. 1929 un ayni aybir an evvel teessüsüne sabırsızlıklanndaki tahsilit miktarı 4,873 , YUNUS NADÎ Paris 22 (A.A.) Me?hur sinema artisti Charlie Chaplin saat 14,25 te Paris'e gelmiş, istasyonda Vali Bey bunlara verdiği ce ve edemiyeceğini, dükkânlarını beklemekte olan kesif bir kalabahde vazifelerini Galata ve lstanvapta kendisinin hiç bir vatandağm hararetli alkışlarile karşılan (Mabadi 4 üncü sahifede') şa namussuzluk isnat etmediğini mıştır. Şarlo bu tezahürlere sapka ııııiııiHMiiMiıııııııiMiııuiHiııııınıııııııııııııiHiıııııııınııımııiHinıııııııınııııııııııııııııııııumııuıııııııııııı ıımııııiHiııııımııııııınmıımıııt sile selâm vermek suretile mukabelefi bulunmuştur. Bundan sonra Şarlo bir kaç po • lisin muhafazası altında güç halie i'" onun V^ao'sına gelebilmiş ve bir otomobîle binerek Concordia m İçki düşmanlarmm dünkü müsameresi ( Mabadi 4 üncu sahifede ) Yunus Vehbi B. Kıymetli bir zabıta âmiri azledildi! Beyoğlu polis merkez memuru Yu nus Vehbi Beyin kaydının terkin e dildiği ve evrakının derdesti itsal bu lunduğu dün Emniyeti umumiye mü diriyetinden tel grafla bildirilmiş tir. Yunus Vehbi B namus ve istika meti kadara di Yunus Vehbi rayet ve kıyme Bey tini de muhitine tanıtmış ve şimdiye Yazısı 3 üncu sahifededir İçki düsmanlarıntn temsil heyeti Türkiye'de içki aleyhtarlığı için çalışçın «Yeşil Hilâl» cemi yeti dün Tepebaşı tiyatrosunda bir müsamere vermiştir. Darülfünun, lise ve orta mektep muallim ve talebelerinden bir çokları velilerile beraber müILutfen Sahifeyi Çeviriniz)
