April 10, 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

10 Nisan l r 3 2 EtnnFtanyet' Irak'ta Kürt isyanı PAZARDAN PAZARA Ilaftanın yeni filimleri Bu hafta sinemalarda operetler» hissî kordelâlar ve macera filimleri var Türk Macar maçları • ttt t^ • . Irak askerleri İngiliz'lerle tesriki mesai ettiler Taymis gazetesinin Bağdat mu habiri, Irak'ta isyan eden Kürt'lere karşı Irak kuvvetleri ve Ineiliz tayyareleri tarafından icra edilmekte olan harekâtı askeriyenin tafsilâtı gizli tutulmakta olduğunu beyan ederek atideki telçrafnameyi göndermiştir: Barzan'lı Şeyh Ahmed'e ve buna tâbi Kürt'lere karşı Irak ordusunun başlamış olduğu harekâtı harbiyenin ne kadar ilerlediğini efkâri umu miye bilmiyor.Hükumet müstakar bir idareden mahrum olan bu havalide mülkî idareyi tesis etmeği azmevlediğini on beş gün evvel ilân etmiş ve bunun neticesi olarak harekâtı har • biye başlamıştı. îngiliz hava kuvvetleri kumandanIığı dahi bu harekât hakkında ma lumat vermemektedir. Bunun için gösterdiği esbabı mucibe şu suretle hulâsa olunabilir: «Bu İngiliz harbi değildir. İngiliz tayyareleri yalnız Irak ordusu ile teşriki mesai ediyor. Resmî tebliğ neşretmek Irak ordusuna aittir. Biz bir sey söyliyemeyiz.» Irak Harbiye Nezaretine gelince Irak ordusunun verdiği zayiatra listeleri nesredildiği takdirde bundan Kürt asilerinin cesaret bulacağına ihtimal vererek bu harekâtı askeriyeye dair az söylemeği daha ziyade maslahata muvafık bulmaktadır. Bu sükut ve ketumiyetin neticesi olarak Bağdat ahalisi 300 mil uzak • taki Kürt dağlarında neler olup bittiğinden tamamile bihaber bulunu yor. İngiliz efrat ve zabitanının ve tayyarelerinin dahi iştirak ettiği bu küçük harp hakkında tngiliz vergi mükelleflerine malumat verilmesi lüzumu kimsenin hatırına gelmiyor. Aldığım malumata nazaran Kürt'ler çete muharebesi usulünü takip ederek Irak ordusu nakliye kol • Ianna baskın vermeğe ve bunların hattı ricatlerini ve muvasalalarını kesmeğe çalışmaktadırlar. Hükumet o • tomobil şoseleri inşa etmek ve polis karakolları tesis etmek suretile bu dağlık arazide asayişi temin etmek istiyor. Irak ordusunun mecruhları İngiliz tayyareleri ile Bağdat hastanelerine nakledilmektedir. Şimdiye kadjır İngiliz'Ier bir pilot çavuşu ile rasıdmın mecruh olmasmdan başka zayiat vermemişlerdir. İyi bir futbol maçına susamış sporcular, bayramda tatmin edilmis olacaklardır Uzun zamandanberi büyük ve mü lanmış, bilerek yapılmış sayılar olhim futbol maçı seyretmemiş olan İs ması. tanbul'un sporcu kütlesi, bayram Millî takımda en fazla aksıyan tagünlerinde, iki beynelmilel maç raf, iki müdafi ve belki de bunların seyredecektir. Bu beynelmilel maçlar, tesirile kalecidir. haftalarca evvel gene bu sütunlarda Millî takım müdafaası, ne de olsa, haber verdiğimiz Türkiye Maca Hakkı ve Eşref'ten mahrum olan Be$risten müsabakalandır. şiktaş hücum hattından beş gol yemeTürkiye ve Macaristan federasyon melidir, velevki bu hücüm hattı kıvrak ları mütekabilen ileri sürdükleri şart oyunun ve tehlikeli eşapelerile maruf larda mutabık kaldıkları için, artık (Caponi) ile takviye edilmiş bile olMacar millî takımının bayramda sehsa... rimizde iki maç yapması tamamile Nihayet, Merkezî Avrupa'da iyi kat'ileşmiştir. bir mevkii olan Macar'ların, bu BeMerkezî Avrupa futbolunda Ma şiktas hücum hattından daha müessir car'ların da Avusturya'lılar, Çek'ler, olabileceklerini düşünmek lâzımdır. ve İtalyan'lar gibi mühim bir mevkiHüsnü'nün karşısındaki kendi ku Ieri olduğunu burada tekrar edecek Iübünden iki oyuncuya biraz çekin değiliz. Bu keyfiyet artık, futbol hâgen oynadığı, Saim'in daha evvel disatını takip eden bütün Türk sporcularının malumudur. Bizim burada yaptığı Vefa Kumkapı . Süleymaniye yapmak istediğimiz, bu mühim maç • maçı dolayısile yorgun düştüğü ka lardan evvel, millî takımımıza, te bul edilse bile müdafaanm çok zayıf şekkiilüne ve idmanlarına umumî bir olduğu ve her halde daha kuvvetli bir şekle sokulması lâzım geldiği munazar atfetmektir. hakkaktır. Bizce Galatasaray'dan Millî takım namzetleri Federas Bürhan, İstanbulspor'dan Samih tecyon ve antrenörün nezareti altında rübe ve tetkika değecek unsurlar harekete geçti ve ilk hazırlanma ma dır. Muavin hattında Mithat ve Niçmı cuma günü yaptı. Cuma günü hat mevkilerinin tamamile ehilleri çıkan şekle bakılırsa ve bu takımda dir. Sami, diğer arkadaşlarına nazaFederasyonun davet ettiği İzmir ve ran gerek oyun. ve gerek cüsse itiAnkara futbolcularile şehrimizin ba barile biraz hafif kalmaktadır. Fezı futbolcuları bulunmadığı düşününerbahçe'li Mehmet Reşad'ın onun lürse takıma kat'î şeklini almış gözile yerine geçirilerek muavin hattmm bakılamıyacağı muhakkaktır. Gene Mehmet Reşat, Nihat, Mithat şekline pek tabiidir ki bu ilk tecrübede ta sokulması millî takım için büyük bir kımm aksıyan taraflan, idmansız okuvvet olacaktır. ynnculan görülmüştür. Bunların daHücum hattında merkez muhacim. ha kuvvetli elemanlarla değiştiril lik mevkii gayrikabili münakaşa bir mesi her halde icap edecektir. Biz mütaleamızı şimdilik, cuma günü çı şekilde Zeki'nindir. Cuma günkü o yunile son zamanlarda epeyce id kan millî takım üzerine yürütmek man ettiği görülen Zeki'nin şuurlu mecburiyetindeyîz. pasları ve ümit edilmiyen zaman Millî takım şu şekilde teşekkül et larda bilerek gol çıkarmak kabiliyeti, mişti: hücum hattınm müessiriyetini arttı • Avni (G.S.) ran bir âmildir. Salâhattin, gördük İkinci devrede: ki, soldan ziyade sağiç mevkiinde Malik (B.Z.) muvaffak olmaktadır. Geri ve ileri Saİm (V.K.) Hüsnü (Bş.) oyunile müdafaa ve hücuma müessir Mithat (G.S.) Nihat (G.S.) Sami (V.K.) olan Salâhattin de yerini kat'iyyen Eşref (Bş.) Salâhattin (İ.S.) Zeki bulmuş değildir. Hakkı'ya gelince, (F.B.) Hakkı (Bş.) Niyazi (F.B.) şutları bilhassa şayani kayıttır. Fa İkinci devrede Hakkı ve Salâhattin kat noksan olan taraflan çevik olyerlerini değiştirdiler. maması ve topu hasma çabuk kap • ^ Millî takım, maçını Besiktaş bi tırmasıdır. Eşref, seri ve güzel oyrinci takımile yaptı. Besiktaş millî namaktadır. Yalnız bazen fazla şahtakıma verdiği üç oyuncunun yerini sî oyun tarzına kaçmaktadır. Bun • iki ihtiyat oyuncu ve İtalyan kulü dan vaz geçerse millî takım hücum bünden (Caponi) ile doldurmustu. hattı için kuvvetli bir unsur olur. NiDün bildirdiğimiz veçhile Besik yazi gayretli olmasına rağmen top taş'ın beş sayısına mukabil millî tak: stoplarındaki kabiliyetini kaybetmiş mm on sayı yaptığmı kaydettikten ] görünmektedir. Bu hal, yapabileceğisonra takım ve oytın hakkındaki dü nin yarısını kaybettiriyor ve arka • şüncelerimize geçebiliriz: daşları yanında çok hafif kahyor. Millî takımm oyunu, aksıyan ta Hulâsa ediimek lâzım gelirse millî raflarına rağmen, tamamile ümit vetakım kadrosunda kalması lâzım gerici bir şekilde idi. Futbol nazariya lenler şunlardır: tına ve tabiyelerine bihakkın vâkıf Zeki, Salâhattin, Hakkı, Eşref, olduğu muhakkak bulunan antrenör Nihat, Mithat. Mr. Pağnam'ın gösterdiği tabiye uMüdafaa behemehal ıslah edilme • sulleri, belki de ilk defa yaivanı oylidir. Daha iyi müdafi bulunamadığı nıyan beş muhacimin on çol cıka taktirde şu şekil millî takımı çok rabilecek kadar müessir olmalarına çok yardım etmisti. Sunu da kaydet kuvvetli bir vaziyete getirebilir: mek lâzımdır ki Zeki, Salâhattin, X Nihat ve Mithat; antrenörün gösterMithat Bürhan diği usul ve vaziyetleri esasen ma Fikret Nihat Mehmet Reşat lum olan ferdî mezivetlerine iyice in Eşref Hakkı Zeki Salâhattin X tibak ettirerek büyük ve emniyet Maamafih yarın Taksim stadyo bahs bir muvaffakiyet gösterdiler. munda ikinci bir çalışma yapılacak Cuma günkü maçta bilhassa mem ve belki de daha başka unsurlar tecnuniyetimizi mucip olan noktalar rübe edilecektir. Şimdilik cuma günşunlardır: kü oyunla çok ümitlendiğimizi ve Macar'lara karşı kuvvetli bir takım 1 Oyunun umumiyetle çok seri çıkarabilmemiz ihtimalinin kuvvet • denilebilecek bir tarzda cereyanı. 2 Bu sür'ate rağmen futbolcula lendiğini kaydedebiliriz. SADUN GALIP rımızdaki nefes kabiliyetinin, bir iki istisna ile, aksamamış olması. 3 Şuurlu bir oyun sistemi tatbik Karadeniz'de fırtına var edilebilmiş bulunması. Dün akşama doğru hava mahsüs 4 Yapılan on golün de kâmilen, bir şekilde soğumuştur. Gelen ha tesadüfî değil, fakat ferdî ve cem'î berlere göre KaradenizMe yıldız kagayretler sayesinde bilerek hazır rayel fırtınası vardır. 1 &riclre Luguet «Cesur Kaçakççı» da, 2 * Saadet Gölgesi* inden bir sahne, 3 Ellsa Landi «Sarı Vesika> filminde gayesile kâtibeliği vazifesini kabul likle giremiyor. Otto Walburg Arman ediyor. Bernad kadar değilse de gene hoş Bu beraber çalışma esnasında iki tur. Conrad Weit ise Metternich rolü bir oyuncak kabilinden gayet hagenç yekdiğerine karşı derin bir «Saadet Gölgesi» vaktile Mary sempati duymaktan hâli kalmıyorlar. fif geİTniştir. Pickford tarafından sessiz olarak Maria olanı biteni bütün tafsilâtile Cesur Kaçakçı çevrilmişti. Şimdi bu kordelâ sözlü Rolf'e haber verdiği için bir İngiliz'in olarak tekrar yapılmıştır. Mevzuu bu kadar derin malumata maîik olGlorya'da hissî bir hikâyeden ahnmıştır: Cerviş ması hükumetin nazari dikkatini «Cesur Kaçakçı» Amerika'da yaorta yaşlı ve zengin bir adamdır. Bir celbediyor ve işin tahkikine Baron pılmış fransızca mükâlemeli bir yetimhanenin hâmisi olan heyete da Andrief memur oluyor. filimdir. hildir. Bu yetimanedeki kızlardan Maria'yı hem Rolf'e Rusya aleybiri olan Jüdi'yi kendisinin kim oldu hinde yazılar yazdırmaktan menet • Kanada'lı avcı Foks Nedra is ğunu belli etmeksizin kendine evlât mek, hem de bir gece olsun bu güzel minde güzel bir kızla tanışıyor. Bu lık ediniyor ve onu muntazam bir kızla eğlenmek için yanına getiriyor. muarefe VuliVuli ismindeki diğer tahsil görmesi için bir kolleje veri Fakat Maria eline geçirdiği bir ta bir kadının kıskançlığım uyandırı yor. Anadan babadan mahrum olan banca ile baronu öldürüyor ve sev yor. Jiidi hâmisinin yalnız tesadüfen ba gilisi ile birlikte umumî harp ilân oNedra'nın babası zengin Röskin'e caklarının gölgesini görebiliyor ve o lunduğu gün tayyare ile memieketi gelen mallar yolda baskına uğratılıp nun için adını «Uzun bacakh baba» terkediyorlar, saadete kavuşuyorlar. yağma edîlmektedir. VuliVuli pokoyuyor. Artık bütün dünyadaki is«Sarı Vesika» her smıf seyirciyi lisi yanlış iz üzerinden yürütüp bu tinatgâhı ondan ibarettir. memnun edecek tarzda tertip olunkabahati Foks'un üzerine yükliyor. Fakat Cerviş ayni kollejde Glorya muştur. Evvelâ mevzuunun meraklı Foks tevkif olunmak üzere iken îsminde bir yeğeni bulunduğu için ma olması halkı cezbetmeğe bir vesile Röskin ile kızı Nedra'yı bir kaza nevî kızını onu ziyareti vesilesile mun teşkil ediyor. Sehrimizde ilk defa tazaman görüyor ve gitgide kalbinde gördüğümüz Elisa Landi ile karak esnasında ölümden kurtarıyor. Jüdi'ye karaı bir aşk uyanıyor. Lâkin ter artisti Liyonel Barrymor'un Maria Mahkemede de Foks'un hiç bir * • kendi yaşile onun yaşı arasmdaki fark ve Baron Andrief rollermi son de kabahati olmadığı meydana çıkıyor. Cerviş'i bu sevgiyi kıza itiraftan rece mükemmel oynamalan temaşa Foks ile Nedra'nın evlenmelerine de menediyor. san'atı muhibbi münevverleri de mânî kalmıyor. Diğer taraftan Cervis Jüdi'nin memnun edecek bir vasitadır. Foks rolünü oynıyan Andre LuCimi isminde bir delikanlı ile sıkıfıkı Kordelânm teknik itibarile yiik • guet bu filimde de komedi Fransez'dost olduğu zehabına düşüyor ve ü sekliği de ayrı bir meziyet.. Stüdyodeki vazifelerini hatırlatan bir ağırzülmeğe bashyor. da alındığı halde ziya ve tertibat iti lıkla oynuyor. Kordelânın nazan • Maamafih bir takım vakayi genç barile fevkalâde olan hariç manzamıztfa buz ovalannı canlandıran hakızla orta yaşlı adamın yekdiğerine raiarı, girdiğimiz kabare hakkında ricî manzaralan merak ve lezzetle karşı besledikleri muhabbeti meyda iki saniye içinde bize en vazih fikirseyredilebiliyor. na çıkarıyor ve neticede Jiidi hâmileri veren kompozisyon, kızın elinde * sinin de Cerviş'ten başkası olmadığını titriyen tabanca sahne vaziinin ve dianlıyor, tabiî evleniyorlar. ğer teknik şeflerinin iktidar ve ma Sinemacılar cemiyet yapıyorlar Janet Gaynor ve Warner Bakster haretine en büyük deliller teşkil Şehrimizdeki sinema salonu sa ediyor. Jiidi ve Cerviş rollerinde iyidirler. hipleri aralarında bir cemiyet teş • Hele Janet Gaynor kimsesizliğinden kiline karar vermişlerdir. muztarip hassas bir kız şahsiyetini Kongre E&lenivor! mükemmel yaşatıyor. Filmin aslı inElhamra'da gi'izce mükâlemeli olduğu halde gördüğümüz frans'zca dublaj yapılmış «Kongre Eğleniyor!» un fransızca kopyasıdır. Maatteessüf bu dublaj ve almanca kopyaları diğer bu şe Leh mareşalı yarm o kadar muvaffakiyetli olmamıştır. küdeki filimler gibi ikisi bird"en gösÇünkii bir çok mükâlemeleri işitmek terilecekken almanca kopyasmın Mısır'dan geliyor ve anlamak müskül oluyor. vaktinde yetişememesi onun bu haftaya teahhuruna sebebiyet verdi. Geçenlerde Romanya vapurile liSarı Vesika «Kongre Eğleniyor!» fransızca manımızdan geçerek Mısır'a giden kopyasına nazaran almanca kopyaArtistik'te Mareşal Pilsodski yarın gene Ro sındaki değişiklik şundan ibarettir. manya vapurile İstanbul'a gelecek«Sarı Vesîka» ingilizce mükâle Çar Aleksandr ve Urloski rollerini meli bir Amerikan f ilmidir. Mevzuu tir. Mareşal Pilsodski geçen defa Willi Fritz oynuyor. Bibikof'u Otta umumî harp arifesinde Çarlık Rus Walburg, Metternich'i de Conrad şehri gezmemişti. Bu defa bir gece ya'sında cereyan eden bir vak'adan kalacak, şehrin şayani temaşa ma • Weit temsil ediyorlar. mülhem olmuştur. Willy Fritz Çar Aleksandr da mü hallerini dolaşacaktn*. Rusya'da zulüm ve itisaf ın nihayet kemmeldir. Fakat benzeri Urloski Vilâyet Mareşale refakat için bir siz dereceye vardığı bir devirdeyiz. sahsiyetine Henry Garat kadar tabii mihmandar tayin etmiştir. Her gün yeni bir emir milleti yeni bir tazyik ve işkenceye düçar ediyor. Maria Kaliş isminde genç güzel, ayni zamanda iyi tahsil görmüş bir mu sevî kızının babası da siyasî mah kumlar arasında zindanlarm birinde haleti ihtizardadır. Kız bulunduğu yerden kalkıp Petresburg'a gitmek ve babasını son bir defa dünya yüzüyle görmek istiyor. Saadet Gölgesi Melek'te Ödemis faciası Katillerden ikisi İstan bul'da tutuldular ödemiş'te eşraftan Mehmet Ağa ile zevcesi Zehra ve kızı Hatice Hanımların feci bir şekilde öldürüldükleri, katillerden dördünün yakalandığı yazılmıştı. Bu cinayetle alâkadar olduklan zannedilen Cafer ve Hüseyin isminde iki şahsın İstanbul'a kaçhkları ödemiş'ten bildirilmis, zabıta taharriyat neticesinde bunları Besiktas'ta yakalamışhr. İki katil maznunu îzmir'e gönderilecektir. Mar. Pilsudski Melek H. isminde bir kadının çocuğunu düşürtürken vefatına sebebiyet verdiği iddiasile Ağırceza mahkemesine verilen doktor Sirinyan Ef. hakkındaki muhakeme hitam bul muş, dava karara kalmıştır. M ^ !h K © m @ fl Muhakeme edilen doktor Nakzedilen bir karar Doktor Behçet Sabit Bey tara • fından Voronof aşısı münasebetile vaki neşriyat üzerine Akşam gazetesi aleyhine 20 bin Iiralık tazminat d'avası açmış, hukuk mahkemesi bu dava hakkında ret kararı vermişti. Dava temyiz edilmiş ve Temyizce nakzolunmuştur. 16 mayısta bu muhakemeye yeniden başlanacaktır. Millî îktisat Cemiyeti ve bayram Berberler cemiyetinin yeni idare heyeti Halbuki musevilere memleket dahilinde seyahat etmek için müsaade yoktur. Herkese verilen pasaport onlardan esirgeniyor. Bu vaziyet karşısında genç kız şerefini, haysiyetini istikbalini babasını görmek uğruna feda ederek vesika almanın manası şudur: O kadınlardan biri sıfatma girmek.. Çiinkü onlar hangi milletten olurlarsa olsunlar serbest dolaşmak hakkma maliktirler. Heyhat ki Maria bu fedakârlığına rağmen Petresburg zindanlarının birinde ancak zavallı babasımn ölü • süyle karşılaşıyor. ' Bir tesadüf onu devrin en nüfuzlu Şahsiyeti olan Baron AndVief ile tanışhnyor. Bu adam kıza karşı müthis bir temayül hissetmişken Sarı Vesika hâmili olduğunu görünce soğuyor ve serbest bırakıyor. Kız bu defa îngiliz gazetesînîn muhabiriRoIf ile ahbap oluyor. Ona Rusya ahvaline dair malumat vermek Liselerde Bakalorya hazırlığı Liselerin bakalorya imtihanlarına ait hazırlıklar başlamıştır. Yedi grup dersten üç grupuna ait imtihanlar tahrirî olacaktır. Bursa defterdarlığı Dürikü içttmada bv.lv.narilardan bir dağıtılmak üzere on bin nüsha beyanMillî İktisat ve Tasarruf cemiyeti aname tab'ı ve bunların mekteplere gön zaları dün Halkevi'nde Daniş Beyin riderilmesi de takarrür etmiştir. yasetinde bir içtima aktetmişlerdir. Bu içtimada bayram münasebetile yapılaCemiyet bilhassa bayramlarda ü cak propaganda şekilleri tesbit olımmuş züm, incir, badem, ceviz ve fındık gibi tur. mahsulâtımızın fazla istihlâk edilmesi Cemiyet bayramda millî mamulât ve için uğraşmaktadır. Bu hususta şimdiye mahsulâtımızın istimal ve istihlâk edilkadar yapılan propagandalar müsmir mesi için sokaklara afişler, radyo vanneticeler vermistir. tasile konferanslar verilmesine, mat • Cemiyet bayramertesi daha şümullü buat vasıtasile de halkın tenvh* ve irşat bir programla çalısmak için bir komısolunmasına karar vermistir. Bundan baska Bk mektep eooaklarma yon teşkil edecektir. Bursa 9 (Hususî) Muntazam Borçlar Müdürlüğüne tayin olunan sabık defterdarımız Memduh Beyin yerine Edirne Defterdarı Rüştü Bey tayin edilmiştir. Mulhak dairelerin memur maaşları Bütçeleri müstakil olan resmî veya nimresmî dairelerin borçlarını muntazam ödiyememeleri hükumetin nazari dikkatini celbetmiştir. Bu gibi müesseselerde çalışan memur ların maaşlarını vaktinde alabilme • leri için tedbir düşünülmektedir. Ara lasnif edüırken Berberler cemiyeti idare heyeti intihabatı dün yapılmıştır. Reyle • rin tasnifi neticesinde Ismail Hakkı, Ibrahim Hakkı, Cevdet, Ahmet Sükuti, Recep, Ihsan, Kemal, Mustafa Turan, İbrahim Kemal, ömer Lutfi, Nuri, Mehmet Hamdi Beylerin idare heyeti azası olduklan anlflt|lrniftır.