6 Ocak 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhariyet 6 Kâmnrasani 1 9 3 3 Î CM SULTAN Yazan: M. TURHAN istanbul borsası kapanış liatları 5 1 933 1 Loodra New York Paris Milano Briıksel Atina Cenevre Sofya Amsterdam Praü Stockholm Viyana Madrit Bndapeştı Berlin Varşova Bükreş Belprat Moskova Yokoham» Altı Meddiye Banknot N UKUT ŞatlŞ TJT" 167 216 113 21,50 813 24,50 83,50 117 36 25 15 30 49 23 •21,50 53 45 921 3Î.50 942 6 0 zamanlar, aşk kaldırırrlardadolaşamazveşarap, sarhoş olup sokaklarda nara atamazdı! Şimdi kafüe, Anadolu valisinin ko nağma doğru yürüyordu. Leylek Murat ta. kısa bfr an içinde dostlasnms oldusnı ath ile atbası bir yürSyerek kafileyi takip edtvorda. Oraya gelinceve kadar oldusu gibi el öpme merasimînin cerevan ettiği sırada da gözünü mahut tahtıravandan ayırmanush. Yoldaş tuttus^ı adamla konusur pibi gorîinf'iİTÜ h*lde mütemadiyen tahtıravandaki kadmla ıtıeşgnl olnraştu. Hîzmetçi mî, hanım mı oldu&u belli olmıyan o parlak vüzlü mahluk ta onunla alâkadar idi, îkidebir perdevi aralıyordu, yörlerini Leylek Murad'm pos bıyıklnnna, geniş kalın omuzlanna dikîyordu. Bu bakışlar o kadar ustal'klı yaoılıyordu ki LeyleŞ'in yanıba«*n'*aki adam. farl w * a olanmyordu. Belki t»htıravan îçinde bulunan diğer kadın'ar da bu mücrim hareketi sezemlyorlardı. Levlek Murat, ne yapacaŞını tasarlaniM deşKldi, korkörüne vürüvordu, *xmdîlik tek bîr şev dÜMİnüyordu: Kafile den avnlmamak! Bu suretle cazîbesine tutulduğu süzelin yakınında bulunmuş olacaktı. Ondan ötesîni tesadiife. daha do^rusu bahhna bırakıvordu. Gerei o bahhn bu gibi işierde hic te Kıtufkâr olmadığnu biliyordu. Lâkin tahtıravan giizelinin gülümseyen bakıslan, zalim bahtm arhk merhamrte geldiöini isbat edivordu ve Leylek Mural, seUemehüssel?m atıldığı bu yeni macerpnm hoş neticeler verecegîni omuyordu! Onunla kontrsan ve onu şöhrelii Celebi'nin bizmetkârlan arasına girme^e te«vik eden adam, kafiloin konuk olarak suraya burava dağıtılmasma ba«lanıldıği valdt yaklaştı, elini Leylek Murad'm omzuna kovdu: Sen, dedi, benimle biie kal. Su gurüitü savulsun, herkes yerine daöıl sm. S«ni ben Celebi'nm yanma götü rüriim, el onturuo daîreye yardınnm! Bu, îyî bir yard?mdı ve tahbravandaki kadmlar, kendiierinln göHirüldügu konağm barem dairesme indiri'dîkleri icin L c l e k Murad'm ba«ka vere ritmesine zaten imkâır cn» vöktu. Bıi sebenle tereddütsüz kabul etti, at'nı öbür atlınm hayvanını b^çladığı abıra götürdü ve gen« o atlı ile beraber ken^:lerine tahsis olunan odava girdi, sflâhlannı duvara astı, ayni odada bn'unan CeiebFye mensup diçer adam'ar pibi bîr posta uzandı, kilavuzunun har«kete geçmesini beklemeğe koynldu. Konva v e Cem SuUan, tamamile zihnîn^en sJ'înmiş gîbivdi, yalnız tahtıravan güzel'nî düşünüyordu, onunla mnt'aka anlaşacacağma kanaat besljvnrdu! O zamanlar dört beş Tiirk bir araya gelince mutlaka attan. «ilâhtan ve sa • vaştan soz açarlardı. Çünkü hayat, muayyen bîr çerçeve içinde geçivordu. O tarihte kahve yoktu, tiitün yoktu, oytm kâgıdı yoktu, şatranç varsa da yüksektabakaya mahsustu. Günahlardan koku ve ses çıkmamasma çok dikkat edildi&i içîn içkî kullananlar ağızlanm ve sevda çekenler dudaklannı sımsıkı kaparlardı. Aşk kaldınmlarda dolaşmaz ve şarap sarhoş olup sokaklarda nara atmazdı. Hayat böyle mahdut ve hele mukayyet olunca sohbet mevzulan da tabiatile darlasırdı. Şu kadar ki o dar mevzular, değişikliklerle dolu idi. Meselâ at mevzou alabildİBine de<H*irdi. Herkesm bir kaç ata ve her atın bir çok hikâyesî vardı! Harp raevzuu da öyle idi. Her yıL ve hatta her gün harbeden bir miHetin menkıbelerine nîhayet mi olur? Hulâsa o zamanlann yasavısi bizhn havsalamıza sıgmıyacak sekilde îdi. Besikteki çocuklar, ninniden ziyade at kisnemesi, silâh sakırhsı v e harp bikâvesi dinlerlerdi. Gender, ilk neş'evi cirît mevdanlannda ve ilk heyecanı harp sahnelerinde duyarlardı. Leylek Mnrad'm da i<Ierine kanshğı Sinan Pasa komıklan da ayni sevleri konnxtıyorlardi. Ko^usvmsu genn odada birer posta uzanmınlardı, çorba eelinciye kadar çene yanşı vapıvorlardı. Hacı Celebi'nm adamlan dervi«lige belba&lamıs kimseler o'mnkla beraber trene attan ve silâhtan aniarlardı, savaş hikâyelerînden zevk alirlardı. Çünku onlar da Türk'tü. Zaman zaman teberlerini omuzhyarak gazava giderlerdi, Moradan, ya Sırbistan'dan mür^itlerîne canlı ve cansTZ armağanlar getiririerdL Bu yiğitliğe vurgun ve bizzat yigH adamlar, »imdi de dflbirHei yaomı«'ardı, Midüli'nin nasd almdiÇmdan, Bel • grat önünde nasıl çamısıldı5mdan, Mora'nm nasıl »ltiist edild55înden. Kaziklı Voyvoda Vilat'la nasıl boy ölcuşuldüğünden, Amavukluk'ta nasıl at oynatıldığından tutturarak son vanrn asrm haro menkıbelermi birer birer anlatıyorlardı. Bu anlatnta ve dmlevîşte stokten îndiğine inanılan avetleri okuyanlarla dinleyenlerdeki o buyuk cezbe, o derîn heyecan çöze rarpıyordu. Riya voktu, mu*>alâ^a yoktu, sus voktu. Sade ve basit konusuluyordu, lâkin o sadelikte sinır yakan. sror'ere ısık doldnran bir hnsusivet vardi. Meselâ ArnavnMukta Akrahisar önünde kumandan Bala ban Bevin ölü«iinu an'atan yolcn, gozlerini kapıyarak, sesîni vavaslatarak gamlı bir terane pibi bildiklprini anlahyordu; din'iyefler de sankî vakıayı gözlerile (jörüvorlarmıs eıbi teessür duyuyor'ardı, bamba*^^ bir hal alıyorlardı. Hîkâye şövle idiî Keei vollanndan gectîtî', lcayatardan atladık, ururumlardan astık, oüçbelâ Akcanisar'a ulaştik. Rahmetii Balaban, bir teke gibi en onde gidivordo. Fakat ne teke?... Kaplandan yigit, a»Iandan ahlgan. Onun adım absma baktıkca imreniyorduk, mu^arek adam, yürümüyordu, sıcnyordu. ıste bîz onun ardmdan yol aldık, Pasadağı'na vardık. Yunus Beyi beklemege kovulduk. Onun getirecefi yoldaşlarla birlesip sel fribi şehre akacaktık. Meğer Arnavut'lar, Yunus Bevi pusuya düşurmüsler, yakalamışlar. Birîm bu ugursuı'T«ktan haberimiz yok. Dikenden, çakıldan parça lanan ayaklanmıza ttmar yanıvoruz, kıIıclanmıza cilâ venyoruz, bekliyoruz. Dağa çıktığtmızın sabahı, frün doğar doğmaz, ne görelun: Yunus Beyle oğlu Hızır Bey, zincirler içinde dağın ortasına getirilmemiş mi? Artık Balabandaki coşkunlugu sorma. Yavrusu öldürülen kurt gibi homordanıyordu, saclan dimdikti, gözleri kıpkırmızıvdı. Hakkı da vardi. Zincire vurulan Yunus, onun kardesi, Hızır da yeğeni idi. (Mabadi var) 1 1 1 1 1 1 1 1 II II || | II N D 1 713 2I3,CO 169,50 219 117 22,50 820 26 85 Gümüş mamulâtın ihracı için müsaade isteniyor 1 Bu akşamki program Tercih ediniz: LATtPZİG : 20,05 Le Vaisseaa fantöme (Wagner). PARİS (PosteParisin). VİTANA: 21,35 Genevievcs de Brabant (Offenbacb). 20,05 Apajane (Operet). İSTANBUL: 18 Kemal Niyazi Bey ve arkadaşlan tarafmdan saz 19 orkestra konseri 20 saz: (Belkıs H.) 20,30 hanımlar saz heyetinin konseri . 21,30 tekrar orkestra konseri sonra: Ajans, Borsa haberleri ve saat ayan 22.30 saz: fDarüttaltm he. yeti). BERLtN: 16,35 konser 17,45 marşlar ve şarkılar19,25 dini musikl . 19,15 hafif musiki 21,10 serenat 20,40 konser 21,05 (Morg sokagında iki clnayet) E. Peo'dan naklen piyes 22,05 havadisler ve dans havalan, VÎYANA: 16,45 hafif musiki 18,25 tefrika 19,30 viyolonsel solo 20,05 (Avaiune) operet •» 22,45 hafif musiki. BUDAPEŞTE 18,05 Macar halk havalan 19,20 orkestra konseri . 20,35 bir komedi 22,2Q bir kahveden naklen dans musikisL ROMA : 19,35 gramofon plâklan neşriyatı ^ 20,50 muhtelif musiki 21,35 bir komedi 22,05 konser: {Rossinl. Moscogin, Massenet) . VARŞOVA: 17,05 solo konserlen . 18,05 hant musiki 20,20 senfonik .konser 23.05 dans musikisi. LAYPZİG : 16,25 konser 17,35 ötap Dansi 19,05 konferans 20,05 (Le Valsseau Fantvne) Wagner'in üç perdelik ooerası 22.05 havadisler ve konser. BELGRAT: 19,05 tiyatro 19,35 dini şarkılar 20,00 tiyatro 21,05 havadisler. Kuyumcular teşebbüslere giriştiler, «memlekete para girecek» diyorlar Gümüş işleri yapan v e bunlann sa • tışile meşgul olan esnaf, bu mamulâtm ihracuıa müsaade olunması için tesebbüsota buhnimaktndır. Malum oldugu üzere gümuş ve alhnın ihracı memnudur. Ancak son za • manlarda gümüş piyasasuun fevkalâ de düşkün olması, b a n devletleri gümüs ihracahna mernn""'»! kovnvk yöyl dursun, gümüsün ithalini menetmek kararma sevketmistir. Alâkadarlarm bu husustal"' nnVtai na7>»ı sudur: « Gümüş gümrükten gecsin v e ne kadar gümüs almışsak, o miktar gümüş işi ihraç edebileihn. Bu suretle el emeğimizin bırakacağı fark memleketimizde kalmıs olacaktır. Esasen Başvekîl Ps. H^. de yerli if*^»r s^«"«*ni r?wa > retlerinde bu nokta üzermde îzahat almii>1ar, el emegmin mem'eketimBe oara getirmesinin muvafık olacagı müta » leasmda bulunmuslardır. Bu suretle verüecek bir karar kaçakcılıçm da onune geçecektir. Burada mecidiye ile birlikte gümüş frank ve Bulgar parası eritü • mektedir. Gümüs gümrükten almaca • gından ve ihrf»c>t ta avni suretle ya pılacağmdan h"kvmete bir kjsım varidat ta temin edümiş olacaktır. Vaziyetn garip bir tarafı da sudur: Gümüşün ihracı memnu olmakla bera • ber buraya gelen ecnebi seyyahlar pekalâ gumüs ve sairevî serbestçe satın alarak memleketlerine götürmektedirler. Bunlar gümüş maPan aldıklan zaman ekserivetle madeninin gümüş ohnasm • dan ziyade san'atkârane yapılışma ve antîkaugma ehemmiyet vermektedirier. Böyle olunca gümüş masnuatın en işe yararlan memleketten dışan cıkmaktadır. Gümüş masnuatm ihracma bîr şekil bulundugu takdirde bilhassa Suriye, Filistin ve Mısır'a sahş yapmak mümkün olacak, ragbetsizlik yüzünden sönmege yüz tutan bir san'at ta belini dogrul • tabüecektir.» rss 38 27 17 32 24,50 2,t 50 1 ı 56 49 923 944 I | 1 1 1 ÇE KLER Açilış Londra NewYorlc Paris Milaco Brüksel Atina j Cenevre Sofya Amsterdam ! Hrag Stockholm ; Viyana Madrit Berlin 1 Varşova Bud pe$te Bükreş Belgrat Yokohama Moskova 70S,75 0,471508 18,06 9,1481 3,3925 88,22 2,4470 64,93 1,1727 15,88 2,5925 4,0225 5.7683 1.98 4.20 3.587S 80,245 34,795 2,2(<70 Tf>93, Kapanış 707 0,4715 12,03 9,2025 3,39885 87,22 2,44375 | 64,93 | 1/725 15,88 2,5938 4,0 25 5,7682 I.9T625 4,20 3,5875 80.245 34,795 2,2870 Türk Yunan ticarî Müzakerah basl?»di Atina 5 (Hususî) Türkiye • Tuticaret mübadelesîni tanzira et • nan mek üzere burada bulunan Türk heyetfle rennî müzakerat dün baslanuşfar. Türk hevetini te«k?l eden Enis, Ce mal ve Vehbi ve Halil Mithat Beylerle Yunan resmî heyeti arasında cereyan eden ük müzakerat mü<tesna bir sa mîmivet îçinde germıstnr. îlk celse hakkmdaki întibai soruian Halil Mithat Bey müzakerabn ikî tarafın hü«nü niyetî sayesmde iyi bir neti ceye iktiran edereginden emin bulunduğunu sövlem'*tir. 9 numaralı kararname tasdik edildi Ankara 5 (A.A.) Ttirk parası kıymetini koruma kanuna göre ha~ zirlanan ve vekiller heyetinin 2/1/ 933 tarihli toplanışında gorüşülerek kabul edilen 9 sayılı kararname bugünkü Resmî Gazete'de çıkmıştır. ES HAM Açtlış I? Pankası A. Şimendiferi Tranıvay Bomor.tlNektar Terkos Ralva 10 Kananış 10 23,40 i 23,40 Oda Heyetinin içtimaı Ticaret Odası idare heyeti dün oğleden sonra toplanmış ve akşam geç vakte kadar müzakeratta bulunmuştur. Zayi tstanbul llsesl blrincl devreden aldığım şehadetnameyi zayi ettim. Yenisini alacağımdan hükmü yoktur. Ankara Divanı Muhasebat memurlanndan Salim Hakkı IST1KRAZLAR Açil'S Istlkrazı DahiK Şark şimendiferi Düyü^o Muv. Gümrük Saydı Mahl Bağdat Ask riye 5,60 59,25 Kapanış 5,60 59,50 Sanayi Kredi Bankası karununun tatbikına geçiliyor Ankara'dan verilen malumata gore Sanayi ve Kredi bankası kanununun tatbikatına 14 kâmınusaniden itibarea başlanacaktır. Bu tarihten sonra gelecek makine ve yedek parçalar ancak lktısat Vekâletinin muvafakatile kontenjan harici girebi lecektir. Sanayi Of isi işi şimdflik tehir edilecek ve onun vazifelerini Sanayi Bankası idare edecektir. Na zilli ve Kayseri'de yapılacak men sucat fabrikaları da banka idaresine verilecektir. Eskişehir'de kurulacak şeker fabrikası hükumetin olacak, yalnız Ziraat ve Iş Bankaları his • sedar seklinde iştirak edeceklerdir. Türk Yunan dostlnsu | TAH VİLÂT Açltş Elektrik Şkkeü Tramvay m Tünel Rıhum , Aoadolo CO Anadola ( 2 ) Anadolu ( 3 ) A. Mümessil Kapamş 42,50 42,50 46,10 42,30 42,30 46,05 Dahilî istikraz Tahvilleri... Satışlar tamamen ih tiyarî olacaktır Ankara S Ergani madenini işlet • mek için yapılacak dahilî istikraza dair lâyiha gelecek hafta Heyeti Vekileden Meclise verflerek kış tatflinden evvel intaç olunacak ve tahviller nihayet iki ay sonra piyasava çıkaniacaktır. Tah villerin satısı ihtiyari olacak, Devîet bankası hisselerinde oldugu gibi me Atina 5 (Hususî) Hükumet fırkaımm mürevvici efkân (Katimerini> gazetesi yeni sene münasebetile Türk Yunan rica'i arasında teati edilen tebrik telgraflan vesi1esQ« eok hararetli ve ehemmiyetli bir makale nefreyle mistir. Gazete, Türk Yunan münasebah mn gün gectikre daha ciddî ve samimî bir sekil almakU olduğundan bahset mekte ve iki komşu mîlletm kardeşlik münasebabnda daha büyük zaferler kazanmasını ve başlanılmış olan ticaret mübadelesi mes'elesinin pek yakmda tam bir itilâfla neticelenmesini temenni eylemektedir. BUGÜN saat l5."0 ve SUVARE saat 21,30 Şehir Tiyatrosu Parü'bedavi tetnsilleri İstanbul Peledi esi MUM SÖNOU llllll illlli Tarihi komedi 5 tablo Yazan: Musahip Z»de Cclâl Hey UMUMA lülllll Ertugrul Sadettin T izmir'den son ihracat tzmir Ticaret Odasından, thracat Ofisine gelen malumata nazaran son hafta içinde îzmirMen muh.telif ecnebi limanlarma 782 ton tütün, 788 ton palamut, 66 ton palamut hulâsası, 432 kilo meyankökü, 1452 kiîo da afyon ihraç edilmiştir. 25 milyoniuk gömöş para çıkarılacak Gümüş para darbına daîr olan kanun lâyihası Meclise sevkedilmek üzeredir Bu kanunla hükumet Meclisten, 25 milyon liralık gümüş para darbına salâhiyet istemektedir. A T u gece Kadıköy Kuşdili Tiyatrosunda OTELLO W Kadıköy Süreyya Sinemasında * * **• m ^^^^^^^ f/aîek evleniyor Andre Luguet, Jeanne Helbling Fransızca sözlü Her akşam ilâveten: Kazanç verg si lâyihası Ankara 5 Bütçe Encümeni cu martesi günü, kazanç vergîsi lâyiha • smdaki tetkikatnu ikmal edecektir. Lâyihada mükellefler lehine esash tadilât yapıhnaktadır. ; Galatasaray t'caret hısmı mezunlarının içtimaı Köpekler mekfebi Yalnız köpekler tarafından oynamlan BUGUN HERKES E L H A M R Â Snemasına koşarak 1 DENİZLER Filme ilâve oiarak: Muazzam programı zevkle görecektir: Hakikî hayattan alınan büvük, Fransızca sözlü film. DEVi Galatasaray ticaret ve bankacıhk kısmı mezunları birliğinin Beyoğlu'ndaki merkez binasında bugün saat onda bir toplantı yapılacaktır. Bu murlar tahvü almaga davet ed<lmiyeiçtimaa birliğe aza olsun olmasın cektir. Halk için bankalar taksitle satış bütün ticaret kısmı mezunları istiyapacaklardır. Bazı küçük sermayelerin rak edeceklerdir. Içtimada ticaret istifadesi icin 20 liralık tahviller cıkarıkısmı ve mezunları alâkadar eden lacak, 100 5 0 0 1000 er liralık mes'eleler görüşülecektir. ı olacaktır. Tahvillerin her sene 180 bin lira ikramiyesi olacak ve büyük ikramiyeyî kazanan 30,000 lira alacaktır. Erganî yolunda ikmal edflecek demiryolu 85 kilometre kalmısbr. Hükumet bu istikrazdan alacağı neHcelere göre ileride nafıa işleri için dahilî tstikrazlar aktini derpiş edecektir. Yann matineîerden itibaren ETUAL SiNEMASISAADET ŞARKISI Üskudar Hâle sinemasında Sesli, Sözlü, Şarkılı Aşka Tövbe Mümessili: Lilyan Harvey. tlâveten: Hal:hazır Dünya havadisleri. Mömessili: GEORGES BANKROFT Fransa'nın yeni kontenjan listesi 5 i T T A A L PA R 6ÜSTAV FROHLICH 25 sene evvel bir K A R A G O Z Gecesi Oynatan: Darülbedayiden : H A Z I M Türkçe sözlü Sarkıii 100u metro 3 kısımlık fılm. GÜNAHKÂR KIZ MARCELLE ROMEE JEAN G\B1N ANORb LUGUET Düşmüş havat girdabımn sürükledigi bir kadmın duygulannt tahlil ve aşkla vazife arasında bir mücadlei ruhiveyi gösterea çok heyecanlı bir eser. Rus sefaretinin çay ziyafeti Ankara 5 ( T e l e f o n l a ) ^ Rus sefareti bu aksam burada sef aret binasında gazetecflere bir çay ziyafeti vermiştir. Fransa hükumet i 1933 senesi kânunusani, şubat ve mart aylanna mahsus 3 aylık kontenjan listesini nesretmiştir. Bu listede koyun derisinden memleketimize 1075 kental hisse tefrik edilmiştir. Adi kereste için de 24 tonluk hisse ayrılmıştır. Hisse tefrik edilmiyen yumurta kontenjam 145 bin, arpa 225 bin ve kepek 201 bin kentaldir. TARZAN LORYÂ SiNEMASINDA Kemali muvaffakiyetle dcvam ediyor. ün saat 11 de tenzilâth fiatlaria matine. CıLORY V I II ikincikânun, çarjamba akşamı Sinema ve Yeni ve güzel programile Haftanın en bü\iik mnvaifa kiyetini kaznnacağı belli i d i ; MÜNİR NURETTİN KONSERİ TiSTiK Bugün M İ L L I ve O P E RA S i N E J I I A D A JOHN 61L6ERY RENEE AOOREE BÜYÜK RESMi GEÇiT sinemalanndâ Yakında ayni zamanda i'österilecektir. ASRÎ SiNEMADA Gidip görönüz. Bugün matineler saat 1 den itibaren Filra'nde mnvaffakiyetlerini Mevsimin en büyük filitnlerinden va BRİGİTTE H LM'in temsiii maazzatm olan ATLANTiD Emsalsiz muvafîakivetlcrle devam ed ! zor. B EN H U R Bu pazar akşam.ndan itibaren M A J İ K SİNEMASINDA LİLY DAMİTA ADOLPHE MENJOU SFENKS KONUŞTU Maurice Decobra'nın son romanlarından: Aşk ihtiras Heyecan ve şehnt filml. Bupün matineler 12 2,30 4,30 6,30 gece 8,30 10,30 ta Onümüzdeki pazartesi yeni sesli kopyesi şimdiye kadar buna mümasil hiç bir fılim viicüde getiriimemiştir.