3 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi înci cüzii çıktî 25 Dokuzuncu sene: No. 3141 ., , tSTANBUL CAĞALOĞLU Teıgrrar ye tnektop adresl: Cnmhnrlyet lstanbul Posta kutnsu: lstanbul, No 846 Clima 3 Sllbflf ^ 3 3 T e l e f o n : u u a ı w U W Başmunarrlr: 22366. Tabrfr müdürü: 23236, İdare müduru: 22365. Matbaa: 20472 V sahifelerteb herkfcse açıktnv Cnmnariyette nesrettlrflecek Uinlar kia dofrrndan dofroya ldarehanemize dahi müracaat olnnabflir. umhun Boğaziçi Ruşen • Eşref Yazan: Bir kaç güne kadar ıi'iııımıııııifiıııııııııııımııımmııınııiıııımıını Sanayi ve Kredi ıınmnıınınnifiımmm«nnıııııimınmımHiımmıımnııınımmıt I Dresden Yunu* Nadi Bey, Cumhariyet'in 23 1/1933 tarihli Myısında yenİ Sanayi Kredi Bankasmın rolünü, olRnn gorgüsüne yakışan bir üslupla, tahlil ehnektedir. Nadi Beyin ileriye sürdüğü ve münaka?a ettigi ihtimaller her vakit îçin çok mümkündür. Yalnız teşkilât değişmesraden değil, Iıatfa, bir banka müdürünün bile değîşmesinden bazı iktısadî vaziyetlerin müteessir olduğuna şüphe yoktur. îlkonce büyültülmüş bir iddia gibi ürperen bu aözlerin ne kadar nakikate uygun olduğunu aniatnak icin amelî iktısat hayatma göx gezdirmek elverir. Nadi Bey bu teski • Jât değismesinin bu gibi korkulu «btimallerini giderdikten sonra diyor ki: Kanan ile lemin edilen haklarda devam habiliyeti oltnalı ve bilhaasa bu cihet pek büyük dikkat ve itinalanmıza mazhar batunmaUdır. TeşV'ki sanayi kanann ile tekabbül ettiğrmiz taahhüdâ tmutmamağa ve bozmamaÇa •mecbaraz. Bizim düşündüğümüz şekilde kredi bankalan kurulurken budun [ I ] Jkhsat politikasmı jrozden uzak tutmamak mecburiyeti vardır; bunun da başhca noktalan funlardır: 1 Sanayi, bizim için, bir zanıret midir? 2 Sanayi, avni zamanda, bir iş poHtikan zarureti olarak mı korn • nacakhr? 3 Ülkemiz hangi sanayiin inkiafma en çok uyjrundur? 4 Sanayi mi, köy mu? Yukandaki sorgrulan burada kisa bir surette bile münakaşaya imkân Retsicumhur Hagretterttıttı Adana'yı ztyarettertnden mtıbular: (Sağyoktur. Bunlar zaten ımıhtelif nn da, yvkanda) Qazl Haert üeri trenden inerlerken, (sağda aiağıda) tuVIarda, arazete yazilannda gereği tktuat VekOİ Celâi Bep Kuztm Pa?a Hz. nin misaftr edüdikleri evin p?M mün*>Va»a edihnistir. Gayet iyi bnun&e, ($olda yukanda) Oazt Hz. Adana istcuyonunda, (Solda aşa. biiiyoruz ki, Türkeli, kendi eoğraf fada), Reisicumhur Hz.  dana'nm yeni mezbahastnt çezerlerken y*«ına uvırun sanayî için bütün inkv v« monlHmler tarafmdan karşalan ^ dalamn, yatak yemek v* konferans 1 zmir 1 v. iA A.). ReUîcumhur **( |mV»ml*>tJUfc cahiotrr »• iktısat mif, «Merbaba Efendüer naâilamız» H^zretleri bugün ögleden sonra yansalonlarmı gezip cormüsler, vali ve poiitikamınn da temeil budur. Mo * diye talebenin babrlanm aormuf mektep müdürü tarafından verilen larında Vali Kâzım Pasa olduğu h&I' dern türklüğün bütün bu imkftnian lardtr. izahatı alâka i!e dinletnişlerdir. Gazi 4e otomobille Karşıyaka tarafında sahiTeştirmesi elbette lâzundır. Bu bir gezinti yapmıslâr, sonra Bornubaslanmç noktası ne kadar pirrüzsüz Yeni yapılan mektep çok güzel ve Hazretleri yollarda halkm samuni ya'daki ziraat rnektebme gitmislermodern bir mUessesedir. Reisicum • ve ne kadar objektif ise, bunun arsevgi ve saygı tezahürlerile selâm dir. Gazi Hazretleri mektepte talebe hur Hazretleri mektebin okucna o(Mabadi 6 tnct sahifede) kasmdan jrelen ve gazetelerde, meemualarda karşıîaştığımız sanayi ideelo jisi de o kadar anlasılraaz bir duygu işidir. Bu öcî jrörüş ve anlayışa gore sanayi ve kredi arasındaki münasebetler de iki türlü tablfl ye tetkik olunabilir. Sanavii koruraa po • littkası da bu iki görüşe gore de gişebilh*. Gazetelerîmizde yeni bir fabri kanm kurulduğunu okuduğutnuz vakit yürekten sevinivoruz. Yeni bir boşlugumuz doldu, diyoruz. Demek oluyor ki sanayi hayatmm henüz çok başlangıcında olduŞumuzu biliyo • Yunanistania takas müzakeresi icin ruz. Bu *enç «anayiimizi koruyalım, Atma'y» tritmî» o'an Ofîs müdürü CeÂvrupa'hlar da boyle yapıyorlar, Ankara 2 (Telefonla) Yeni mal ve Ticaret Odası umumî kâtibi «diyoruz. Demek ki bunu büyük bir yapümakta olan 6 ayhk kontenjan Vehbi Bevler busrün sehrimize gelecekyurl borcu gibi duyuyoruz. Fakat listesi nîsan birden itibaren meri • lerdir. Atina'daki müzakerenm inkıtaı iste asıl en çetin mes'ele burada bas yete girecek ve 20 şubatta ilân oluuzerine ta'îmat almak üzere mem'eke • gosteriyor. Avnıpa'lılar, sanayile nacakhr. Bu meyanda tevhit ve rim<ce avdet etmekte olan Cemal ve rini nasıl koruyorlar? Yolları nedir? halihazır vaziyetine gore tadil ediVeiıbi Bevlerin tekrar Yunanîstan'a İste bize çok yabancı sanayi ideo len kontenjan kararnameleri de bir eftmîyecekleri ve mirKakerata bBâhare lojisi burada baslıyor. Ve bu, goz kararname halinde çıkacak ve 20 Ankara'da devam edPecegi baber ve • onündeki pürüzsüz tabloyu ucu buşubattan itibaren meri olacakbr. rSmektedir. Atma muz*keratı safbalacagı gorünmiyen bir slse büründüYeni listede daha serbestçe ha • rma d»ir aldi&nmz malumata nazaran rüyor. Kredi münakaşası başka bir reket edilmiş, geçen sefer ehemmimkrta Yımaniılarm memlekemnize faz« renk alıyor. Baknuz, neden? yetli rakamlar teşkfl eden 70 kadar Ia mal îthal etanek istemelerinden fleri Avruoa sanavn, köyleri, sfrasraa madde kontenjan harici tutulmusBugün AHna'dan avdet edecek ol: fcore % 7 5 e kadar boşaltmıs bir inken bu listede miktar biraz daha murahhaslanmızdan Cemal ve kUaf safbasi gosteriyor. Boyle saYunaniılar hemen. hemen yüzde tevd edOerek kontenjan haricme Vehbi Beyler navii mutlaka tutmak Avrupa'Iı saahmısı canh hayvan olmak üzere membıraküan maddeler 150 ye kadar memlekethnizce Yunamstan'dakine nanayi devletînm en büyük vazifesi iblâğ edümiştir. leketimrzden senede on milyon liraya zaran daha çok ebven fiatla Belçika'dir. Cünkü: Sanayi sarsılısi. btK^tnun yakm mal almaktadırlar. Türkiye'ye itdan alınmakta olduğu anlasıbnıştır. yıkıhşi kadar tehlikelidir. D*evlet halatlan ise bu miktara tekabül edecek Şu vaziyet karsısmda Yunanistan'dauı bu sanavie yardım ederken, ona Uderecede değildir. Yunan ihracat eşyatediği g'ıhi gem vurmak ve bu suretfazla mal almak imkânı bulunmamıs, sı olan üzüm, müskirat, tütün ve saire Ie is politikasmı îstedi&i gibi işlemek Yunan'Iılar da fazla mal satmak arzugfbî şeylerin kısrrn azamı bîzde hem inecburiyetmdedir. Bövle bir vazi sunda ısrar ettiklerinden müzakere m> mebzulen, hem de daha nefisi yetiş yette devlet yardımı içm baska renkkrtaa uğranustır. mektedir. Bu sebeole, bfttabi haklı olate na Tariyelerm do&ması pek tabi rak Yonaniı dostlarnnızdan fazla eşya Maamafm alâkadar zevat bu inkı Idir. ttalya'da vekiHer heyeti ka alamamaktayız. tam her halde dostça hailedfleceği ve iran ile teskil edilen Instituto per la Yunan'hlarU meselâ Yunanistan'da an! Atina'da cereyan eden müzakerede Ttcastrttzione industriale (sanayii vaziyette doran bir çok vapurlara iş Yunan'lılar kendı'Jermin sanayi mem • dirfltme enstîtüsü) böyle bir fikirle temini suretile Yunan vapurculanmn leketi haline geldiklerini, caın, şise ve Adana 2 (A.A.) Sabık Mısır 'doğmustur. Bu müessesenin rollerini kazandrdması ve buna mümasil bazı saire gibi mamul esyanın Yunanistan'Hıdivi Abbas Hilmi Paşa maiyet''nkı*a bir surette bile, burada, izana tedabir ittihazı kabil olduğu kanaathv dan alınmasmı ileri sürmüşlerse de yade çiftlik müdiîrü Nasir Bey olduğu bnkAn yoktur. Yalnız ufak bir fikir dedirler. pılan tetkHtat neticesinde bn esyanm halde bugünkü ekspresle Bağdat'tan Verebilmek icin bunun iki subeye aynınnıiTiitııiMiıı nnıııııııınııııımnıııııııııınııııııııuıııııııııııııııııııııınıııııııııııııııı sehrimize gelmiş ve ayni ekspresle nld'&tm söyliyebiliriz. Şubelerden îstanbul'a gitmiştir. daki banka tekniği, elbette, değişe Çünkü: Bizim islerimiz büsbütün biri likdasiyonla (Sezione smobMzmez. Fakat bu kredi hayatını düzelbaska mahiyettedir. Taymis gazetesinm Bağdat mu • zi) uğraşacaktır, öteki de (Sezione t Avrupa sanayi ve kredi ideoloji ten politikanın dayandığı iktısadî ve habiri Sabık F'div'in Irak'a geldiği' finanziamente indastrîali) yükseliş sinden ilnam alarak halletmek istesiyasî mes'eleler çok başkadır. Büni şu telgrafname ile gazetesine biltstidadı gosteren ttalyan sanayiine diğimiz mes'eleler, belki, henüz çok yük sanayili başka ülkelerde de kredirmiştir: para yardımında bulunacaktir. Bu uzak bh* geleceğin mes'eleleridir. di üzerinde rol oynıyan politika probBir hafta evvel Filistin'den kredi teskilâtınm devlet garantisi alBiz sanayi hayatmm henüz başlan lemeleri ve onların ideolojisi gene buraya gelen sabık Hıdiv Abbas Hiltında çıkaracaği obligrasvonlar sa gıcındayız ve onun için sanayii çok başkadır. Onun için, Avrupa; sanami Paşa Hazretleri Irak Krahnın nayiin yükselmesi için kullamlacakilerlemesi, rasiyonelleştnis ülkele yiine nasıl yardıcn ediyor, dediğimiz nezdinde misaf ir bulunuyor. Lörd hr. rin iş politikalarraı dolduran bin türvakit geniş bir ictimaî mes'ele yığıLondonderry Bvğdat'ta bulundu&u Biz burada, bîç sfipbesiz, kendilü imkân ve tahlilin çerçevesi dısanı ile karşılaşmış oluruz. Biz, öyle sırada Sabık Hıdive fngiliz sefarets»îne gore bir kredi ve sanayi ripi nsında bulunuyoruz. samyoruz ki, Avrupa'daki kredi ve hanesinde bir ziyafet verildi. Hilmi görüvoruz. Sanayi ve kredi arasınEğer, bizim, bugün için münakaPaşa Kerbelz ve Necef şehirlecini de sanayie yardıra mantığı ile oz işleIMdbadi 2 Ind sahifede) 'Mabadt 2 tnci sahifede) rimizi gorecek bir vazi yette değiliz. [1] MOleb. Hitler faaligete geçti Reisicumhur Hz.nin İzmir'den Isparta'yı teşrifleri bekleniyor Yeni Alman Başvekili Rayiştag'ı feshettirdi lsmet Paşa Hz. de bugün saat 16 da Isparta'ya muvasalat ınııııiBiıımııırnnıımıııııımııiHinmınımMHiiHiııımmnııımıı edecekler ve hazarlanan yerK mallar sergisini açacaklar Hitler ((Alman milleti, bize 4 sene müsaade et. sonra hükmünü ver!)) diyor İktısat Vekİlİ Celâl Bey dün Izmir'in fabrikalarını gezdj Berlin 2 (A. A.) Rayİstağ meclisi feshedilmiş tir. Fesih kararnamem Beriin 2 (A. A . ) Reisicumhur fesih karamamestnde Abnan mflIetine, başmda Başvekü Hitler buhman millî temerküz kabinesî hakfcmdaki karannı vermek îmkannu bahsetmek istedignri ehemmtyetle kaydetmektedir. Karamamede yeni mtüıabafan ta YenT Başvekil Hitler şîddetÜ nutukTann'dan bîrini hât ederker rihi 5 mart olarak tesbit edilmiştir. Gazeteler, M. HRler'in intihabat proRayiftağın feshi ve, Frannz pagandasmı resmî nüfuza istinat ettirmek suretile ekseriyet temin edeceğrâi gazeteleri ümit ettaekte olduğunu yazmaktadır Paris (A.A.)Gazeteler, ReiskumUr. hnr Mareşal Hmdenburg'un M. Von Şlâyher'in Rayiştağm fesih talebine karGazeteler, M. Hitlerin ba suretle nfişı muhalefette bulunyuktan sonra böyfuzunu tesis ettiğini gorraekten mfitele birdenbire Rayiştagı feshe karar verveDit endişelerini izhar etmekte devam mesini hayretle karşılamışlardır. < Mabadi 6 ıncı tahıfede > Türk kadınının zaf Bazı refiklerinüz Güzelhk mfisabakaIarı aleyhinde uhı orta neşriyat yapmagı çok severler ve hatta isin sistemanic tariz hudutlarmı da asarak fScirlerim umuma samH bir mes'ele haKne sok • mak büe isterler. Ve brttabi her defasmda da hâdiselerin fflî tekztplerSe snsmağa mecbur olurlar. Nitekim bir arkadasuntz geçenlerde, ttalya ve Abnanya'nm güzellik müsabakasma iştirak efamyeceğini yazıp duruyordu. Halbuki ttalya beynelmnel müsa • bakaya bu sene de istirak etmiş ye 1933 ttalyan güzehni seçmiştir. Dunkü Haber refikimiz bu maramatı veriyor ve ttalyan krançesinm bir de resmini nevrediyordu. Turkrye'deki son teceddütler bütün dünyada derin sJdsler bırakm» ye bu cümleden olarak kadmlığa verilen serbesti ve müsavat cman efkân umumiyesmtn lehnnize çok büyük bir propaganda rolü oynamıştır. Eski devirlerin an'anelerinden, esaret bağlarmdan tamamen kurtanlan ve beynehnHel müsabakalara istirak edecek bir merhaleye gethüen Türk kadmmı bütün dünya hayranlık içinde takdir ederken bizim adeta bu mküâbm farkmda ve hele dairesi içinde değnmişiz gibi menfi hareketlerde bulunmamız ne garp bir tecellidir! Bakmız, Amerka'mn yüz bînlerce nüsha basılan en büyük f3dr mecmualarnv dan The Literary Digest «Türk kadmIığma hürmet üstüne hürmet» serlev ban alttnda Türk kadmlığt için neler yazıyor: « TüHdye Cumhuriyeti Reisi Gazi Mustafa Kemal'in rejnni alfanda kadmın çarsafını çıkarmasmı takip eden teceddüt ve ıslahat zan ve tahmm e dfldiğinden çok ve mübimdir. Çarsarm çıkanlmast yeniligmi kadm polis, kadın avukat ve hatta kadm hâk'm tskip etmişttr. On sene evvel Türk kadmtnm pederi ve bjraderinden baska erkegin ya • mna açtk çıkamadığı hahrlanacak olursa Türk kadmlığuıda simdi gördü^ümüz tebeddüiün ne kadar büyük bir inkıiâp neticesi olduğu daha iyi anlaşılır. Eskiden Türk km on beş yaşma geld: mi peder ve validesimn karariie kendisinm hiç gormediği bîr erkekle evlendhilirdi. tzdivaçtan sonra da Türk kadmmın atisi müemmen desildi. Cünkü koeası «tediği anda kendtsini bo • sayabiiirdi. Bunun için erkeğîn iki sahit yanmda zevcesmi tatlîk ettiğmi soylemcsi kâfi idi.» Taymis gazetesi TüHdye muhabiri • eri! v Dünya matbuaü inkılâplarımızı ve Güzellik müsabakalarına iştirakîmizi nasıl telâkki ediyor? TürkYunan müzakeratı Ankarada devam edecek yapnıakta işrarı sebep oldu Yeni kontenjan Listesi yirmi fnkıtaa, Yunanistaiı'ın bize fazla ithalât Şubatta çıkıyor 155 kadar madde kontenjan harici bırakıld? Sabık Hıdiv İstanbuFa geliyor Abbas Hilmi Pş. Irak'ta bir seyahat yaptı en bfiyuk meemuaTann^aıı The Literary Digest'in Türk kadınhğına hasrettiği sahifede çıkan Keriman Hanımın bir recmi bundan bahisle gazetesine sa satıHari yazmışh: «Türkiye'de Cnmhuriyet rejma metin bir surette yerlestncten sonra derhal taaddüdu zevcat ve çarsaf giymek meeburiyetin: kaldırdı, en yüksek m«deni memleket'nin kanr.nlanna m'istecii yen izdivaç ve talâk kanunlan kabul edildi. Bugün Türk kadm; erkeklerle ayni hukukta darülfünunlara kabuJ edüiyor, Türk kadını hemen hemen her türlü mesleklere girebiliyor. Bdediye intihaplannda Türk kadmı rey veriyorYakında kadınlarc meb'us intihap ( Mabadi 7 inci aahifede )