18 Ağustos 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Camhariyef 18Ağn«tos 1933 Dritnotlara Karşı Sahra Toplan razani s Şehir ve memleket haberieri Pfakili: A. Daver Siyasî icmal Uzak Şarkta neler oluyor? j .nbaşı 4 Alman topçuıarının bile imkânsız addettikleri bir hareketi Türkler nasıl başarıyorlar? '•Türklerın yaıık muharrikli topçu kuvve&i pek te az değildi; bu kuvvet, Aknan ve Fransiz mamulâtı toplardan miiteşekkil fırka sahra topçulanndan ve harp gemflerinden aJınmış 8,8 lfk uzun toplardan bir taraecîk seri ateşli 10 santbnet relfk, gene bir tanecik 12 santhnet relik «zun toptan mürekkepti. Bu toplann menzili takriben 11 kilometroyu buluyordu. Fakat kavisli atış yapan topçu itibarile vaziyet çok daha fena idi. 112 vatrtimetrelik yenî bir obüs ba • taryası ile iiç batarya 15 13c obüs, bir tane de 21 santimetrelik obüs bataryan vardı. Obüs bataryalanmn tiçü cepbenin Kireçtepe ve KocaçimentepMİ gîbi en tniihim yerlerin» de kullanılryordu. Binaenaleyb düsman gemilerine ateş etmek için eide yalnıı 15 lik bir obüs bataryası kahyordu. Bu batarya, Alman mamulâtın • Ü3an paralayıcı dane atıyordu. Poladan gelen bir denizaiti gemisi, bu mermilerden 80 tane getinrişti. Poladan denîzaltı gemiıile 80 tanecik mermi getirilmesi cephane itibarile nekadar fakir olduğumuzu gösterir. Tabiî bu obüs bataryamnda zede • l«yici mermi yoktu. Tedricen bu topçu kuwe*i pek çpk takviye edildi; fakat yenî topîarla değil cephanesi gayet mahdu* olan eski sistem topiarla... O tarihte, yani 1915 ağustosun • da ordu grupunun elindeki topçu kuvveti bundan ibaretti. Fakat durunuz, size, Türklerin o zaman silâh itibarile ne halde bulımdukla « nnı en bariz bir şekilde upat ede cek olan bir bataryadan bahsetmeği, az kaldi, unutuyordum. Bu batarya, 19 santitn«trelik çok eski bir ha van bataryası idi ki tstanbuldakî Askerî müzeden alınarak Gelibolu tepelerine gönderilmisti. Bu ihtiyar havanlar da Kocaçimentepesinde bulunuyor ve diğer obüslerle beraber kahramanca harbediyordu. Muharebe başlar başlamaz p»y«deden müstacel bh* feryat yükseidi: «tmdat! Bizi gemi ateşlerine karşi himaye edmiz!» Verileoek karar hayli sade idi: Mevcut toplarla mümkün olduğu kadar sahile yaklaşmak, obüs topla rîle îki mrhhya, uzun toplarla kruvazörlere, balon gemilerine ve nakliyelere, sabra bataryalarile de dana ktiçük gemilere ateş etmek. Karar vermek kolaydı, fakat tatbikı da acaba o kadar kolay mı idi? Gemilere yaklaşmak ancak Az makdere vadisinde tsmailtepe üstünden yahut simalde tbrikçederesi vadUmde, KUçükanafarta fistünde» kabildi. tsmailtepeye top yerleştirnsek son derece güçtü. Yapılan ke|ifler gösterdi ki, geceleyin gemilerin çapraz ateşleri altında, sahra obüslerînden miiteşekkil ağır bir kafileyi tbrikçe boğanndan geçirmeğe kalkısmak beyhude ve imkânsız bir isti. Bu boğaz gayet dik yokuşlarile geçilmez bir halde idi. Mütevelli Mehmet Beyir Yeni nizamnamenin en Nizamettin B. le mütehas davasına devam edildi Galatasaray kulübü idare heyesıs seyahatten döndüler tinden mütevelli Mehmet Bey ta esaslı noktaları rafından OHmpiyat Spor gaıetesi müdüru Sadun Galip ve nıuharriri Eşref Şefik Bey aleyhine açılan hakareft davasına dün ucinci ceza mahkemesinde devam edildi. Dünkü durufmada davaeı ta • rafından gösterilen muhtelif sahitler dinlendi. Şahitlerden sporcular arasuıda Leblebi Mehmet lâkabile maruf Mehmet Salim Bey Olimpiyat gazetesinde çıkan yazıda kastedilen şahsiyetm mütevelli Mehmet Bey olduğuna tereddütıüz bir şekilde kanaat getird^mi söyliyerek dedi ki: Zaten Eşref Şefik Bey (ku lübün başına musallat olan bazı zevat hakkmda yazıiar) yazaeağım ilân etmişti. Bu yazıyı okuyunca mütevelli Mehmet Beyin kastedtldiğmi anladim. Reis Bu kanaatiniz neye müstenittir? Şahit, yazıyı okuyaralc muhtelif noktalara fşaretle intibaını anlatti. Bundan sonra gazetemiz muharrtrlerinden Ahmet thsan Bey din • lendi. Şahit, davayı, mucip yazıyı okumadığmi söyleyince, yazi tek rar okundu. Ahmet thsan Bey, bu yazının Galatasaray idare bey* tinden birisi için yazıldiği muhakkak olduğunu, fakat kimin için ol duğunu sarahatle tayin edemiyeceğini söyle<fi. Reis tarafmdan kulüpteki ihti lâflar hakkmda bazı sualler soruldu, thsan Bey, bunlara cevap verdi. Ezcümle «Eski efendi, yeni efendi» bahsine temasla dedi ki: Eskiden kulübün reisi Yusuf Ziya Beydi. Yusuf Ziya Beye ku • lüpte «tmparator», Mehmet Beye de «lmperatoTun adamı» oTerlerdi. Şimdiki reisin de adamı olması iTürkistanlı Gençler Birliğinm 6 mcı dare heyetme girmesile sabittir. yıldönümünü kutlulamak üzere bugün Şahit, netice olarak yazıda mutsaat 3 te Halkevinde bir bayram ter lak surette Mehme* Beyin kaste tip etmislerdir. Müsamerenin çok pardildiğini taym edemiyeeeğini bil lak olması için çalışılmıştır. Bu kıy . dirdi. Bu erada suçlulann vekili metli gençlerimizi ve birliği tebrik e. Vasfi Raşit Bey ayağa kaHrtı, bederiı. yecanli ve yüksek bir sesle: Reis beyefendiî Diğer şahît ler, GalaJtasarayın intikasnım mahkemecFen istemek içm buraya geltstanbul tzmir telefon tesisatmın ik j mişlerdir. Fakat aldanacaklaırdtr. Bu şahit kulüpçü degildir. Şahide maline çalışılmaktadu. On gün kadar sorunuz. Kastedilen adam, yazıda Balıkesir . Bursa . Yalova üzerinden geçea bütün bu sıfatlara lâyıfc muhabere tecrübeleri baslıyacaktır. mıdır? Kışa kadar Izmir . Balıkesir hattı da Ahmelt thsan Bey, bu suale karşı ikmal edilecek ve Izmirle tstanbul ara | sında muhabereye başlanacaktır. | noktai nazarını evvelee izab etti ğini söylemekle Iktifa etti. Uçüncü olarak dinlenen şahit, esMatbuat cemiyeti senelik gezintisini ki idare heyeti umumî kâtibi Kadri 30 ağustos Zafer bayramına müsadif Fevzi Bey yazıyı okuyunca idare çarşamba günü yapacakhr. O gün saheyetinden birisi içfn yanidigım at üçte Köprüden kalkacak vapur Flor. anladığuıı, yalnız arkadaşlannm iya onünden gecerek Adalar yolile zahı üzerme bunun mütevelli MehHeybeli plân önnnde duracak ve isti . yenler denize Ktıecektlr. met Bey aleyhine yazılnns bir yazı Bilâhare buradan hareket ve Su . olduğuna kanaat getirdiğim söy adiye plâjı onünden geçilerek, saat ledi. sekiı bnçukta K.'ipriiye gelinecek ve o Diğer şahit Naci Bey de yanyt gün gazetelerde c«k:«n arkadaşlann da okuyunca, Mehmet Beyin kastedîliştirakleri temin edildiLten sonra Ada . diğri kanaatinin hâsıl olduğunu söyIar ve Boğaziçi sulannda dolaşılarak saat ikiye kadar teı eızühe devam e • ledi. di'.ecektir. Bundan sonra suçlu avukatlan tarafmdan bu yazının mütevelli Mehmet Beyi kastetmediğini isbat maksadile mahkemeye bazı mü • dafaa sahhlerinm isimleri verildi. Bugünlerde şehrimîzi zîyaret eden Atina Üniversitesi müderrislerinden M. Mahkeme heyeti bu şalvitlerTn Sotiriu «Dimokratiya» refikimize şayanı dîtnlenmesmi muvafık görerek du dikkat beyanatta bulunmuştur. M. So . ruşmayı 26 ağustos cumarteei günü tiriu hem Atina Oniversitesinde Bizans saat 14 e biraktı. asan müderrisi, hem de Atina Bizans müzesi müdüru clduğundan beyanahDünkü muhakeme de evvellri ginm hususî bir ehemmiyeti vardır. M. bi çok kalabalıktı. Dmlctyieilerin Sotiriu diyor ki: ekserisini Galatasarayhlar ve diğer « tstanbul Bizans sanayiine ait bü. sporcular teşkü1 ediyordu. yak bir müzedir ve asan atikası sa . yılmıyacak derecede çoktur. Kariye camii ve Ayasofyanm mozaıklannm mey. dana konulması Türkiye hükumetinîn nekadar geniş fikirli olduğunu ispat eden delillerdendir. Bütün Bizans asa . nm himaye etjngri arzn edilecek bü yük bir şeydir. Türkiyede Aziz ve Arif tstanbul Belediyesi, Gümrükler Beyler gibi birçok Bizantmoloğ vardır. idaresine müracaaıt ederek oktruva Boston Bizant Enstitüsü müdüru Pro. resmind«n Belediye hissesrne i*a • fesör VVhittemoreun gösterdiği gay . bet eden paraya mukabil her ay ret sayesinde Ayasofyanm eski mo . 25 bin lira vermesini ve umumî hezaıklan meydana cıkıyor. Bu gibi is sabın sene nihayetinde görülntesilerde Profesör Whittemoreun çok ihtısası vardır. Kemali iftiharla diyebi ni istemşitir. lirim ki pek büyük heves ve gayretle çalışıyor. Bu eski moza'.kiara eski gü. zelliklerini iade edeceğini vadedivor. Sâyü gayretine şahit olduğum için buna inanınm. tstanbul Tramvay şirketinm bunMumaileyh profesorSn çalışmasmdan bir müddet evvel 50 kişilik ummadiğimız şeyler mevdana çıkacak tramvay arabalan yapmış ve bunve bütün dünya »limleri kendisine minUnn tecrübelerini de iera ettirmişnettar olacaktır. ti Tecrübeler arabalarm işHy«bi Böyle bir eseri M. Whrttemore gibi leceğini göstermiştir. Şirket, Be bir mütehassısa tevdi ettiğinden dolayi lediyeye müracaaıt ederek bu ara Türkiye hükumetini tebrik ve kendisi. baların sefere çık&rılmasma müşane büyük muvaffakiyetler temenni eylerim.» ade ıstemistir. Memleketin mekteplerde ve hariç teki beden terbiyesi, spor ve gençlik teskilâtı hakkmda bir tetkik seyahatine çıkan Gaıi Terbiye Enttitütü beden ter. biyesi şefi Nizamettin Rifat ve mütehas. su Her Kurt Dainas dün IsUnbula gelnuslerdir. Nizamettin Rifat Bey ve Her Kurt Dainas Ankaradan hareketle Bursa, Istanbul, Zonguldak, tnebolu, Kas> tamonu, Trabzon, Giresun, Ordu. Sam sun, Amasya, Tokat, Sıvas, Kayteri, Niğde, Konya, Afyon, Eskisehir, BaİL. kesir ve Izmiri dolaşmişlardır. Nizamettin Rifat Bey, şehrimizde bu. lunan bütün beden terbiyeei muallim lertni bugünlerde Halkevinde tophyarak yeni beden terbiyesi ve spor cereyan. lan ve tekniçi hakkmda bir konferans verecektir. Bundan baska önümüzdeki perşembe günü tstanbul 44 üncü ilkmektepte ilkmektep muallimlertne ayni mevzular üzerine bir konferans ve nfi. mune dersi yapılacaktv. Nizamettin Rifat Bey seyahati hak. kında sunlan söylemistir: « Bu eeyahat bizm için bir görgu seyahati olmuştur. Ugraklanmızda hal. kevleri ve mıntaka spor tesekküllerile de mesgrul olduk. Her tarafta gençligi spor isîne dört elle sarılmı* ve umıırnî alâkayı tahminimizin f«vkinde bulduk. Memleketin her tarafında belediye ve hususî idareler, çocuk bahçeleri, oytm yerleri, soor sahalan ve stadyomlar yaphrıyor. Bunlann birçoğu vapılmış ve bugün binlerce spor heveskârımızm istifadesine açilmıstır. Bilhassa Buna, Izmir statları pek mükemmel olmuştur.» Memleket gençlik teskilâtını tetkik Hakaret davası Fakat Alman topçularının bi » le imkânsız addettikleri bu ha • reket Türkler tarahndan yapıldu Ttirkler, evvelee bîrçok defa yap~ tıkları gibi, ba sefer de arazi müşkülâttm yenmekteki kndret ve hakimiyetlerini gösterdiler. Toplar, iki zirhlıya, bet kilometre mesafe kalıneıya kadar, bilâhâdise, sahile yaklarfrlar. Topla rm cephanesi birer bher efrat tarafmdan mevzilere gttirildi. Ertesi sabah, evvelee tertip edilen şekilde, toplar ateşe başladılar. tngilizler büyük bir baskm ve şaş • kralığa uğradi. Evvelâ küçük istirnpotlar, karakol gemileri ve duba • Iar kaçıstılar ve gidip zirhlılann zirhlı knıvazörlerin arkasına saklanmak »uretile kendilerini emni • yete aldıtar. Sonra, bütün bacalardan boğula boğula dümanlar fış • kirmağa başladı; fakat her nedense, büyük gemiierîn hiçbiri yerinden kımıldamadı. Onun için atışı çabucak tanzim kabil oldu. Çok geçmeden gemilere müteaddift isabetler temin edildi. O zaman manzara çabucak değişti. Gemilerin külrengi heyulâlarmın her tarafmdan şimşekler çaktı; tekneleri sanmtırak bir düman sardı ve bu muazzam demir ve çelik kütleleri harekete başladı. önde nakliye vapurlan, arkada zırh • lılar olroak üzere düşman filosu karan firara tahvil etmişri. Nakliye gemileri muhriplerle knıvazörlerin refakat ve himayesmde olarak Suvla koyunu terkederek tmroz adasına teveccüh ettiler. Yalnız iki zırhlı, Türk toplannın menzili haric'me çıkarak koyun dış tarafında demirlediler, bu etnada tngiliz tayyareleri Türk bataryalan üstünde uç • mağa başlamış olduğu için zırhlılar uzaktan atese devam ettiler. Aüşın manevî tesiri bilhassa çok büyük oldu. Maamafih maddî te siri de bir muvaffakiyet teskil etti. Çünkü atısın tanzimîndeki kolay lik sayesinde, ates altına ahnan bütün gemilere müteaddit isabetler vrtku bulduğu taraısut edilmisti. Türk piyadeleri, ayaklannm al tmda Suvla koyunda oereyan ed'en badisati seyremiçler, düsmamn as ker ihraenu tatil ederek süratle koyu tahliye ettiğini, iki büyük zırhhmn da demir yerlerini değistirmege mecbur olduklannı ve diğer gemilerin kâmilen kaçtıklannı görmüsIerdi. Bu manzara, Türk kttaatmm maneviyatim pek çok yükseJtmiş, emniyet ve itimatlannı artirmıstı. Mabadi var I TOrkistan Sençler Birliği bayramı izmir istanbul telelonu açılıyor Matbuat Cemiyetinin tenezzOhü Alman dilinde yazılmış vatanî şiirler Metnleketi mlzde ilk defa olarak, bir Türk muallim tara fından Almanca okuyan talebe lere mahsus olmak üzere Almanca vatanî şiirler hazırlan mıştır. Bu şiirler 'Almanca mual ümleri kursunda okunmuş ve ifevkaiâde beğe Muaalm ömer »ilmiştir. Kur Nihat Bev aa Maarif Vekâleti tarafmdan muallim tayin edilmis olan doktor Kristinos da, Alm?n lisanile çok güzel Ve çok kuvvetli şifrler yazan muallim ömer Nfhat Beyi tebrik etmistir. Memleketimizde ecnebi liaanı tahfcfl eden gençler şimdiye kadar o milletin şarrleri tarafmdan. kendi millî duygularile yazılmış şiirleri otcumak, bellemek mecburiyetfnde iömer Nihat Beyin tahsil çağında olan gençler için hanrladığı bu şiirlerin basılarak, talebeye okutuimast çok muvafık goYiilmüstür. Bu şiirlerde Başkumandanlık Harbi, tstiklâl mücadelesinin muhtelif safnalan, Gazf Hazretlermm Türk kençliğine hitabi ayn ayn çok bü • yük bir kudretl* canlandınlmıştır. Bundan başka «Biz yalnız Allahtan korkarız», «Türk bahriyelileri şar • Inaı», «AUaha çok şükür ki Türk yaratıldım» sevlevhah şiirler de fevkaIftde begenihniştir. Niğdede Halkevi nasıl çalışıyor I Nifde «Hususî» Halka baıroimadan faydalı o'mek yolunda çalı • •an Niede Ha'kevinin biitçesi (2450) liradır. Buna ravrmen bu sene istasyon • ci^annda bir stadyom yaptırmağa ba»lamış ve muhasebei hmudye tarafmdan yaptınlacak at boşu meydanına hem yardım etmeği, hem de idare ve mes'u. liyeti alhna almağı kararlaştımuştır. Nigde Halkevi bu senelik yalnız dil, tarih edebiyat, temsil, spor, içtimaî muavenet komitelerini teskil edebflmiştir. Şimdiye kadar f dil, tırih, edebivat ^ko. mitesi beş konfersn? vermis, bundan sonra da her ay <*ö|>der konferans vermelri taahbut etm'ftir. Dil, tarih, erîebvat komitesmin en çok ehemmıyet vefdiğı cephe (tenvir ve irşat) maddesidir. Spor komitesinîn altmiş azası vardır. Futbol, voleybol, manej taKmle • riîe idman yapılmakta, arasıra civar kaza ve vilâyeHerden gelen takımlar. la eğlenceli müsabakalar tertip edil . mektedir. Musiki komîlesi teskil ettigi alafran. ga ve millî iki saz takımile her ay sonunda zengin programlı konserler vererek halkın bedii zevkini Utmin etmektedir. Temsil komile$i on yedi azasile ça. hsmaktadır. Şimdiye kadar (Akın, ö z Yurt. Çoban) piyeslerini temsil etmiş. ler, halka millî ve tarihî sahnemizi has. sasiyetle temaşa ettirmislerdir. tçtimaf muavenet komitenin azasi yirmi be» kadardır. Hanımlardan da asa kaydine başlanmutır. Bütün doktorlar bu komitede müessis aza olup simdilik haftado bir gün fıkara halkm muayene ve tedavisine tahti» edilmistir. Ayasofya hakkmda profesör Sotiriunun beyanatı Belediye GOmrOkten maktuan para istiyor 50 kişilik tramvayların Işletümesine mösaade istendi zak şarkta ahval sükun ve iftikrar bulmaktan çok a zak bulunuyor. Yeni yeni hâdiseler sulhu tehdit ediyor. Son günlerde Mançurî hududunda vahim bir hâdise daha olmuştu. Müstakil Mer'iyete konulan Istanbul limanı Mançuri hükumetine ait bir beylik nizamnamesinin alâkadarlara teblLğ egemideki on beyaz Rus muhafızı dildiğini yazmıştık. Bu nizamname ile hududu geçen Çeka memurlan ta • Istanbul limanınm hudutiarı söyle çi rafmdan tevkif edilmisler, Rus top»Umistir: Halici de ihtiva etmek üzere rağına götüriiltnüşlerdir. Mançuri şimalen Rumeli ve Anadolu fenerleri hükutneti bunlarra iade edilmesmi arasına çekilen hat ile cenuben Pendikve aynca tarzîye verilmesmi şîd ten başlayıp Küçükçekmece gölü mandetli bir nota ile Sovyet hükumetinsabında nihayet bulan hat arasında ka. den istemistir. Bu hâdise hiç füp lan kıum. Istanbul limanı dış liman, Ga. hesiz zaten gergin olan tarafeyn lata limanı, iç liman olmak üzere üç münasebatını bir kat daha fenalaşkısma aynlmış, bu sebalarm da hu tırmıstır. dutlan tayin edilmiştir. Diçer taraftan Ruslann Vladi • Nizamnamede parlayıcı ve patlayıcı vostok harp limam ile sahil eyale maddelerle bunları taşıyan gemilerin tini dogrudan doğruya asıl Rusyatâbi olacağı ahkâm ayn bir fasılda gösya rapteden demiryolunun sahlma terilmiştir. Patlayıcı maddelerin Galasına daîr Tokyoda Sovyet murah ta limanı ile ie limana herne vasıta ile hasları ile Mançuri mihnessilleri aolursa olsun sokulmaıı memnudur. rasında cereyan etmekte olan müHiçbir gemi şamandıra hatlan ara. zakcatta yeni yeni müskülâta tesında demirliyemiyecek, seyrü sefer e. sadüf etmektedh. Sovyetler bu demiyecek, makinesini işletemiyecek ve hat için 250 m.ilyon altm ruble istemanevra yapamıyacakur. Yalnız ha . mektedirler. Mançuri hükumeti bu vanın muhalif olduğu zamanlarda şafiata yanaşmadığından Sovyetler fîmandıralara bağlı gemiler kendüerini atı tndirmege razı olmuş, 250 n»ilbir kat daha emniyette bulundurmak yonu elli müvon altm ruble yap için izin almak sartile demirliyebilirler. mıtlardır. Fakat Mançuri nükumeLimanlarda intizam ve inzıbat ve ti Ruslann istediği bu fiatı da yükseyrii sefer noktasından yapılması lâ sek bulmaktadır. Esasen bu hükuzın gelen tedbirler hakkmda deniz timet, Sovyetlerin mezkur hat üze careti mudürlüğü veya Liman reisliği rindeki taıarruf haklannı tanıma • tarafmdan \erilen emirleri alâkadarlar makta, valnız bu hattı müşterek oderhal icra edecektir. larak işletmenin haklan olduğunu Ecnebi lünanlara gidecek ve ecnebi söyliverek cok dun bir fiat teklif limanlardan gelecek yolculann (eşyaetmektedir. Halbuki bu hat Rusyalarile beraber) Galata nhtumndan ve nın eczayı mütemtnimesini yekdi Galata yolcu salonundan başka yerler. frerine doiru olarak rapteylediğhv den girip çıkmaları yasaknr. Bundan den kendisi icm çok büyük ehem • gümrük muhafaza ve polir< kuvvetleri miveti haizdir. raes'uldür. Bütün bunlardan başka hayli saGalata ve Istanbul yolcu salonlarınmandanberi taarruz harekâtım tada kayitli kayık, sandal, motör gibi vatil etmiş olan Japon ordulan ve Man sıtalardan gayrisi vapurlardan salona çuri muavin kuvvetleri Asvanın içeve salondan vapura yolcu ve eşyalarnu rilerine doğru ilerlemeie başlamıştaşıyamıyacaklardn. lardır. Mançurinin srarbmde tanaş Gemilerden bazı yolcularm ve eşyaşüt eden bu kuvvetleT eenubî Mo • larınm motörle almmasmda zaruret gögolistanın Jeholdan sonra ikinci erülünee, bu motörler gemilere ancak po yal^ti olan Çahar üzerine vürümeklis ve gümrük muhafaza idtrelerinden tedirler. Bu eyaletin en mühim belalınacak ve&ikalarla yarasabilirler. desi ve askerî noktası Dolonor işaral Bundan başka, gümrük ve polis kon. edilmek üzeredir. Bu arasiye trol ve muayene işleri bitmeden yolcu . hâkira olan Rus muhibbi Jeneral larla karşılayıcıların birlesmelert ya • Fensr verli anaii olan Mopollar ara* sak edilmiştir. Resmî vaziyetler bun sında kendisine taraftar bulamadıdan istisna edilecektir. Jından Dolonorda hafif bir setir Ancak, limanımıza gelecek ecnebi kıt'asi birakarak asıl Çine doğru yolcul&ra teshilât olmak üzere s hhat ve ric'at etmistir. gümnjk kontrollarmın Akdenizden geJaDonlann yen' harekâh DoTonölirken Çanakkaled, Karadenizden gerun öte tarafındaki araziye doiru: lirken Büyükdcrede yapılacağı da nizam. iierlediği takdirde Cenubî Mo polis namcde tasrih edürristir. Muntazam tan kâmilen isgal edilmek tehlike sefer vaoan, yalnız yolcu ve vahut hem sine maruz kalacak ve orta Asyada yolcu, hem eşya taşıyan seyyah gemile. yetni bir devleti muazzama meydan» rinin polis ve gümrük kontrolları Ça çıkmış olacaktır. nakkaleden bu gemilere bmecek me MMBARREM FEYZİ murlar tarafmdan geminin içinde ts tanbula gelinciye kadar yapılacaktır. Deniz ticaret müdüru Müfit Izzet Bey de yenî liman nlzamnamesi müıbetile dün bir muharririmize şu L zahatı vermiştir: « Yeni tstanbul liman nizarrma . mesi, Istanbul limanmm işlerini kolaylaşbrmak ve vapurlara ve limana girip çıkacak olan yolculara süholet göster. Vapurcular arasmdakr ihtilâfın mek maksadile yapılmışbr. halledildiğini yazmıştık. Bu anlaşBu nizamname ile yapılan en büyük mada hakem sıfatile büyük bir rol değişikliklerden biri transit vapurların oynıyan tş Bankası Umumî müdür gümrük ve polis nezaretinin haricen ya vekili Muammer Bey, vapurcuların pılması ve transit olan vapurların kap. iki grup halinde ayn ayn yaptıklatanlaruun dışan çıkması ve acentalan n iki nizamnameyi ellermden al • nm içeri girmesi gibi hallerin bu gemimış ve bankanın hukuk müşaviH nin transitliğini ihlâl etmemiş olma tsmail tsa Beyle bunlar üzerinde dl sıdır. tetkikatta. bulunmuştur. Hakemler, Şimdiye kadar transit olan gemilerin bu îki nizamnamenin btörbirrae muhariçle hiçbir suretle ihtilâtına meydan halif olan maddeleri üzerinde de verilroezdi. Bu sebepten gemiler, burahakemlik yaparak nizamnamedeki dan alacaklan levazımı başka yerler . münaziünfih noktalar hakkındaki ka • den alırlardı. Karadenizden ve Çanak. rarlanıu da verm'şlerdir. Yeni nikaleden gelen ve yolcu taşıyan gemizamnamenîn fîhtilâfIı mad'deleri üler gümrük ve polis kontrol memurla • zerinde verilen bu hakem kararla . nnı Çanakkale ve Karadeniz Boğazlan da armatörlere imza ettirilmiş, nnda alacaklar ve seminin kontrol ve bunun için üç nüshahk bir tahkimmuaysnesi Istanbul limanma gelinciye name hanrlanmıştir. Muammer Bey kadar gemide bitirilecektir.» bu tahkimname ile imza vesaikıni kendi yanında saklamıştır. Şimdi armatörler elde mevcıd( nizmnameyi hakemlerin verdiği ka< rar1ar dahilinde yeniden hazirlı • yacaklardır. Bu suretle ortada halAkay tdaresinin evvel ki akşam ledilmemiş hiçbir nokta kalma * Köprüden Kadıköyüne 8,45 seferi maktad'ır. Şimdi bütün mesele vayapan Basra vapuru manevra ya • purların takdiri Ünymet kararla ^ pıp dönmek için tam yarım saat rına kalmaktadır. Komîsyon dün de Köprü önünde bocaladıktan sonra, tetklkatma devam etmistir. Ortada Sirkeci önlerinde duran şatnandıraya bağlı Şirketiharyine vapurlan takdiri kıymete esas olacak muaynm üzerine bindirmiştir. yen formüller üzerinde komisyon Çok kalabalık olan vapur yol azasmca ittifak edildiğinden eu « culan epey heyecan geçirmişlerdir. martesi ve pazar günkü toplantı • Basra vapuru güç halle yolunu dü • Iarda vapurların ayn ayn takdiri zeltebilmiş ve Kadıköy iskelesine kıymetleri yapıiacak, neticaler pa« tam 50 dakika sonra yanaşmıştır. zartesi günü alâkadalara ilân ediAkay tdaresinin akşam geç vakit evlerine dönen halkın huzur ve islecektir. Takdiri kıymet kararlan tirahatile daha yakmdan alâkadar üzerine firmalar içinde en faila olarak hiç olmazsa akşamki sefer sermayeli olanlar anlaşıhnca bunlerini bu çüriik çank ve kımıldamalardan sıra ile birden yediye kadar ğa mecali olmıyan y an dan çarkli olanlan toplanarak yeni idare mec< vapurlara yaptırmaması temenni olunur. lisrni seçecektâr. Liman zabıt ve rapt altına alınıyor Vapurculuk Şirketi Hakemler nizamnameyi de tanzim ettiler Evelki akşamki 8,45 Kadıköy seferi!