22 Şubat 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat Ansiklopedisi 50 nci cüzü çıktı * II* 4CQfl umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Hayat * nO. 031U Telgraf ve mektup adresi: Cumhunyet, Istanbul Posta kutusu: İstanbul, No. Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahrır heyetl: 24298, Idare ve matbaa kısmıle Matbaacılık ve Neşriyat Şırketı, 24299 246 "8^811)06 22 ŞUDflt 1834 Ansiklopedisi Biiyük bir kilüphaneyi blr arada evinize geliren e ı faydalı eserdir. Her evde bir fane bnlanmak lâzımdır. Iran transitinde Türkiyemizin mevkii vardı: «Suriyeyi transit merkezi yap tnağa çalısan tranlılardan mütesekkil büyiik bir ticaret heyeti Bey . ruta gitmiştir. Heyet tranın tran•ît eşyası için depolar kiralamak üzere Beyrut âli komiserile miiza kereye başlamıştır. tran transit esyası Tahran • Kazvin Hemedan Kermanşah, Bağdat Şam Beyrut yolunu takip edecektir.» Bir iki cümle içine sıkıştırılan bu küçük malumatın Türkiye ve tran memleketleri ticaret ve iktısadiyatı için çok mühim bir intikal devreıini istihdaf ettiği görülüyor. Ben bu yazılan, Şimalî tran transitinin iki bin senelik mezar taşına yazılmış tarihî bir kitabe gibi okudum ve Koca Halâskârm tzmir İktısat kongresindeki ufuklar aydmlatan, yüksek sözlerini tahattur ettim. Şark Demiryollarımızın Erzuruzna bağlanması, tran toprağına yaklaşmasi için tsmet Paşanın yaptığı fedakârhkların nekadar yerinde ve •değerinde olduğunu ve bu davanın hedefleri arasmda Şimalî tran transitinin eski tarihî ve tabiî yoluna çevrilmesi gibi yüksek emeller ve düşünceler bulunduğunu görerek o yüksek mütesebbisi tekrar hürmet ve minnetle selâmladım. Milâttan evvel ve sonra Asyaıun ve bilhassa Hind'stan ve tranın Roma tmparatorluğu ve Avrupa ticaret merkezlerile münasebatında takip ettiği transit yolu bütün AnacToluyu katederek tstanbuldan geçi • yordu. Bilâhare bu münakalâtm mühim bir kısmı deniz yollanna intikal ettiyse de Şimalî Iran transiti eski ve tarihî yolunu bırakma mış ve Harbi Umuminin zuburuna kadar Erzurum • Trabzon yolundan •asmamiftı. Hatta Harbi Umumi • ye takaddüm eden senelerde Trabzon tarikile yapılan nakliyat kırk elli bin tona erişmiş bulunuyordu. Harbi Umuminin zarurî icaba tmdan olarak tran transiti Basra körfezine geçtiği gibi harpten sonra Şimalî tranın bir kısım münakalât, ticaret münakalâtı Baku Ba tum yolunu takip etmiş ve bu ikî güzergâh Trabzon yolunu körlet miştir. Asağıdaki rakamlar bunun deliIkfir: Trabzondan Ira İradandan na nakliyat Trabzona . jıakliyat Ton Ton 955 2580 640 1967 1196 189 85 78? 96 87b Son dört beş sene zarfında Beyrut limanı tran transitinin baslı başına bir merkezi olmak istidadım göstermeğe başlamıstı. Gazeteler den alınan son malumata göre Beyrutun tran ticaretine esash bir mahreç olması takarrür ediyor de mektir! Halbuki tran transiti için en kısa, en ucuz ve nakliyata en müsait yol Erzurum Trabzon istikametidir. Şimalî tran transitinin Beyruta in tikali hem gayritabiidir, hem de Türkiye tran hayat, ticaret hayatı hesabına zararlıdır. tran münakalâtı (Tahran Tebriz • Erzurum Trabzon) yolunda yapıldığı zaman bu mıntakalar güzergâhında oldukça bir hayat, bir refah göze çarpıyor ve bu geliş gidiş yüzünden her iki memleket için büyük menfaatler temin ediliyordu. Yalniz Tebriz ile Trabzon arasında iki yüzü mütecaviz han vardı ve bu yüzden mühim bir sınıf halk geçiniyordu. Şark vilâyetlerimizde bugünkü emniyet ve asayis tran transit tarihinde hiçbir vakit tesa düf edilmiyen bir vaziyette iken, develere inhisar eden nakliyat için bngün otomobiller, kamyonlarla çalısmak imkâıu mevcut bulunur ken Şimalî tran transitinin de ta Beyrut limanına nakli tesebbüsün de daha başka ve daha etraflı esbabı mucibe aramak iki devlet isi, iki hükumet meselesidir. Çünkü; asağida yazılan rakamların ispat edeceği veçhile Şimalî tran transitinin Trabzon limanı vasıtasile ya1928 1929 1930 1931 1932 Avusturga, Italya ve Küçük itilâf umhuriyet gazetesinin ev velki günkü sayısının bir köşesinde söyle bir havadis Küçük itilâf, yapılacak bloku hoş görmüyor M. Titulesko «Italya bilhassa Avusturyada gizli bir manda tesis etmek istiyor» diyor Heyeti Vekilenin müzakereleri Karakış her yerde devam ediyor Bütçe müzakerelerinirr bugün bitmesi Avrupa ve Amerikada görülmemis kar firtmalaıi muhtemel hüküm sürüyor, Amerikada 25 kişi öl Ankara 21 (Telefonla) Heyeti Vekile bugün de saat beşte toplanmıs, yeni bütçe ve malî vaziyet etrafındaki müzakerelerine devam etmistir. Müzakerelerin yann bir neti ceye raptı muhtemeldir. Bugüne kadar yapılan müzakerelerden henüz kat'î bir netice alınmadı ğından varidat bütçesî yekunu, Vekâletlere verilecek tahsisat meseleleri ve yeniden vergi ihtası lüzumu ile karşıl&sılacagı hak kındaki sayialar îçtn hiçbrrçey soylenmemekted ir. Istanbulda dün gece gene kar yağmağa başladı Aşkı tahta tercih eden Prens Küçük itilâf Harieiye Naztrlanmn son toplantılarmdan bir tntıoa: (Soldan sağa) M. Yevtiç, M. Benes ve M. Titalesko yanyana Romanya Harieiye Nazın M. Titubırakılmasile mesele kapannas değildâr. lesko bir Macar gazetesine şu beya • Zira bugün M Dollfuss dahilî harpte en natta bulunmuştur: çok yardnn gördügü hrkaya itimat edememektedir. Haymverler elbette M. < Bugunün en mühim siyasî me. Dollfusstan yardunlannın mükâfatını selesi Avusturyadaki dahilî hâdiseler istiyeceklerdir. dr. Bu hâdiseler, Küçük ttilaf meha filinde büyük bir emaiyetsizlik husule ttalyanm, Avusturya ve Macaris getirmistir. Çünkü Viyanada top ses • tanla beraber Merkezî Avrupada vü Iernin kesihnesi ve ellerdeki silâhlarm { Mabadi dSrdüncü sahifede) Bir İsveç Prensi sevgilisile Ingiltereye kaçtı Londra 21 (A.A.) tsveç prens lerinden Sigvard, Kral Güstav ile veliahtm mümaneatine rağmen nîltŞKI^ almak istedigi Berlinli Erika Patz na nunda genç bir kadtnın refakatinde geçen pazar gunü Londraya mütenekki • ren gelip oturduğu bir otelde bulun . mustur. Prens henüz evlenme müsaadesi isBu sene kış Ankarada yeni blr spor merakı uyandırmışttr: KayaM tporui tememiştir. Prens Sigvard, icinci ve • ftesimlerimiz şehir dahil ve haridnde kış spora yapanlart gösteriyor liaht mevkünde olduğu cihetle onun Geçenld büyük kardan lod ti. Fakat ba ümR çdbak saym düştu. ba macenun, tsveçte heyecan uyandnrKar dün aksam gene başladı. dönen hava tshmhuhı kaphyan kalm mtstır. Rasataneden aldıgumz malumata g5kar tabakasım eritmas, şehir halkına 1931 de Londrada, Mis Vandt fle kara lasuı arUk geçtigi Umidini vermif. (Mabadi alttncı sahifede) evlenen prens Lennart gıbt prens Sıgvardm da, kralUc haklarmdan vaz geçmest muhtemeldir. Belçika kralının kurban gittiği kaza nasıl oldu? Cenazesi bugün büyiik merasimle def nedilecek olan Kralın ölümüne dair verilen sayanı dikkat tafaüâi M. Eden Alman Başvekil tpek sanayii ve nazırlarile görüşüyor Ankarada vaziyeti tetkik için bir komisyon teşkil olundu Ankara 21 ( Telefonla ) tpek sanayii nin vaziyetmi tetkik için tk tısat Vekâletin de Sanayi U mum müdürü Recai Beyin riyasetinde bir kc misyon teşkil < dilmiştir. Bu ko *anayi ümum tnümisyon tktısat durd Recai Bey Vekili Celâl Beye Bursada arzedi len temenntlerle de meşgul ola caktır. İngiliz Nazırı, tahdidi teslihat meselesi için yapılan bu görüşmelerden mcmnun kaldığım bildirdi Cok hazin bir ölüm. M. Eden niazaya ait ilk renmler: Kaybolan rrnda bulunan şapka ve çanta, Belçika Kralı Albertm korkunç bir kazaya kurban gittiğini yaznnstık. Kralm cenazesi bugün mutantan merasimle defnolunacaktır. Avrupadan gelen haberler, bir taraftan cenaze merasiminin programmı tafsil ederken, diğer taraf . pılm&smda vakit ve nakit itibarile çok sühulet ve menfaat vardır: Kral aranırken, kaza mahalli \ivaKralın son retimlerinden biri tan da kazaya ait tafstlât vermektedirler. Bu tafsilâta göre son derece sade yasıyan, tantanayı, alâyişî sevmiyen Kral geçen cumartesi günü öğleyin o* (Mabadi dördüneü sahifede) ücretlere nazaran kıyas kabul etmiyecek derecede bir fark göze çarpar. Bu, gün ve para farkı ise hiç süphesiz iki memleket tüccarmın hesaMerhum Emel Hanım bma, ve iki devlet namına dikkate Tabiî olmasına rağmen ölüm acı lâyık bir zarardır. ve hazin birşeydir. Hele bu ölüm, heMemleket hayatiyetinde daima nüz hayata doymamış bir gencin oen büyük hassasiyeti gösteren tsmet lümü olursa... Bugün, karilerimize, Pasa hükumetinin bu davada da en çok hazin bir irtihal haberi vere • kestirme yolu bulacağı, bu suret ceğiz. le iki dost memleketin müşterek Tanınmtş tacirlerimizden Sabar menfaatlerini telif ve temin edeceSami Beyin kıza Emel Haıum, he « ği süphesizdir. nüz yirmi üçüncü bahanm görme • Pek büyük fedakârlıklann muhas den gözlermi hayata kapadı. An salası olan, ikmali ise say>lı sene nesile babasını ve kardeşi Tarık Belere giren Erzurum Şark Demiryoyi olduğu gibi, bütün arkadaslannı lu zaten bu meselenin d'ava basıdir. ve kendisini tanıyanlan büyük te Konya meb'usu essürler içrnde bıraktı. TAHSÎN (Mabadi altınct sahifede) Berlm 21 (A.A.) Başvekü dün M. Edeni kabul etmistir. tngiltere se. firile Harieiye ve Mîllî müdafaa nazırhm mülâkatta hazar bulunmuşlardar. Çok dostane bir hava içmde cereyan M. Hitler eden ba azun görüşme tahdidi teslihat meselesmm halli etrafmda geçmistir. Son aylar zarfmdaki diplomatik mü • zakeratta teşrih edilen Alman teklif • (Mabadi dSrdüncü sahifede) nııınııııiHiıııııııııııııuınıııiıııiıiııııiıiiııııııııııııııııımııııııııiHiııııııııııııııuıııııııııııııiiiııınıııııııııııııııııınınııııııııınıııııııııııınıııııııınııın Y enı Ro manımız Bugün basladı tste ispatı: Şimali İrana Beher küo kadar nakliye için ucret muddeti Gün Kurus 18,50 Beyrut tarikile 15 20 15 Batum tarikile 35 Basra tarikile 45 15,50 15 Muhammere tarikile 40 Halbuki bu nakliyat 674 kilo • metresi Türkiye Cumhuriyeti ve 370 kilometresi Iran topraklarmda bulunan ve 1044 kilometreye baliğ (Trabzon • Tebriz) yol ile yapıldığı takdirde nakliye müddeti 4 güne ve kilo basına nakliye ücreti 9 kurusa tenezzül erfer ki yukarıda diğer yollarda gösterilen günlere ve AYALE1 Dün biten «Kan İzlerini Takip Ediniz!» isimli tefrikamızın ye • rine bugün «Hayaîet» isimli bir başka zabıta romanını tefrikaya barladık. Hayalet, son zamanlarda yazıian macera romr.ı.larını.» en çok beğeniîenlerinden bı idir. Heyecanh, meraklı, hülâsa bir kelime ile güzel bir romandır. Bugün 6 ncı sahifemizde okuyunuz.
