1 Ekim 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

Belediye intihabı bu sabah başhyacak Zahîre piyasası Bursa Mudanya treni Buğday satışları canlandı, kâr getirmeğe başladı ve on iki ilkteşrinde bitecek vaziyette salah var '(Birînci sahifeden mabait) IraHanmak mStekâmfl cemiyetlerde en yfiksek bir vazife ve ihmal edilmez bir hak teşkfl eder. Büyiik Türk mflletinin bo hakkı bütün kemalile kullanacağmda şuphe yoktur. Hele kendi mümessilieri tarafından aynlmış namzetleri seçmek aynl zamanda bir zevk te teşkil eder. Zahire piyasası umumiyetle istikrar vaziyetinde ve yükselmeğe mütemayildir. Son hafta içinde ec»ebi memleketlere Istanbul borsasından 3800 ton buğday ihraç edil miş, borsanm haftalık satışları da I 7 bin tonu bulmuştur. Bu arada ge • rek zahire, herek hububat, gerekse borsada muamele gören ham maddeler üzerinde iyi ahsverişler ol muştur. Geçen ve evvelki senelerle ya pılan mukayeseleı, piyasa vazive tinde salâh olduğunu göstermektedir. Buğday, bellibaşlı ihraç madde lerimiz arasmda bir mevki almak üzeredir. Son zamanlarda talepler artmıştır. Tiftik ve mısır piyasala rında da canlılık görülmektedir. 1 Teçrinievvel 1934 Cumhurivet Bu hattın daha ziyade inkişaf etmesi için Bursa istasyonunun mevkiini değiştirmek lâzımdır tstanbulda Belediye intihabı bugün başlıyor. Bn sababtan itibaren her ka • zanm evvelce ilân edilen nuntakalarm • da halk Şehir Medisine yeni intihap e • dfleoek azayı seçmek îçin reyini isti • male başhyacak ve intihap 12 gün devam edecektir. 12 gün sonra tasnif e dilecek revler tstanbul Şehir Meclisi • nin yeni dört senelik devresinde han gî azalardan mürekkep olacagım gös • terecektir. Dün intihap sandıklan kazalara bü • yök merasimle verilıniş ve bunun için «ehirde sandık alaylan tertip edilmiş tir. Halkı çok yakmdan alâkadar eden bu hâdise şehire bir fevkalâdelik te vermiştir. Dün, daha sabahm pek erken saatlerirden itibaren şehir baştanbaşa bay • raklarla suslenmişti. Sttltanahmetteki teeemmS öğfeden sonra saat 1 den itibaren Sultanahmet meydanmda parklann i ki tarafradaki yol alaya istirak edecek teşekküTTer, mekteplüer ve halkla dolmustu. Saat 15 te herşey tamamdı. A • lav buradan hareket etfr*. En onde bir polis mangası, bunun arkasmda itfaîye bar*dosu geliyordu. Bandodan sonra sıra ile rey sandığına mahsua kamyonlar Türk Kadm Birliği, Türk kadmlan biçki yurdu, Küçükpazar gençler birliği, esnaf teşekkülleri ve halk gelmekte i • di. Eminönü kazasma att olan bu alayı FatTı kazasinm kaftlesi takip ediyordu. Fat'Tı alavmda en onde manga kolu halinde Alîbey köyunün halk suvarfleri bulunuyor ve bunn bando, çok sü*Ki bir şekiide olan iki sandık arabast, spor tesekkiilleri, HaHc Fırkası erkâıu ve ha'k takip ediyordu. Bu alayı doktor Hulusi Ertuğrul ve Vesfi Bevler idare etmekte idi. Fuat Pasa türbesi yolu takip ediie • rek Be'.edîyeye gidiidi. Bslediye onönde Vali Muhittm Bey ve Belediye er kânîV daimî encümen azalan bulunu yordu. Avni Bey heyecanlt hitabesîni irat ederken bundan sonra şu nutku söyledi: c Arkadaşlar! Yarm sadece Be • lediye intihabı değil, Büyük Halâskâ rm bize tevdi ettiği vazife başlıyor. Hamleler, saadetler ve terakküerle dolu Irinci on yıhn flk yılmt yaşryoruz. Büyük Gaziyi hürmetlerimle anar ve sizi yasa diye bağırmağa davet ede • rîm!» Eminoru kafflesinî takiben Fatih a • layı da Belediye onune geldi ve Bele diyenht Önünde avukat Cemalettin Fazıl Bey şu nutku söyledi: « Bugünkü heyecara birkaç ke • Iime ile hulâsa tftnek isterim. TürkıVe Cumhuriyetinin kuruluşundan bugaoe gelinceye kadar Türk milletinin ba?"* djğı blrbirirden Gstün tnkılâplar bili • yorsunuz ki bütün Türk eamiasmın lr*lEminönünde de ayni merasim yapıldt. Mudanya Bursa hattında Muradiy istasyonu Bursa (Hııjusî muhsbirimizden) Mudanya Bursa hattı Devl't Demir • yolları Idares;nin eline geçtikten sonra fazla kazanc terr.İD etmeğe baslamış bulunuvor. Yaln:z sim'iidifer hattı sehre iki kilorr.etro k?dar uzaktır. Uzun zamanlardanberi ancak sebze ve tüccar esvası sevkiyatına bel bağlamakla kalan bu h't vakti'e s îırin iri ne kadar getirümediği ve buna muka bil otobüs nakliyah giinden güne art tığı için körlesmiş gitm'ş, halk n*zannda adeta ıınuh:'ma§a baslanmıstı. Bunun sebebi, bir defa sinvndiferle se yahat etmek için erken uyanıp haztr lanmak, avnca 5C kurusa fir araba tu • tara!< yol masr?fma yanm I:ra ilâve efmek ve otobüflerin bir saatt katet • tikleri mesafeyi iki saate yakın bir za manda almaktn. Bugünkü seyyahın i se bu külf'tlere katlanmaSa ne hali. ne de tahammü'ü müsaittir. Gerçi tren hattı orman deniziıi andiran yemyes'l b"hçeler arasınd^n ve ^nfes m'înzaralar ortasmdan geriycr, fakat sadece bu güzel manzrralan gormek irin treni ter cih r tmek kimser>!n aklınd«m gecmiyor. Hatta Mudanva volcusunun Örüne çı kan bu külfeMe~ lüccar esyası için de aynen vakidir. Yani istasyona kadar Iüzumsuz yere bir n'kliye masrafı ver mk icap ediyor ki: Bu masraf tüccar eşvasımn, sebze ve meyvalanmızm fia'ine zammo!unuyor. Her nekadar Mudanya hattı bugün masrafını koruyor ve hatta kazanıyorsa da ş:mendif'rden halkın tamamen istifade etmesi mümkün olmuyor. Otobü^ler ynîculannı evlerinin kapıstnian alarak 50 kuruş» Mudanyava, hem de bir sa»tt^ götii'ürken trene binmek icin evden çıkar'k araba aramak, bulabüirseniz yanm lira verip istasyona inmek gibi zahmetler yüzünd^n emln ve oldukça seri bir nakil vasıtasının bu şekilde işlemesine gönül bir tür'ıü razı olmuyor. Bursa istasyonunda bttcn hat bir z şarka doğru temdit edilerek Yıldınm mahaliesi civarından hafif bir kav'sîe garbe döndütülüp sehre sokulmalıdır. Hesapça bu iş için iki kilom>troluk r^y dösenmesi kâfidir. Sehir ortasında mlinasip bir binanın istasvon olarak ku1 lanılması da mümkündür. O raman ? >riılecektir ki otomobil ve otobüs lâsti ğinin patlamîsı yüzünden vapuru ka çırmak, herhangi bir kazaya uğram?k veya bir hâdiseye raslamak gibi muh teîif tehlikeler dolayısile otobüsierden rağbet kalkacak ve daha <<mniyetli bir vasıta olan trene karşı rağbet artacakhr. BinneHce bu rağbet hem yolculara Bursanın en güzrJ manzaralı yerlerini göstermiş olacak, hem de Devlct De miryoüan tdaresini fazla kazandtra caktır. Bu isin dabp lovmetİ! cephesi de var. Mudanya şim'<ndiferi kömür ve odunla isledığinden benzin ve otobüs icin baska memleketlere akan paramız i«ride kalacaktır. Aynca Bursada ye tisen mahsul ve yapılan işler sehir içinde rahstça trrne tehmil ve gelen esya ise kolayca ve daha az masrafla tah liye edilebilecektir. Binaenaleyh bu i şm, yolcu sayisını artırmaktan b*ska iktısadî hv* ıketler bakımmdan da fay dası vardr. Hulâsa: Yaplacak isin pek o kadar ısraflı olmamasTia mukabil elde e dHecek netice hem halk, hem dt> sevkiyat vr ihracat merkezleri hesabına büyük v> kıymetli ol'caktır. Simendifer yolları ve »imend'fer yolculuğu üzerinde cezrî bir inkılâp yaoan muhterem Nafıa Vekilimizin bu ufak ise d^ büyük bir alâka göstereceğinden çok err.iniz. Musa Beyoğlundaki merasim Dün Beyoğlunda da muazzam bir sandık alma merasimi yapılmıstır. Be yoğlu kazasmdaki merasim sabah sa • at 10 da başlamıştır. Sabahleyin Be lediye dairesi önünde toplanan halk but radan önlerînde şehir bandosu ol • duğu halde büyük bir kafüe halinde tstîklâl «addesini takiben Taksim abidestne kadar gitmişlerdir. Taksimde Cumhuriyet abidesi önünde büyük te • zahürat yapılmış ve burada Kadm Birliği azasmdan lffet Halim Hanım bir nutuk söylemistir. lffet Halim Hanım bu nutkunda Belediye seçiminde va • tandaşm hukukuna anlahnış ve halkı intihaba iştirake davet etmiştir. Alay Taksimden hareketle Belediye daire • sme gelmirtir. Halkı Belediyede haşta kaymakam Sedat Bey olduğu halde intihap encümeni karşılamış ve sandık teslim alınmışbr. MAARIFTE Gazi Enstitüsli beden terbiyesi kısmı mezuniarı Gazi Enstitüsünde iki sene evvei teskil edilen beden terbiyesi kısmından mezun olanlar ileride spor ve gençlik teşldlâtlarmda çalışhnlacaiklan gibi, ortamekteplere de beden terbiyesi mu allimi olacakardır. Bu losunda talebe lik defa önümüzdeki sene sonunda mezun olacaktır. Bu gençlere sporun her şubesi hakkmda nulumat verilmekte dir. Leylî ve meccanî talebe imtihanı Bu sene liselere ve ortamektep'ere ahnacak leylî meccanî talebenin müsabaka imtihanlanna dünden itibaren başlanmıştır. tmtihanlar Galatasaray lisesinde ve Erenköy kız lisesinde yapıl • maktadır. İntihap landıhJarının yerleri Bugün şuralarda intihap sandtklan vardn*: Eminönü kaymakamlık daire • sinde, Fatih kaymakamlık dairesinde, ÜskSdar kaymakam'ık dairesinde, B e y koz kaymakamlık dairesinde, Kadıköy Belediye daire?mde, BesiHas Beledi ye dairesinde, Beyoelu Belediye dairesinde, Sanyer Belediye daVesinde, Adalar Belediye dairesinde. Batknköy Belediye dairesinde... Sandıklar yanndan itibaren mahallatı gezecektir. Memurlara mezunive? Belediye intihabma istirak edelbîi • meleri için pazar günü öğ!«den sonra bütün memurlara mezuniyet verfle • cektir. Bugün mekteplerde ders başlıyor Bütün ortamektepler liseler ve Hk mekteplerde tedrisata bugünden itibaren başlanacakbr. Dün bu münasebetle yeniden yazılma işleri için müracaat edenlerin adedi mekteplerde mühira bir yekuna varmıştır. Bu sene tedrisat programı için ya • kmda bütün liselere bir tamim gönde • rüecektir. Natuklar Burada sandtklar bazırlanan kam • yonlara konulduktan sonra tstîklâl marşi çalmdı ve dmlendi. Bundan sonra muallim Nurettin Bey Belediye 5nün deki merdivenden bir nutuk soyledL Nurettin Bey nutkunda ezcumle dedi kiı « Aziz yurttaşlar; intihap btskkı, bu memleketi sana bağışlıyan UIu Gazinin sana verdiği en büyük medeni haktır. Yarm kendisinin bağnndan çıkan Halk Fırkasına ve onun namzetlerine reyini seve seve vereceksin! Bu senin hakkm ve en geniş mânasile demok rasi ve onun verdiği haktır. Bunu bize veren buyükler varolsun!» Bundan sonra Kadm Birliği namma Aliye Esat Hanım da şunlan söyledi: c Ey al beyaz TBrk bayraklan a rasında coşkun seller gibi kaynıyarak akaa şanlı alay! Ey Sakaryadan Dum lupmara, Dumlupınardan tzmire tasan yüit Türklerin kardeşleri, yurttaşlannj! Bugünü Beîediyemizm seçiç senliğini kuthılarken Sulatnahmet meydanmdan kopup gelen bu zafer, bu şeref kafilesi bana mariyi hataiattı.» Aliye Esat Hanım burada kara günlerden bahsettikten sonra şöyle dedi: w Bir gün içimizden bir güneş doğdu. Bu şark dünyasmm Mustafa Ke mali idi. O Türkü kurtardı!» Şn Snunde bulunduğumuz bma ts taabnhm can damandır. Buradan çı • kacak hükumtler hephnizin menfaatine bağlanan en canh kaynaklardır. Va • tandaş isbaşma!...» Daimî Encümen azasmdan Avni Bey Radyoda nutvhlar tstanbul umumî meclisi intihabahna baslanması münasebetile bu akşam radyoda bir intihap gecesi yapılacaktır. Saat 18 buçukta Nakiye Hanım tarafm dan yurttaşlara intihaba istirak vazifelerini hahrlatan bir hitabe söylenecektir. Nakiye Hanımdan sonra şehir bandosu tarafmdan güzel parçalar çalına • caktır. Bundan sonra lffet Halim Ha • nım intihap münasebetile yazdığı şii • rinî okuyacaktır. tffet Halim Hansnrn şehkr bandosunun konseri takip edecek ve ondan sonra Galip Bahtiyar Bey de Belediye intihabı hakkmda bir hi • tabe söyliyecektir. Bir dersten ikmale kalanlar Bu sene eylul imtihanlannda bir dersten ikmale kalan lise ve ortamektepler talebesbıin tekrar imtihanlanna yakında başlanacaktır. tmtihanlar bir hafta içinde yapılacktır. Nümune bir mektep! Ankara Gazi Lisesi tamamen modern ve yüksek tedrisatile hususî tipte bir mektep haline geldi Alaydan bir manzara binde derin sevinç'tt yarattı. Bu zafer gunlerinin, bu luyecanlı tarihin tnutulmaz hatırasını her zaman anmaktayız. Faikat bugünkü heyecan ve sevincimizde daha başka bir mâna aramak, da • ha başka bir hususiyet görmek lâzım • dır.» Bundan sonra seçmek hakkmm kıymeti ve intihap işlerinde vatandaşm hukukî vaziyeu* hakkıda söz söylüyen Cemalettin Fazıl Bey dedi ki: « Hâkimiyet kendinin olan, hiçbir smıf farkı tanımrvan millet, yarm istiklâl haklanndan birini kullanacak. O • nun değerini bilelim! Taskın heyecan • larla o hakkı kullanalım!» Bundan sonra Fatih arabalarma al • kışlar arasmda sandıklan konuldu. Sandıklannı alan alay buradan hareket etti ve Cumhuriyet Halk Fırkası vilâyet merkez binasmın önüne gidildi. Burada da tezahürat yapıldıktan sonra E minSnü ve Fatih kafüeleri ikiye aynlarak kendi kazalarına gittüer. Fatih Belediye dairesinde alayı kaymakam Haluk Bey ve intihap encümenj karsıladı. İntihap encümeni sandık • lan halktan teslim aldı ve halk Bele • diye dairesine almarak izaz edildi. Orta tedrisat kadrosu Orta mektepler ve liselerde yapı'an kadro değişiküklerinin tebliğine dün • de devam edumiştir. Bugündn itibaren kendilerme yeni stnıflan bildirilmiven muallimler yerlerinde bırakılmış adde di'ecektir. Hk tedrisat kadrosu Rkmekteple' kadrosu dün aksam bütün flkmekteplere resmen bfldirilmiş tir. Bugün alnkadarlar mekteplerinden yeni vaziyetlermi anîıyacaklardır. Halkevinin prosramı tstanbul Sehir Meclisi intihabatı münasebetile dört tesrinievvel perşembe günü saat 20,50 de Halkevi temsil şu besi tarafmdan Beyoğlu lasmmda bir temsil verilecek ve Halkevi idare he yetinden Ferîdun Bey de temsilden evvel bir konferans verecektir. Aym se kizinde de gene saat 20.30 da Halkevi merkez binastnda Meliha Avni Ha • nım tarafmdan bir konferans, mütea • kıben bir konser verflecektir. Vatandaş! İntihaba istirak hem vazifen, hem borcundur! Hakkını kullan ve reyini ver! Cumhuriyet Halk Fırkası, kendi mümessillerin tarafmdan ayrılan şahsiyetleri namzet gösterdi. Onlar senin haklannı müdafaa edecekler ve tahmil ettiğin vazifeleri yapacaklar.. Onları seçmek senin için bir kazançtır! Yugoslavya Kralı Hz. Belgrada avdet ettiler Ermeni vatandaşlar da intihaba iştirake davet olundu Ermeni mecliai cismanisi dün Vahan Bey Sürenyanın riyasetinde top lanarak Ermeni vatandaşlarını Be lediye seçmelerine iştirake davet etmeğe karar vermiş ve Ermeni gazeteleri vasıtasile bilumum Ermeni vatandaşlarım bu mukaddes ve vatanî vazifeyi yapmağa davet etmiştîr. Ankara Belediye intihabatı Ankara 30 (Telefonla) Ankara Belediye meclisi namzetleri salı günü sabah saat 10 da Halkevinde toplanacak olan Ankara Halkevi Fırkası ocak beyeti idareleri tara fından seçilecektir. Sandtk alayt Eminpnü meydantnda (Birinei tahifeden mabait) tki yıl önce, Ankarada «Gazi ya Kralmm ve Hariciye Nazınnın SofTerbiye Enstitüsü» içinde bir lise yadan hareketler'nden sonra neşredi kurulmuştu. En büyük Türkün adı; len resmî tebl ğde Buîgaristan ve Yu nı alan lisenin lâyık olduğu yüksek goslavya arasındaki iktısadt ve harsî değeri verecek bütün ders vasıtalaroünasebetlerin daha sıkı tesis edil • rı, lâbcatuvarları, atölyeleri, ileri mesi için Bulgar Yugoslavya hudu terbiye prensiplerinin ileri teknik dunda yeniden üç hudut kapısnun kü icaplarına uygundu. Lise ilk sene biricıci ve ikinci devrelerin birer sışat edilmesi, bu hudut kapılarma gi nıfı ola> ak açıldı. Geçen sene bütün den yollann yapılması, pasaport roua sınıflarına talebe almarak teşkilâtı melesinin kolaylaştmlması ve Vidm ile genişletildi. Negotin ve Köstendil ile Komanova aBu yıldan itibaren tamamen ayrı rasmdaki Bulgar ve Yugoslavya de bir tip olarak derslere başhyacak miryollanmn birieştirilmesi meselesi tır. Birinei smıfa girecek olan tale vardır. Bulg<istanm Balkan misakına be bV müd'det ingilizcede ilerledikdühulü hakkmda Kral Aleksandnn Soften sonra fen derslerini doğru dan ya ziyaretlerinden beklenilen en mu doğruya ingilizce okuyacaktır. Buhim netice gene halled'lememiştir. Bu nun için Ingiltereden, Oksfort üni neticenin halli Kral Aleksandnn Pari versitesinin riyaziye ve edebiyat şubelerinden mezun iki Ingiliz mualsi ziyaretlerinden sonraya bırakılnms lim getiı ilmiştir. Bu muallimlerin tır. Çünkü Buîgaristan Balkan misakıbirisi fen derslerini, öbürü de ingi na girmek için en ziyade Yugoslavya lizceyi idare edecektir. yı alâkadar eden birtakım şerait der Maarif Vekâleti, az zamanda inmeyan etmektedir. Bunlann hal carelegilizce elde edebilmeleri içia Gazi ri ise ancak Kral Aleksandnn Paris zilisesinin ders tevzi cetvelinde bazı yaretlerinden sonra tebellür edecektir. değişiklikler yapmıştır. Ecnebi dil saKral Aleksandnn Sofya ziyaretlerinden ' atl©i çoğaltümıştır. Ingiliz mual alman netice her nekadar Bulgar ef I limler leylî talebe ile doğrudan doğkân umumiyesini tatmm ebnemişse de I ruya mesgul olacaklar ve sabah ve Bulgar Yugoslavya münasebabrda igece mütalealarına girecekler, azaleriye doğru atılmış çok mühim bir a mî istifadelerini temine çalışacak lardır. dımdır. Gazi Lisesinin fizik lâboratuvarı Birinei devre birinei ve ikinci sınıfta başlıyan bu sistem, her sena bir yukarı sınıfta tatbik edil mek suretile birkaç yıl sonra, Gazi lisesinin bütün fen tedrisatı ingilizce o* kutulacaktır. Gazi lisesinde kültür derslerini idare edecek Türk muallimlerin de seçimine Maarif Vekâleti hususî, bir ehemmiyet vermiştir. Gazi lisesinin yatı ücreti 275 Hradır. Neharî talebe için Nafıa Ve kâleti tren servisleri tesis temiştir. Bir aylık talebe pasosu 116 kuruştw. Talebe bu pasodan cuma gün leri de istifade edebilecektir. Cumhuriyet idaresinin en hayırlı ve verimli bir tabsil müessesi ola rak doğan (Gazi Lisesi) Ankaranın çok yıllardn beklediği bir irfan yurd'udur. Bu yeni mekteple ayni za manda Maarif Vekâleti Ankarada mektep buhranının önüne geçmiş oluyor. Çocuklarına ecnebî dili öğretmek istiyen aileler bu yeni müessesede arzularının tatminine imkân bula caklardr. Çünkü ecnebi memleketrinde bile eşine tesadüf edilmez bu güzel binada çocuklarımızm, her türlü maddî ve manevî ihtiyaçları en mü'kemmel en ileri, en asrî şekilde tatmin edilmiş bulunmaktadjr.