28 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 11

28 Mayıs 1935 CUMHÜRİYET 11 Hava tehlikesi Yarının savaşları havalarda olacak Milletlerin yaşaması için, yalnız havaya değil; hava hakimiyetine de ihtiyaçları vardır Halk biletleri Şikâyet edilen birçok haklı noktalar var Denizyollarında bu yıl tatbikına baş Ianılan yeni tarifeleri üzerinde çalışan heyet etüdlerinin ilk sonucunu (netıcesini) almıştır. İSTANBUL HALKI NERELERDE OTURURLAR: 4 Şehrin göbeğinde etrafı surlarla çevrili 9 hanelik bir köy! Avluda oturanlar dalgın gözlerle tıpkı bir havuz veya bir dere seyreder gibi bu dokuz evlik köyün yegâne halâsınm meydana getirdiği göle bakıyorlar Görüldüğüne göre bu yıl çıkarılan aylık halk bıletleri çok pratik görülmemiştir. Çünkü bir hat için aldığı bir ucuz biletle bir veya iki ay devamlı surette gidıp gelecek kimseler pek azdır Halk daha zıyade gidiş geliş ucuz biBu asırda, değil letlerine rağbet göstermektedir. İstanbulda dünya ' Bununla beraber, yeni denizyollan nın en iptidaî bir' tarifesinin genel durumundan (umumi köyünde görüle vaziyetinden) şikâyetler eksik değildir bilecek, daha doğrusu görülemiye Bir kere Devlet demiryollarınm gi :ek kadar acemi dip gelme biletleri denizyollarının bi ce bir şekilde üstletlerinden çok daha ucuzdur. Demir üste konulmuş, çayollarında toplu seyahat edecek üç murla sıvanmış bir dört kişilik aileler için çok ucuz aile duvar ve içinde de biletleri yapılmıştır. Denizyollaranda garib garib oyuk ucuz halk biletleri yerine böyle aile bi lar... letleri yapılması istenmektedir. Bu duvar bir ev{ Muallim ve talebeler yalnız hüviyet cephesi ve bu o varakalannı göstermek suretile ucuz yuklar da pencere Bafbakantn göklerimîzde S00 tanerini görmek istediği tren bileti alabilmektedirler. Halbuki olacaklar. Türk tayyarelerinden bir filo açarken G ö r ü r görmez denizyollan için hüviyet varakalarınîtalyanm 1928 de yapılmış olan Sa1904 senesinde patlıyan Rus Japon dan başka resmî vesika istenmektedir. bunun böyle oldu harbi, Japon filolannm Şemulpo vc bil voıa S 55 bombardıman tayyareleri Gidiş geliş, halk ve tüccar biletle ğunu tahmin etti hassa Port Artür limanlannda yatan 1700 kilo yük taşıyabilirler. Azamî rinin fotoğraflı olması, ve bir posta ğimi söylersem büRus donanmasına bir gece baskını yap süratleri 190 kilometrodur. 160 kilometro için alman, fakat türlü sebebler yü yük bir yalan olur. malarile başlamıştı. Japonya, usulden ol süratle 3 saat havada kalabilirler. zünden kullanılamıyan bir biletin on Bunu şimdi söylü duğu üzere, önce harb ilân edip sonra Bütün bunlar 1924 ile 1928 arasında dan sonra gelen posta için muteber ol yorum. Bu duvarın muhasamata başlıyacak yerde, evvelâ yapılmış bombardıman tayyareleridir. mıyarak tamamen yanması sayılan ortasındaki kapı harbe başlıyor, sonra da rcsmen harb 1934 te yapılanların ve 1935 ten itibaren dan içeri girip te Köyün meydam ve köy halkından Bazılart müşkülât arasındadır. ilân ediyordu. kendimi dokuz evlii bir köyün içeri Burada gazeteciler için ne iş var .. da yoktur. Hem resmimizi aldırıp Ameyapılacaklann kudretleri elbette çok daAlâkadar makamlar deniz seferleri 19** yılmın yaklaşmakta olan savaşı ha fazladır. tarifesinde şikâyet edilen bu gibi nok iinde bulmadan evvel doğrusu bu Bizim çıplaklığımızı, yoksulluğumuzu rikalara da yullamayız. ise 30 sene evvelki bu gece baskınının bir Bir kadm da: mu yazacaksın? Yukanda kaydettiğimiz ve 1934 te taların düzeltilmesi için tedbırler ala nu düşünmemiştim. a kopyesi olacaktır; yalnız şu farkla ki, zorlukla elde edilmiş olan rökorlar 1940 caklardır. Avuç kadar yer üzerinde dokuz ku Yazsam ne çıkar?.. Resmimizi çıkarmak istesek fo Japonlar, filo ve filotillâlarla denizden senesinde her tayyare ve tayyarecinin übesi, bir meydam ve etrafında da ça Kendimizi âleme anlatmağa ne lü toğrafçrlar yok mu, dıyor, biz de alabaskın yapmışlardı. Yarının savasındaki yapabileceği basit ve alclâde işler ola murla sıvanmış bir kale duvarı, evet zum var? Bir bakan bir yardım eden franga gıyinir, gider aldırırız resmimibaskın ise tayyare filo ve filotillâlarile caktır. O zaman, bir bombardıman taysurlan olan bir köy burası... mi bulunacak bize... zi. havadan yapılacaktır. Harb ilânı, elcilere yaresinin 45 bin kilometro uzaktaki bir Kapıdan içeri gırince sağa baktığı Bunu söyliyen kadın karnmda bir ço*** pasaport verilmesi gibi merasim ve for şehrin altını üstüne getirip tekrar hava mız zaman bir damm altına yerleştirıl cuk taşıdığı için öne doğru zahmetle iNihayet bin müşkülâtla çocuklann maliteler yangın dumanlan ve zehirli gaz landığı meydan veya gemiye döndüğünü miş olarak gördüğümüz kireçli fıçılar, ğilebilen ve kucağındaki çocuğu emziresmini almamıza müsaade ediyorlar. dalgaları arasında vuku bulacaktır. küfeler, malalar ve saire bize bu köy ren bir kadın. göreceğiz. Bu tayyare filosu saatte 400 Fakat çocuklar resimlerinin çıkaca iakinlerinin yapı işlerile uğraştıklarını kilometrodan fazla süratle uçacak ve 10 Maşallah diyorum, pek çok çocukŞu halde, yannın savaslannda hava ğını anlayınca bizim istediğimiz gibi [österiyor. Sağa ve karşıya bakacak o larmız var. silâhlannın, tayyarenin rolü çok büyük 15 bin kilodan fazla yakıcı, patlayıcı, zedurmuyorlar, yanyana bir fıçının önüne ursak yolun üstüne kadar taşmış kirli Maşallah ya!.. Bizim kadmlanmız tür. Daha 1918 de Umumî Harb biter hirleyici maddeyi, hücum ettiği mamurediziliyorlar. encereler, alçak kulübelerin damlan çalışmaz... Devlete millete evlâd yetişken tayyare şu işleri görüyordu: 1 Ke nin tepesine dökecektir. Bursa (Hususî Muhabirimizden) na çıkın halinde atılmış kirli çamaşır Fakat bu sırada objektiften korkan tirir... jif, 2 Topçu atışlarını tarassud ve tanHavadan gelecek olan bu «belâyı asu Eskiden Bursadan Yalovaya giderken, lar, pencerelerinden içini gördüğümüz lar, ağlıyanlar, bağırarak kaçanlar o Neden çalışmaz kadmlannız sanzim, 3 Bombardıman, 4 Hava muha manî» ye karşı müessir bir tek müdafaa yollann bozukluğundan insanın canı boluyor.. u ışıksız ve siyah tahtadan kulübelerin ki?.. rebesi, 5 Fofbğrafla düşman mevkileri çareşi vardır: Mislile mukabele, yani ge ğazına gelir, otobüsün içinde kıl üstünde dağınıklığı ve halen açık havada bu Kadın parasından hayır gelmez de Bir tanesi annesinin siyah çarşafına ni tesbit, 6 • Makineli tüfek ve bomba ne tayyare. r oturan mahluklar gibi ezili{j büzülerek ve lunduğumuz halde genzimizi yakan onun için. Kadınlanmızın çalışmasına \ apışıp tehlıkeli bir ateş sahasından kaile düşman kıtaatına hücum, 7 Süva çar gibi telâşla objektifin önünden kaHava silâhlarına karşı yerde veya ge sanki onu kendisi idare ediyormuş gibi a kuvvetli t>ir k o k u d a bize bu köy hal ihtiyacımız yok bizim. riden çok daha büyük bir süratle ric'at rasıra yerinden fırlıyarak çok üzüntülü tının temizlik kaidelerinin en iptidai çıyor. milerdeki müdafaa toplan ve projektörler eden hasmı takib, 8 Denizde denizaltı bir yolculuk yapardı. Bu yüzden etraf erine bile riayet etmediklerıni anla Demek çok kazamyorsunuz siz?.. •»• (ne de olsa) mahduttur, mevziidir. BinAklına gelen en yüksek rakamı söygemilcrini meydana çıkarma, 9 Harb taki güzel manzaralan görmek şöyle dur ıyor. lerce kilometro deniz ve kara hududlan Kapıdan çıkarken taze bir kadına so lüyor: gemilerine bomba ve torpil ile hücum... olan koca bir ülkenin neresine tayyare to sun hatta otobüsün içinde olan tanıdığıruyorum. Bu küçük avlu isterseniz ona köy O vakittenberi 1 7 sene geçti. Tayyare pu ve projektör yerleştireceksiniz. Al nın bile farkma varamazdı. Halk bittabi meydam demekte devam edelim bir Elbette ya!.. Üç, dört lira kazanı Kaç senedir burada oturursunuz? cilik bu 1 7 sene içinde dev adımlarile, ha manya ile olan kara hududlarını baştan bu çekilmez yolculuğa Mudanya yolun irinden kirli, birbirinden sümüklü. nz günde... On beş seneyi buldu galiba buraVe bütün kadınlar bu rakamm yük sını yaptıkları. yır, yıldırım hızile ilerledi. Tayyare başa siperler, tabyalar, istihkâmlar, ka dan daha ucuz olduğu için katlanırdı. irbirinden bakımsız çocuklarla dolu. 1936 da bir harb çıkarsa, on misli daha lelerle donatarak beton ve çeklikten aşıl Bugün ise hal böyle değil, tamamen ter Çıplak ayaklan kurumuş çamurdan sekliğine gülüyor, ben de gayriihtıyarî »*• dehşetli bir şekilde yapacak kudrettedir. maz yeni bir Seddi Çin vücude getirmiş sinedir. skarpin giymiş, yüzleri belki doğduk gülüyorum. On beş senedenberi îstanbulun en iş İnanmıyor musun? diyor Ustelik boğucu gaz, sun'î sis ve duman, olan Fransa bile, yarının harbinde Al lek yerinde temiz evlerin, imalâthaneŞimdi Yalova yolculuğu belki Avru arındanberi su ve saçları tarak gör Etrafıma bakıyorum. bulaşık hastahk mikropları, atacak; or man tayyare filolarınm hücumuna karşı pa şehirleri arasındaki otobüs yolculu memiş yavrular, kendileri kadar ba lerin, fabrıkaların, ticarethanelerin a. diyorum, rasında bulunan bu köy ve kimbilir daj manlarınızı ve harmanlarınızı yakacak, göklerin açık olduğunu biliyor ve Alman ğundan hemen farksız denecek bir du kımsız ve kirli analarımn etrafında ko Neden inanmıyayım, dünyada olmaz, olmaz... tarlalardaki mahsullerinizi zehirliyecek, hava filolarına ancak kendi hava kuv rumdadır. Yeni yapılan yollar sanki as uşup duruyorlar. ha görmediğimiz buna benzer nicelerij cephenizin gerisine kuvvetli müfrezeler vetlerile mukabeleye hazır bulunuyor. Bu anneler toprakların üzerine otur Yok sen bizim fıkaralığımızı yaz durdukça senelerdenberı îstanbul so falt kadar düzgün ve pürüzsüz olmuş. bile çıkaracaktır. mak istiyorsun da ondan inanmıyor kaklarında dolaşmağı bize haram etmi Temiz ve rahat koltuklu otobüsler bu muş, yün örüyorlar. Tayyare; hudud, kale, dikenli tel, meolan kanalizasyon işlerinin niye yara düzgün yolun üstünden en ufak bir sar Meydanın biraz ilerisinde, yeşil çar sun. 1918 de Ingiliz bombardıman tayya safe, zaman tanımaz. Kalelerin top menBüyük bir kibir ve kırılmış bir izzeti dığını sormaktan kendimi alamıyor sıatıya dahi uğramadan kayıp gidiyor dağın ve guya yıkanmış ta kurutulmak feleri Çanakkale Boğazı dışarısından Is zilinden uzak geçer, bulutlann üstüne için asılmış çamaşırlarm gölgesi altın nefisle bana bakıyor: Ve îstanbulda tifo neden salgm bir hal«! tanbula ancak gelip gidebiliyorlardı. Bu çıkarak görünmeden, sizin mania ateş lar. da oturanlar, dalgın gözlerle tıpkı bir de değildir, bana bunu anlatmalarını| Bizim anlatacak hiçbir şeyimiz günün savaslannda ise Ege denizindeki lerinizi aşar, hava berraksa kendisi sun'î Artık Yalova yolculuğu üzüntü yeri* havuz veya bir dere seyreder gibi bu yok. Kadınlarımız oturur evlerinde, biz istiyorum. kıyılanmızdan meselâ Rodostan kalkan sis ve duman bulutlan yaratır. Yerdeki ne insanın gönlüne ferah veriyor. Hele SUAD DERVİS bir bombardıman filosu Diyarbekire ka insanlar, bu ele avuca sığmaz çelik kar bu mevsimde Bursa ovasını geçerken; okuz evlik köyün yegâne halâsınm çalışırız. Anladın mı?. Para sıkıntımız meydana getirdiği göle bakıyorlar. dar gidip gelebilir. Bu, bugün için böy talla başa cıkamazlar. Ona ,<»ene, kendisi ilbaylığımızdaki bayındırlık işlerinin en Bilmiyorum neden iki erkek kazma ledir. Ya yann? Yann tayyarenin neler gibi, kanadlı mahluklarla mukabele edile önemlisi olan kanallann ovadan fışkırtve kürekle bu pislik deryasını durma yapabileceğini anlamak için bugünkü rö bilir. Avcı tayyarelerinizle üzerlerine sal tığı hayat görülmekle doyulacak şey dekorlara bakmak kâfidir: dıracaksınız. Tıpkı yırtıcı kuşlar gibi ka ğil... Eskiden bataklıklardan geçilmiyen dan karıştırıyorlar... Birbirinden küçük, birbirinden basık Yaz mev1934 yılmın tayyare rökorlan şun nad kanada, gaga gagaya, pençe pen bu şirin ovada şimdi insan boyundan avanlı ve birbirinden kirli bu kulübeçeye çarpışacaksınız. Göklerin hâkimi yüksek ekin tarlalan var. Bu yemyeşil simi kadı Iardır: yeti için ancak kartallarla akbabalar bo tarlalann yol boyunca uzayan smırlannı erin sakinleri hayatlarından hiç te nın en çok müştekiye benzemiyorlar. Anlamadı Bir uçuşta katedilen uzun mesafe rö ğuşabilir. Kazanan havalara hâkimdir. gelincikler, papatyeler ve san çiçekler ğım bir lisan konuşarak, gülüşüp eğle tevdiği mevkoru: 9104 kilometro 700 metro, mu Düşman bombardıman tayyarelerini, basüslemiş... Süslemiş değil adeta çelenkler niyorlar. timdir. Çün ayyen dairede yapılan en uzun mesafe zan bir hava muharebesi de durduramaz, gibi örmüş.. kii yaz meo* * * rökoru: 10,601 kilometro, 180 metro, yahud da namertçe bir baskına uğrar Bu kadmların ortasında bir altın rimi deniz, karadan en yüksek sürat rökoru (geçen smız. O zaman gene elinizde bir tek si Bursa ovasmdan sonra başhyan Gemlerde bu rökor, saatte 444 kilometroya lâh vardır: Mislile mukabele. Sizin bom lik sırtlan da bir başka güzellik içinde... ahta oturur kadar gururla pis bir bah kumsal ve çıkanlmıştır), (saatte): 502 kilometro, bardıman tayyareleriniz de, düşmanın Koyu gri zeytinliklerin altına yemyeşil :e arabasının içine oturmuş olan yegâ banyo mevne erkek bize sert, sert bakıyor. simidir. 465 metro, deniz tayyaresinde en yük bir mamuresını yarım saatte harabeye otlar sokulmuş.. Asırlık zeytin gövdeleriKadınlar fotoğrafçı arkadastan yüz sek sürat rökoru (saatte) : 709 kilomet çevirir ve ancak bu silâhladır ki, açık şe nin arasından da masmavi bir deniz göDeniz banerini saklamak için başörtülerini göz yolart yal ro 202 metro, yükseğe çıkma rökoru: hirlerinizi koruyabilirsiniz. rünüyor. Düyanın en can alıcı görüleri erine kadar örtüyorlar. 14,443 metro, yere inmeden havada ntz sıhhat iYaptığının yanına kalmıyacağını bilen ni (manzaralannı) Italyada, İsviçrede Erkek soruyor: kalma rökoru: 84 saat 32 dakika. çin faydalı düşman, sizin değil, kendisinin âbidele arayanlar gözlerini biraz da yurdun bu Ne istiyorsunuz?.. değildir, Tayyarelerin kaldırdıkları yükler de rine, servetine, çocuklarına, kadınlarına, dokunulmamış iç köşelerine çevirseler a Burayı görmeğe geldik, diyorum. gîttikçe artmaktadır. Amerikalıların Sir ihtiyarlarına acır ve uslu durur. Yoksa, radıklarınm hatta çoğunu bile bulacak Maşallah güzel yer. Sahibi siz misiniz?.. kadınlar bu mevsimi viikorsky S42 deniz tayyaresi 2 ton eşya bugün, zavalh kargılı ve çakmakh müs lardır. Sahibi ben mi?. ile 2000 kilometro mesafeyi saatte 233 temleke ahalisine yapıldığı gibi, tayya Sanki adama: «Yıldız sarayı senin ciitle rinin Tabiatin bir halı gibi özene bezene kilometro katetmiştir. 17 ton ağırlığmda relerin makineli tüfekleri de sizi biçer ve ve midir?> diye sormuşum gibi alayla gü endam bulunan bu deniz tayyaresi 5 ton esya ile bombalan sizin de ocağınıza incir diker. renk renk dokuduğu bu cennet kadar gü lüyor. İşte o zaman öğreniyorum: tenasübüniı 6650 metro yüksekliğe çıkmıştır. Azamî zel yerlerden biri de Yalovadır. Orhan Nerede bu bolluk, diyor. Burası do göstermeğe insanlar yaşmmak için havaya muh sürati 300 kilometrodan fazladır. gaziyi geçtikten sonra başhyan büsbütün kuz hane.., fırsat bul • taçtırlar. Simdi bu ihtiyac hava kelime Doktız hane mi?.. Çok güzel yer... dakları içit Amerikanm 1928 de yapılmış olan sinin iki manasına da şâmildir. Yaşamak koyu bir yeşillik insanın gözünü ahyor. Beğenmedin mi?.. Martin P . M. 2 sistemi bombardıman için yalnız havaya değil; hava hakimi Burada; zümrüd Yalova sırtlanndan koçok aever Beğenmedim demedim, bilâkis ho ler. tayyareleri 3510 kilo yük, yani bomba yetine ihtiyacımız vardır. pup gelen deniz havasile kanşık tertemiz şuma gitti. Köye benziyorda... Burada kaldırabilirler. Ingilterenin 1925 te yapılABlDlN DAVER ve mis kokulu bir havanın ciğerlerimizden kim oturur? Plâj ze mış olan Iris sistemi bombardıman tayrafeti şimd süzülerek vücudümüzün en ince ve en Ne yapacaksın burada oturanı... yareleri 4600 kilo yük kaldırabilirler. Katiller bugün getiriliyor hadınların Fransanın Short Breguet bombardıman hurda köşelerine kadar yayıldığını duyu O elinizdeki fotoğraf makinesi değil mi?.. Siz buraya resim almağa geldi en ehem tayyareleri 4000 kilo yük kaldırabilirler Sarıyerde Madam Elmasyanı öldüren yoruz. Sanki içimize bambaşka bir tazeniz... Burada çoluğun çocuğun resmi miyetli derdi olmuştur. Balo, çay ve şehir elbİMeleri gibi her ve saatte 175 kilometro süratle 1400 katillerin Mehmed isimlerinde iki kişi ol lik ve dinclik havası giriyor. alınmaz, müasaadem yok... kilometro katedebilirler. değişen mayyo modaları vardır. duğunu ve bunların Zonguldakta yakaVakit bulup ta burada hiç olmazsa bir Ne de âmirane konuşuyor. Bu seneki mayyolar da geçen tenekinden büsbütün başha türlüJaponyanm 1924 te yapılmış olan 13 landığını yazmıştık. Katiller bugün şeh hafta kalabilen yurddaşlara ne mutlu Hiddetlenme hemşerim, diyorum. Almayız bayanların resmini yalnız... dar ve daha şıktır. Makine ile örülmüs olmalartna rağmen el ör markah bombardıman tayyareleri 1200 rimize getirilerek Müddeiumumiliğe ve diyeceğim.. giisüne benzemekte ve vücüde gayet iyi yapışmaktadtrlar. azeteciyim de merak ettim. rileceklerdir. MUSA ATAŞ kilo yük taşıyabilirler. Bursa Yalova yolu düzeldi Yolcular çok rahat gidip geliyorlar Son moda mayyolar