17 Ekim 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BugüiD Î î nei sahiftmizde: Siyasî tcmal Zecrî tedbirler. 3 üncü sahifemizde: îtalyan Habeş davasmın canlandırdığı bir isim. 5 inci sahifemizde: Hâdiseler karşısm. da Ahmed Ağaoğlu. 6 ncı sahifemizde: Askerlik bahisleri • Abidin Daver. tifloınncı yıı sayı: 4 i u 4 n . k ! p ' n n ; „.( « « « . u m h u r i yet i1f»J ÎSTANBUL . CAĞALOĞLU ve Hayat Ansiklopedisi ıncı cüzü çıktı 90 . , , „ . . . , . «n«r Teiefon: Başmuharrlp ve trt\: 22368 Pahrtr Ufyeti: 24298. Idare Teierat ™ me kt«p ıdnai: cumhuriyet. tstanbuı. Posta sntusn: tstanbui NO. 246 matbaa fasmlle Matbaacılık ve Perşemoe 17 Bırıncıteşrın 1935 Neşriyaı şırketı ^4289 24290. Milletler Cemiyetini Hakikî bir ilerileme Merhalesi Yapmalıdır illetler Cemiyeti paktının 16 ncı maddesinde yazılı müeyyidelerden yalnız ekonomik ve finansal kısımlarının bile İtalyan kamoyunda oldukça önemli bir tesir yapmış olduğu dikkatli adamların gözünden kaçamamıştır. Ozel olarak bizim inanımız odur ki bugün yeryüzündeki milletlerin birbı'rlerile münasebetlerini kesmek kadar tesirli hiçbir durum olamaz. Biz Çin Japon meselesi çıktığı zaman bunun bir kere denenmesini teklif etmiştik. Japonya gıbi uzak Asya doğusunda önerge bir coğrafî durum sahibi olan büyük bir mıllet bile bütün dünya milletlerinin kendisine karşı almış olacağı boykot tedbirine kabil değil beş altı aydan fazla dayanamazdı, ve bunu çok iyi bilmek lâzımdır ki Japonyadan daha kuvvetli milletler dahi böyle bir tedbir karşısında uzunboylu dayanamazlar. Son hâdisede ayni hâdisenin vaktile yapılmamış denenmesi karşısında bulunuyoruz. Italya: Benim ekonomik ve finansal tedbirlerden pervam yoktur, İtalyan milleti her yokluğa dayanacak kadar kuvvetli ve dısiplinlidir. Askerî tedbirlere gelince buna karşı askerî tedbirlerle, yani savaş hareketlerıle cevab veririm! Diyordu, değil mi? Şimdi, hem de çok büyük dikkatlerle, yapılmakta olan budur. Fazla olarak iki üç memleket bu tedbirlerde diğerlerile ortaklık edemiyeceklerini de bildirmişlerdir. Henüz zecrî tedbirlerin ilk ekonomik ve finansal bölgesine aid sözler geçerken bile, îtalyanm bundan çok rahatsızlık duyduğunu derhal gördük. Niçin? Çünkü, şaka değildir, bu tedbirler çnlc ^ ^ Jjj t ç ÇT yarıdan fazlasını kendi aleyhinde görmek, hiçbir millete göre, kolay bir iş değil dir. Eğer herhangi bir savaş davasında, herhangi bir milletin hayatî varlığı konu olursa o zaman bu milletin her türlü fedakârlığa katlanmasına akıl erer. Habeş işinin böyle bir dava sayılabileceğini başka milletlere değil, bizzat îtalyanlara bile inandırmak o kadar kolay bir mesele olmasa gerektir. Pire için yorgan yakılmasını biz pek iyi anlarız amma Habeşistan, uğrunda yorgan değil, hatta çevre yakılacak pirelerden olmasa gerektir. Nihayet İtalyanın Habeşistana aid ekonomik genişleme hakları da prensip itibarile kabul edilmiyor değildir. O halde Habeş topraklannda sonuna kadar savaş niçin? Bu işte her tarafın menfaatlerine uygun kotarma çareleri bulunabileceğini, işte bu mülâhazalardan dolayı, ötedenberi kuvvetle ileri süregelmiştik. Hakikati halde, işin başka çıkar yolu olmadığını ve olmıyacağını zaman herkese gösterecektir. Biz, bu hal çarelerinde İtalyan hak ve menfaatlerinin ihmal olunabileceğinden asla bahsetmedık. Elbette bütün haklar ve menfaatler temin edilmeli ve sonunda barış fikri bütün duruma başat kıhnmalıdır. Büyük devletlerden Fransa, zecrî tedbirler işinde Fransanın Milletler Cemi yeti paktına sadık kalmakla beraber gene bu pakta asla aykın bir hareket ol mıyarak barışa aracılık edeceğini açık söylemişti. Fransız Başbakanı M. Lavalin, bu aracılık işinde, fıliyata geçmiş olduğunu ve İtalyanın en aşağı banş şartJarını bu ayın 22 sine kadar bildirece ğini telgraf haberlerinden öğrendık. Bu işlerde bizim ehemmiyet verdiğimiz en kuvvetli nokta, Milletler Cemiyetinin el koyduğu bu işin, behemehal, Milletlcr Cemiyeti kanalile kotanlmasıdır. Bun da, İtalya da içinde ve hatta başmda olduğu halde, bütün milletlerin menfaati vardır. Askerî ittifaklar siyasetinin, dünya için, felâket olduğu yeter derecede anlaşılmış çok çıplak bir hakikattir. Biran için anlaşmazlığın daha şiddetli Ve daha genel kavgalara gittiğini düşü nelim. Bu takdirde Fransa İtalyanın Almanya ile anlaşacağından korkuyor ve bunu açık açık ortaya kpymaktan çe kinmiyor. Bu takdirde İtalyanın Almanya ile birleşmesi olmaz bırşey değildir. Fakat bu, pek açık bir tezaddır. İtalya, Almanya ile anlaşmak için, er geç A Vusturyanın Almanyaya katılmasına muvafakat etmek lâzımdır. O îtalya k: Dolfüsün öldürülmesi faciasında Bren ner hududlarını İtalyan askerlerile dol Aksum önlerinde 200,000 Fransız Başbakanının harbi durdurmak için Habeş taarruza hazırlanıyor yaptığı teklifler Habeşistana bol bol silâh gelmeğe Laval, bîr rivayete göre, Habeşistanm başladı, bir Ingiliz subayı Habeş kısmen İtalyaya verilmesini istemiş Bir habere göre de Akdenizdeki Ingiliz donanErkâmharbiye Reisi tayin edildi masınm azaltılması için teşebbüs yapmış Paris 16 (A Danakil cephesindeki çevirme hareketini bir taraf teyid, öbür taraf tekzîb ediyor, Habeş ordusunun cenubda geri çekildiği bildiriliyor bu cephede Habeşler dün iki tayyare düşürmüşler Adisababada bugün muazzam bir geçid resmi yapılacak Şimal cephesinde: Londra 16 (Özel) Gece gelen haberlere göre Ras Kassanın kuvvetleri bugün şimal cephesinde bulunan Ras Seyyum ordusile birleşmişlerdir. Bu su retle şimal cephesindeki Habeş kuvvet lerinin sayısı 200 bine çıkmıştır. Habeşlerın mukaddes şehirleri olan Aksumu almak üzere mukabil bir taarruz hazır lamakta oldukları haber verilmektedir. Buradaki kuvvetlere yeni silâhlar dağıtılmıştır. Brüksel 16 (Özel) Romadan ge len haberlere göre Habeşler şimal cephesinde bugün Setit nehrini geçmek ü zere bir hücum yapmışlar, fakat îtal yanlar tarafından püskürtülmüşlerdir. • A.) «Echo c'ı Paris» yazıyor: «Bir uzla.şma me todu daha denemei maksadile Laval sekiz, on günlük bıı mühlet istemiştir. Şayed hiçbir neti ce elde etmezse, Edenin ekonomik tedbirler hakkındaki teklifini kabul ede cektir. Londra hü kumetinin, Lavalın diledığini kabul etdği anlaşılıyor. Buna binaen, Laval geçen pazartesi günü İtal ya Büyük Elçisine İTALVAYA VBPILtCEK MUSTAKİl şunları teküf etmiş TOPRAULAR PRINSLİK tir: fransız Başbakanının yaptığı söylenen tekliflere 1 General göre Habeşistanm alacağı şekil Bononun kuvvetle ri şimdiki mevzilerini muhafaza etmek 2 Tiğre bölgesi erkin bir prenslik şartile îtalya tecavüz hareketini durdu olacaktır. (Arkası 7 nci aahifede) racaktır. Kocalarîle beraber cepheye giden Habeş kadınlarının ista&yunlardan birinde alınmış resimleri "Cenub cephesinde: ***" * Adisababa 16 (Özel) İtalyan uçaklan bugün Ogaden cephesinde 300 bomba atmışlar, 50 köylüyü yaralamışlaı 5 köylüyü de öldürmüşlerdir. Bombar dıman 3 defa tekrar edilmiştir. Bom bardımana iştirak eden İtalyan uçak larından ikisi Habeş kuvvetleri tarafından düşürülmüş, dört İtalyan uçmanı esir edilmiştir. Berlinl6 (Özel) Habeş ordusunda çalışan Belçıkalı subaylar meçhul bir sebeble bugün birdenbire Adisababadan Harrar şehrine gitmişlerdir. Londra 16 (Özel) Habeşler ce Cephelerde durum Süel muharririmizin mütaleaları Dün akşam saat 9 a kadar gelen haberlere göre suel vaziyeti şöyle hulâsa edebiliriz: Cephelerde sükunet devam ediyor. Filvaki Habeşistanda tayyare faaliyetinden başka bir hareket yoktur. zetemizde çıkan yeni bir Habeş çevirme hareketini İtalyanlar tekzib etmişlerdir. Esasen, Fransız Somalisi hududu boj'unca ileriliyen Habeşlilerin, Musaali dağmdan hareket ederek Danakil çölünde ve Aussa eyaletine doğru ileriledıkleri bildirilen, fakat nerede olduklan malum bulunmıyan fıkrimizce bu Cumartesi .gecesi 5 te herkes evinde olacak ^•» • Ayni saatte sokaklar memur ve askerler tarafından tutulacak, nüfus sayımı 8 de başhyacak (Arhan 7 nci aahifede) Sabaha karşı aldığımız son haberler 7 nci sahifemizdedir. Bir çevirme hikâyesl Evvelki gece gelerek dünkü ga (Arkası 6 ncı aahifede) CEPHEDEN MEKTUBLAR: italyanlar asıl taarruzu cenubdan mı yapacaklar? Şimal cephesindeki hareketler Habeşleri oyalamak ve cenubda rahatça hazırlanmak icinmis! Londrada clkar News of the Warlc gazetesinin asker muhabiri yazıyor: «Habeşistan se feri ilk safhaların geçirmiş olduğun dan, şimdi artık îtalya kumanda he yetinin takib etme si muhtemel olan plânlar hakkında daha vazıh bir fi kir edinmek kabil dir. Şimdîye kadar İtalyanlar herke sin nazarı dikkatin şimaldeki harekâta ve bilhassa Adua civarındaki muha rebelere celbettiler. Bunu yaparken başlıca iki maksad gü düyorlardı: I Aduanın zaptı bütün İtal Eski dost düşman olmaz derler ama... yada büyük bir se Habeş İmparatorunun 1924 te Romayı ziyareti esnasında Musolini ile beraber alınmış bir resmi vinc ve heyecan uyandırmış, Musolininin mevkiini tahkim bekliye neş'esi bozulmağa başlıyan Ita!yan askerlerinin maneviyatı yükselmişetmiştir. Ayni zamanda çok müşkül şerait tir. (Arkası 5 inci tahifede) altında haftalarca hücum emrini bekliye İtalyanlar Ras Gugsayı Imparator yapacaklar! Bu vaitle daha evvel Ras Seyyumu kandırmak istemisler Dün Fenerde verilen konferanstan bir intıba İstatistik Genel Direktörü Celâl ile mütehassıs İsviçre nüfus genel direktörü bugün şehrimize geleceklerdir. Direktör Celâl bugün öğleden sonra radyoda sayımın nasıl yapılacağına dair izahatta Sütçülere müsaade bulunarak, saat beşte Taksim stadyomuncîa bütün sayım mmeurlarına bir konfe Sayım günü sabah saat yediye kadar rans verecektir. Sayımda işi olan bütün fütçülerin sütlerini satabilmelerine mü * memurlar bugün öğleden sonra bu kon saade edilmiştir. feransları dinlemeğe mecburdurlar. (Arkan 2 nci aahifede) ııııtıııın Sayım genel merkez bürosu dün yeniden bazı önemli kararlar vermiştir. Beyoğlu cihetinde sayım günü yedek subay okulu talebesinin çalıştınlmaları dja kaıarlaşmıştır . Dün gece A takımımızla Sovyet takımı arasındaki güreşleri takımımız 4 2 kazandı Güreşçilerimiz galib "^» ıııııııııııııııııımıırııııııııııiHi ıııııııı ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuıııııııııııiMiıııııııiırıııiMiıııııııtnıııııııım İtalyanlar tarafına geçen ve onlar tarafından Habeşistana tmparator yapılacağt söylenen Gugsa Paris 15 Buradaki gazetelerden bazıları İtalyanlar tarafına geçen Ras Gugsa hakkında şunları yazmaktadır lar: «Ras Gugsa iLa.yan gazetlerinin yazdıkları gibi 12 bin kişi ile değil, yalnız 1500 askerile îtalyanlara teslim olmuş tur. Habeşıstanın müdafaası bakımın dan bu hiyanetin hiçbir ehemmiyeti yoktur. İtalyan casuslan tarafından tertib e Büyük Mustafantn YUNUS NADt (Arkan 2 nci aahifede) (Arkatı 7 nci aahifede) Dost Sovyet Rusyanın gureşçilerı İstanbul güreşçilerıle ikincı karşılaşmalarını dün akşam Taksim stadyomunda büyük bir kalabalık önünde yaptılar. Bu müsabakaları İstanbul takımı 4 2 ka zandı. Sovyetlerın 72 kilodaki güreşçısi hasta olduğundan bu siklette müsabaka yapılamadı. Müsabakaları iyice bir yerden seyir için erkenden stadyoma gelenler, Halterci Cemal, Mehmd ve Koçoğlunun muhte lif tarzdaki siklet kaldırma gösterilerini seyrettiler. Saat dokuza beş kala güreş takımlan alkışlar arasında sahaya geldı ve mü sabakalara hemen baslandı. 56 kilo Bu ağırlıkta Zekonskı ile Kenan karşılaştı. Her iki güreşçi ilk on dakikada (Arkası 6 ncı aahifede)