23 Ekim 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî icmal • Fransadaki âyan seçimi 3 üncü sahifemizde: Eski andaclar dan: Halid Ziya Uşakhgil 5 inci sahifemizde: Arsıulusal peda goji kongresinde: Sadrettin Celâ] 6 ncı sahifemizde: Zecrî tedbırlerin kıymeti, Spor haberleri OflbİrİIICİ yil Safl! 4110 umhuri ve matbaa tasmile Matbaacılık ve HABESİSTAN Müvezzilerden arayınız! «Cumhuriyet» in ilâvesi ltalyan Habeş ihtila.fi ve Habeşistan hakkında bilinmesi lâzım gelen her şey ÇarŞâfTlbS 2 3 BîrîllCİtBŞrİfi 1935 Neşrıyat şuKeu 2429» 24290. Telgraf ve mektnp adred: Ctunhurtyet, Istanbuı . Posta kntusu: tstanbul. Ko. 246 Müteaddid hartalar, görOlmemiş resimler Fiati 7,5 kuruştur. Teiefon: Başmaharrlı *e erl: 22366 Tahrlr beyetl: 24298 tdare Bütün Türkiye tek ses halinde Habeşler "Yakındayenilmez alçakları tel'in ediyor! bir kavvetolacağızîyydiyorlar ((Yapamazlar! Bütün bir ulus ayakta ve dolu Habeşistana dört taraftan silâh yağıyor Dün Ankarada 50,000 kişilik heyecanlı bir miting yapıldı. Bütün Türkiyede muazzam gösteriler devam ediyor. Istanbullular! Bugün saat 3 te Meşhur bir Ingiliz saylavı «Italya Habeşistanı alırsa İngilterenin durumu Bevazıdda toplanalım. Bizim de bütün dünyaya söyliyeceklerimiz var! çok vahim olacaktır!» dedi, Ingilizler hazırlıklarının arkasını kesmediler Habeş ordusunda asker mevcudu ay başında 1,500,000 i bulacak bir tüfek namlusu gibi Onu bekliyor!)) Turk gmneliğtmn ioplamhlartnd*m Ankara 22 (Özel) Suikasdcilere karşı bugün burada muazzam ve heye canlı bir miting yapıldı. Ta sabahtan itibaren bütün Ankara ayaktaydı, halk kafile halinde Halkevinin önündeki meydana doğru akın edi yordu. Bu meydanda birikenler toplu bir halde Hakimiyetimilliye meydanma hareket edıyorlardı ve bu suretle Hakımi yetimilliye meydanmda 50,000 den fazla insan birikmişti. Bu kollardan biri bir arabanın üze rinde Atatürkün büyük bir büstünü ta şıyordu. Büstün etrafında «Onun başı italyanlara geçen Habeş kamanâanı Ras Gugsa ttaly an Başkumandam General de Boneye teslim otufnen Tayyareciliğe Daha çok önem Vermek zorundayız aten bilip durduğumuz bir hakikat olmakla beraber ItalyanHabeş savaşınm ilk verdığı derslerden biri tayyarenin şimdiki zaman taarruz ve müdafaasmda çok kuvvetli bir silâh olduğunun bir kere de ve bir kere daha filiyatla ortaya çıkmış bulunmasıdır. Tayyare silâhınm kuvvetli bir alet olarak ortaya çıkması ondan başka olan ulusal korunma silâhlarının kıymet ve ehemmiyetlerini hiçe indiriyor değildir tabü. Tayyare de olsa savaş denilen şey nihayet havada değil, yeryüzünde ve deniz üstünde hallolunur. Yeni zaman savaşlarında tayyarenin oynamakta olduğu rol bizim bildiğimiz klâsik kuvvetlerin vazifelerini alabildiğine kolaylaştırması "ve onlan çok daha tesirli kılması şekillerinde görülüyor. Tayyare en uzun menzilli toplardan daha uzak mesafeleri bombardıman eden bir kuvvettir. Tayyare zaman ve mesafe anlamlannda çok dehşetli inkılâb yapan bir silâhtır. Bundan dört beş yıl önce on iki motörlü büyük D X tayyaresinin bir kalkışta tam yüz altmış dokuz kişi taşımış oldugunu gördüğümüz zaman böyle sekiz on tayyarenin bir günde bir fırkalık askeri bir yerden başka bir yere meselâ düşman yan veya gerilerine götürebileceği gibi düşüncelere düşmüştük. Bu kadan mubalâğa bile olsa tayyarenin hatta keşif hizmetlerinin bile ne sonsuz derecede büyük değeri oldugunu işte hergün îtalyanHabeş savaş alanlannda görüp duruyoyuz. Bugünkü ilerileme derecesine göre tayyarenin en büyük kıymeti ise bir memleketin müdafaası sayımına haiz olabileceğı kudrettedir. Tayyarenin müdafaa kudreti de onun taarruz kabiliyetile ölçülmek lâzımdır. Size yapılacak bir taarruzun karşılıksız kalmıyacağı bilindiği gün tayyarecilikte harın sayıhr bir kudret sahibi olmuş olduğunuza hükmolunur. Işte biz tayyarecilikte bu kudreti kazanmağı gözönünde bulundurarak bu alandaki va Adisababa 22 (A.A.) Berliner Tageblatt gazetesinin öğrendiğine göre, Habeşistana konan silâh ve mühimmat ambargosunun kaldınlması üzerine Ha beşistana o kadar harb malzemesi akmağa başlamıştır ki salâhiyettar bir askerin söylediği gibi bu akın daha bir müddet devam ederse Habeşistan, hiç değilse çete harbinde, arhk yenilemez bir kuv vet olacaktır. Şimdiye kadar ancak subayların emrine verilmekte ojan makinelitüfekler askerlere de dağıblmağa baş lamıştır. Imparatorun askerî müşavirleri ki şimdiye kadar oldukça bedbin bulunu yorlardı artık Habeşistanın kazanacağına itimadlan vardır. Maddî tesirinden başka ambargonun kaldınlmı; olması maneviyatı da yükseltmiştir. Hükumetimiz Fransayı protestoya mı karar verdi? Brüksel 22 (özel) Briiksel radyosu bu akşam çu hiberi vermiştir: « Türkiye Cumhur Başkanı Atatürke karşı Sariyede bir guikasd tertib edilmeri üzerine Sariyenin Frannz mandan alttnda ba lunduğunu gözönünde tutan Türk Hükumeti Cenevre ile Pariate prote»(oSâ hulanmıya karar vermiştir.» Cephelerde Roma 22 (A.A.) 25 ltalyan resmî tebliği: General dö Bono, çektiği numaralı telgrafta, (Arkatt 8 inci sahifede) (Arkam 7 nci sahifede) CEPHEDEN MEKTUBLAR: Habeşler tayyareye karşı gizlenmeği öğrendiler Beyaz elbiseli muharibler çamura yatarak ltalyan tayyarelerinden farkedilmesi imkânsız bir renk ve şekil alıyorlar Ingiliz Dış Bakanı dün Dün sabah geldi ve akşam beklenen söylevini verdi Ankaraya gitti Yeni Alman elçisi Bakan Ingiliz siyasasının değişmedigini anlatmakla beraber süel tedbırlerin düşünülmedigini de söyledi ve Romada çok hoşa fitti ve Londa 22 (Özel) Ingiliz parlâ mentosu bugün öğleden sonra yıllardanberi ilk defa olarak dış siyasa hakkında önemli bir münakaşa yapmıştır. Toplantı saat 3 te Dış îşleri Bakanı Sir Samuel Hoareın bir söylevile açıl mıştır. Dış Bakanı evvelâ dün ölen Artür Hendersonun habrasını yadetmiş, bundan sonra parlâmentoda verdiği son söylevden bugüne kadar cereyan eden arsıulusal hâdiseleri anlatarak demiştir ki: « Son haıtalar zarfmda birçok ö nemli hâdiseler ve değişiklikler olduğu halde İngilterenin siyasası kat'iyyen de ğişmemiştir. Bu siyasamız Ingiliz ulusunun kahir ekseriyeti tarafından tesvib edildiği gibi, dominyonlar da noktai na zanmıza iştirak etmişlerdir. Bunlar bize kuvvet vermiştir. Bizim siyasamız Uluslar Kurumuna müzaheret esasına dayanmaktadır. Te cerrüd siyasası zahiren lmparatorluk için faydalı görünmekle beraber, hakikatte bir hayalden ıbarettir. Asil realist siyasa Uluslar Kurumu paktı mucibince kol lektif emniyet siyasasıdır. Sulhu veya genel felâketi tercih etmek mevzuu bahsolunca tngiltere bilâtereddüd sulhu ko ruyacak, yeni bir felâketin önünü almıya çalışacaktır. Bundan dolayıdır ki hükumetimiz Uluslar Kurumu pakb mucibince giriştiği taahhüdleri harfiyen ifa edeceğini res men bildirdi. Maamafih burada şunu da Dün gelen Alman elçisi Sirkeci istasyonunda Yeni Alman elçisi fon Keller düc sabahki ekspresle Berlınden Istanbula gel(Arkam 6 ncı sahifede) Dünkü zelzele tstanbulda ve Marmara havzasında sarsıntılar oldu, zarar yok Dün sabah şehrimizde ve Marmara havzasında oldukça kuvvetli bir yer sarsmtısı duyulmuştur. Kandılli Rasatanesinden aldığımız malumata göre, sarsmtı sabah saat do kuzu otuz dakika ve dört saniye geçe olmuştur. Sarsıntının ilk merkezi şehrimizden 260 kılometro mesafede ve alt merkezi de sathı arzdan 25 metro derinlıkte ve mevkiinde oldukça şiddetli geçtıği anlaşılmıştır. İstanbulda o kadar şiddetli duyulmıyan bu sarsmtı merkezinin Çanakkale Bo Cenub cephesindeki Habeş ordnsunun motörlü vasıtalarından bir kamyon grupu de büyük kuvvetler toplryan Ras Sey yumun yakında büyük bir taarruz yapacağı ve İtalyanlann bundan son derece çekindikleri için şimdiden hazırhklar yapmakta olduklan söyleniyor. Bazı kimseler de İtalyanlann yeni bir (Arhan 7 nci »ahifede) Ingîlız Dif îşleri Bakanı Sir Samuel Hoare (tağda), Bakanlardan Edenle beraber ilâve etmek isterim ki îngiltere bunu ya parken fırsattan istifade ederek faşızme hücum etmek gayesini kat'iyyen takib etmemiştir. Herhangi arsıulusal bir mesele kar şısında Ingiliz hükumetile onun mümessilleri ikinci derecede bir rol deruhde edemezler. Bütün devletler kendi vazife Londrada çıkan Daily Expressin A disababa muhabiri yazıyor: Şimal cep hesinden gelen haberler, Italyanlann siperlerini tahkim etmekte, 60 mil uzunluğundaki cephede dikenlitel manialan vücude getirmekte olduklannı bildinyor. YUNUS NADİ (Arkast 4 üncü sahifede) Adisababa mehafılınde, şimal cephesin (Arkan 7 nci »ahifede) (Arkan 3 üncü tahifede)