10 Aralık 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemîzde: Mısırdaki hâdiseler Siyasî icmal 6 ncı sahifemîzde: Dünya güreşçili ğini ellerinde tutan ^millet Seyfi Cenab 7 nci sahifemizde: Dünya hâdisaima aid resımler umhuri .1C0 l 4IÛ0 İSTANBUL CAĞALOĞLÜ Telgrafvemektubadre^rCuınhurlyet, İ£tanbul.PoStakutuM3:İ5tanbul(No240 p J , n O8II İU l9üD Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısmile Matbaacıhk ye Neşriyat Şirketi 24299 24290 Uluslar derneği Ve Italya Dresden: 5 Sonay 1935 [1] abeş îtalyan anlaşmazlığının (conflit) uyandırdığı büyiik problemler iki ana evreye [(safhaya) aynlır. Bunlardan biri doğrudan doğruya yüksek siyasayı ilgilen yirir. Öteki ise ekonomsal (ikhsadî) karekterdedir ve yüksek siyasa ile elele yürümektedir. llk evre çerçevesine giren feiyasal hâdiseler, bize, çok yeni ve temel değiştiren bir çağa girdiğimizi göstermektedir. Habeş Îtalyan anlaşmazİjğınm ilk günlerine değin arsıulusal si yasanın temel noktalan şunlardır: Ver sailles andlaşmasmm yarattığı hukuk îdurumu, Uluslar Derneği, Stresa anlaşması. egemen (müstakil) uluslar arasın1da imzalanan paktlar. Açık söylemek icab ederse, Habeş îtalyan anlaşmazlığı yeryüzü uluslan ftın bir çoğunu doğrudan doğruya ilgi iendirmemektedir. Fakat dünya banşını kurtarmak baknnından genel durum çok başka bir boyadadır. Büyük Savaştan ve onun yarattığı derin siyasal sarsıntı iardan sonra binbir emek ve üzüntü ile uluslar arasında kurulan ve kurulmasına çalışılan anlaşma köprüleri, üstünden geçecek daha ağır yüklere göre, oldukça zayıftır. Doğu Afrikasında ilk tüfek patladığı vakit hemen kavranılan şcy bu olmuştur. Siyasa; hâdisenin mantığını kavramak ve ona göre hemen faaliyete geçemek hüneridir. Bu bakımdan modern insanlık daha uygun bir siyasal olgunluğa kavuştuğunu göstermiştir. Bütün si yasal durumun değişmesini icab ettiren bir zamanda asıl ana karar çok çabuk verilmiştir. Bu karar, belki, Uluslar Derneği yasasmm 16 ncı maddesine göre o denli sert değildir. Fakat asıl melele sertlik ve yumuşakhk meselesi değilidir. Ana karar her şeyden önce bir preneip işidir. Her prensip çeşit çeşit beliriş yHannJan g*çtikt*a aeMr« asıî renginı Londra ve Paris, Musoliniden son cevabını perşembeye kadar vermesini istiyecekler, Fransız gazeteleri «Bu teklifleri reddetmek bize hakaret olacaktır» diyorlar Musolini dün Italya Ayan Meclisinde gene söz söyledi Ingiliz Fransız teklifleri Sömikok fabrikasının açılma töreni dün yapıbugün Italyaya bildirilecek lamadı, bugüne kaldı Tarı vapuru yolda kesif bir sise tutuldu, Karadeniz vapurile az kalsın çarpışıyordu, bu yüzden Zonguldağa dün 16,30 da varıldı alabilir. Uluslar Derneğinin ilk ana karanndan bugüne dek toz ve pas biraz daha silinmiş, siyasal durum boyuna normal evrimini geçirmeğe başlamıştır. Uluslar Derneği akademiğ duyuğlann (şürlerin) aşağı yukan modern bir deyişi iken arsıulusal bir elbirliği yaratmak ve yeni bir siyasa sistemi olmak imkânlannı kazanmıştır. Dünya banşını yürekten istiyen uluslar için böyle bir siyasa sisteminden başka bir faaliyet gerçekliği yoktur. Uluslar Derneğinin Habeş îtalyan anlaşmazlığına karşı alrnış oldugu yeni durum, bu bakımdan, arsı ulusal anlaşmalara yeni bir temel ver mektedir. Italyaya karşı dostluk besli yen uluslar (ki biz de bunlann arasındayız) yeni ve büyük siyasa adımı atılır ken şüphesiz ki üzülmüşlerdir. Fakat bu yeni adımla kurtanlacak şey yaşanılan Gzüntüye göre eşsiz bir önemdedir. Çünl ü : Bu yeni adımla yeni bir elbirliği kurulmuş oluyor. Biz bütün yüreğimizden dileriz ki Uluslar Derneğinin Habeş îtalyan gerginliği üzerine verdiği karar insanlık tarihinin biricik hâdisesi kalmasm. Uzun yıllar Versailles mirasınm vekilharçlığını yapmış gibi görünen Uluslar Derneği, dost Rusyanın derneğe katılması ile yeni bir ödev sırtlandığmı gösKahire 9 (A.A.) Dün en mühim Hükumet ciddî tedbirler almaktadır. termiştir. kanşıklık Kasn Alim hastanesi önünde Üniversite, gayrimuayyen bir tarihe kaUluslar Derneği yasası dünya siyasa olmuştur. Kahire sokakları kırılmış, ağac dar kapatılacaktır. Geceye doğru şehir sükunet bulmuşsında duygu ve sinirin coşmuş oldugu dallarile, indirilmiş elektrik fenerlerile ve günlerde yapılmışhr. Derneğin kurulu yakılmış tramvay arabalan enkazile do tur. (Arkan 8 inci aahifede) şundan bugüne dek ise, dünyanm siyasal ludur. ıııııııiMiııınııııııııııırııııınıııııiıııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııııııtıınııııııııııııııııııııııııııtııııııııııııııııııııııııııııırııııınıııııııııııımııı îdurumu çok değişmiştir. îşte biz bu bakımdan Uluslar Derneği yasasının de gişmesini btiyenlerin fikirlerini yürekten benimsiyoruz. Habeş Îtalyan gerginliği pek iyi göstermiştir ki Uluslar Derneği sisteminin daha çabuk işlemesi lâzımdır. Fakat pek iyi biliyoruz ki usta adını verIdiğimiz insan tipini yaratan şey de de neçtir (tecrübedir). 1lerde daha pürüzsüz bir adım atabilmesi için Ulınlar Derneğinin de böyle ağır bir deneç geçir pıesi lâzımdır. Paris 9 (Özel) îtalya Habeş anlaşmazlığına dair tesbit edilen Fransız Ingiliz hal sureti projesi hakkında büyük bir ketumiyet muhafaza edilmcktedir. Bu tekliflerin îtalyayı oldukça esaslı surette tatmin edecek mahıyette oldugu söyleniyor. Ingiliz Dış Bakam Sir Samuel Hoare konuşmaların neticesini Londaraya bıldırmek lüzumunu hissetmiştir. Bugün Londradan gelen bir telgrafa ıtalya sulh hazırlıKlanna ragmen Afrvcaya aiKer ve mtmtmmö* sevlctne devam etmektedir. Resmimiz Suveyş kanaltndan geçen bir İtalyan vapurunu gosteriyor. göre Fransa ve Büyuk Britanya mümessillerinin Habeş ihtilâfmın halline müleallik olarak tanzim etmiş olduklan plân hakkında, Ingiltere hükumetince verilen karar hemen Parise bildirilecektir. Eğer Ingiltere vereceği kararla bu plânı tas vib edecek olursa plân, Fransa ve Ingiltere hükumetleri namına Musoliniye gönParis 9 (A derilecek ve plândaki esaslara istinaden A.) Havas a meselenin halli hususunun Milletler Cejansının diploma miyetince tasvıb edilip edilmiyeceği an tik muhabirine gö laşılmak üzere iskaodiller yapılacaktır. Mu$oliniden ayın 12 sine kadar re, Fransa ile In giltere tarafındaı cevab vermeri istenecek müştereken teklif e Fransız Ingiliz tekliflerile alâkadar dîlen Habeş dava olarak bildirildığine göre, Musoliniden sını hal plânının an fıkrini 12/12/935 ten evvel bıldirmesi çizgileri şunlardır: ve Cenevrede müzakereler için Aloizıye 1 Kjzıl deni salâhiyet vermesi istenecektir. 1leri sürü üzerinde Habeşista len teklifler, müzakere esası teşkil ede na serbest bir limaı bilecek mahiyette telâkki olunmaktadır. verilecektir. Bunur Bu vaziyette Laval ve Edenin müzakere ^ritredeki Asab li lerin muvaffakiyetini kolaylaştırmak ü manı olması ihti zere 18 ler komitesinden zecrî tedbirlerin mali vardır. Eğe ağırlaştırılmasının önüne geçmeği iste Italya bunu redde meleri muhtemeldir. cek olursa, Ingilte tngiliz kabinesinin toplantın re kendi somalisin Londra 9 (Özel) Kabine busün de kâin Zeylâ li özel bir toplanh yaparak Pariste Sir ba manını vermeği der Franstz . Ingız tekliflerine göre Habeşistan haritast bu alacaktv. Siyah yerler Italyaya verüecek topraklan goiter muel Hoare ile Laval arasında husule piş edebilecektir. mektedir. Beyaz çizgili siyah yerler ismen Habeşistana kala. gelen anlaşmayı tetkik etmiştir. Kabine 2 Tıgre böl ca *> ' w * ' * a * * * Italyanlar tarafından idare edüecektir. Habeşisayni zamanda îtalyaya, Habeşistana ve gesinin en büvük Uluslar Kurumuna bildirilecek olan tek kısmı Italyaya ba tana Ktzıldenizde mahrec olarak verümesi muhtemel lımanlar altlan çtzümek suretile gösterilmiştir liflerin formüllerini hazırlamıştır. ğışlanacaktır . Teklifler hakkında kat'î bir ketumiyet 3 îtalya, Habeşistanm cenub kıs geniş bir toprak parçası alacaktır. Bun (Arkan 8 inci aahifede) (Arkan 3 öncü aahifede) mında, Ogadeni de ihtiva edecek olan Pariste hazırlanan teklifler nelerdir? TJagSn Ihtısad Vettfli taraftndari lorenle açtlacak Sömikok fabrikasından iki görünüf olan Zonguldak 9 (Ekonomi Bakanına re de kesif bir sise yakalandık. Büyükde fakat erfen arkadaşımızdanj"^^"Istari re?e demirledik. Ancak *aat 3,30 da buldan hareketimizden sonra, Boğaziçin(Arkan 3 Sneü Evkaf Mülk davaları da artık tarihe karışıyor Yeni Evkaf kanunu cumaya meriyete girecek, vakıflar mutasarrıflarma temlik edilecek «13 kânunuevvel 1935 ta Cuma gunünden Itibaren, rihinde yürümeğe başbya yeni Evkaf kanununun tatcak olan 10/6/1935 tarih vej bikına geçilecek ve asırlar 2762 numaralı Vakıflar ka danberi devam eden mülk, nununun 27 nci maddesi ay% Evkaf tasarruf işi en medenen (mevcud mukataalı topnî bir şekilde halledilmiş orakların veya icareteynli lacaktır. Şimdiye kadar tejjayrimenkullerin mülkiyet mellük ettiğiniz bir mala ta leri, icare veya mukataalan* mamile sahib değildiniz. Bir nın yirmi misli bir taviz karmüddet sonra bu yerin Evkaşıhğında mutasarnflarına gefa aidiyeti ortaya çıkar, hiç çirilir. Taviz ister toptan, is« olmazsa vergi namı altında ter taksitle ödensin, ilk 6 kirasım verirdiniz. Eski de denme yılı için tahakkuk etvirlerden arta kalan bu iş te1 tirılen icare veya mukataa nihayet asrî bir tarzda halle htanbul Evkaf üzerinden hesab olıınur) didilmiş oldu. Bundan sonra Müdürü Niyazi herkes kendi toprağının tam sahibi o ye yazılıdır. lacaktır. Kanunun tatbik şekli hakkın Bu madde ile mukataalı toprağa veya da Evkaf Genel Direktörlüğünden alâ icareteynli gayrimenkule mutasarnf okadarlara yapılan tamim bu işi kâfi lanlardan bir yıllık icare veya mukataderecede izah etmektedir. Tamim şu anın yirmi mislini verdikten sonra bu (Arkan 7 nci aahifede) dur: ırııtıııııırnııııııııııııııııııııııııııiMiııııııııııııııııiMiıııııııııınııııııııııııııııııınniHiıııııııııııııııiHMimıııııımınınıımıııııııııııııııııııııııtıınııııınt Mısırda yeni hâdiseler Deniz konferansı Konferans dün sabah Londrada açıldı Londra 9 (Ö zel) Deniz kon feransı bu sabah saat 10,30 da Ingiliz Dış îşleri Bakanlı ğı binasındaki Lo karno salonunda Başbakan Baldvi nin bir söylevile a çılmıştır. Baldviı, îngilterenin Va şington ve Londra deniz " anlaşmalan îngiliz Başbakanı Baldvin ahkâmma tamamıle riayet ettiğini bundan sonra da riayete hazır olduğunu söyliyerek, deniz işleingiliz BaşbakaniDin söylediği nutkun son dakikada gelen metni 3 fincü sahifemiıdedir. Kahire sokakları devrilen ağaç, fener ve tramvay enkazile dolu, polise silâh istimali emri verildi, kabinenin istifası bekleniyor Cebhelerdeki çarpışma ve bombardımanlar Büyük bir Ingiliz zırhlısı suikasde uğramış! «Royal Oab» zırhlısınm bütün topları bozuldu, bir denizaltı gemisi de gene esrarengiz bir kaza neticesinde tamire cekildi Habeşler Paris konuşmalârını iyi karşılamadılar, «Italyaya bir karış yer vermeyiz!» diyorlar (Arkan 7 nci aahifede) Siyasal elbirliğinin ekonomsal elbir üiğine dayanması pek normal görülme lidir. Çünkü: Ekonomi insanlığm her çağında uluslann kudret kaynağı olmuştur. Her çağda bu iki kudret elele yüîümüştür. Sırasına göre çöken bir ekonomi kaynağı, silinen bir ekonomi yolu, bir uM. NERMt (Arkan 6 ncı sahifede) (1) Ne birincikânunu, ne kânunuevyeli gulünc bulan M. Nermi yılın bu son ayına kendi adını takmıştır. Bu mııyafık görülürse ikincikânuna da tabiı Ilkây demek lâzım gelîr artık. Şimal cephesînde bir pazar sabahı: Bii îtalyan karargâhında dinî merasim Londra 9 (A.A.) Röyter ajansı ne rağmen İtalyanlar, şimal cephesindeki bildiriyor: Bir îtalyan Habeş sulhuna taarruz hazırlıklanna devam etmekte ve (Arkan 8 inci aohifçde) maruf görüşme imkânlannın mevcudiyeti Musiki san'at kârları arasınd; yapmakta oldu ğumuz a n k e t san'atı seven halkımız tarafın • dan büyük bir alâka ile karşı lanmıştır. Bu gün de Konser vatuar oda musikisi profesörü Liko Amar'ın dü şüncelerini yazıyoruz. Anketimiz Liko Amar ^Royal Oab» zırhlısınm Maltada alınmtş bir resmi Y.N. Liko amar beynelmilel şöhretı olan kıymetli bir san'atkârdır. Anketimizi 8 n a sahifede bulacaksınız. Londra 9 (A.A.) Deyli Telgraf miş olan esrarengiz bir kaza n:'"ce*inde gazetesine göre «Royal Oak» zırhlısınm hasara uğramıştır. (Arkan € ncı saTV.de) bütün toplan vukuu evvelce haber veril