13 Ağustos 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGÜN 3 üncü sahifemizde: Ispanya harbi Winston Çörçil. 5 nci sahifemizde: Bu sene cihan buğday rekoltesi noksan Nüzhet Abbas, Tayyare piyangosunda kazanan numa ralar. 6 ncı sahifemizde: Olimpiyad mek tubu ve haberleri. . .... ( Jfll S8]fl ! 44UU umhur İSTANBUL • CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhurlyet, İstanbul Posta kütusö: îstânbul, No 248 Perşembe 13 Agustos 1936 Nişanlın iyileşti mi? Hayır. hasatabakıcısı ile evlendi. Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298 Idare ve matbaa fcısmile Matbaacüık ve Neşrlyat Şirketl 24299 . 24290 V.. Trakyadaki son Askerî manevralarımız Münasebetile esadüf, yaz ortasında kişa rahmet okutan selli yağmurlar yağdırdı, ve Trakyada manevralar yapan ordu kıt'aları çamurlu arazi üzerinde hareketler yapmak mecburiyetinde kaldı. Askerlerimiz sellerin hücumile ufak nehirler halıni alan derelerin dizlerine, bazan bellerine çıkan sulannı geçerek iş gördüler. Herhangi bir ağustos haftasında ısmarlansa tabiatten böyle bir lutuf gö/mek kolay olmazdı. Askerliğimizin kontrolu hükmündeki manevralar tabiatin şiddetleri arasında cereyan etmek suretile kontrol hesabına azamî randımanını verrniş bulundu. Kendisine netice hakkmda fikri sorulan Mareşal Fevzi Çakmak sadece memnun olduğunu söylemekle iktifa etmiştir. Biz biliriz ki askerliğin hakıkaten en yüksek mümessillerinden biri olan Mareşal eğer memnunsa şüphesiz askerliğimiz ileridir. Onun zorbeğenirliği memnun olabilmek için ortada iftihar olunacak kadar iyi bir vaziyet bulunmak lâzımdır. Bu vaziyet hakikaten iftihar olunacak îcadar iyidir. Biz askerliğimizi zaten yakmdan takib eden sıkı alâkamızla bu hakikate pek iyi vâkıf olduğumuz gibi Trak/adaki manevraları yakmdan takibe memur ettiğimiz arkadaşlanmızm gönderdikleri ferahlık verici haberlerle de bu kanaatimizi teyid etmiş bulunuyoruz. Işte bir muhabirimizin hususî iş'arından bir iki satır: « Hiçbir futbol maçında oyuncuların bu kadar intizam ve isabetle harekel ettikleri görülmemiştir dersem mubalâğa olmaz. Futbolda saha mahdud, oyuncular münferiddir. Manevra sahası ise gözlerin ulaşmıyacağı genişliklerle yayılmış olduğu halde burada oyuncular askerî kıt'alar, toplar, tanklar ve tayyarelerdir. Hartayı toprağa tatbik edebılecek kadar bilgi sahibi iseniz yerdeki ve gökteki bu muazzam hareketler mecmuasmınİHçbir futbol maçında göremiyeceğiniz şehametlerle inkişaf ettiğini hayretle ve hayranlıklar içinde temaşaya imkân bulmuş olursunuz. Ordunun her kıt'ası futbolun deri topu gibi değil, sankı namlusundan fırlamış kırkıkilik gülleler gibi muayyen hedeflere yürüyor değil, adeta fırlıyordu...» Biz bir günde Davudpaşa sahrasmdan Merkezî Avrupa istikametıne kırk bin süvari tahrik etmiş bir milletiz. Türkün askerhği adeta ezelidır diyebiliriz. En karanlık devirlerine kadar biitiın bir tarih onun şanlı hareketlerıle parlar. Kırk bin süvariyi muasır milletlerden hangisi bir günde bir noktadan bir aylık mesafe için yola çıkarabılır, onu bilmeyiz. Fakat bugünkü Türk ordusunun yaptığı manevrayı da onun ecdadı kolay kolay başaramazdu Oteki ordunun bırçok hareketleri bir mılletin azim ve himmetı neler yapmağa kadir olduğunu gösteren çok büyük blçülü mısallerdır ki hâlâ herkese hayret verir. Fakat bugünkü ordu ayni azim ve himmetle beraber tekniğin son icadlarile teçhiz olunmuş bir kütledir. Şimdi bünye kuvvetile beraber kafa kudreti de lâzımdır, ve yeni Türk ordusu bu her iki hassayı nefsinde cemetmiş olan bir ordudur. Kolay lolay ölmiyen, fakat kahir surette ö'ldüren bir kütle: İşte modern ordunun terkıbindeki esas ruh budur. Hücum edebilecek silâhların kâffesine aynı neviden silâhlarla mukabeleye bihakkm muktedir olmak, yeni orduculuğumuzun baş mebde ve müntehasmı teşkil ediyor. Bütün levazım ve teferruatile tayyare, bütün levazım ve teferruatile top, fennin en son ifadelerile mücehhez hücum kıt'aları, ve sonra bütün himmet ve feragatten îbaret canlı insan kütleleri: İşte yeni ordumuz, ve işte bir kısmının manevraları Trakyada Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmağı memnun eden Cumhuriyet orduları. Boğazlann gayriaskeriIiği devam ederken Trakyada bu kuvvet çoktan kurulmuş bulunuyordu. Şimdi Boğazlar rejiminin ıslahile bu kuvvet on kere, yüz kere, bin kere daha büyük kudret sahibi olmuştur. Şimdiki hali bu olan Cumhuriyet ordusunun İstiklâl Savaşından başlıyan yeni mahiyetini de hatırlamaklığımız lâzımdır: Bu ordu, arkasmda bütün millete dayanan bir ordudur. Tehlike anmda Türk milleti kadınlanna, çocuklanna ve ihtiyarlarına varıncıya kadar bütün nüfusile ve Türk vatanının bütün kuvvet ve kudjet kaynaklarile baştanbaşa seferberdir. l^nisellâh millet bir zamanlarm nazariyesi idi, bugününse hakikatidir. Bir ha T Geçen sene Trakyada yapılan resmi geçidlerde tayyare, tank kuvvetlerile piyadelerimiz.. Büyük geçid resmi nasıl oldu? Asiler Çelik ordumuz Trakya manevra larından sonra büyük bir muvaffakiyet daha kazandı Dünkü geçid resminde Türk ordusu yüzlerce tank, zırhlı otomobil vesair motörlü kıt'alarile gittikçe motörleşerek ve çelikleşerek kuvvet ve kudretini çok artırdığını gösterdi Bayonne 12 (A. A.) Asi kuvvetlerin SainSebastien şehri cenubunun yirmi kilometro btesin de bulunan Tlosa şehrini zaptettıkle ri söylenmektedir. İspanyada harb şiddetlendi dün iki şehir daha zaptettiler Devletler İspanya işlerine karışmamak teklifini kabul ettiler. Milis kuvvetleri mağlub olarak dağılmağa başladılar Asilerin aldıkla rt bir kasaba Perpignan 12 (A A.) Reuter a jansı muhabirinden: Asilerin hükumet kuvvetlerinin elinden Aragonda kâin Sas tago kasabasını al mış oldukları söy lenmektedir. Solarinad Abrea gazetesi, faşist a leyhtan mılisler a rasında disiplıne ri ayet edilmesi için bir beyanname neşret miştir. Bu beyannamede disiplinin hürriyet mefhumuna muhalif olmakîa beraber teşkilâtlı ve muntazam bir orduya karşı muharebe edildiği zaman za Bir sene evvelki geçid resminde Babaeski 12 (Hususî surette gönderdiğimiz arkadaşımızdan) Büyük resmigeçid münasebetile halk daha geceden, sabah olmadan yollara dökülmüş, Edirneden 35 kilometro ötede geçid resmi yeri olan Hasköye gidiyordu. Kamyonlar, otomobiller, arabalar yığm yığm halkı götürüyordu. Etraf daha gece olmasına rağmen görülmemiş derecede kalabalıktı. Oyle ki sabah saat 6 süvarilerimiz.* yollarda halkın gösterdiği büyük sevgî ve içten tezahür, ordusunu ne derece sevdiğini gösteren en büyük delildi. Geniş bir düzlük üzerinde kurulan büyük tribün, askerî erkân ve halk tarafından işgal edilmiş ve tribünün sağ ve so lunda kilometrolarca mesafede binlerce halk birikmişti. Mareşal Fevzi Çakmak ve maiyeti saat 9 da tribündeki yerlerini [Arkası Sa. 8 siitun 1 de] olduğu zaman yoîlar kalabalıktan geçilemez bir hal aldı. Trakyalılar neş'e içinde geçid resmi yerine koşuyorlardı. Geçid resminde bulunmak, kahraman ordumuzu, yurdun çelik bekçisini yakmdan görmek için çok uzaklardan yaya olarak gelen kimseler de pek çoktu. Mareşal Fevzi Çakmak ve maiyeti Edirneden saat 7 de hareket ettiler ve saat tam 8,20 de Hasköye vardılar. Bütün Sıerra Guddarrama geçıdinde hukumet ve milis kuvvetleri Barselon fabrikaları patronlarile zen gin İspanyollar amele kıyafetinde ve günlerce tıraş olmadıklarından uzun sa " kallarile ortada dolaşmaktadırlar. Süt veren inekler de yenmek üzere kesilmiş hr. lArkası Sa. 7 sütun 1 de] OLIMPIYADLARDA Kılıcda Yugoslavyayı ve Isviçreyi yendik İngiltere Kralınm Âkdeniz seyahati Bazı Yunan adalarınıda ziyaret edecek rurî olduğu beyan olunmaktadır. Bu beyannamede deniliyor ki: Eğer milisler arasında disiplin bulun mıyacak olursa inkılâbın bütün semerele rini elimizden kaçırmakla kalmıyacağız, hepimiz öldürüleceğiz. Amerikaya ve Lehistana yenildik, bir maçımız daha var. Kazanırsak üçüncü tura kalacağız Berlin 12 (Sureti mahsusada gönder diğimiz arkadaşımızdan) Bugün Olimpiyad kılıc takımımız müsabakalanna başlamıştır. îlk müsabakayı Yugoslavya takımile yaptık. Neticede Orhan rakibini 31 yendi, Enver 22, Cihar 22, Halim 22 berabere kaldığından Türk takımı 9 7 kazandı. İkinci müsabakayı Amerikalılarla yaptık. Burada sade Enver rakibile 22 berabere kaldı. Diğerleri mağlub olduğundan takımımız mağlub oldu. Uçüncü olarak İsviçrelilerle karşılaş tık. Orhan 3 1 yendi. Cihadla Enver 2"2 berabere kaldılar. Halim 31 yenildi. Böylece İsviçre Türkiye maçında galibiyet ve mağlubiyet miktan müsavı oîdu; fakat Türk takımı İsviçrelilerin yaptıkları 58 tuşa karşı 70 tuş yaptığından galib sayıldı ve neticede birinci turu aşarak ikinci tura kaldık. Kılıç müsabakalanna 22 devlet iştirak etmişti. Bunların 14 ü ikinci tura kaldı; 8 i derhal tasfiye edildiler. İkinci turda bizimkiler Lehistanla karşılaştılar. Fakat 72 kaybettiler. Maamafih bu mağlubiyet üzerine tasfiye edil lArkası Sa. 6 sutun 5 te] Pariste Suriye Fransa müzakereleri bitmedi Bizim; Iskenderun sancağile hududlarımızın emni yeti üzerinde ısrar ettiğimiz, haber veriliyor Pariste cereyan etmekte olan Suriye Fransa konuşmalarına dair Suriye gazetelerinde muhtelif yazılar çıkmaktadır. Bunlara göre Paristeki müzakereîer tnüsbet bir yol üzerinde ilerlemektedir. Fransa, muahede ile alâkadar olan Türkiye ve îngiltere hükumetleri ve Milletler Cemiyetile istişare etmek mecburiyetinde bulunduğunu Suriye heyetine bil dirmiştir. Majeste Sekizınci Edvard Amiral kıyafetıle YUNUS NAD1 lArkası Şa, 3 şütun 0 dal Olimpiyadlarda muvaffakiyet kazanan kuıc takımı kaptanı Enver. Londrada çıkan Sunday Graphic yazıyor: Kralın Dalmaçyaya geleceği haber alınması üzerine, seyahat edeceği bütün yollat ve bahusus Lika, Split ve Sibenik şoseleri alelâcele ve mükemmel surette tamir edilmiş, otellerde yer hazırlanmıştır. Atinadan Röyter Ajansına bil dırildiğine göre, İngiltere hükumeti, Kral Sekizinci Edvardın Akdenizde seyahat ederken bazı Yunan adalarına uğraması muhtemel bulunduğunu resmen Yunan hükumetine bildirmiştir. lArkası Sa. 7 sütun i U\ Türkiyenin Iskenderun sancağı meselesile hududlannın emniyeti işini ileri sürdüğü, diğer taraftan İngilterenin de Filistin hududu meselesinde Fransadan garanti istediği ve muahedenin bu yüz den şimdiye kadar sürüncemede kaldığı haber verilmektedir. Son günlerde, Papanın da Fransa hükumetine müracaat ederek, manda altmdaki memleketlerde bulunan hıristiyan ederek, Suriye ile Fransa arasında yapılakalliyetlerinin Milletler Cemiyeti misakı mucibince himayesi lüzumuna işaret ecak olan muahede/e bu hususta maddeler ılâvesıni istediği anlaşılmaktadır. Bundan başka Suriyede yerle§ecek Fransanm Surıye fevkaiâde Kant do Martel komisen Fransız ordusunun miktan hakkında da henüz kat'î bir anlaşma elde edilmiş değildir. Hâlen Suriyedeki Fransız askerlerinin sayısı 12 bindir. Suriye heyeti \Arkası Sa, 7 sütun i teî