19 Ekim 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

CUMHURİYET 19 Birinciteşrin 1936 Dünkü ekzersiz maçı Galatasarayla Istanbulspor Taksimde karşılaştılar. Sarı Kırmızılılar 6 1 galib geldi Fransa Cumhurreîsi Alsas Lorende Sıvasta kültür faaliyeti artıyor Millî tarihte bir dönüm noktası teşkil eden Sıvas kongresinin açılma gü nü, o şerefli 4 eylul, büyük bir bayram sevincile kutlu landıktan sonra Sıvas, yeni yılın kültür faalivetine başladı. Halkevi, bu verimli ve pek canlı çakonferonst veren hsmanm mihveridir, Bedia Tan merkezıdır. outun mekteb muallimlerinin iştirakile yapılan bir toplantıda terbiye\î, bediî, harsî çalışma programmı tesbit ettiren Halkevi, o programın tatbikma girişmiş ve ilk konferansı, Sıvasın seçkin ve liyakatli öğretmenlerinden Bedia Samih Tana verdirmiştir. Kültür faaliyeti devrinin açıldığını da tebellür ettiren bu konferans, «Mekteblerde millî terbiye» mevzuuna I istinad ediyordu. Genc öğretmen, inti hab ettiği önemli mevzuu, gayet selis bir ifade ile ve bütün terbiye tarihinden seçtiği kuvvetli örneklerle izah etmiş, birçok defalar hararetle alkıslanmıştır. İRANDA Yazan: MURAD SERTOĞLU Halkevinde meslekî Büyük Harb maktulleri konferanslara başlandı abidesini açacak [Ba.stara.il 1 inci sahifede] anavatan ve Fas askerleri arasından geçmek suretile ve halkm yaşa nıdaları arasında Belediye dairesine gitmiştir. Reisicumhur, Belediye dairesinde kısa bir hitabe irad ederek şöyle demiştir: € Eğer benim ziyaretim müstesna ve parti farkı olmaksızın vatandaşlar arasmda mukarenete vesile teşkil edi yorsa bahtiyarım.» Reisicumhur, bundan sonra prefek törlüğe gitmiş, ve orada Alsasta geçirmiş olduğu uzun senelerin hatırasından bahsetmiş ve sonra 1914 1918 harb maktulleri abidesinin küşad resmini yapmağa gitmiştir. Kubbesi som altından bir türbe: Mâsumei Gum Opüle öpüle aşınmış gümüş bir sanduka Mâsumei Gum kimdir? Erkeklerin girmesi kat'iyyen memnu olan bir türbe Fransız Maliyesi aleyhinde çıkarılan rîvayetler Paris 18 (A.A.) Maliye Nazırı, bazı mehafılin bir müddettenberi Fransa nm ıktısadî ve malî kalkınmasma mâni olacak mahiyette bir takım haberleri son derece meharetle ortaya atmakta Galatasaray • Istanbulspor maçından bir görünüs olduklannı ve meselâ yakında bir serGalatasaray ve Istanbulspor takımlan nü saat 1 7,30 da bölge merkezinin bu maye vergisi tesis edıleceğini, Rantlann önümüzdeki hafta başlıyacak olan lik lunduğu Beyoğlu Halkevi binasmda hazır mecburi surette tahvıle tâbi tutulaca maçlanndaki vaziyetı denemek için diin bulunmaları bildirilir. ğını, ecnebi eshamı için hususî bir verTaksim stadyomunda bir ekzersis maçı gi ıhdas olunacağmı işae etmekte bu yaptılar. lunduklarını tebliğ etmektedir. Sahada binden fazla seyirci varNazırın tebliğinde bu haberlerin uSıvas Halkevi, muallimler tarafından mumî kredınin salâha kavuşmasına mâdı. Hakem Nurı Bosutun idaresindeki Geçen hafta başni olmağı, rantlann kalkınmasma karşı verilecek konferansların münakaşalı olbu maça takımlar şu kadrolarla çıktılar: engel çıkarmayı, Fransız sermayeleri masını daha faydalı bulduğundan Bedia Galatasaray: Avni Lutfi, Salim lıyan bisiklet müsabakalarına dün de nın tekrar piyasaya avdet etmesı ve ec Tanın gerçekten kuvvetli bir ihata ile iSuavi, Hayrullah, Hüseyin, Bülend, nebi sermayelerinin Fransaya koşması zah ettiği mevzu üzerinde münakaşalar devam • edilmiştir. Fazıl, Gündüz Kılıç, Eşfak, Necdet. temayüllerini kırmayı istihdaf etmekte da yapılmıştır. İki muallimin birbiri ar Yeniköyle tayya Istanbulspor: Hikmet Ali, Hasan olduğu tasrih olunmaktadır. Hukumet, dınca yaptıkları tenkidler de güzeldi ve re hangarlan ara Aziz, Sami, Hayri, Bahri, Fahri, İsmaşıddetle harekete geçmeğe karar ver smda sekiz defa gikonferans sahibinin muvaffakiyetini be il, Seyfi, Nevzad. miştir. Diğer taraftan hukumet, bütün dip gelmek üzere lirtmekle beraber mevzuun tahammülünGalatasaray takımında hiçbir yeni o halis Fransızların millî kollektıvıte i100 kilometroluk yuncuya tesadüf edilrhemesine mukabil çin çok zararlı olan bu haberlere karşı den dolayı enteresan safhalara da intikal mukavemet yanşı her türlü çareye başvurarak açacağı ettiriliyordu. îstanbulspor takımının hemen yarısının nı Süleymaniyeden mücadelede kendısine itimad gösterıl yeni, hem de müstaid oyunculardan teKonferansta bulunanlar, bu terbiyevî Suleymamyelı Abdullah 2 saat 36 mesini taleb etmektedir. rekküb ettiği görülüyordu. ziyafetin hazzını taşıyarak ve bundan Abdullah dakika ile birinci o ^sonraki konferanslann da ayni kıymette Oyunun birinci devresi aşağıyukan larak bibrmiş ve gene Süleymaniyeden Fransız komünistlerinin müsavi bir cereyan takib etti. Yalnız ls Hulusi 2,53 le ikinci, Cevad da 2,54 le olacağına kanaat hâsıl ederek Halkevinbir mektubu tanbulsporlu genclerde biraz daha fazla üçüncü olmuşlardır. Paris 18 (A.A.) Komünist fırkası den aynlmışlardır. sürat ve enerji nazan dikkati celbediyor nın merkez komitesi, M. Daladierle raAnkarada at yarışları dıkal sosyalıstlerin mıllî kongresme bir du. Ankara 18 (A.A.) Sonbahar at mektub göndererek komünist fırkasmın Oyunun ilk sayısını Galatasaraydan Bülend yaptı. Biraz sonra Salim, kaleci koşularının üçüncüsü bugün muvaffaki doslarına selâmlarını bildırmış ve cumIBastarafı 1 ıncı sahifede] Avni ile anlaşamıyarak geriye verdiği yetle yapıldı. Hava çok güzel ve seyirci huriyet nızamı, umumî emniyet ve asayişi muhafaza hususundaki müşterek nen muhterem misafirimiz doğru Büyükpasla Istanbulspor hesabına kendi ken ler çok kalabalıktı. Atatürk, yüksek ko azme ehemmiyetle işaret etmiş ve bu adaya gitmiştir. dine bir sayı yaparak vaziyet 1 1 bera rumlan altmda olan koşulan, yanlannda nızam ve asayişin halkçıların bir araya Kamutay Başkanı ve Bakanlar olduğu bere oldu. Mareşal Mahmud Han öğle yemeğini gelmesi neticesınde temelleri atılmış oAkasya otelınde yedikten sonra araba ile Galatasarayhlar topla ünsiyetlerini halde balkondan seyrediyorlardı. lan iktısadî kalkınmanın lâzım şartları Birinci koşu, mesafesi 1200 metre o olduğunu ılâve eylemiştir. küçük bir tur yapmıştır. Muhterem misakaybetmelerinden, genc İstanbulsporlu lar da heyecandan, müptediliklerinden lan satış koşusu idi. Üç yaşmda iki tay Komünist fırkası, kanunlara, hususî firimiz saat dört bucukta Adadan haregirdi. Zeynelin yarımkan Arab tayı Ça mülkıyete, sây mahsulüne ve tasarrufa ket ederek beş buçuğa doğru Modaya top kontrolu ve paslar bozuk bir şekil alıyor, fakat maç heyecan verebilecek bir kal rakıbi Doğandan birinciliği aldı. riayet edılmesinı istemektedir. Komü gelmış ve Moda Deniz kulübünü ziyaret İkinci koşu, bu sene ddrt yüz liradan nistler. bütün memleketlerle başkaları etmiştir. Mareşal Mahmud Han kulüb surette cereyan ediyordu. Eşfağm Necdetten aldığı yerinde bir fazla mükâfat kazanmamış dört haliskan nın dahilî işlerine karışmamak, yalnız de yarım saat kadar kalmıs, buradan sapası iyi kullanarak gol yapması Galata İngiliz at ve kısrağı arasında idi. Akif girişılmiş taahhudlere riayet olunmak at altıda otomobıllerle hareket edılerek sarayı 2 1 galib vaziyete getirdi ve devre Aksonun Batyarı birinci, Halim Saidin çerçevesi dahilinde sulh arzusundadır Haydarpaşaya gelinmiştir. Sunandairi ikinci geldi. Koşunun mesa lar. Komünistler, halkçılar cephesi prog bu suretle bitti. Kıymetli misafirimizin Ankaraya harammm tatbikı lüzumunda ısrar etmekfesi 1600 metre idi. reketi münasebetıle Haydarpaşa garı Ikinci devrenin başlangıcı normal bir tedirler. Nihayet komünist fırkası MosÜçüncü koşu, hendikab koşusu idi. 6 kovanın hizmetkârı olduğu yolundaki Türk ve Efgan bayraklarile süslenmişti. şekilde cereyan ederken GalatasaraylılaMisafirimiz için eksprese husuî bir vagon nn üstüste iki gol yapmalan İstanbulspo yarımkan İngiliz at ve kısrağı girdi. Sa ithamları reddevlemektedir. takılmış bulunuyordu. lihin Alemdarı birjnci, Ahmedin Ceylânı run müdafaasında kuvvei maneviyeyi iyiM. Delbos izahat verecek Garda bir kıt'a asker ve bir polis müfikinci, Nazifin Marzikası üçüncü geldi. den iyiye kırdı. Paris 18 (A.A.) M. Delbos. 21 teşrezesi Efganistan Harbiye Nazırını se Mesafe 2600 metre idi. rinievvelde meb'usan meclisi hariciye Galatasarayhlar, hızlarım artırmadan Dördüncü koşuya giren halis kan in encümeninde harıcî vaziyet hakkmda lâmlamıştır. Teşyi merasiminde Vali, bozulan Istanbulspor müdafaasını iki dePolis Müdürü, İstanbulda bulunan ge fa daha mağlub ederek gol adedini altıya giliz at ve kısrakları 2200 metre koştular izahat verecektir. neraller ve şehrimizdeki Efganlılar hazır üç hayvan arasında Halim Saidin Co çıkarmağa muvaffak oldular. Adapazarında bir cinayet bulunmuştur. paini birinci, Salihin Onüsarı ikinci geldi Dünkü oyundan gerek Galatasaray ve Bu sabah Ankaraya varacak olan kıyAdapazarı (Hususi) Cuma günü Halis kan Arab atlarının girdiği beşinc gerekse Istanbulspor kulübleri erkânımn, koşuda ve beş hayvan arasında Rifatın öğleden sonra çarşmın kalabalık bir za metli misafirimiz hukumet merkezimizde 61 lik neticeye bakmadan, takımlarnrn Dervişi birinci, Nurinin Ceylân Yektası manmda Tıcaret Odası civarında bir hükumetimizin misafiri olarak birkaç gün vaziyetinden memnun kaldıklannı tahmin ikinci, Salihin Necibi üçüncü geldi. Koşu ktil vak"ası olmuştur. Katil Kel Hasan kalacakhr. ediyoruz. Filhakika, mevsim başlangıcmdenilen bir serseri, maktul de umumî nun mesafesi 1600 metre idi. Mareşal Foto Süreyyada da bundan daha muvaffakiyetli bir oyun kadmlardan İzmitli Haticedir. Efgan Harbiye Nazın Mareşal Mahbeklenemezdi. Yalnız her iki takımın hat Meşhur Çaya şehrimize geldi Kel Hasan, bir iki gün önce kendisini mud Han dün sabah bir aralık Foto Sülan arasında bazı aksaklıklar görülüyorAltı defa dünya şampiyonluğunu ka zabıtaya şikâyet eden îzmitli Haticeyi reyyaya giderek resimlerini çektirmişlerdu ki bunlarm peyderpey düzetilmeğe zanmış olan Macar pehlivanlanndan çarşıda takıb ederek Ticaret Odası yanındaki ara sokakta yakalamış, biri dir. çalışılacağı şüphesîzdir. Yanos Çaya şehrimize gelmiştir. Halen 122 kilo olan bu güreşçi T ü r kalbine, ikincisi de arkasına, kürek keGalatasaraydan Avni, Lutfi, Necdet; îstanbulspordan da Ali, Aziz ve Seyfi kiyedeki profesyonel güreşçilere meydan mıkleri arasına iki bıçak saplıyarak kaIBastarafı l incı sahifede] dını öldürmüştür. Köylere doğru kaçan diğer arkadaşlarına nisbetle daha mu okumakta ve Grekorumen güreşmeyi ter ması yolundaki talebimizin Türkiye ve katil aranmaktadır. cih ettiğini söylemektedir. vaffak oldular. Fransa Hariciye Nezaretlerile Milletler Bu maçtan evvel ayni kulüblerin B Sofyadaki Kral kupası Cemiyetine iblâğmı dilemiştir. lar. îkinci devrede ise hakimiyet tama takımlan arasındaki karşılaşmayı Galamaçları bitti Protestolanmızın mahallerine iblâğına men Varnalılara geçmifse de Slâvyalılar tasarayhlar 30 kazanmışlardır. Sofya 18 (Telefonla) Bulgaristan kalelerini adamakılh müdafaa ederek gol dair hiçbir malumat almmaması efkân uKulüb murahhaslarını davet futbol birinciliği ve Kral Borisin ortaya yaptırmadılar. Maç 2 0 Slâvynm lehi mumiyeyi sabırsızlandırmıştır. Evvelki protestolarımızı teyid eden bu T . S. K. lstanbul bölgesi ajanlığından: koyduğu altın kupa için bugün burada ne neticelendi. protestolanmızın da Milletler Cemiye 1936 1937 yıh futbol fikistüriinü Sofyanın Slâvya takımile Varnanın Tiça Maçtan sonra altın kupa Kralın baştile Türkiye, Fransa Hariciye Nezaretletanzim etmek için çekilmesi gereken kur'a takımlan final maçmı yaptılar. yaveri General Sanef tarafından Slâvyarine tebliğini taleb eder, aksi takdirde bu yı çekmek üzere bölgemize bağh bütün İlk devrede Slâvyalılar çok hâkim oy hlara verildi. makamata resen müracaat mecburiyetinkulüb delegelerinin 20/10/936 salı gü nıvarak iki gol yapmağa muvaffak olduIskoçya 2, Almanya 0 de kalacağımızı arzeyleriz. Geçen çarşamba günü İngilterenin Abdülgani Türkmen, Mehmed Tecîrli, Abdullah Mursal, Vedi Karabay, Glaku şehrinde karşılaşan Almanya ile Ş. Balcı, S. Çelenk İskoçya millî takımlarının maçını İskoçyalılar 2 0 kazanmağa muvaffak olmuş Halebde karışıklık devam ediyor Haleb 18 (Hususî) Halebde yalardır. vaş yavaş sükun teessüs etmektedir. Fa Balkan atış müsabakaları kat âsab el'an gergfn bir vaziyettedir. neticeleri Beyaz gömlekliler teşkilâtının ıazırlaAtina 18 (Hususî) Burada ya mış olduğu geçen seferki hâdiseye on bin pılmakta olan Balkan atış müsabakala kişi iştirak etmiştir. Hâdise esnasında yarında Romanya Krahnın kupası için ralananlardan ikisi daha ölmüştür. yapılan müsabakaya Yunanlılarla Bulgar Beyaz gömlekliler merkezinde yapı lar girmişlerdir. Bu müsabakada nişan lan araştırma neticesinde bir liste ile, silâh gâha elle kırrşun atılacaktı. Birinciliği ve birçok mühim evrak ele geçmiştir. Akazanan Yunanlı Kiryazis bu elli kur ziziye mahallesine bir bomba konulmuş, şundan 44 ünü isabet ettirmiştir. îkinci, fakat mevcudiyeti evvelden keşfedilerek üçüncü ve dördüncü de Yunanhlardır. fitıli söndürülmüş ve bir facianın önü a Berlin Olımpiyadında dünya birincısi ve dünya üçüncüsü olan Yaşar ve Mer Bulgar Kristoviç 50 kurşundan 40 ı isa lınmıştır. Şapkalıların Arab mahallele sinli Ahmede evvelki gece Güneş kulübünde madalyalar verildiğini yazmıştık. bet ettirerek beşinci olmuştur. Müsabaka rinde dolaşması çok tehlikeli bir hale girYukarıki resim bu merasimden bir safhayı göstermektedir. lara devam edilmektedir. miştir. Bisiklet mukavemet yarışları Kubbei som altın olan Mâsumei Gum türbesinin uzaktan görünüşü Iran, asırlar geçirmiş bir medeniyet yatağı olduğundan insan hemen hemen her adımda bir abideye, eski bir esere, paha biçilemiyecek derecede kıymetli bir mabed veya türbeye rasgeliyor. İşte Tahranın hemen yanıbaşında bulunan ve Mâsumei Gum denilen meşhur türbe de bunlardan biridir. Mâsumei Gum türbesinin en büyük hususiyeti kubbesinin tamamile som al tınla örtülmüş olmasıdır. Evet, yanlış okuduğunuza, yahud benim yanlış gördüğüme zahib olmayınız. Bir cami kadar büyük olan bu türbenin koskocaman kubbesi tamamile altınla kaphdır. Esasen yalnız bu değil, Iranda bu şe" kilde kubbesi som altınla kaplı cami ve mescdler, başta Meşhed olmak üzere beş altı tane vardır. Kubbesi tamamile sapsarı altınla kaplı bir camiyi seyretmek çok ze\kli birşey dir. Bu kubbenin kilometrolarca uzaktan güneşin üzerine çarpıp aksetmesile tıpkı kinci bir güneş gıbi parlaması fevkalâde cazib bir manzara teşkil etmektedir. Maamafih şunu da ılâve edeyim ki bu fevkalâde kıymetli caminin minareleri ve diğer kısımlarındaki tezyinat ta alsa altın kubbeden aşağı kıymette kalmamaktadır. Mâsumei Gum, yahud diğer ismile Hazreti Mâsume, İmam Rızanın kızıdır. Ve bu mescidde de onun türbesi bulun maktadır. Türbe, altın kubbenin tam altında ve bir oda büyüklüğünde gümüş bir mah faza içerisinde bulunmaktadır. Bu gümüş sanduka, birçok kıymetli şallar, eski ve tarihî kıymetleri bulunan altın ve gü nıüşle işlenmiş bayraklarla örtülmüştür. Ziyaretçiler bu gümüs sandukanın etrafında dolaşarak dua ederler ve sandukayı öperler. Burada bir müşahedemi kaydetmeden geçemiyeceğim. Sandukanın gümüş ci darlarındaki muayyen yerler asırlardanberi öpüle öpüle bir parmak kadar aşınmış ve içeriye doğru çökmüştür. Gümüşü bir parmak aşındırabilmek için kaç du dağın orasmı öpmesi lâzım geldiğini a r t:k siz hesab edin! Şunu da ilâve edeyim ki oraya gittiğim gün cuma olduğu halde pek az kalabalık vardı. Koca türbenin ve avlunun içerisinde, çoğu oranm müstahdemininden olmak şartile nihayet yirmi, yirmi beş kişi bulunuyordu. İnşasında İran san'at kudretinin en üstün bir nümunesi gösterilen bu türbeden çıkarken avludaki büyük taşlann bazı larının üzerinde bir takım yazılar gör • düm. Meğer bunlar birer mezar taşı imiş ve bu türbenin avlusunda ruhunu Hazreti Mâsumeye nezretmiş yüzlerce ölü yatı yormuş. Otomobilimiz bizi bu eşsiz san'at a bidesinden ayınrken gözlerim hâlâ ikinci bir güneş gibi pırıl pırıl yanan altın kubbeden ayrılamıyordu. Mareşal Mahmud Han dün Ankaraya gitti Mâsumei Gum türbesinin yakından görünüşü 30 ağustos bayramında da bir dağda bulunmaktadır. Şehri Bu • nu adında bir kadının yattığı rivayet e " dılen bu yere erkeklerin girmesi kat'iy yen memnudur. Türbeyi ancak ve ancak kadınlar ziyaret edebilir. Bu yasak o derece kat'idir ki karnındaki çocuğun er kek olabilmesi ihtimaline binaen gebe kadınlar bile buraya giremez. Halk arasında bu türbe hakkında mevcud rivayet sudur: Şehri Bânu, son Sasani hükümdan Yezdicürdün kızı ve îmam Hüseynin zcvcelerinden biriymiş. Kerbelâ vak'asmda Imam Hüseyin Yezid tarafından öldürülünce, bu kadın İmam Hüseynin Zülcenah adındaki kı«rağına binmiş ve kısrağa: Beni İrana götür! demiş. Bunun üzerine kısrak havalanmış, bır lutların üzerinden uçarak buraya kadar gelmiş. Ve ikisi de birden bu dağa çarparak kaybolmuşlar. Türbe de bunların kaybolduklan yerde yapılmış. Işte Şehri Bânu türbesinin efsanesi de budur. Bence İranın yapmış olduğu inkılâb larm en kıymetlisi ne şapka, ne de kıyafet inkılâbıdır. Bu inkılâb kafa ve ruh inkılâbıdır. însanm adım başında tesadüf ettiği bütün bu medreseler, türbeler, mescidler daha çok yakın bir mazide kalabalıktan adam almazmış. Beyaz, yeşil ve siyah sankh hocalar, cahil halkı kandırıp, pa * rasmı çekmek için türlü türlü vasıtalaıa başvururlar, en geri kafalıhğı, en büyük cehaletleri bunlara telkinden çekinmez lermiş. Bu kör taassub altında asırlar geçirmiş bir mılletin bu kadar az bir zamanda bu derece değişebilmesi cidden şaşılacak va inanılamıyacak birşeydir. Bugün artık Mâsumei Gum da, Şehri Bânu da ve bunlar gibi bütün türbeler ve mescidler de bizde olduğu gibi ancak birer tarihî kıymeti haiz binalardan ibaret 5jî îji •»* kalmıştır. Yukarıda anlattığım rivayetler Şimdi de size İranın değil belki de bize nasıl garib ve gülünc geliyorsa emin dünyanın en garib türbesine götürece * olunuz ki İranlılar tarafından da ayni şekilde telâkki edilmektedir. ğim. MURAD SERTOĞLU Bu türbe, Şeyh Abdülâzimin civarnr Erkeklerin içeriye girmesi kat'iyyen memnu olan Şehrî Bânu türbesi