October 14, 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Kanunî şekillere uygun TURK BAYRAGI Bursa Merinos fabnkisı yününden ay yıldızı patiskalı Bnrsada Atıf Salih birleşik kard e ş l e r d e toptan ve perakende satış Telefon: 298. Telgraf: K a r d e ş l e r Fiatlarımız ilân sahifesındedir. umhuriyel jfll S3yi ' ü l O İ < tSTANBUE CAGALOĞLU 4 üncü sah KONAK Teleraf • uı Teıeraı ve ve mfktııb mftnniD Başmuharrtr ve evl: Telefon: Başmuharrtı ve evl: adresl: aarea: Cumhurlyet. cumnunyet tstanbu) ıstanouı Posta fosta 22366 Tanrlı öeyetl: 24298 tdare 22366. Tanrti öeyetl: 24298. tdare fcutnsu: 248 Ktırasu: tstanbul ısranmu No no ZSÖ ve matbaa fcısnn 24299 ve matbaa Cısmı 24299 • 24290 Cuma 14 Birinc teşrin 1938 Satış ilânını okuyunuz. Erzincana ulaşan üemiryoluna dair çimizde, üzerinde behemehal durulmak lâzım gelen bizim için çok ehemmiyetli büyük bir hâdıse ile meşgul olamamış olmanm acısı var: Demiryolunun Erzincana varışı ve ilk trenin bu güzel şark şehrimize halkın bayram şenlikleri ve sevinc vaveylâları arasmda girişi. Dünya işlerinin pek civcivli bir zamanma rasladığı için bıze göre pek mes'ud olan bu hâdiseye temasımız birkaç gün gecikmış oldu. Fakat ondan bahsetmemek imkânımız yoktu. Çünkü Erzincan birkaç ıstıkametten şark vılâyetlerımızı sarmağa gıden ve her tarafta mütemadiyen ileriliyen demıryollarımızdan bırmın başlıca bir merhalesini teskil ediyordu. B Kamaronda inkıta Macarların taleblerini Slovaklar reddettiler Peşte, Münih itilâfı âkidlerine müracaat edecek Karpatlarda tethiş hareketleri oldu Almanlar Çeklerle anlaştılar Budapeşte 1 3 (a. a.) Macarlarla Çekoslovaklar ara sındaki müzakere lere saat dokuzda tekrar başlanılmış tır. Çekoslovak de legasyonu, Macar lara, mukabıl tekliflerini tevdi etmiştir. Saat onda Dr. Tiso, dahılî siyasete müteallık esbabdan dolayı Bratislava'ya dönmek mecburiyetin de kalmıştır. Saat 10,30 da mükâlemeler tatil edilmiştir. Macar delegasyonu, Çekoslovakların mu D İntihab arifesinde Yugoslavyada umumî vaziyet Cenubî Çinde Japon ihrac kıt'aları mukavemetsiz ilerliyor Bugünkü muhkem idareyi kuran hükumetin gene kazanacağında şüphe Hon Kong'da Ingilizlerin ihtiyat kuvvetleri edilmiyor fazlalaştırıldı Amerikada yeni muharebe vaziyetinden doğan endişe büyüyor Cumhuriyet rejiminin memleketimizde tahakkuk ettirdıği büyük işlerden biri olan demıryolları sayesmde Turk vatanı hergün biraz daha fazla bir çelık yekpareliği kazanmaktadır. Erzincan, Atatürkün bundan on dokuz yıl önce bütün rütbe ve unvanlannı Yıldız sarayının ve Babıalinin sarsak suratına fırlatıp: rum! Ben bir millet ferdi olarak çalışıyo Diye bağırdığı ve bunu diyerek T ü r k milletinın büyük ölçüsünde yükseldiği yerdir. Erzurum kongresinde Büyük Şef hiçbir sebeb ve suretle çözülmez millî birlik düsturunu tesis ve ilân etmiş, Sıvas kongresi Büyük Millet Meclisinin sarsılmaz temellenni kurmuştu. Büyük Şefin irade ve idaresınde millî kurtuluş hareketi böylece şark illerimizden doğarak kademe kademe garba doğru yürüyüp gelmişti. O zaman Erzurum ve Erzincan Ankaraya, İzmire ve İstanbula fakat ayaklarile yürümüştü. Şimdi Ankara, İzmir, İstanbul demir raylar üzerinde Erzincana ve Erzuruma gitmis bulunuyorlar. Umumî Harbin Türk milletinden devce gayretler istiyen kıyamet günlerinde Srvastan Erzincana erzak taşımağa çalı§an mekkârelerin bazan yirmi otuz gün süren seferlerini düşünürsek bugün Istanbuldan hareketimizin belki üçüncü gününden de erken bizi oraya götürecek en kuvvetli ve en medenî vasıtayı kurmuş olmaklığımızın büyük ehemmiyet ve manasını daha iyi anlarız. Rejim, memleket içinde mesafeleri kısaltarak yekdiğerlerinden en uzak yerlerdeki şehir ve kasabalarımızı biribirlerini kucakhyacak kadar yaklaştırdı. Bu canlı ve muvaffak hareketin içtimaî ve siyasî kıymeti herhangi bir ölçü ile şudur denilemiyecek kadar büyüktür. Onun içindir ki Erzincan şimendiferi memleketimizde pek haklı olarak büyük bir vakıa tesirini yaptı. Sevincli haberi her tarafa ulaştıran kıymetli ve muvaffak Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya Büyük Şef Cumhur Reisinden başlıyarak Başbakan Celâl Bayardan, Genelkurmay Başkanı Mareşaldan hararetli tebrik telgrafları aldı, ve dediğimiz gibi doğu illerimiz Erzincanda düğün bayram yaptı. İsterseniz Osmanlı imparatorluğu devrinde Türk devletinin şark vilâyetleri istikametinde şimendifer yaptırmak hakkından bile mahrum edilmiş olduğunu hatırlıyalım. O âciz ve idaresiz Babıali bu havalide şimendifer yaptırmak istese ve buna haricî bir mâni olmasa zaten o işi kendi başına nasıl başarabilirdi, o da ayrı bir bahistir. Cumhuriyet devrinde Büyük Şefin kılavuzluğu ile kendisini adeta yeniden yaratan ve herhalde burada yepyeni bir devlet kuran T ü r k milleti bütün istiklâl haklarını kendi eline almış ve onu hakkile kullanmağı bilerek memleketini her sahada en modern teçhizatla donatmak ve bu meyanda bu vatanı demir ağlarla dahi örmek yolunda devam *edip gitmekte bulunmuştur. Dahilde sükun ve intizamla büyük işler görmek için haricde dahi barış siyasetini kendisine başlıca bir düstur ittihaz etmiş olan Cumhuriyet hükumeti millî hudud ve hukukunun sıyaneti hususunda kendi ordusuna ve komşularile tamamen mutabık ve mütesanid sağlam dostluklarına dayanmaktadır. Sayalım: Âlâ Hazreti Şahinşah Rıza Pehlevinin riyaset buyurduğu komşu İranla münasebetlerimiz kardeşlik samimiyetindedir, Irakla ayni samimiyette dostuz. Sadâbad paktı bu dostluğu Asyanın böğrüne kadar ileri götürmüştür. Şimal komşumuz Savyetler Rusyasile rçeni rejimlerimizin daha ilk günlerinden Okraynalıların büviik tezahürat yaptıkları, Polonyada Lwow (eski Lemberg) şehrinden bir manzara Başvekil Dr. Stoyadinoviç nutuk kab*l tekliflerini tetkik edecek ve iki de balardan öğrenıldiğine göre, Kamaron söylerken Macar Çekoslovak görüşmeleri, orta legasyon akşam 18 de toplanacaktır. Belgrad 11 (Hususî) YugoslavKamaron müzakeratı akitn kaldt Avrupa saatile 19,50 de, inkıtaa uğramış [Arkası Sa. 7 sütun 1 cfe] yada, meb'us intihabatına yakında başBudapeşte 13 (a.a.) Çok iyi memlanacaktır. Niyabet meclisi, zaten devrei intihabiyesi yakında bitecek olan Meb'usan meclısini fesıh ve yeni meb'us ıntıhabına 11 kânunuevvelde başlanmasına karar vermiş bulunuyor. [Arkası Sa. 7 sütun 4 te] Çinde lıarb felâketinden feci bir sahne: Bir Çinli kadın, kocasının cesedi başmda ağlıyor Tokyo 13 (a.a.) Harbiye Neza reti, Çinin cenubuna çıkarılmış olan Japon kuvvetlerinin dün öğleden sonra zayiata uğramaksızın memleket dahilinde kilo metrelerce ilerlemiş olduklannı bildir mektedır. Bombardıman deniz tayyareleri, iki bin Çin askerini imha etmislerdir. lis ihtiyat kuvvetleri seferber edilmiştir. Çinlilerle Japonlar arasmda Bias Bay'ın gerisinde bir muharebe vukua gelmiştir. Çinliler, bu mmtakaya ve bilhassa Japonlann istihdaf etmekte oldukları noktalardan biri olan Oeçheu'ya takviye kıtaatı göndermektedirler. istanbul geniş programla bayrama hazırlanıyor Dün Belediyede yapılan içtima lngiltere Honpkong'tahi ihtiyat kuvvetlerini artırıyor Hongkong 13 (a.a.) Buradaki po Japon ordusunda kolera Nanşang 13 (a.a.) Geçen teşrini[Arkast Sa. 3 sütun 1 dei Sofya suikasdi Bütün şehîr elektrikle donanacak, Hisarlarda Bulgar gazeteleri şiddetli neşriyat yapıyor meş'aleler yakılacak ve Çamlıca bir yanardağ manzarasını alacak Kazalara mâni olmak için ciddî tedbirler alınıyor Kara yollarında seyrüseferin tanzimi için hükumetin hazırladığı lâyiha Meclise verildi Ankara 13 (Telefonla) Mevcud îstatistıkler seyrü sefer vukuatının her sene ehemiyetli bir nisbette çoğaldığını ve vukuatın da gıttıkçe cana kıyıcı ve öldü rücü hâdiseleri ihtiva ettığmi göstermek tedir. 1934 te 154 aded olan seyrü sefer vak'ası 1935 te 685 e çıkmış, 1936 da ise 979 u bulmuştur. Vılâyetlerın yaptıkları talımatnameler mahallî zaruretler muvacehesınde akla gelen tedbırleri ihtiva etmekte ve ilmî esasata lâyıkıle tekabül etmemektedir. Esasen şimdıye kadar yol larda gidiş ve gelişe dair umumî bir taliatname veya kanun da yapılamıştır. H ü kumet, bu ihtiyacı karşılamak üzere yollarda seyrü seferin tanzimi \e yolların mu hafazasının temini hakkında bir kanun lâyihası hazırlamış ve Meclise vermiş bulunuyor ki Meclısın önümüzdeki içtima devIIIIIU ıı rıııiiııı IIIIIIIIIIIIIIMIM ııı ııııı MIIIIIIIII ııı ııııııı Bayram programı için dün Belediyede yapılan toplantıdan bir intıba Cumhuriyetin on beşinci yıldönümü münasebetıle 29 teşrinievvelde yapılacak muazzam tezahürata aid programm ana hatlarını tesbit eylemek üzere dün Belediyede Vali ve Belediye Reisi Muhiddın IIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItllllillllllllllimlllll •lllllll resmde ehemmiyetle tetkik edileceği anlaşılaktadır. Bütün kara yollarında seyrü seferin selâmet ve intizamla cereyanını temin için gerek yayalar, gerek bütün nakil vasıtalan bu kanunda yazılı esaslara ve bu kanuna müsteniden yapılacak nizamname hükümlerıne ve talimatnamelere göre hareket etmekle mükellef tutulacaklardır. Yollarda her cins hayvan sürülerinin sevkinde riayet edılmesi lâzım gelen usul ve tedbirler de talımatnamelerle tesbit olu nacaktır. Kanunun nakil vasıtaları hakkındaki umumî hükümlerinden sonra, mes'ulıyet sigortasına aid hükümleri vardır. Buna göre motosiklet, otomobil, otobüs, kamyon gibi motörlü nakil vasıtlarının mu fArkası Sa 3 iütnn 6 dal ııı i ıı t ıııı Bu pazar büyük atlı mani müsabakaları yapılacak Sipahi Ocağı tarafından tertib edilen müsabakalara Ankara ve Kayseri atlı spor kulüblerile birçok süvari sübaylarımız ve Avrupda zaferler "^ kazanan ekipimiz girecektir Katil Stoyil Vasef Kirof Üstündağm riyasetinde kaymakamlarla, Sofya (Hususî) Erkânıharbiye îstanbul Kumandanlığı mümessili, H a l k emekli bınbaşı Partisi ve Halkevleri reıslerinin iştirakile reisi General Peyef'le Steyanof'u öldüren katil Stayil Vasef bir toplantı yapılmıştır. Kirofun ifade veremeden ölmesi resmî f Arkası Sa. 7 sütun S tel lllllll tlltlllflllllt llllllllllllltlillil rillli flltlir llll tahkikatı çok güçleştirmiştir. Belgradda çıkan Vreme gazetesinin Sofya hususî muhabiri: «Katılin, Kös« İvanof hüku metı tarafından kapatılarak kanun harici ilân edilen eski organizasyonlardan birine ve muhtemel olarak Makedonya komitesine mensub bulunduğunu ve suikasdi bu teşkilâtm hazırladığını» gazetesine bildirmişse de bu hususta bütün söylenenler birer tahminden ibarettir. fArkcm Sa 1 sütun 5 rel Japonyada deniz tahsili gören sübaylarımız •MiMiıııırrıl rııtııııııııııını ıııııı ııııı ınıı ı ıı ıı ıııııı ıı ı ıi Stajlarını bitiren iki bahriye subayma Tokyoda merasimle diploma verildi, nutuklar söylendi Pek yakında •J&<>Uı YUNUS NAD1 lArkası Sa. 3 sütun 5 fe] Dün yapılan talim müsabakalarında Jale Hacı Bekir bir mania atlarken Yeni tefrikamız Japon Bahriye Akademisinde yapılan diploma tevzii merasiminde bolunanlar Tokyo (Hususî) Japon bahriye tahsillerini ikmal etmişler ve merasimle sinde staj gören subaylarımızdan Binbaşı dıplomalarını almışlardır. Zeki Bayat, Yüzbaşı Şeref Karapmar J {Arkası Sa. .7 sütun 4 fej (Ygzın 7 nâ sçthifemizde)
