25 Mart 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

25 Mart 1939 tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7
Metin içeriği (otomatik olarak oluşturulmuştur)

25 Mart 1939 Londra konferansı kaldı Namzed CUMHURÎYET (Seyhan), Sabiha (Sıvas), Sabiha SöParis 24 (a.a.) Londradan bildi komisyonunda, Hariciye Nazırı Kont zal (Trabzon), Hatı Çırpan (Ankara), riliyor: Salâhiyettar bir membadan bil Csaky Rütenyanm süratle ve hatta bazı namzed olarak gösterilmemişlerdir. dirildiğine göre Çemberlayn, Halifaks tehlikeler göze alınmak suretile işgal Halen meb'us olanlardan yeni liste ile ve Bone arasında yapılan görüşmelerden edilmesi sebeblerini anlatmıştır. namzed gösterilmiyenleri bildiriyorum: sonra tecavüzlere karşı beynelmilel bir Nazır demiştir ki: Hakkı Tank, Muzaffer Kıhc, Sadri konferans toplanması veya müşterek bir « Herşeyden evvel, Almanya, îtal Maksudi, (Giresun), Ali Şevket (Gübeyanname tanzimi projelerinden vaz ya, Romanya, Polonya ve Slovakya ile müşhane), Fikri Mutlu, Hamdi Ongun geçmiştir. Bununla beraber bütün alâka olan münasebetlerimizde müsaid bir hava (tçel), Ali Barlas, Neş'et Ömer, Hamdar devletlerle ve bilhassa Polonya, Ro temin etmek lâzımdır. di Gürsoy, Hayrullah, Yaşar Yazıcı (îsmanya ve Sovyetler Birliğile diplomasi Macaristan, Alman ricalinin hüsnüni tanbul), Hamdi Aksoy, Mehmed Nayolile yapılan fikir teatilerine devam ediyeti olmadan inkişafının bugünkü derece zif, Baha Pars, Şükrü Şenozan, tbra lecektir. sine erişemezdi. Hitler'in, kuvvetli ve him, Sıtkı Şerif, Şerif Ilden (KastamoÖğrenildiğine göre ingiliz ve Fransız tnüstakil bir Macaristan lüzumuna dair nu), Hasan Ferid, Naşid Kervan (Kaydevlet adamlan Almanya ile Rotnanya olan noktai nazarını ciddî bir surette naseri), Hasan Hayri Tan (Kocaeli), îbarasında iktısadî bir muahede akdedil zarı dikkate almaklığımız icab eder. rahim Dıblan (Kocaeli), Cemal Tekin, mesi üzerine İngiliz ve Fransız devlet aMacar hükumeti, Rütenyadaki icraa Ressam Şevket, Mustafa Halid, Mustadamları sulhu tehdid eden bu tehlikenin tının bizzat kendi vasıtalarile yapılmasma fa Eken (Konya), Şakir Ahmed, Mehşimdiki halde zail olduğu kanaatine varbilhassa lüzum görmüştür. Yugoslavya med Somer, Naşid Hakkı), Ömer Dmmışlardır. dürüst bir hattı hareket ittihaz etmiştir. cer (Kütahya), Tahir, Turgud (ManiAlman • Rumen ticaret muahede Fakat Romanyanın hattı hareketi maa'esa), Nuri (Maraş), Abdurrazzak, Ossinin metni sef mütereddid olmuştur. Macar hüku man Dincer (Mardin), Naki, Şevki Bükreş 24 (Hususî) Almanya ile meti, Romanya hükumetine herhalde Rü (Muş), Ahmed Tevfik, Kemal (NiğRomanya arasında akdolunan ticaret tenyayı alacağını bildirmiştir. Bununla de), Ziya Naki (Ordu). Ali Tunalı, muahedesinin metni, bugün restnen neşre beraber, Macar kıtaatının Romanya Mehmed Gündaşoğlu (Samsun), Ömer dilmiştir. Beş maddeden mürekkeb olan Rütenya hududu boyunca hareketi Ro Diker (Seyhan), Mahmed Ali, Şevki anlasma, iktısadî ve ticarî sahada iki manya aleyhine müteveccih değildir. Fa(Siird), îsmai' Hakkı (Tariş Müdürü), memleketin teşriki mesaisi esaslarını tes kat bu kıtaata karşı tahrik edilmeden yaRasim (Sıvas), Vasfi Raşid (Sıvas), pit etmektedir. pılacak bir taarruz harb demektir. MaalHurrem, Hüsnü, Süreyya Gençağa (Toesef, Romanya çok ciddî askerî tedbirler Lehistan red cevabı verdi kad), Behçet, Muhiddin (Urfa), Enıin almış ve bu vaziyet Gafenko'nun başla Varşova 24 (a.a.) Emin bir tnemDraman, Ömer (Yozgat), Esad Cakdığı yaklaşmayı zorlaştırmıştır. Romanya badan öğrenildiğine göre, Polonya, immakkaya, Necati, Ragıb özdemiroğlu, zası yakında derpiş edilen Fransız în muhtelif arazi metalibesinde bulunmuş Receb Zührü (Zonguldak), Ali Kıhc, giliz Sovyet beyannamesine iştirak et ve bunlar şiddetle reddedilmiştir. Maca Remzi Gürez (Gazianteb), Ahmed özristan, Rütenyaya muhtariyet vadetmişmiyecektir. demir (Eskişehir), Ahmed Cevad, Şüktir. Bunun manası, bu topraklarm dev İngiltere sefiri Sir Kenuard Hariciye rü Yaşm (Çanakkale), Akif, Fuad Bulletler arasında taksim edilmiyeceğidir. Nazın Beck'e Fransız îngiliz tekliflerica, Ilyas Sami, îhsan (Çoruh), General Macaristan, müşterek meseleleri Romanni bildirmişse de bu teklifler gayrikâfi Şefik (Denizli), Ali Rıza, Naci Rıza ya ile doğrudan doğruya müzakereye aaddedilmiş ve söylendiğine göre Beck, madedir. Fakat Romanya müzakerecile (Çoruh), Tahsin Berk (Elâzığ), Şefik daha sarih siyasî ve bilhassa askerî ta rinin arkasında seferber bir ordu bulun Ayaşlı (Ankara), Tahsin San (Aydm), ahhüdlerde bulunulmasını istemiştir. Tevfik Arıcan (Antalya), Cemal Eşer, mamak şartile.» Express Poranny gazetesi Polonyanın Enver (Bahkesir), Mithat Dağdemir. Nazır, Polonya hakkında hararetli Şükrü Gülez, Ismail Hakkı Uzmay, Ceteklif edilen deklârasyon nevinden deklârasyonlara çok itimadı olmadığmı, blok sözler söyledikten sonra, Olosin hüku vad Abbas (Bolu), Halid Onaran. Halara sürüklenmiyeceği gibi herhangi bir meti tarafından takib edilen ormanların san Rıza Soyak (Burdur), Asaf ve Sacepheye de iştirak etmiyeceğini bildir tahribi siyasetinin Macar ovasmı sulan mektedir. Polonya kendi yolunu takib ma bakımından nasıl bir tehlikeye koy deddin Ferid (Bursa), Şükrü Kaya duğunun bütün büyük devletler tarafın (Muğla). edecektir. dan teslim edildiğini kaydeylemiştir. Bunlardan Hakkı Saydam. Sadeddin Silâh altına çağrılan sınıflar Nazır sözlerini şöyJe bitirmiştir: Ferid ve Ferruh, kardeşleri namzed gösVarşova 24 (Hususî) Hükumet « Dünya barışınm tehlikede oldu terildiğinden listeye ithal edilmemişleriki sınıfı silâh altına çağırmıştır. Silâh alğunu zannetmiyorum. Unsurların ımıra dir. tına çagınjan kjtaatın şimal hududunu takviyeye' tahsis edilecekleri "4ntbeT verîî zene bulmakta olduğu hergüıf biraz daha lntihab daireleri değişenler aşjkiı .olma.ktadır. Kajşj karşıya buiu mektedir. ^"" Yeni listede halen meb*us olanlann bir Kanada îngiltereye yardım edecek nan taraflar, diğerinin meşru menfaatleri kısmı da başka intihab dairesinden namLondra 24 (a.a.) Kanada Avam için büyük bir anlayış göstermek mecbu zed gösterilmişlerdir. Bu arada îsmet Ikamarası beynelmilel buhran dolayısile riyetinde bulunacaklardır.» nönü (Malarya) Ankaradan, Muhiddin İngiltere hükumeti anî bir icraata lüzum Hitler MemeVden Berline döndü Pars Bursadan, Mazhar Müfid (De Berlin 24 (a.a.)' Dün saat 16 ya nizli) Çoruhtan, Nafi Atuf (Erzurum gördüğü takdirde Kanadanm kendisine doğru Hitler, Leopard muhribile Memel ve Hasan Vasıf (Bahkesir) Giresundan, müzaheret edeceğine dair olan karar suden hareket etmiştir. rerini ittifakla kabul etmiştir. Hilmi (Mardin) Kastamonudan, Fuad Hitler bu sabah Deutschland zirhlısi (Urfa) Konyadan, Alâeddin Tirtoğlu Macaristanda Ie Memel'den Svvinemünde'ye gelmiş ve (Maraş) Kütahyadan, (Dr. Saim (ErOrdular Slovakyadan çekiliyor hususî trenle Berlin'e hareket etmiştir. zurum), Fuad (Erzurum), Raif Dinc Bratislava 24 (a.a.) Resmî mahHitler, Memel'in Almanyaya ilhakı (Zonguldak) Rizeden, îktısad Vekili fillerde söylendiğine göre, Almanyanın na dair olan kanunu Deutschland zırhlıHüsnü Çakır (îzmir) Samsundan, Ali Slovakyaya askerî garantisini verdiğine smda imza etmiştir. Rıza Eren (Kırşehir) Siirdden, Haydar dair tanzim edilen Alman Slovak itilâKaunas 24 (a.a.) Nazırlar MecRüştü (Denizli), Abdurrahman Sami fınm neşrini müteakıb Budapeşte radyosu lisi Tilstii'deki Litvanya konsoloshanesi(Kastamonu) Tunceliden, Veled lzbubir mesaj neşrederek Slovak hükumetin nin Memel'e nakline karar vermiştir. dak (Kastamonu) Yozgaddan, Hüsaden özür dilemiş ve Macar kıt'alarmın meddin (Sinob) Zonguldaktan namzed 24 saat zarfında Slovakyadan çekilecegösterilmişlerdir. ğini vadetmiştir. Ayni mahfillerde tahliye ameliyesinin Listenin hususiyeti bu sabah başladığı ilâve olunmaktadır. Namzed listesinin bir hususîyetî de Slovak kıt'aları Sobrance ve KalvaRozHatay Devlet Reisi Tayfur Sökmenin tok'u şimdiden tekrar işgal etmişlerdir. Antalyadan ve Hatay Başvekili Dr. AbHâdise nastl basladı? durrahman Melekin Gaziantebden namBratislava 24 (a.a.) Macar kıt'azed gösterilmiş olmalarıdır. Tayfur Söklannm dün saat 14 ten itibaren Slovak men Beşinci Büyük Millet Meclisinde de arazisinden çekilmeğe başladıklan Slo Fransa Cumhur Reisinin, İngiltere Antalya meb'usu olarak bulunmakta idi. vak askerî makamları tarafından bildiril seyahatinde hangi kıyafeti taşıyacağı, mektedir. Fransada münakaşa mevzuu oldu. Siyah Ve Hatay Devlet Reisliğine seçildikten esvabm, Saint James sarayını dolduran sonra da istifasmı göndermediği için MilAyni membadan tasrih edildiğine göre, Macar kıt'aları, Slovak hududunu ük sırmalı üniformalar yanında pek sönük let Meclisindeki azalığı mahfuz bulundefa olarak çarşamba gününü perşembe kalacağından endişe edenler varmış. Bu makta idi. ye bağlıyan gece zarfında geçmişler ve endişeyi fazla ileri götürenler de, Rus Mekki Said Çarı İkinci Nikolanm Fransayı zıyare iiç muhtelif istikamette ilerliyerek Sob Şehrimizdeki hazırlık tinde Cumhur Reisi bulunan Feliks race, Kalna Zoztoka ve Fekisovce'yi işFor'un tasarladığı üniformayı, şimdiki Vali muavini Hüdai, dün Belediyeye gal etmişlerdir. Cumhur Reisinin de giyebileceği fikrini gelerek yann saylav seçimine iştirak edePerşembe akşamı birkaç Macar müf ileri sürüyorlar. cek olan müntehibisanilerin hüviyet cüzrezesi henüz Slovak topraklannda bulunFransızların 1870 felâketindenberi maktaydı. Fakat Slovak makamlan Fransayı ilk ziyaret eden hükümdar, Çar danlarını Vali namma imzalamıştır. Presov'dan hareket eden Slovak takviye İkinci Nikola olmuştu. Alâyişe fazla elntihab sandığı, bugün Üniversite konkıt'larına, hareket üslerine avdet etmek hemmiyet veren Cumhur Reisi Feliks ferans salonuna nakledilecektir. Bunun emrini vermişlerdir. Bu emir, hâdisenin For, bu ziyaret njünasebetile, debdebesi için merasim yapılmıyacaktır. Müntehibidillere destan olan Rus sarayının ihtişakapanmış olduğunu göstermektedir. mı yanmda sönük kalmaktan korkuyor saniler rey vermek üzere geldikçe kendiResmî tebliğ du. Bu korku ile, kendisine üç muhtelif lerine hüviyet cüzdanlan verilecek, bunResmen tebliğ edilmiştir: üniforma yaptırmıştı. Üzerindeki sırma lan alanlar reylerini kullanacaklardır. Rütenyadaki Macar kıtaatı, Ung valann ağırlığı bir k.lo olan bu üniformadisindeki demiryolunun emniyetini temin lann her birine, son dakikada bir kusur Weidman hakkmdaki için, Ung şehrinin batısında müteaddid bulup hiç birisini giymiyen Feliks For. idam talebi noktaları işgal etmişlerdir. Çar şerefine yapılan geçid resmnde. Paris 24 (a.a.) Müddeiumumî, Malumdur ki, Slovakya ile Rütenya frakla hazır bulunmuştu. arasında hudud hiçbir zaman tespit edilCumhur Reisinin, üniforma giymek katil Weidman hakkmdaki ittüıam ten sarfı nazar etmesi boşuna değildi. nemsini okumuş ve maznunun idamını mem>ş ve bu hal geçmişte dahi daimî ihtilâflara yol açmıştır. Bununla beraber Bir resimli mecmua. ısmarlanan ünifor taleb etmiştir. Müddeiumumî pazartesi gelecekte hertürlü münakaşalara mâni malarm resmini basmış, yanma da, bir günü de katilin cürüm ortaklan Roger olmak için, muhtelit bir Macar Slovak zenci hükümdannın üniformalı resmini koymuştu. Zenci kralm üniforması, Million ve Jean Blanc, Collet Fricot komisyonu kat'î hattı tespit edecektir. Cumhur Reisi icin yaptırılan üniforma hakkmdaki ithamnamesinî okuyacaktır. Buna binaen, Macar hükumeti Slovak nın tıpkısı idi. Bir tek fark vardı. Fran^"'kumetile temas tesisine çahsmakta^ır. sız Cumhur Reisi pantalon giydiği hal Versay cinayet mahkemesinin önümüzMacar Hariciye Nazırının rtutku de, zenci hükümdan peştamal kuşan deki hafta sonuna doğru kararını vereceBudapeşte 24 (a.a.) Parlamento mıştı. ği tahmin edilmektedir» Lehistan, İngiliz Sovyet teklifini reddetti, Listesi IBaştaraft 1 inct sahifedei imzalanan Alman Rumen ticaret muahedesinin ce (Çankm), Ruhiye (Diyarbakır), Ferharb tehlikesini uzaklaştırdığı kanaati umumîdir ruh (Kayseri), Bediz (Konya), Esma Inönünün Beyannamesi İÇTİMAÎ TETKİKLER (Baştaraft 1 tnci sahifede) ziyade kendini göstermektedir. Nifakeız ve huzur içinde bir çalışma hayatının nimetlerini vatandaşlara temin etmek başBütün memleketin ve bilhassa müs lıca emelimizdir. tahsil köylünün kalkınması için CumhuAziz vatandaşlarım, riyet hükumetimizin az bir zamanda ne Haricî siyaset sahasmm şüpheli ve kabüyük işler başardığını bilmiyenimiz yokrışık bir devrinde bulunduğumuz, uya tur. Meselâ şark vilâyetlerimizde buğday nık gözlerinizden gizli kalamaz. İnsan ve arpanın mahallî sarfiyabndan fazlası lığın büyük facialar karşısında kalması bir kıymet ifade etmiyerek bazı yıllarda ihtimali, her zamandan ziyade artmıştır. 1 çürümeğe mahkum bir halde ambarlar İnsanhk ailesinin mühim bir uzvu olan . dan taşarken garb vilâyetlerimizde Türkiyenin, ne vazifeler karşısında bu yurddaşların ekmekliği ve ordu hayvanlunacağını kat'î olarak tespit etmeğe imlarının yemliği için Amerikaya, Rusyakân yoktur. Bu ihtimaller karşısında anya, Romanyaya hazineler kadar para cak kudretli milletler kendilerini ve in mızı gönderiyorduk. Şimdi ise ülkenin sanhğı kurtaracaklardır. Kudretli millether tarafına demir raylar döşenmiş ol ler, muhabbet ve emniyete dayanan bir ması sayesinde Diyarbakır köylüsünün birlik içinde vatanlarının yüksek menfaabuğdayını birkaç gün içinde İstanbul, ti için her fedakârlığı yapmağa hazır olan İzmir değirmenlerine dökmek için çanimanlı, iradeli milletlerdir. Biz, bu miltalanna para doldurmuş müşterıler köy letlerin başında bulunanlardan olduğu köy dolaşıyor ve gene demiryollarımız muz kanaatini, cesaretle söyliyebiliriz. sayesinde dışarı memleketlere buğday saReylerinizde göstereceğiniz kalbî bera tıp oralann parasını yurdumuza getiri berlikle rtimad, milletimizin kudretine yeyoruz ni bir delil olacaktır. Ihracat mahsullerimiz bereketli yıl Aziz vatandaşlarım, larda bile; yetiştirme masrafını korumaz Cumhuriyet, imar, kültür, endüstri bir dereceye düşerdi ve mahsulün bir kısprogramlarına geniş mikyasta devam mı sablamaz, elde kalırdı. Bu şekilde edecektir. Fakat bilhassa köylü ve çiftçi geçmiş yılları îzmir ve hinterlandınm halkımızın kazancmı artırıp maişet sevi üzümcüleri, incırcileri, Karadeniz kıyı yesini yükseltmek bunun için geniş mik larının fındıkçıları hatırlarlar. Halbuki yasta ziraat ve ilk tahsil imkânlannı bul Cumhuriyet hükumetimizin ikbsadî ko mak, başhca emelimiz olacaktır. Bütün ruma ve başarmalarınm ve dünya buhidare diizeninin, halk içinde, halkm me ranı içinde alınan vukuflu tedbirlerin veselelerile yuğrulmuş, müstakim ve mun rimi olarak bugün; saydığım ziraî mahtazam işleyişinin semereleri, hatte iktısa sullerimiz eski yılların iki kat çokluğunda dî olan verimli tedbirlerin başındadır ka yetiştirildigi halde mevsimin ilk birkaç anaatindeyiz. yı içinde hepsi satılıp memleket dışma çıkıyor, müstahsilin yüzü gülüyor. Aziz vatandaşlarım, Tarlaların sulanabilmesi için nehirlerBana ve riyaset etmekle iftihar ettiğim Cumhuriyet Halk Partisine yüksek iti den kanallar açılıyor ve tuğyan ziyanîamadınızı lâyık görmenizi isterim. Ben ve nndan tarlalar kurtarılıyor, sıtma yatağı Büyük Millet Meclisi azası arkadaşla olan bataklıklar kurutuluyor. Velhasıl; rım, itimadınızı kıymetli bir emanet gibi su ve sulama işlerinde büyük bir faaliyevicdanımızm içinde muhafaza edeceğiz. te girişilmiştir ki neticesinde istihsalâtı Size, açık alınla işlerimizin hesabmı ver mız, ihracatımız, nüfusumuz ehemmiyetmek, hiç gözönünden ayırmadığımız bir !e çoğalacak ve iktısadiyatımızda başlı borc olacaktır. Türk milleti, ilerliyen ve başma bir inkılâb vücude gelecektir. daima yükselen bir heybetli varlıktır. Içe Bunlar ve bunlara benzer başarılar köyrideki ihtiyaclar ve sıkıntılar nekadar çok lülerin kalkınmasına hizmet eden büyük olsa, dışandaki siyaset buhranlan neka başarılardır. Fakat bütün bunların ya dar kanşık ve dolaşık görünse, bütün bu nında bir de köy çocuklannı okutmak ihzor şartların içinden Türk milletinin iti tiyacı vardır ki şimdiye kadar bu çetin bar ve refahı artmış ve genişlemiş olarak dayaya diğerleri nispetinde bir hız veriçıkacagma, samunî've kat'î olarak îna Iemedi. Sanıyorum ki köylünün en mü hira derdlerinden birisi budur. Her köy nryoruz, güveniyoruz. 24/3/939 ' Türkiye Keisicumhunı mekteb istiyor. Türk köylüsü faziletlidir, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkant hamiyetlidir, vatanseverdir, kahraman Köy mekteblerimiz Yazap: MAHMUD ALÂ1YEL1 fusumuza göre iki buçuk milyona çıkarmak lâzımdır. Bir maarifçi ve ilim adamı olmadığım için bu mesele üzerinde fikir yürütmekte; salâhiyetsiz görülebilirim. Lâkin bir maarif işi olmakla beraber biraz da idarî ve bir hesab işi olduğu ve köylerimizi de bildiğim içindir ki köy muallimi yetiştirmek hususunda düşündüğümü söylemek istiyorum. Istatistik Umum Müdürlüğünün ra kamlan gösteriyor ki 13 öğretmen mektebimiz ve bu mekteblerde 3000 kadar talebemiz var ve yılda 1000 öğretmen yetiştirildiğini de başka membadan öğ renmiş bulunuyorum. Oğretmenlerden her yıl yetişenlerin, tekaüde çıkanlarm, ölenlerin, mesleği terkedenlerin riyazî bir hesabı yapılsa bugünkü öğretmen yetiştirme metodile öğretmen ihtiyacınm hiçbir vakit karşı lanamıyacağı meydana çıkar. Ve bir de büyük şehirlerde mükemmel konforlu mektebden yetişen öğretmenlerin bir kısmı köylerimize bir türlü alışamıyor, köyden kacmak istiyor. Köylünün ona ısmabilmesi keyfiyerj de ayrı bir meseledir. Köylüyü bize doğru getirmek için biraz da biz köylüye doğru varmalıyız. Ya nı onların çocuklarına mürebbi olacak öğretmenleri onlarla daha çabuk anlaşıp kaynaşabilecek, bu kaynaşma yardımıle üzerlerinde kolay tesir yapabilecek halde yetiştirmeliyiz. Evet köydeki, şehir deki hepsi de bizim mektebimizdir ve her talebe de bizim yavrumuzdur. Fakat köy mektebinden, hatta amelî bir ziraat mektebinden yetişecek talebenin takib edeceği hayat t a m Siyasî Bilgiler mektebin den çıkacak talebenin takib eyliyeceği hayat tarzile müsavi olamıyacaktır. O halde muhitin büyücek kasabalarmda az bir masrafla, verimli köy öğretmeni mektebleri kurulmalıdır. Bu mekteblerde ders nev'inin mümkün olduğu kadar azaltıiarak bir hocaya ihtısasına göre birkaç ders yükletilmesi, tedrise kabiliyetli bazı kaymakam, müddeiumumî, hâkim ve sabit vazifeli zabit gibi zevattan da; küçük tahsisatlar mukabilinde istifade olunması suretile öğreteiçn mekteblerinin hoca kadrosunun temini y€ höylelikle de bu mektcblerden. az masrafla çok sayıda köy muallimî' yetiştirmek çaresi aranıl ması isabetli olacaktır. Büyücek kasabalarda kurulacak öğretmen mekteblerine köylerden gelecek talebe için eski medrese binalarından talebe yurdları tesisi mümkündür. Bu mektebler yatılı olmıyacektır. Yurdlarda talebe kendi iaşelerini pek cüz'î masraflarla temin edebilir. Yetişecek öğretmen; belki kendi köyünde, yahud civar bir köyde, nihayet yakın bir kazanın köyünde vazife alacağı için öğretmen köye ve köylü öğretmene pek çabuk alışır, ısınır. Köylü çocuğu olsa da, böyle büyük bir kasabada mekteb hayatı yaşıyarak yetişen öğretmenin irfan seviyesi hiç okuyup yazmak bilmiyen bir köy halkının seviyesinden elbette nispet aranılamıyacak kadar yüksek olur. Şimdilik kaydile bu kadannı kâfi görelim de köylü çocuğunun çoğunu daha yarım asır okumaktan mahrum bırakmıyalım. Hulâsa öğretmen mekteblerinin ran dımanı köyler için kifayetsizdir. Az masrafla ve köye kolay ısınacak keyfiyette çok öğretmen yetiştirecek bir metod takib edilmelidir ki daha otuz beş bin köyümüzün çocuklarına yetecek mektebleri önümüzdeki on beş yıl içinde açabilmek yolunu tutmuş olabilelim. JSMETJNÖNÜ Belediyenin nazarı dikkatine Eyübde Defterdarşirazi caddesinde 17 numarada oturan Melek Ün imzasile al dıgımız mektubda deniliyor kl: <Eyübde Defterdarda doktor Cudi tarafından kiralanan ve iki senedenberi başka tarafa taşmacağını söyliyerek muhiti berbad eden mahal hâlâ tuğla fabrikası olarak kullanılmaktadır. Civannda oturan ların bn fabrikadan gördükleri maddî ve manevî zarar yazüamıyacak kadar büyüktür. Tabrika etiketini ta§ıyan bu yerde ancaık yedi aekiz Işçi çalışmaktadır. İki yüz hanelik bir muhiti tsabiî haklarından mahrum buakan bu yer hakkında iki defadır seksen aile reisinin imza^ını ta§ıyan mazbata Eyüb kaymakamljğma sunulmuştur. Gece gündüz yanan fabrikanm çıkardığı kurum rüzgârın estiği tarafa göre civar halkına pencere açtırmaz, damlarından temizlik işinde kuUanacakları yağmur sularını aldırmaz, çamaşırlannı bahçelerünızde temizce kurutmaz. Bu sayılanlardan başka bu f abrikanın en mühim ve en tehlifceli zararı da yangınla mahalleyi korkutmasıdır. Birkaç ay evvel içinden çıkan bir yangınla kısmen yanan ve zamanında itfaiye yetişmemiş okaydı bendinden başka birkaç mahalleyi de kül edeoek olan bu fabrika üç dört gece evvel çıkardığı kıvılcımlarla mahalleyi tekrar korkuttu. Civarımızm selâmet ve sağlığı namına mahalle ortasından bu tuğla imalâthanesinin başka bir tarafa kaldırılmasmı şehrin temizlik ve sağlık işlerinde hassasiyet gosteren Valimizden beklerim.» Kıyafet meselesi Eski Fransız Cumhur Reisinin yaptırdığı sırmalı elbiseler dır, lâkin bilgili değildir. Bilgili ol madan da onun kalkınması uğrun da yapılan işlerden tam bir istifade temin edebilmesine imkân yoktur. Biraz bilgili olabilmesi ise okuyup yazmak öğrenmesine bağlıdır. Köylülerimizin okuyup yazmak bilmemesinden iktısadî, içtimaî, sıhhî zararlarımız pek büyüktür. Cehalet, nüfusumuzun normal artmasına yani doğan çocuklann yaşamasına da mânidir. Geçen gün gazetelerde intişar eden bir istatistike göre ilkmekteblerimizin sayısı 6123 tür. Bunun köylerde olan miktan 5000 le 5500 arasınd^a olması lâzım gelir. Halbuki köylerin sayısı 40,000 den fazladır. Bunlarm bazılan mekteb için birleştirilse bile köylerde herhalde daha yirmi, yirmi beş bin mekteb açılması lâzımdır. Ve esasen hernevi mekteblerimizde ve Üniversitedeki talebe yekununun umum nüfusumuza nispeti evvelce yüzde üç raddesinde iken şimdi ancak yüzde beşe yakınlaşabilmiştir. Halbuki bu nispet Almanyada, Fransada, Belçikada yüzde 14 ilâ 15 rir. Şu halde okur yazar nispetinde bizim o memleketler gibi olabümemiz için 810,000 olan umum talebe sayısmı bugünkü nü MAHMUD ALÂtYELİ HAVALAR FENA GİDİYOR GRİPE KARŞI SİZİ KORUYACAK YEGÂNE İLÂC İ L  N Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Türkiye ݧ Bankası Banca Commerciale İtaliana Banco di Roma Selânik Bankası Osmanlı Bankası Sovyet Sosyalist Cumhurıyetleri İttihadı Ticareti Hariciye Bankası Şarkı Karib Ticaret Bankası Ltd. Deutsche Bank Deutsche Orient Bank Hollandsche Bank Uni N. V. Yukarıda adı yazılı bankalar, muhterem müşterileri tarafından mükerreren izhar edilen arzuya ittiba ve müşterüerin eshamı tahvilât ve kıymetli eşya tevdiatuıı tezyid edebilmelarini temin için mukaddema tatbık edilen muhafaza ücreti tarifelerinden 1 sonkânun 1939 tarihinden itibaren hissedilir derecede tenz.;lât icrasına karar vermişlerdir. Bu kabil mevduata tatbik edilecek yeni şerait hakkında daha ziyade malumat almak için mezkur müesseselerin gişelerine müracaat edilmesi rica olunur, Kat'î Tesir GRİP NEZLE KIRIKLIK ve tekmil ağrılara karşı tesiri kat'idir. Seri Şifa kaşe SEFALİN, sizi çabucak sıhhate kavuşturur. içerisindedir. Her eczaneden arayınız. 1 ve 12 lik ambalâjlar KARDOL Seyahat edeceklere çantanızda bir şişe bulunsun. Çarpmtılara, deniz ve tren tutmasma ve bütün asab bozukluklarma iyi gelir.

Bu sayıdan diğer sayfalar: