14 Temmuz 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

/ Kemal Atatürk Ruzvelt Mussolini Yazan: General SHERRILL Birleşik Amerika hükumetinin eski Ankara sefiri Türkçeye çeviren: Cemal BUkerman Fiatı 100 kuruştur. U Ç ADA M * Her kltabcıda bulunur. nnaltınpı vıl aavı • R11Q Roma hükumeti, Hataym ilhakını tanımak istemiyor! Türk Fransız anlaşması, Sanremo itilâfına muhalif bulunuyormuş /. Italyanın notası ÎSTANBÜL CAĞALOĞLÜ uııaıııııuı j ı ı aajl . u t t o Telgraf ve mektub adresi: Cumburly«t, Istanbıü Posta kutusu: tstanbuL No 248 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. tdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 umhuri LEON CAHEN RAYMİ DUNYA T I N H İ RONZE EMİj 1İ|§LINAIS Tercüme edj j • > GALIB KEMALÎ S Ö Y I BPİOĞLU j^kadar 1919 dan 1937 yllı Cuma 14 Temmuz I939 Eski MoskovaSi Cihan Harbinden sonraBj feynelmilel siyasî ve içtimaî hâdiseİAp ^yegüne tarihi Fiatı 150, cildlisi Q§1 kuruştur. KANAAT KITABEVI Bir yıldöniimü ostumuz Fransa bugün 14 temmuzun yüz ellincı yıldönümu'nü kutlulayor. Cihan mıkyasmda büyük bir ıhtılâle sembol olan bu gün, biz Türkler ıçm de hıç yabancı olmıyan çok popüler bir gündür. 1839 da Tanzimatla beraber yıizümüzü şarktan garba doğru çevınrken gözümüze çarpan ilk ışık 1 789 ihtilâlinın nimetleri olmuştu. O nımetîer, büyüklerımizin başlıca mancvî gıdalarını teşkil ediyordu. Türkün yaradıhşına tam manasıle uygun düşen hürriyet, adalet, müsavat mefhumları, münevver zümre tarafından aşkla benimsenmişti. Fransız Ihtilâiının umumî sirayet yılı dıye anabıleceğimız 1848 den sonra bizde de cemiyetin saadetini ferdın şuurunda ve iradesin14 temmuz bayramı münasebetile geçen sene Pariste de arayan hürriyet hareketleri gecikmedi. yapılan gecid resminden bir intıba 1856 Parıs muahedesile Avrupa devletleri ailesine faal bir uzuv olarak girerken memleketimizde din taassubu hemen kökiinden sılinmiş gıbi idi. Namık Kemalin ve arkadaşlannın kahramanca yaptıkları mücadele, meşrutiyet hareketi, îttihad ve Terakki inkılâbı, hep ayni noktaya dayanan muazzam bir kalkınmanm muhtclif ileri hamleleridir. Tamamen orıjinal ve bizim eserimiz olan îstiklâl Mücadelesile Roma 13 (a.a.) İtalyan hükume cağının Türkiyeye verilmesi husumnda millî varlığımıza kavuşmuş bulunmamız, ti, Fransız hükumetine 10 temmuz tari 23 haziran tarihinde Fransız ve Türk bu eseri hazırlıyan hareketlerin menşeini hinde bir nota vermiştir. Bugün neşredi hükumetleri arasında bir anlaşma vukua unutmamıza sebeb teşkil edemez. gelmış olduğunu matbuat vasıtasile öğFransız İhtilâlinin lehinde olduğu kadar len bu notanın metni şudur: [Arkası Sa. 7 sütun 1 de] «Kraliyet hükumeti, îskenderun san renmiştir. aleyhinde de çok yazıldı; hâlâ da yazıîıIngıliz donanmasından ve hava kuvvetlerinden mürekkeb filo manevra yaparken Fransada millı bayram Ingiltere millîmüdafaa için yeni tahsisat kabul ediyor Hava kuvvetlerine 260 milyon verilecek Ihtiyat filonun manevrası Büyük ihtilâlin 150 nci yıldöniimü coşkun tezahüratla kutlulanıyor yor. Bugünkü içtimaî kuruluşun esası sayılan bir hareketi kötülemek istiyen feryadîarın daha ziyade Fransadan duyuîmasma hayret etmemeliyiz: Fransız İhtilâli, cemiyet nizamını ferdin hürriyetinde arayordu. İnsan topluluğu bir uzviyett'r; ferdler onun zerrelerini teşkil ederler. Uzviyetin şuuru, ferdler arasındaki fikir mücadelesi neticesinde teşekkül eder. Deniyordu. Barikai hakikat musademei efkârdan doğar Başvekil şehrimizde ^B Harbden sonra ilk defa olarak 50 harb gemisinden mürekkeb ihtiyat filo büyük manevralar yapacaktır. Şimdiden 12 bin bahriyeli silâh altına çağırıldı Cumhurreisimizin telgraflari tsmet tnönii ile Ruzvelt ve Kral Boris arasında telgraflar teati edildi Ankara 13 (a.a.) Amerika Birleşik Devletleri istiklâl bayramı münasebetile Reisicumhur İsmet İnönü ve Reisicumhur Ruzvelt arasında aşağıdaki telgraflar teati edilmiştir: Ekselâns Franklin Roosevelt Amerika Birleşik Devletleri Reisi VAŞİNGTON Asil Amerikan milletmin millî bayramı gününde, ekselânsınıza, en hararetli tebriklerimle beraber, şahsî saadetleri ve Birleşik Devletlerin refahı hakkındaki samimî temennilerimi bildırmekle hassaten bahtiyanm. İsmet İnönü Ekselâns İsmet İnönü Türkiye Reisicumhuru ANKARA Memleketimde kutlanan istiklâl [Arkası Sa 7 sütun 3 te] Londra 13 (a.a.) Bu sabah iki Bu yeni tahsisatla bu sene hava kuv munzam bütçe tahmini neşredilmiştir. Bu vetleri için ayrılan paranın yekunu 260 tahminlere nazaran Mühimmat Ner.are milyon sterline baliğ olmaktadır. tine 144 milyon, hava kuvvetlerine 40 Tayyare inşaatmdaki sür'at milyon sterlin ayrılmaktadır. Londra 13 (a.a.) Yeni havacıiık Mühimmat Nezaretine ayrılan 144 munzam tahsisatı hakkında salâhiyettar milyondan 30 u bir istikraz akdi suretile makamlardan verilen tafsilâta göre, kırk elde edilecektir. milyon İngiliz liralık bu yeni kredinin isHava kuvvetlerine ayrılan 40 milyon tenmesine sebeb, bir taraftan bir harb dan 39 u gene bir istikrazla temin edile malzemesi nezareti kurulması, diğer ta cektir. [Arkası Sa. 8 sütun 5 te} ''''IIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIMIIIIinilllMIIIIIIIIIMIIinillllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIlllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIICI llllllllllllllllllllllll Hariciye Vekilile beraber gelen Refik Saydam, Yalovada bir ay kalacak Demekle Namık Kemal, kocaman bir nazariyeyi tek mısra halinde komprileşlırmeğe muvaffak olmuştur. Fıansada, demokrasinin esas fikir ve irade çarpışmasına dayandığına göre bu rejimin, herşeyden önce, kendi bünyesine yapılacak taarruzlara tahammül etmeyi göze ajması icab ederdi. Fransız demokrasisi bu imtihanı birçok defalar muvaffakiyetle vermıştır. Ve onun, göğüs gere gere iftihar duyabileceği en şanlı tarafını da bu imtihanlar teşkil eder. Asın sağ ve aşırı sol temayülleri olan bir takım zümrelerin zaman zaman rejime Baş.vekilimiz, dün Pendikte kendisine buket veren bir yavruya iltifat ediyor insafsızca saldırdıklarını, hatta ona gayriBaşvekil Refik Saydam, refakatinde vagonla, dün Ankaradan şehrimize gelmeşru suikasdler hazırladıklarını görüyc Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu olduğu miştir. Vali ve Belediye Reisi Lutfi Kır[Arkası Sa 8 sütun 3 fe] NADİR NAD1 halde, muhtelit katara bağlanan hususî [Arkası Sa. 8 sütıın 4 te] lllllll MIIIMIIIIIIIIII llll llll IIIIMM lllll 1111)1 1 1 1 11 HIIIIIIIMIIIIIIIIMMIMIIIIMIIM lllllllllllll IIIIIIMMI Köylerde tahsil ve terbiye Maarif Vekâleti yeni bir plân hazırladı Yaptırılacak bin dört yüz mektebde geçen senekinden 70 bin fazla köy çocuğu okutturulacak Bugün : (5) inci sahifede: Tiroldaki Almanlar Mussoliniye açık mektub Sinvor Mussolini, bana 38 frank, 50 santim borcunuz var ! Tehcire tâbi tutulan Alman köylüleri İtalyanlara mukavemet ediyorlarmış Mareşal Fevzi Çakmak Aydında Yazan: ABÎDIN DAVER (5) inci sahifede: [Fransız ihtilâlinin 150 nci yıldöniimü münasebetile ] Bastilin zaptı Aydın, 13 (a.a.) Genel Kurmay Başkanımız Mareşal Fevzi Çakmak, refakatlerinde Orgeneral îzzeddin Çalışlar, Korgeneral Mustafa Muğlalı, Tümgeneral Avni Uler ve Genel Kurmay hava rmişaviri albay Şefik Çakmak ve maiyetleri olduğu halde, bugün saat 12,30 da Aydına gelmiş veşehirmethalindebirkıt'a asker, polis .ve jandarma m>* ezesi, kaBir köy mektebinde, harita başında çocuklar labalık bir halk kütlesi tarafından selâmlanmıştır. Vali, Mevki kumandanı, Be Köylü çocukların okutulması ve köyden 70 bin fazla çocuk okutulabilecek, lediye ve Parti ile Halkevi reisleri tara de tahsilden azamî randıman alınması köyde tahsile tâbi tutulacak talebelerin fından vilâyet hududunda karşılanan sa için, Maarif Vekâleti İlk tedrisat umum yekunu 130 bini bulacaktır. Köy mekyın Mareşalimiz şehrin sokaklarını doldu müdürlüğü yeni bir plân hazırlarrnştır. teblerinden köylünün azamî şekilde fayran Aydınlıların içten tezahuratı arasın Bu plâna göre, yeniden 1400 köycV mek dalanması çareleri de aran^or. Gece da Orduevine inmişlerdir. Büyük misafi teb yaptırılacaktır. Binalardan mühim dersleri,ve akşam kurslarile 28,000 köylü Brennere gittiği söylenen Alman askerlerinden bir müfreze yürüyüş halinde rimiz şerefine Orduevinde bir öğle ziyafe bir kısmınm inşasına başlanmıştır. Alınavatandaşa okuma yazma öj~£etılecektir. (Yazısı 3 üncü sahifemizde} 'ii yerilmi§tir. cak bu tedbirler sayesinde geçen senekinİArkası Sa. 8 sütun 4 te]