30 Temmuz 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUyUk edlb HALİD ZİYA UŞAKLIGİLİN yeni eseri: ihtiyar Dost Kitabcılardan isteyiniz. yil umhuriyet '. 5 4 6 5 Telgraî ve mektub adresl: Cumhnrly«t, İstanbul Posta tartusu: tstanbuL No. 246 PflZ&r 3 0 TGmiTIUZ 1 9 3 9 Telefon: Basmuharrlr ve evl: 22366 Tahrlr heyeti: 24298. tdare ve matbaa fcısnu 24299 24290 t Kemal Atatürk Ruzvelt Mııs Birleşik Amerika hüku Ankara se Turkçeye çeviren: C Fiatı 100 UÇ A D A M Yazan: General S kerman Her kitabcHHnhulunur Moskovadaki müzakereler Fransız parlâmentosu yenilenmiyecek tam bir itilâfla neticelendi Teşriî devrenin iki sene daha Fransız Hariciye Nazırının verdiği izahat uzatılmasma karar verildi Bone, gelecek hafta askerî görüşmelerin de başlıyacağını kabine içtimamda söyledi Sadâbad Paktı devletleri ve barış Esasında barış amili olan Sadâbad Paktı devletlerinin kendi azasından biri sulh cephesini tutmak mecburiyetile harbe giriştiği zaman diğerlerinin ellerinde olacak bütün imkânlarla ona mazaheret etmeleri gayet tabiî görünür. irkaç gündenberi Sadâbad Paktı devletlerinin barış cephesinde mevki alacaklarına dair haberler neşrolunmuştur. Bunlardan bilhassa komşu ve kardeş Iranın eğer Türkıye Akdeniz emniyetinden dolayı herhangi bir taarruza mukabele mecburiyetile harbe girmeğe mecbur olursa onun yanında mevki almağa müsaraat edeceği kuvvetle teyid ve tekMoskoyaya gidecek İngiliz askerî heyetine riyaset edecek olan General rar olunmuştur. Fılhakika böyle bir harbin İronside «sağda» Varşovada Mareşal Smigly ile görüşürken.,. Akdeniz emniyetini ihlâl edecek taarruzParis 29 (a.a.) Havas ajansının may görüşmelerinin açılmasına karar lardan doğabileceği ve bu takdirde yalnız çok iyi bir membadan öğrendiğine göre, vermiş bulunmaktadır. Görüşmelerin başIranm değil, diğer iki Sadâbad devleti Fransız ve ingiliz hükumetleri, Paris, laması tarihi hakkında sarih malumat veolan İran ve Efganistanın da bütün kalb Londra ile Moskova arasında GenelkurlArkast Sa. 3 sütun 3 de] leri ve bütün kuvvetlerile Türkiyeye ve Mısıra muzaheret edecekleri ilâve olunmaktadır. Mısır, henüz Sadâbad Paktına dahıl olmamakla beraber Akdenizde zuhuru muhtemel hâdiselerde Sadâbad devletlerinin bu kardeş memleketi dahi kendi gruplarından bir parça saydıkları meydandadır, ve bu telâkki, herhangi az bir derecede bile aksi düşünülemiyecek kadar doğrudur. Sadâbad Paktı devletlerinin usulü dahilinde yapılmış müzakerelerle sulh cepAnkara> 29 (a.a.) Maarif Şurası hesine iltihak etmiş olduklarına dair şimdiumumî heyeti 29/7/939 cumartesi günü ye kadar esash bir ittifak kararından haberdar değiliz. Bununla beraber son gün saat 9,30 da Maarif Vekilliği müsteşarı lerde bu devletlere müteallik olarak çıkan İhsan Sungunun reisliğinde toplandı. 1 Ortaokul açılmıyan yerlerde kifahaberleri tekzib etmeğe de mahal yoktur. yetli görülen ilkokullara orta öğretime haBiz zaten bu kardeş memleketlerın sulhta ve harbde bütün kalblerile bizim tarafta zırlayıcı akşam sınıfîan açmak salâhiyeti olduklarını ve olacaklarım yakinen biliriz. verilmesinin orta öğretim komisyonunca Medenî âlemin en ciddî cemiyet ve mah tetkikine dair yayın direktörü Faik Refillerinde takdirlerle karşılanmış olan şid Unat tarafından verilen takrir okunSadâbad Paktınm esasen en ileri ciddiyet muş ve Vekâletçe tetkiki kararlaştırılmışlerle barış amili olmak gayesini istihdaf tır. 2 Plân komisyonu raporunun geçen etmiş olduğu malumdur. Amerikan Hariciye Nazırı sayın Kordel Hull vaktinde roplan<tıdan kalma yüksek öğretime aid Sadâbad Paktını milletler arasında insan kısmı hakkında komisyon reisi Siyasal Bilca münasebetlerin en yüksek timsali ola giler Okulu Direktörü Emin Erişirgilin irak alkışlamış olduğu hatırlardadır. zahatı dinlendi. Söz alan profesör Saim Ali Dilemer, Esasında barış amili olan Sadâbad Tıb Fakültesinde çocuk operatörlüğü ile Paktı devletlerinin kendi azasından biri lArkast Sa. 1 sütun 1 de] Maarif Vekilimiz Hasan Ali Yücel sulh cephesini tutmak mecburiyetile harbe ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuıiıııııııııııiHiııııııııııııııııınıııııınmııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııı giriştiği zaman diğerlerinin, ellerinde olacak bütün imkânlarla ona muzaharet etmeleri gayet tabiî görünür. Ortada müzakerelerle kararlaştırılmış şekiller olmasa bile bunun en basit bir zaruret ve en zarurî bir hareket olarak böyle tecelli edeceğine şimdiden tereddüdsüz hükmedebiliriz. Zâhirde bu devletler muhtemel mücadelelere sahne olacak sahalardan uzak gibi görünseler bile hakikatte gerek bu mücadelelerin, gerek bu sahaların bütün Sadâbad devletlerince hayatî bir mahiyet ve ehemmiyeti haiz olduğunu açık görmek için uzun uzun kafa yormağa bile hacet yoktur. Muhtemel mücadele sahaları Balkanlar, Boğazlar, Ak ve Karadenizlerdir. Komşu ve kardeş İran kara hududlarıle Türkiyeye muttasıl olmakla beraber Kara ve Akdenizlerle çok sıkı alâkalı bir devlettir. Irak da öyledir. Efganistan da pek az farkla ayni haldedir. Türkiyenin şarka doğru tamamlanmakta olan şimendiferleri komşu ve kardeş îranın bize doğru hatlarile birleşerek bu devleti pek yakında Fransız Parlâmentosu içtima halinde Paris 29 (a.a.) Dün akşam Baş ğı bir beyanatı müteakıb nazırlar, seçim lerdir. Bu suretle meb'uslar, altı sene teşvekilin riyasetinde toplanan nazırlar heye lerin tehir edilmesine ve bugünkü parlariî hizmetlerini ifa edeceklerdir. Bu ted ti görüşmeleri hakkında Havas Ajansının mentonun teşriî devresinin 31 mayıs 1942 birin şimdiki parlamentoya da teşmil edialdığı malumata göre, Daladye'nin yaptı senesine kadar uzatılmasma karar vermiş[Arkası Sa. 7 sütun 3 te\ Rumen Kralı Majeste Karol dün Efez gejdi Izmir 29 (Hususî) Rumajıya Krah Majeste Karol ve Veliahd P^cns Mişel maiyetlerile beraber Efes hajabelerini gezmeye gittiler. Geçrikleri istasyonlarda alkışlandılar. Kral, Efes harabelerinde alâka ile tetkikat yaptı. Oğle yemegini Selçukta yedi. Bilâhare Izmire döndü. Majeste Karol, Efes seyahatinden memnun, neş'eli ve umumî intıbaJarı iyi olarak dönmüştür. Geçen sene Bergama harabelerini gezdiğini, Efesi de zengin bulduğunu söyledi. Geceyi yatta geçireceklerdir. Kralın, lzmirde birkaç gün kalacağı söyleniyordu. Fakat yann limanımızdan ayrılması beklenmektedir. Majeste Karol buradan Yunan sularma açılacaktır. Korfu'ya gitmesi ve Yunan Kralile mülâkatta bulunması muhtemeldir. {lumen torpitosu da yata refakat edecektir. Maarif Şurası dün mesaisini tamamladı Hasan Âli Yiicel, meslek arkadaşlarının gösterdiği yüksek vazife severliği hararetle tebarüz ettirdi Başvekil dün akşam Ankaraya hareket etti Yerli Mallar sergisini tetkik eden Dr. Refik Saydam, tertib heyetine gördüklerinden memnun olduğunu söyledi İngiltereden tayyare mi alıyoruz Bir İngiliz gazetesine göre bu hususta müzakereler cereyan ediyormuş Amerika, Çîne geniş mikyasta yardım edecek Japonya ile ticaret muahedesi.nin feshi Ingilterede memnuniyet, Almanyada asabiyet uyandırdı Şehrimizde bulunan Başvekil Doktor Refik Saydam, dün de tetkik ve ziyaretlerine devam etmiştir. Başvekilimîz, sabah saat 10,30 da, beraberinde Vali ve Belediye Reisi Doktor Lutfi Kardar ve kalemi mahsus müdiirü Hasan Şükrü olduğu halde 11 inci yerli mallar sergisini ziyaret etmiştir. Evvelâ bahçedeki pavij'onlann bir kısmını gören Başvekil, burada paviyon sahiblerine bazı sualler sorarak cevab[Arkası Sa. 5 sütun 6 da] 1111 Başvekil Doktor Refik Saydam sergide Neşriyat ve «Cumhuriyet» paviyonlannı geziyor t ıııııııınm,,,, MIIIIMIIIII ııiııııııııııı ı mııııııııııııımııııııı ııııııııııııııııııııııııııııı ııııı ıııırıııı YUNUS NADl lArkası Sa. 3 sütun 4 te~\ B UG Ü N : 9 uncu sahifede: Londra 29 (Hususî) Deyli Herald gazetesi, bugün çıkan nüshasmda Tür kiye ile Mısın alâkadar eden bir yazı neşretmektedir. Deyli Herald gazetesi, «sulh cephesinin yakınşarktaki memleketleri» dıye tavsif ettiği Türkiye ile Mısırdan alın mış bir haber olarak şunlan yazıyor: «Türkiye, İngiltereden fazla miktarda harb tayyaresi beklemektedir. Türklorin ne cins tayyare istedıkleri kendilennden İki gündenberi şehrimizde bulunan sorulmuştur. Gümrük ve Inhisarlar Vekili Raif KaraTürkiyeye diğer askerî malzeme temi deniz, İzmir ve îstanbuldaki tetkikleri ni için verılecek kredi hususunda gö münasebetile sorduğumuz suallere cevarüşmek üzere, bir İngiliz heyeti de ya ben, dün bir muharrimize şu beyanatta kında Ankaraya gidecektir. İngıltere, bulunmuştur: pek yakında ilk parti olmak üzeı s Tür« Vekâletimize bağlı bütün teşekkiyeye yüzden fazla tayyare verecektir. külleri îstanbulda ve îzmirde görmüş buBunlar son sistem bambardıman ve avcı lunuyorum. Müşahedelerimin neticesini tayyareleri olacaktır.» soruyorsunuz; evvelâ büyük bir vatandaş eden Hatay Valisinin teftişleri kütlesini alâkadan vereyim:tütün vaziyeti hakkında malumat Gerek İstanAntakya 29 (a.a.) Vali Şükrü Sökbulda, gerekse îzmirde satılmamış tütünmensüer vılâyet içinde tetkiklerıne başlerimizin çok olduğu şayiasını duydum. lamış ve dün Arsuz ve Süveydiye nahı yelerine gıderek halkla görüşmüş, bu Bu, ya hakikati bilmiyenler tarafından iGümrük ve Inhisarlar Vekili nahiyelerin ihtiyaclannı, halkın dılek fade edilıru'ş, yahud da bir maksadı mahsus takib edenlerin uydurdukları hiberRaif Karadeniz lerini tespit eylemiştir. Valimiz bugün de Köseyir köylerinde dir. Bilirsiniz ki, her senenin tütün mahJaponların Çinde ınaruz kaldığı müşkülât: Bir topçu kıt'ası bir ırmaktan geçiyor bir tetkik gezisi yapmış, bundan başka sulii, memleketten bir yıl sonra ihrac edil ve bu mahsule aid hususiyetin icabıdır. Bu sebebledir ki her yılın gelecek seneye (Yazısı 7 nçi sahifemizde) ilk okullan ve liseyi ziyaret etmiştir. mektedir. Bu vaziyet, tütün istihsalâtının fArkası Sa. 9 sütun 5 tel Inhisarlar Vekilinin gazetemize beyanatı Raif Karadeniz, tütünlerimizin satılmadığı hakkmdaki şayiaları red ve tekzib ediyor