21 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

21 Bîrinciteşrm 1939 CUMHURİYET '=^^^=T^ Ankara paktının akisleri {Baştarafı l inci sahifede) parlak bir delilini daha göstermiştir. Müttefiklerin davasile hakkm ve adaletin davası,'ayni zamanda zafer kazanmış bulunuyor. Bu zaf::rin neticeleri, daha şimdiden görülebilir ve büyüktür. Moskova müzakerelerinin inkıtaı Alman diplomasisi için ağır bir mağlubiyettir. Alman ricali bunu iyice anlamışlar ve gizlemeğe bil< teşebbüs etmemişlerdir. Almanyanın orta ve şarkî Avrupadaki plânı, yani harb plânının en mühim kısmı mühvolmuştur.» Exelsior gazetesinde, Marcel Pays, anlaşmanın, bu şeklile, Avrupadaki Alnan hegemonyasma karşı yapılan mücadelede, müttefikler için, maddî ve manevî bir kıymetli yardım teşkil ettiğini yazmaktadır. Epoque gazetesi, bu anlaşmadan yeni bir ümid doğduğunu söylemekte ve şöyle devam etmektedir: «Tam bir uyanış ve tam bir hamle devresinde bulunan Türkler, iki büyük garb devletinin davası, girişilen harbde kay bedilmiş olduğuna kanaat getirselerdi, âcil bazı menfaatler kendilerini sevketse dahi Fransa ile İngilterenin mukadderatına sıkı sıkıya baslanmazlardı.» Paris 20 (a.a.) Bitaraf memleketler gazeteleri neşrettikleri uzun makalelerde Türkiyenin politikasındaki dürüstlüğü kayıdsız ve şartsız tasvib etmektedirler. İtalyan matbuatı, Rumanya ve Yunanistana tecavüz halinde Türkiyenin yardım ve muzaheret taahhüdünü ve ihtilâfın genişlemesi halinde âkidler arasında yapılacak olan istişarenin otomatik mahiyetini tebarüz ettiriyorlar. İtalyan gazeteleri, Fransız . İngiliz siyasî mahfillerindeki memnuniyete bilhassa işaret ediyorlar. İspanyada intıba çok derin ve gazeteler paktın imzasını büyük harflerle bildiriyorlar. Slokholm Tidningen admdaki Isveç gazetesinin bildirdiğine göre, Sovyetler Birliği bilhassa Almanyanın ricası üzerine Türkiyeye bazı şartlar teklif etmişse de bu teklifleri yaparken kendisine ric'at yolunu açık bırakacak veçhile hareket etmiş, ileri gitmemiştir. Alman matbuatına gelince, bu matbuat imzasından bile henüz bahsetmediği muahede hakkmda kat'î bir ketumiyet göstermektedir. ' **' ^ Sıvas Erzurum demiryolu dün işletmeye açıldı (Baştarafi l inci sahifedeü kı adma söylediği nutukta, bu mes'ud güne kavuşmak için Erzurumluların çektikleri hasret yıllarının anlarına tercü man olmuştur. Belediye reisini, kürsüde Nafıa Ve kâleti belediye inşaat dairesi reisi Razi ve Vali takib eylemiştir. İstasyon dışındaki bu merasimden sonra tekrar istasyona gidilerek burada kurulan takın kurdelâlarını hayırlı temen nilerle kesilmek suretile Sıvas Erzurum hattı Nafıa Vekili Ali Fuad Cebesoy tarafından saat 11 de resmen işletmeye açılmıştır. Merasimden sonra istasyon binası içinde hazırlanmış olan büfede davetliler izaz edilmişlerdir. Hattın küşad resmini müteakib şehre giden Vekillerimizin huzurile müfettiş lik binasile Vali konağmın ve Halkevi binasının küşad merasimleri de yapıl mıştır. Muharebe vaziyeti (Ba§ tarafı 1 tnci sahifede) jt tarafî inci sahifede) **== Müttefik devletler rical arasında teati olunan mesajlaı Londra, 20 (Hususî) Evvelki gün Ankarada imzalanan karşılıkh pakt münasebetile Türkiye Cumhur Reisi înönü ile Kral Corc ve Fransız Cumhur Reisi Löbrön arasında tebrik telgrafları teati olunmuştur. dindeki sür'atin tevlid ettiği sürprizdir. Bu gün bütün mahfiller bu hâdisenin Fransa ve İngiltere için diplomatik bir muvaffakiyet teşkil ettiğinde müttefiktirler. Gazeteler henüz tefsirat neşretmemekte ve fakat yabancı muhabiılerin haberlerini ve bilhassa Alman hoşnudsuzluğunu gösteren Berlin haberlerini geniş mikyasta dercetmektedirler. Bulgar halkı, Rus aksülâmelinin henüz malum olmaması sebebile, bütün ihtilâtlann bertaraf edilmiş olup olmadığını henüz bilmediği için, vaziyet almakta mütereddid bulunuyor. Eylul içinde düşürülen Alman tayyareleri Paris 20 (a.a.) Askerî vaziyet hakkmda Havas ajansı şu malumatı vermektedir: 50 Fransız askerinden mürekkeb bir grupun Almanlar tarafından esir edilmesi hakkmda gelen son malumat Almanlann dün sabah yaptığı bir baskın hareketi esnasmda bu grupun ihata edilmiş olduğunu göstermektedir. Yoksa, kıtaatımızjn geri çekilmesi hareketi esnasında vuku bulmuş değildir. Dünkü gün cephenin heyeti umumiyesinde sükunet hüküm sürmüştür. Almanlar yeni mevzilerini sür'atle tahkim ediyorlar. Fransızlar da öyle yapıyorlar. Dünkü Alman tebliğinde Fransız esirlerinin adedi hakkmda verilen rakamlar Fransız erkânıharbiyesinin kayıb olarak tescil ettiği rakamlardan çok yüksektir. Diğer taraftan Alman erkânıharbiyesine göre yalnız 7 Alman tayyaresi düşürülmüştür. Halbuki sade Fransız hatlannda düşen Alman tayyarelerinin sayısı bu kadardır ve yalnız eylul ayı içinde 24 Alman tayyaresinin düşürüldüğü kaydedilmiştir. Harb raporları Fransız tebliği Paris 20 (a.a.) Umumi karargâhın tebliği: Gece, sakin geçmiştir. Hava yağmurludur. Her iki tarafta keşif kolları faaliyette bulunmuştur. *** Paris 20 (a.a.) 20/10/939 akşam tebliği: Moselle ile Sar arasında devriye ve istikşaf faaliyeti olmuştur. Bir kaç esir aldık. Ayni bölgede mevziî topçu faaliyeti kaydedilmiştir. Cephede heyeti umumiyesi itibarile sükunet vardır. Başvekiller arasında Ankara 20 (a.a.) Türk Fransız İngiliz karşılıkh yardım muahedesinin Ankarada imzası münasebetile, Fransız Başvekili Edvard Daladye, Başvekil Doktor Refik Saydama telgrafla bir mesaj göndermiş ve Doktor Refik Saydam bu mesaja telgrafla cevab vermiştir. Teati edilen mesajların metni aşağıdadır: Fransa ile Türkiye tarafından geçen 23 haziranda alınan taahhüdlerin neticesi olup iki memleketin tesanüdünü teyid eden anlaşmalann imzalandığmı şu saatte, Fransayı Türkiyeye bağhyan dostluk bağlarının daha ziyade kuvvetlendiğini ve iki memleketin menfaat ve ideal müşareketinin resmen ifade edildiğini görmekten mütevellid derin memnuniyetimi ekselânslarma beyan etmekle bahtiyarım. Bugün, bütün hür milletlerin hukukunu sıyanet için çarpışan bütün Fransızlara tercüman olarak, Fransanm kardeşçe selâmmı, dürüst ve kahraman Türk milletine iblâğ ediyorum. / Yakınşarkta Şam 20 (a.a.) Arab efkârıumu miyesi Türkiye ile müttefik devletler a rasmda dün imazalanan muahedeyi derin bir sevincle karşılamakta ve bu suretle emniyetin Yakınşarkta artık kat'î olarak teessüs ettiği mütaleasında bulunmakta dır. Gazeteler, bu muahedenin imzasını «harbdenberi en mühim hâdise» ve müttefikleri nihaî zafere götürecek esaslı bir amil olarak telâkki eylemektedir. Alman tebliği Berlin 20 (a.a.) Alman umumî karargâhı, Saarbrüken'in cenubu şarkisindeki hudud arazisinde vukua gelen mücadelelerin nihayetinde garb cephesinde sükunetin teessüs etmiş olduğunu bildirmektedir. Bataryalann ve keşif kollarmın mevziî faaliyetleri müstesna olmak üzere cephenin hiçbir tarafında dikkate şayan her hangi bir hâdise olmamıştır. Daladier Ankara, 20 (a.a.) Çemberlayn tarafından dün akşam Dr. Refik Saydama çekilen telgrafın metni aşağıdadır: Ekselâns Dr. Refik Saydam Başvekil ANKARA halyada ' Roma 20 (a.a.) Gazeteler, îfk sahifelerinde İngiliz Fransız Türk misakını ve bu hâdiseye müteallik haberleri bilhassa Türk hükumetinin tesanüdünü tebarüz ettirmekte, fakat hiçbir mütalea serdetmemektedirler. Türklerle Sovyetler arasında yapılmış olan müzakerelerin akamete uğraması da bu ane kadar İtalyan gazeteleri tarafından tefsir edilmiş değildir. ' Gazeteler, ilk sahifelerinde Stokholm konferansı mukarreratmdan bahsetmek tedirler. Bu mukarrerat şimal devletlerinin tam bitarafhklarını ve istiklâllerini ve muharibler arasında anlaşma vücude gelmesi hakkındaki temennilerini tebarüz ettirmektedirler. n ^ ^~ Bugün memleketlerimiz ve Fransa arasında imzalanan karşılıkh yardım muahedesinin akdi münasebetile, Ekselânsınıza samimî temennilerimi ve tebriklerimi şahsen bildirrrekle büyük bir memnuniyet hissetmekteyim. ç memleketia mij|ter/elt, menfaatlenmîze hiz.net ıçîn teşrikî mesai hususundaki kat'î karar ve azimlerinin bu yeni delilini memnuniyetle karşılıyor ve bu teşriki mesainin imza ettiğimiz muahede ile tesis edilen politikanın inkişafı dairesinde devamını itimadla derpiş ediyorum. N. Çemberlayn Dr. Refik Saydam aşağıdaki telgrafla mukabele etmiştir: Ekselâns Nevil Çemberlayn Başvekil LONDRA Türkiye tngiltere ve Fransa arasında karşılıkh yardım muahedesinin imzaa münasebetile Ekselânsları tarafından gönderilen mesajı en büyük memnuniyetle aldım. Münasebetlerimizde bu suretle açılan yeni devre içinde, itimadâver ve dostane teşriki mesaimizin memleketlerimiz ve etrafında birleştiğimiz ülkü için mes'ud neticeleri itibarile velud olacağına kani bulunuyorum. Roma mahfellerine göre... Roma 20 (a.a.) Siyasî mehafil, Türk İngiliz Fransız muahedesi hakkında şu ciheti kaydediyor ki, bu muahede, Balkanlar ve Akdeniz yani İtalyanın kayıdsız kalamıyacağı iki mıntaka hususunda yeni amil ve unsurlar ortaya çıkarabilecek mahiyettedir. Amerikada Nevyork 20 (a.a.) NevvYork Times gazetesi, garb devletlerinin İngi liz Fransız Türk misakile esaslı bir kazanc temin etmiş olduklarını yazmaktadır. Bu misak, onların harbin başlangı cındanberi elde etmiş oldukları ilk mu vaffakiyettir. Birçok hayal inkisarlann dan ve muvaffakiyetsizliklerden sonra bu pakt, çok iyi olarak karşılanacaktır. Saydam Ekselâns M. Daladye Başvekil PARİS Türkiye ile Fransa arasmdaki karşılıkh yardım muahedesinin imzası münasebetile, ekselânsınızın bana göndermek lutfunda bulunduğu dostane mesajdan derin surette mütehassis oldum. Dün altına imzalarımızı koyduğumuz mühim muahedenin, memleketlerimizi birbırine bağhyan dostluk bağlannı etrafında tarsin ettiğimiz yüksek ideale, halisane bir hizmette bulunacağına kanaatim vardır. Türk milletinin ve Cumhuriyet hükumetinin kardeşçe selâmmı asil ve kahraman Fransız milletine iblâğ etmekle bahtiyarım, Bay Başvekil. Şimal memleketlerinde Amsterdam 20 (a.a.) Şkandinavya mehafili, Türk Fransız İngiliz muahedesinin imzasından dolayı büyük bir memnuniyet izhar etmfkte ve bu muahedenin Finlandiyanm Sovyetlere karşı olan vaziyeti üzerinde iyi bir tesir yapa cağı mütaleasında bulunmaktadır. Holanda gazeteleri de bu muahedenin imzasma fevkalâde ehemmiyet vermekte, Saydam garb devletlerinin büyük bir muvaffakiJ yeti ve Akdenizde en mühim istikrar ada sempati ile de karşılamışlardır. Bu mili olarak karsılamaktadır. mahfiller, bugünkü vaziyette mezkur anBalkanlarda Atina 20 (a.a.) Türk Fransız laşmanın Balkan ve Akdeniz barışının iîngiliz muahedesinin imzası Yunan ef damesini ancak kolaylaştıracağına kaniBulgaristandaki kârıumumiyesince fevkalâde iyi karşılan dirler. Bundan başka, kabine buhranının inkişafı istikametini mıstır. Bu sabahki gazeteîer müttefikan mem gösteren malumat bu nikbinliği teyid etnuniyetlerini izhar etmekte ve mezkur mektedir. Zira, bu malumat Bulgarismuahedenin metnine ve imzasma aid taf tanın bütün komşularile olan iyi münabetlerinde hiçbir şeyin değişmiyeceği silât vermektedir. kanaatini vermektedir. Belgrad, 20 (a.a.) (Havas) SaSofya, 20 (a.a.) (Havas) Ankara lâhiyettar Yugoslav mahfilleri Türk Fransız İngiliz anlaşmasını yalnız endi muahedesinin imzası iizerine Bulgar efşesiz karşılamakla kalmamış, ayni zaman kârı umumiyesindeki ilk intıba, paktın ak Erzurum 20 (a.a.) Nafıa Vekili General Ali Fuad Cebesoy bugün (dün) ölen Alman tayyarecileri saat 1 1 de bir nutukla Sıvas Erzurum yaptığı ve bunlann muvasalatlarında hiLondra, 20 (a.a.) Geçen gün hattını işletmeye açmıştır. maye işinin Fransız donanması tarafın Vekil, Ebedî Şefimizin hatırasını ta Firth of Forth'a yaptıklan taarruz es dan temin edildiği, gece gelen gemilerin ziz ettikten sonra Millî Şef înönünün nasında ölen iki Alman tayyarecisi bu ışıklan söndürülmüş olarak limanlara giryüksek gayelerinden birinin daha tahak gün Edinbourg'da büyük merasimle gö diği bildirilmektedir. kuk ettiğini söylemiş, sözlerine Erzurum mülmüşlerdir. Almanyanın ihtarı lulara kendisinin selâm ve muhabbetlerini Kralın kardeşleri cephede Berlin 20 (a.a.) Geçen Umumî Londra, 20 (a.a.) Röyter ajansıBerlin, 20 (a.a.) D. N. B. bildiri getirdiğini ilâve ederek demiştir ki: Harbde olduğu gibi bitaraf memleket « Sevgili vatandaşlarım, nm Fransadaki hususî muhabiri, Dük de yor: Correspondance Diplomatique, Bundan 16 yıl önce Cumhuriyetimizin Windsor'un beraberinde Lord Gort ve ticaret vapurlarının İngiliz harb gemileri Türk İngiliz Fransız karşılıkh yardım refakatinde sevk edilmesi için İngiltere paktı hakkında tefsiratta bulunarak diyor ilk kuruluş günlerinde vatan hududlan i Dük de Gloucester olduğu halde cephe tarafından bitaraf memleketlere yapılan çinde işliyen demiryollan 4176 kilomet deki muhafız kıtaatını teftiş etmiştir. Dük ki: reden ibaret bulunuyordu. Eski devirler de Windsor, bu asker'erin Sedler ve ye teklif Almanyayı bitaraf memleketlere a , 1 «Esaslan aylarca evvel tespit edilmiş ode yabancı eller ve emellerle kurulan ve raltı sığınaklan inşa etmekte olduklannı ğşaıdaki ihtarda bulunmağa mecbur etan paktın imzası, Moskovanın telâkkisile işletilen ve yurdumuzun münakale ve mumiştir: görmüştür. Dük, meskenleri de teftiş ettelif imkânı bulunabilmek için tehir edil vasala ihtiyaclannı muhtelif bakımlarla «Hukuku düvel kaidesi mucibince, düşmiştir. Röyter muhabiri, muhafız kıtaatı mişti. Bu telife muvaffak olunamadı. tatminden çok uzak olan yabancı demirman kafilesi içinde seyrüsefer eden bitatarafından işgal edilmiş olan hattın çok raf gemilere düşman gemileri nazarile Türkiye ve İngiltere Başvekilleri, Sovyet yollan Cumhuriyet hükumetlerince satın mükemmel surette maskelenmiş olduğunu, bakılacaktır.» erin Türkiyeye yaptıklan tekliflerin da alınarak güzergâhları ıslah ve vasıtaları otomobil ile hat boyunca gidıldıği zaman ha evvel üç memleket arasında yapılan takviye edilmiş bir halde millete mal edibu hv^tın gerisinde çok mühim kuvvetler, Yahudi devleti de kurulaçakmış! uılaşma hükümlerile telif edilemiyecek lirken Büyük îsmet înönünün ihyakâr ve binlerce otomobil, kamyon ve tayyare buKopenhag 20 (a.a.) Politiken gaşeküde olduğunu bildirmişlerdir. İngiltere azimkâr elile başlıyan millî demiryolu si lunduğunu tahayyül elmeğe bile imkân zetesinin Berlin muhabiri şu haberi verve Fransada, bu memleketlerin harb ge yaseti de kısa bir zamanda büyük bir in mutasavver olmadığını ilâve etmektedir. mektedir : milerine Karadeniz medhalinin kapanması kişafa mazhar olmuş ve bugüne kadar Yeni İngiliz üniforması, modern şekilde 1 teşrinisanide yeni bir müstakil Pohakkındaki istekler önünde boyun eğme yeniden üç bin yüz doksan bir kilometre sade ve pratiktir. Eskiden düsmelerin parlonya devleti kurulacakbr. Yeni devletin diği için Türkiye medhüsena ediliyor. lik demiryolu inşa edilmiş bulunuyor. Şu lamasına mâni olmak mümkün değildi. mesahai sathiyesi hemen hemen BulgaEski bir İngiliz hülyasınm tahakkuk et halde memleketimizde mevcud demiryol Şimdi bu iş de başarılmıstır. ristana muadil olacak ve merkezi Varşoiğî görülüyor. Bu hüiya yalnız Cebelüt larının tulü 7367 kilometreye baliğ olva'da bulunacaktır. ~" ı Almanlar nereden taarruz ank Boğazile Süveyş kanahna hâkim ol muş ve bunlardan 6930 kilometresi devDiğer taraftan Polonyada mevcud takedecekler? makla iktifa etmiyerek ayni zamanda Ka let tarafından işletilmekte bulunmuş oluLondra 20 (a.a.) Harb cephesin riben üç milyon Yahudi için de merkezi radeniz üssü olmak itibarile Türk boğaz yor.» Lublin olmak üzere Polonyanın şarkında Ali Fuad Cebesoy, bundan sonra şun deki vaziyetten bahseden Times gazetesi ayrı bir Yahudi devleti teşkil edilecektir. larına da hâkim olmaktn. Bundan başka, nin askerî muharriri diyor ki: garb devletleri kendi miUetlerine yeniden ları söylemiştir: «Düşman başlıca taarruzunu yapmak Almanlann Polonyadaki zayiatı şu intibaı verebileceklerdir: Polonya kay Adapazarından başlıyarak Boluiçin Sarre vadisini seçmiştir. Bunun sebeLondra 20 (a.a.) Hariciye Nezabedildikten sonra diğer bir Avrupa mille dan geçmek ve İrmak . Filyos hattının îsbi ise cephe üzerinde, Rhin ile Moselle a reti, Almanlann Polonyadaki zayian vakti gelince emre müheyya bulunabi metpaşa istasyonuna müntehi olmak üze rasmda en az anzalı mıntaka olmasıdır. nın Alman resmî beyanatında bildirilen ecektir. Garanti edilen Balkan devletleri re ayrca bir hattın yapılması da derpiş Lüksemburg hududu civanndaki hareket miktardan pek çok fazla olduğunu, moedilmektedir. Bu arada şark ve cenub tekrar ortayd konmak suretile harb sahise Sarre'daki Alman ileri yürüyüşünü hi törlü kıt'aların bilhassa zayiat verdikle demiryollarımızın son inşa safhalanna da nesinin genişletilmesi imkânları gizlenmemaye içindi. rîni, birçok ta^ık ve otomobillerin tahrib temas etmek çok faydalı olacaktır. Diyarmiştir. Her halde bu Balkan memleketEğer Almanlar ciddî bir taarruza te edildiğini, kurtulanlann da birkaç aydan bakırdan itibaren 173 üncü kilometrede şebbüs etmek isterlerse hatlannı daha ile evvel tamir edilemiyecek halde olduğunu lerinde yeni yardım paktının kendi emni kâin Reşan mevkiine kadar müşterek bir ri sürmeğe mecburdurlar. Bunun için de aldığı mütemmim malumata dayanarak yetlerini arttıracağı hakkmda büyük şevk hat halinde giden demiryolumuz oradan mühimmat depolannı daha ilerilere gö Dİldirmektedir. e heyecan kaydedilmemiş olmasına muiki istikamet takib edecektir. türmek mecburiyetindedirler.» abil, i1 ' garb devletinde bu memleketLeh tayyarecileri kayda değer bir ceEşsiz zenginlikler dolu olan güzel valeri şimdid ı harb sahnesi olarak görtngiliz kuvvetlerinin nakli işi saret göstermişlerdir. Makineleri bozu tanımızm çok eski yıllardanberi umran mekten mütevellid sevinc kaydedilmiştir. Londra 20 (a.a.) îngiliz kuvvet lan tayyareciler paraşütle kurtulmaya dan geri kalmış bölgelerinde Cumhuriyet *olonya için verilen İngiliz garantisinin hükumetlerinin plânlı çalışmalarile muh lerinin nakli hakkında bu akşam neşre çalışmamış, tayyarelerile Alman tayya • efsirinde, dün Avam Kamarasında müstelif sahalarda yükselen büyük eserleri dilen bir tebliğde bir ay zarfında yüzler releri üzerine yüklenerek birlikte mah • eşar Butler tarafından bildirildiği gibi Cumhuriyet devrinin 16 yıl gibi kısa bir ce vapurun Fransız limanlarına ihracat volmuşlardır. sonradan vuku bulan tahdid bu memledevresinde başanlmış bulunmaktadır. Anketler için verilen garantinin kıymetini cak mahiyet ve hususiyetlere nazaran tecrübeye müstenid olarak açık surettf herbiri büyük Türk ulusu için başlı bagöstermektedir. Buna binaen, muahede şma umran, refah ve saadet vasıtası olan \Ba$makaıeden devam\ da tasrih edelim. Balkanlar bölgesile nin batı devletleri için kıymeti, bu hava bu güzel eserlerle tesislerin kuruluşunda luğunu sadece teyid ve takviye neticesin Boğazların emniyeti, ayni zamanda Kaüde ne himayenin, ne dc garantinin ken demiryollarımızın aldığı önemli vazife de karar kılmıştır. Filhakika iki komşu radenizin de emniyeti demektir. Bu emdilerini alâkadar etmesinde değil, ihtilâf büyük demiryol siyasetinin ısrarla tatbi memleketin inkılâb hareketleri içinde niyetin bozulmamasmda Rusya ile müşo mmtakaya genişletilmek imkânlarında kında gösterilen hassasiyetin nekadar ye kendiliğinden doğmuş olan dostluklan tereken menfaatliyiz. Bir vesikaya bağdıı. Buna mukabil, muahedenin Türkiye rinde olduğunu tebarüz ettirmekte ve şu esasen herhangi bir vesikaya bağlanmağa lanmış olsun veya olmasın, coğrafyanm çin kıymeti meşkuktür. Muahedenin hiç güneşli şahikalar altında doğan yeni Er ihtiyac göstermiyecek kadar kuvvetlidir, emrettiği hakikat budur. Doğru siyaset bir kimsenin aleyhine müteveccih olma zurum bile bu feyizli hareketin yeni bir ve bu dostluk Yakınşarkta sulhun karşı olarak bu havaliye aid statükonun bodığı bildirilmektedir. Fakat evvelki dek timsali olarak gözlerimizin önünde yük lıkh kat'î emniyete müstenid en kuvvetli zulmamasında birinci ehemmiyet derecesile Türkiyenin ve Rusyanın alâkah olteminatmı teşkil eder. larasyonlar muahedenin Akdenizde bir selmekledir.» Memleketlerimiz geçen Umumî Harb duklarını kim inkâr edebilir? eşriki mesai ile istihdaf ettiği istikameti i Vekil, sözlerini Mülî Şefin adını minAvrupa ahvalinin karışıklığı nekadar ildirmiştir. Londraya nazaran, muahede net ve şükran duygularile anarak bitirmiş sonunun müşkül şartlarını bertaraf ederken milletlerimiz yekdiğerlerine karşı şaşırtıcı olursa olsun büyük kıyametler Almanyayı da tehdid etmektedir. Mua ve çok alkışlanmıştır. kalblerinin derinliklerinden doğup gelen kopmasına kapı açmaksızın bir taşı yeedenîn imzasındaki istical gösteriyor ki, dostluk cereyanlarile yekdiğerlerine bağ rinden oynatılamayacak bazı vaziyetlerin Türkiye Atatürk tarafından çizilen poliDominyonlar Hariciye Na lanmışlar ve bu dostluğu nekadar sarihse muhafazasındaki lüzum ve zarureti bütün tika hattını terketmektedir. İhtimal, gizli o kadar da kuvvetli bir muahedeye bağ açıklığile görmemek mümkün değildir. zırlarının içtimaı ehlikeler endişesi Türkiyeyi bir emniyet Londra 20 (Hususî) Dominyon lamışlardır. Kayda lâyıktır ki yeni Tür Bunun içindir ki Moskova müzakerele üpapı teminine sevkeylomiştir ve buna bikiye ilk mu^hedesini Sovyet Rusya ile rinden bahseden Rus tebliği bu müzakeıaendir ki zeyl protokol hususî bir mana Iar Hariciye Nazırları Dominyonlar Naakdetmişti. O gün bugün iki memleketin relerin «iki hükumetin sulhu idame bahn haizdir. Bu protokolda Türkiyenin ken zırı Eden'in riyasetinde bir toplantı ak münasebetleri en kat'î bir itimad ve em sindeki müşterek arzularını bir kere daJisini Sovyetler Birliğüc harbe sürükleye dedecektir. Konferansa iştirak edecek olan nazırlar Londraya muvasalat etmiş niyete dayanan ve daima artan en kuv ha teyid ettiğini» ifade ederken en hakikî ilecek bir harekete mecbur olmıyacağı vetli bir dostluk üzerinde yürümüştür. hakikatin üzerinde durmuş oluyor. lerdir. azılıdır. Türk devlet adamları bu hüDürüst siyasetli Türkiyenin haricî müFilhakika iki komşu memleketin bu ümle hareket serbestisini muhafaza etnasebetlerinde Türk Rus dostluğunu bahisteki müşterek arzuları o kadar sagüne kadar Ankaraya döneceği haber vebaşlıca temeltaşı ittihaz eylemiş olduğu mimidir ve doğrudur ki biz bunu bir kere mek istemişlerdir. Şimdi muzaffer İngil riliyor. yalnız şimal komşumuzun değil, bütün daha teyid etmiş olan Moskova müzake < ereye yapılan hediye ile Sovyet RusyaMısırda dünyanm malumudur. Geçenlerde Lord relerinin imza külfetinden azade bir taıın Karadenizdeki kat'î isteklerini nasıl Londra, 20 (Hususî) Türkiye ile Halifaks Avam kamarasında Türkiye biilikle hatta en müspet neticelerde karaı telif edebileceklerinin tayini kendilerine ingiltere ve Fransa arasında akdedilen nin Rusya ile dostluğundakı tabiıhğı bey kılmış olduğunu bile söyliyebiliriz. erettüb eden bir iştir.» karşılıkh yardım paktı Mısırda büyük bir hude yere tebarüz ettiriyor değildi. Bu YUNUS NADt Von Papen Berlinde alâka ve sevinc uyandırmıştır. Mısır Baş dostluk en pürüzsüz bir hakikatin ifade Düzeltme Dünkü başmakalemiz, Ankara» Berlin, 20 (Hususî) Almanyanın vekili Ali Mahir Paşa gazetecilere beya sidir de onun için. dan telefonla verilirken bazı yanlışlıklar olmuştur. Bunlar kendıliklerinden anlaşılmakla • Ankara büyükelçisi Von Papen bu akşam natta bulunarak, mezkur paktı imzalaTürk Rus dostluğunun sadece his beraber bir tanesini tashlhe lüzum gorüyoruz: . Berline muvasalat etmiş ve derhal Hitler makla Türkiyenin müttefiklere karşı şe siyata istinad etmediğini, belki iki mem Makalenin sonuna doğru (bu müthiş günle I tarafından kabul edilmişrir. Mülâkat, bir refli bir dürüstlük aösterdiğini söylemiş leketin en hayatî yüksek menfaatlerinden rin her an gelebilmesi ihtimalı karşısmda) sö* | zü (bu mes'ud günlerin gelmesine intizarenJ kaç saat sürmüştür. Von Papen bir kaç ; tir I ilham ve kuvvet almakta bulunduğunu şeklinde olacaktır. Amsterdam 20 (a.a.) Telegraf gazetesinin Berlinden istihbarına göre, Almanyanın Moskova büyük elçisi Schulenberg, Türk Sovyet müzakereleri hakkmda izahat vermek üzere Berline çağırılmıştır. Schulenberg, Hitler tarafından Staline gönderilmiş olan şahsî mesajm da cevabını getirecektir. Almanya, Moskova elçisini çağırdı Nafıa Vekilinin nutku Sovyet tebliği münasebetile