16 Kasım 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Fransızca Ankara gazetesi başmubarriri REŞAD NURi DARAGO Fransızcadan Türkçeye Yeni lugat 2 nci bası 992 sahife 30,000 gelime Tekniğin en son kabul ettiği harflerle basılmıştır. Fiatı nefis ciltli olarak 250 Kr. KANAAT Kitabevi n unaltıncı yıl sayı: 5 5 7 2 iı l umhuriye rrın Telefon: Başmuharrlr ve evl: 2236S. Tahrlr heyeti: 24298. Idare vs Te Söz Söylemek BAŞARMAK Yazan : K A R N E C i leden : ÖMER RiZA sahife 125, Ciltlisi 150 Kr. ve Von Ribbentrop, Holanda Fin Cumhurreisi Moskovadan ve Belçikaya kararı bildirdi dönen heyetle dün görüştü Sovyet radyosu, Finlândiya ricali aleyhine şiddetlı neşriyat yapıyor Londra, 15 (Hususî) Finlândiya Reisicumhuru Mos kovadan dönen Fin murahhas heyetini kabul ederek iki saat süren istişarelerde bulunmuştur. Finlândiya Başvekili ile Hariciye Nazırı da istişarelere iştirak etmişlerdir. Moskovaya giden heyet meyanında bulunan İktısad Nazırı Tanner gazetecilere beyanatta bulunarak şunlan söylemiştir: « Moskovada fevkalâde hüsnü kabul gördük. Müzakereler dostane bir şekilde devam diyordu. Her hangi bir tehdid veya ültimatomla karşılanmadık. Şimdi yeni bir hal çaresi bulmaya çalışıyoruz.» Diğer taraftan Sovyet radyosu Finlândiya ricali aleyhine şiddetlı neşriyatta bulunmuş ve Finlândiya hükumetini İngiliz burjuvazisinin elinde bir âlet olarak itham etmiştir. Sovyet kıtaatı el'an Finlândiya hududunda manevra yap maktadır. Finlandiyahlar ise hududdaki tahkimatı ikmal etmişlerdir. dar 100,000,000 Finlândiya markına baliğ olduğu zannedilmektedir. Bazı şayialann hilâfma olarak Fin murahhaslarının avdetı halkın maneviya tı üzerinde müessir olmamıştır. Halk sükunet ve emniyetle neticeyi beklemektedir. Hükumet merkezinden tahliye edilen bir çok kimseler avdet etmekte iseler de hükumet makamlan bunları geldikleri yerlere dönmeğe davet eylemektedir. Almanya, sulh teklifini reddetti igraf ve mektub &dresi: cumnuriyet, tstanbui Posta tutusu: tstanboi NO. 246 rerşemDe 16 iKificıteşrın matbaa tasmı 24299 . 24290 İSTANBUL CAĞALOĞLÜ D L I n l • ı • 1939 ınnn Ahmed Halid Kitabevi Rusya Finlândiyaya ültimatom vermedi Bir tekzib Helsinki 15 (a.a.) Röyter ajansına venlen malumata göre Sovyet tayyarelerinin şeh« rin üzerinde uçtuklarına ve bu tayyarelerden bir tanesinin düşürüldüğüne dair olan haberler asılsızdır. Şimal denizinde devriye gezen müttefik devletlerin harb gemileri Isveçte endişe Bizde doğum Meseleleri Doğum işleri bütiin Türkiyemiz için birinci ehemmiyet derecesini haiz mesetelerimizin en başında gelir. Ve yalnız doğum işleri değil bunların hemen arkasından doğanların b'lmemeleri işi de beraber olarak Polonya, Çekoslovakya ve Avusturyanın tahliyesi, hayatî menfaatleri ihlâl ediyormuş Berlin, 15 (a.a.) D. N. B. ajansı bildiriyor: Hariciye Nazın Von Ribbentrop bugün Belçika ve Holanda elçilerini kabul ederek, Belçika ve Holanda tekliflerinin, İngiliz ve Fransız hükumetleri tarafından reddi üzerine, Alman hükumetinin de sulh teşebbüsünü akim kalmış telâkki etmek zaruretinde bulunduğunu Füh rer namına kendilerine bildirmiştir. Berlin, 15 (Hususî) Alman hükumeti, Holanda ve Belçika hükümdarları tarafından yapılan sulh teklifine red ce D B stanbulda Haseki hastanesi adını taşiyan bir sağhk ve hayat müessesesi vardır ki biz bu memlekette kendimizi bildik bileh Türk cemiyetinin devamlı bir yarası halinde kanar durur. Müessese fena mı kurulmuştur, fena mı idare olunuyor? Hayır, ne bu, ne öteki. Müessese, sadece cevab vermeğe mecbur olduğu ihtiyaca kâfi değildir. Şehir ve civan doğum işleri için burada galiba bellibaşlı biricik müessesedir. İhtiyacı olup da müracaat edenlerden oraya kabul olunabilen mıktarla tıklım tıklımdır. Bir yatağa birkaç loğusa yatınlması ekseriyetle vaki ve adeta normal haline gelmiş bir keyfiyettir. Tek geri çevrilmemek için yerlere yatak yapılarak kabul edilen hastalar çoktur. Müracaat edenlerin çoğu muhtac kimseler olduğu halde bunların nevzadları için kullanılacak kâfi ilk malzemeden mahrumiyet sevkile dünyaya gözünü ilk açan Türk yavrularının kundak yerine gazete kâğıdlarına sarıldıklan vakidir. DENÎZLERDE MUHAREBE Iki tngiliz ticaret gemisi iki tahtelbahir batırdı Almanya üzerînde keşif uçuşları yapan ingiliz tayyareleri kıymetli malumat getirdiler İstanbul gibi Türklüğün en kalabalık ve en ileri seviyeli büyük bir şehrinde bu hal yıllar ve yıllardır böyle devam etmek için bu yaranın hepimize göre artık manzarasından teessür duyulmıyan kanıksamış bir yara olduğuna hükmedilmek lâzım gelir. Zaten yaranın en vahim tarafı da budur. Cemiyetçe, yani hükumetçe ve halkça böyle bir vaziyete karşı şiddetlı bir aksülâmel gösterilmemesi yaranın kendisinden daha ağır bir hastalık alâmetidir. Böyle bir cemiyet çocuğu bilmiyor, nüfusu bilmiyor, kendini bilmiyor, hal ve istikbali hakkında canlı ve cevval bir fikir taşımıyor demektir. Kadının gebeliği, cemiyetin devam kabiliyetini gösteren kuvvetli surette tabiî bir alâmettir, sevinilecek bir keyfiyettir. Fakat gebelikle doğum merhaleleri, eğer dikkat ve itinaya mazhar olursa yüzde doksan dokuz arızasız geçecek acı tatlı bir hastalıktır. Ancak nihayet bir hastaIıktır. Yer ve vasıta noksanile bakımda kusur bu acı tatlı hastalığı farkına va Stokholm 15 ( a . a . ) yetlerle Finlandiyahlar arasmdaki müzakerelerin inkıtaa uğraması İsveç efkân umumiyesini endişeye düşürmektedir. ts< • veç efkân umumiyesi, FinlanFinlândiya Salibiahroerine mensub bir grup diye körfezinde Ruslann üssüViipuri istasyonunda bahrî tesis etmelerinin İsveçin Millî Müdafaa için yapılan istikraz tahvilleri tayin edilen müddetten çok ev emniyeti için daimî bir tehlike teşkil edeceHelsinki, 15 (a.a.) Millî müdafaa vel satılmıştır. Millî müdafaa için satılan ği mütaleasındadır. İsveç efkânumumiye vabı vermiştir. Hitler buna sebeb olarak teşebbüsün Londra ve Paris tarafından çin çıkarılan elli milyon marklık istikraz tahvillerin ve toplanan ianenin şimdiye ka[Arkası Sa. 5 sütun 5 te] tertib edildiğini ve ÇekoSlovakya, Avusturya ve Lehistanın ihyası mevzuu bahsedildikçe Almanyanm sulha yanaşmıyacağını ileri sürmektedir. Marakaybo, «Venezuella» 15 a.a. Holandanın aldığı tedbirlerin Marakaybo gölü üzerinde kâin Gunilla mahiyeti kolonisinde bir yangın çıkmış ve büyüyeAmsterdam 15 (a.a.) Bazı Ho rek bir âfet halini almıştır. Yangın, bu landa gazeteleri hükumetin aldığı askerî küçük şehirdeki bir barda, bir gazolin tedbirlerle memleketin her tarafında korlâmbasının patlamasmdan çıkmıştır. Şe[Arkası Sa. 5 sütun 4 te] hirde ikamet edenlerin çoğu, civardaki petrol madenlerinde çalışan işçilerdir. Az zaman sonra bütün koloni alevler içinde kalmıştır. Yüzlerce kişi ölmüştür. Ölülerin sayısı 500 veya 1000 olduğu söyleniLondra 15 (a.a.) Fransız Maliye yor. Yangın çıktığı esnada, kolonide üç Nazırı Paul Reynaud, İngiliz radyosunbinden fazla erkek, kadın ve çocuk vardı. da verdiği bir nutukta, İngiltereye İngiliz Buradan kırk fersah uzakta bulunan vak'a Maliye Nazırile müşterek iktısadî ve mamahalline, derhal sallarla itfaiye Ve tahlî tedbirleri görüşmeğe geldiğini ve John lisiye gönderilmiştir. Sathı kalın bir petSimon'a gösterdiği güzel kabulden dölayı rol tabakasile örtülü olan Marakayo gölü minnettar ve muğlak meselelerdeki vu bir alev deryası halindedir. Gölün kenakufundan dolayı hayran olduğunu kayrında bulunan takriben 300 kulübe de dettikten sonra, nazi şeflerinin Avrupaya derhal yanmıştır. Ateş, korkunc bir sürevvelemirde tethişle, sonra da tankla taatle büyümektedir. Ada ile sahil arasınhaküm etmekten başka bir hedefîeri ol da mevcud bir köprü keza ateşin tehdidi madığını bildirmiş, demiştir ki: altındadır. Bu köprü yandığı takdirde, « İşte bunun içindir ki yıllardanberi son kurtarma ümidleri de mahvolacaktır. kudretli bir tayyare ve tank ordusu vü Henüz yanmadan takriben iki bin kişi ancak bu köprü sayesinde kurtarılabilecek cude getirilmesi lüzumunu kaydediyorum. İki sene evvel Almanyadan döndüğüm :ir. Bir çok kişi ateşten kaçmak için, kendilerini alevler içindeki göle atmışlardır. zaman vatandaşlarıma şöyle demistim: Gölün henüz ateş sirayet etmiyen bir nok Acele ediniz ve silâhlanınız, daha şimditasından, iki yüz kişi küçük bir vapurla den kanlı olmıyan bir harbe girmiş bulukurtarılmıştır. Yangını söndürmek için ya nuyoruz. Fransız Maliye Nazırı [Arkası Sa. 3 sütun 1 del pılacak her tesebbüs beyhudedir. Pol Reyno Işitilrnemiş bir facia İngiliz Fransız işbirliği Londraya giden Fransız Maliye Nazırının nutku «Fransız milleti harbin her nesilde tekrar etmesine mâni olmağa azmetmiş bulunuyor» Kafile halinde nakliyatın faydaları Londra 15 (a.a.) Harbiye Nazın, ticaret vapurlarının kafile halinde seya hat sistemi hakkındaki tenkidlere cevab vererek, şimdiye kadar bu suretle seyahat eden 3 bin 70 vapurdan yalnız yedisinin battığını bildirmiştir. Garb cephesini ziyaret eden Dük dö Vindsör Fransız zabitlerile birlikte harita üzerinde tetkikat yapıyor Londra, 15 (Hususî) Bir İngiliz Cephede vaziyet ticaret gemisile bir Alman tahtelbahri aParis 15 (a.a.) Havas Ajansı asrasmda beş saat süren bir muharebe ne kerî vaziyet hakkında şu tafsilâtı veriyor: ticesinde Alman tahtelbahri batırılmıştır. Dün havanın fena olması yüzünden, Diğer bir İngiliz ticaret gemisi de ayni şe tayyare faaliyeti olmamış, sadece pek az kilde ikinci bir Alman tahtelbahrini batır kesif harekâtı yapılmıştır. Karada, cüz'î mıştır. lArkast Sa. 5 s&tun 4 te\ Ben casus değilim! Arkadaşımız Server Bediin bu güzel romanına bugün üç günlük hulâsasını da vererek (2) nci sahifede devam ediyoruz. Roma İS (Hususi) Almanyadan alman haberlere göre, Bavarya'da meşrutî idare tesis etme k istiyen gizli bir teşkilât meydana çıkarumıştır. Eski Alman Veliahdinin gizli teşkilâtm başında bulunduğu haber veriliyor. Almanyada gizli bir teşkilât ^ . Belçikada kurulan bir cemiyet YUNUS NAD1 . (Arkası Sa. 5 sütun 3 te) Brüksel İS (a.a.) Filen silâhsız ve hicabauer bir bitarafltk ile mücadele etmek üzere, bazı şahsiyetlerin teşebbüsü ile bir millî istiklâl cemiyeti kurulmuştur. Eğer sulhu muhafaza etmek mümkün olmaz ve Belçikaltlar, istiklâllerinin müdafaası için harbetmek zaruretinde kalırlarsa, bu yeni teşekkül, sivil halkın maneviyatını askerlerin kahramanlığ ile mütenasib bir seviyede tutmak vazifesini deruhde edeceklerdir.