19 Mart 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEIMİ İNSANLIK Estetik, ahlâk, tabiat mecmuası. ÎLYADA ilâvesi İkinci sayısı çıktı. 36 sahife ve 16 sahifelik bu sayıda başladı. Fiatı 10 kr. Onaltıncı yıl sayı: 5693 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresL Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 rafından çıkarılan eserleri Tan'ın 150Kr. 150 » 100 » 75 » 75 » Sah 19 Mart 1940 25 > Cumhuriyet Matbaası ıbeler er için söylenen Son Sıılh Gayreti Duçe ve Hitlerîn Brenner mülâkatı 2,5 saat sürdü u Tataresco 'nun nutkıı Httr Rumanya Toprağının muhafazası için en yüksek vazifesini her an ifaya hazırdır!" Bol petrol verilirse Almanya ve Rusyadan korkmağa mahal yok! Bukreş 18 (a a.) Başvekil Tata resko, dün akşam radyo ile memlekete hitaben söylediği bir nutukta demiştir ki: « Milletimiz sulh isteyor. Sulh meselesi bütıin dıişıincelerin fevkindedir. Hukukumuza riayet esası dahilinde sulh isteyoruz. Zamanla kaybolmıyan haklara müstenid irademizle bütün esaret zincirlerini kırarak millî ittihadı viicude getir dik. Bu gün Rumen toprağımıza sahib Rumanya Başvekili Tataresko bulunuyoruz ve onun mudafaası için en yuksek vazifemizi ifaya her an hazırız. kısmını yenmiş bulunuyoruz. Bunu yalBasiretimiz semeresini vermiştir. Çünkıi nız Kralın munevver sevk ve idaresı albu gün dünden daha az endişeliyiz ve tında dostluk bağlarımızı kuvvetlendır « (Arkası Sa. 3 sutun 4 te) karşımıza çıkan güçluklerin büyük bir Yeni bir svlh Taarruzn karşısında talya Başvekılı Mussolini ile Almanva Devlet Reisi Hıtler, dun, Brenner hududunun İtalyaya aid kuçuk bır istasyonunda, kapalı, dar ve sır sızmaz bir vagon salonunda başbaşa vererek saatlerce konuştular. Netıcelerıni ancak bir kaç gün sonra öğrenebıleceğımiz Mussolini Hıtler mülâkatı hakkmda herhangı bir mutalea yüriıtmeden once, bazı hâdıseler arasındaki alâka yakınlığına dıkkat etmek faydalı olacaktır. n D Mussolini, Alman şartlarileClodins, Bnkreş'e yeni Alaan sulh olacağına kani değil teklifleri getirdi Iki hükumet şefinin, Welles'e verilecek son cevabı hazırladıkları anlaşılıyor İngiltere nazilerle anlaşmaya razı olmıyacak 1 Polonya seferi muvaffakiyetle bittıği sıralarda Almanya kuvvetli bir sulh taarruzuna girişmişti. Başta Hitler olmak üzere sırasıle Göring, Göbbels, Hess gıbi büyuklü küçüklü bir takım de^et adamlan arka arkaya nutuklar söylemişler, matbuatın da yardımile dünya etkân umumiyesini kendi taraflanna çelmeğe uğraşmıslardı. Zihnimize sokmak istedıkleri fıkir şuydu: «Almanya artık tatmin edilmiştir. Bundan sonra Avrupada toprak davası gütmiyeceğiz. Fransadan hiç bir şey istemiyoruz; İngiltere ile hesabımız kolayca halledılebilecek kadar basittir. O halde harbe ne lüzum var? Bahusus ki Almanya ne harben, ne de iktısaden kat'iyyen mağlub edılemiyecek derecede kuvvetlenmis bulunuyor.» Bu propagandanm tesîri görülmeyince Almanya harb mes'uliyetini Ingilterenin sırtına yuklemeğe çalışarak susmayı tercih etti. Ne Hitler, ne de büyüklü küçüklü diğer devlet adamları aylarca ağız açmadılar. Türkiye tehdid edilirse? "Müttefiklerin yardıalan hakkmda Türkiye ile istişare edilmektedir,, Dunku Brenner mulâkatını hazırladıkları anlaşılan Kont Cta.no ve Rıbbentrop Romada Roma 18 (Hususî) Qjin öğle üzeri hududu yakınmdaki Bressanone kasabaLondra 18 (a.a.) «Reuter» Avam kamarasında muhafazakâr Şimdi, Roosevelt'in, harbeden milletler Romadan hareketindenberi hiç bir istas sına vâsıl olmuştur. Trende bulunan Italmeb'us Cary, muharebe esnasmda Finlandiyanın tecavüze kurban yan Başvekili Mussolini ve Hariciye Naarasmda bır anlaşma imkânına dair tet yonda durraamış olan Mussolıninin husugiden ikinci memleket olduğunu kaydederken Türkiyenin tamamlu (Arkası Sa. 6 sütun 1 de) sî treni, gece geç vakit Italyan Alman kıkler yapmak üzere Hariciye Müsteşan ğı tehdid edilir veya Türkiyenin komşu bir memleketin imdadına Sumner Welles'i Avrupaya gönderdiği koşması lüzumlu olursa Türkiyeye derhal askeri yardımda bulunul. şu birkaç haftadanberi Almanyadan gene ması için Fransa ile tngiltere arasmda makul bir plân mevcud olup «Hitler ordusu mağlub edılemez, edilemiolmadığını sormuştur. yecektir» gibi bir takım sesler işitiyoruz. Hariciye müsteşan Bütler ceüaben demiştir ki: Son on gün zarfında Hitler ve Göbbels « Büyük Britanya ve Fransa Türkiye ile imzaladıklart karşıtarafmdan üstüste bir kaç nutuk söylenAnkara 18 (a a.) Buyuk Millet lıklı yardım muahdesinin birinci maddesi mucibince şuna mecbur mesi dıkkate değer bir hâdisedir. Meclisi bugiin içtimalarına başlamış ve ılk bulunuyorlar ki, eğer Türkiye bir Avrupa devleti tarafmdan harbe 2 Amerika Cumhur Reisinin Çekocelsesini Şemsettın Gunaltayın riyasetinde sevkedilirse ve binaenaleyh bu devlet tarafmdan Türkiyeye bir tecĞ Slovakya hâdiselerini müteakıb ve Poakdetmiştir. Celsenin açılmasını müteakıb, Millî Kovüz vuku bulursa, Türkiyeye ellerinden gelen bütün yardım ve mü. lonya seferinden biraz evvel, harbe mâni (Arfcast Sa. 6 sütun 4 te) (Arkası Sa. 6 sutun 2 de) olmak emelile yolladığı çok samimî ve çok ıııııııtııııııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ııııııınımııııııınııııııımıiHiııııı ıııııııııııııııııııııııııııııımıııııı ımınııııııııııııı ııııııınnıııııı ııı ıııııııı nazik ıki mesaja cevab vermek lüzumunu Roma 18 (a.a.) Havas ajansı bil göstermekte ve her iki taraf bu vazîyete bile duymıyan Hıtler, bu sefer, Amerika diriyor: katlanmaya ayni derecede hazırlanmış ve Hariciye Nezareti müstesarlanndan WelCiano ailesinin gazetesi olan Telegra boyun iğmiş bulunuyorlar. les'i bılhassa huzuruna davet ederek ken fo, harbin uzun süreceği tahmininde bu Diğer iki ttalyan gazetesi neler disine uzun bir hitabede bulundu. Vaktile lunmaktadır. sb'ylüyorlar? Fin Sovyet sulhu ve Sovyetler Birlibir devlet şefinin ricasını cevabsız bırakan Roma 18 (a.a.) «D.N.B.» Popoîo ğine karşı harbe girmek niyetinde olmıHitler'in şimdi bir müsteşara hususî mahi yan Türkiyenin vaziyeti harbin yayılma di Roma gazetesine göre, Iskandinavyayette bir nutuk lutfedecek kadar tevazu sına mâni olmaktadır. Diğer taraftan mu da garb devletlerinin uğradığı siyasî pöstermesi sebebsiz olamaz. hariblerin müstahkem hatlara karşı bir mağlubiyetten sonra gerginlik Fransız taarruza geçmeleri az muhtemel olduğun larla Ingilizlerin nazan dikkatini şarka 3 Geçen ağustosta, Polonya seferi Sa. 5 sütun 3 te) dan harb bir yıpratma harbi mahiyetini baslamadan önce, Italyan ve Alman Ha ıııııııııını ıııııı ıııııııı ııııııııı ııııiMiııııııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııımııınıııııııııııııiHimiMiııııııııınııınııııııııııııiHimııı riciye Nazırları Salzburg'da görüşmüşlerdı. Sonraları Kont Cıano'nun ağzından uğrenmjştık ki, Almanya, Ruslarla yapacağı anlaşmayı İtalyadan gizlemiş, bu mühım hâdıse hakkmda mıhver yoldaşına ancak imzadan 48 saat evvel, o da kısdca, malumat vermekle iktifa etmişti. Ve harb basladıktan sonra da Hitler Mussolini'ye kisa bir telgraf çekerek yardıma ihtıyacı olmadığını, bu işi yalnızca basarabıleceğini soylemişti. Şimdi ise Almanyanın yalmz kalmaktan pek hoşlanmadığmı gorüyoruz. İtalya ile Rusya arasındaki menfaat ve gaye ayrılıklarının barıştırılması çarelerini harıl hanl araştırırken, ayrıca, baska bir takım vesilelerle de Italyan dostluğuna nekadar kıymet verdiğini gösterıyor. Welles henüz ikinci defa olarak Romaya varmadan Rıbbentrop'un sür'atle Ciano'ya koşması, Almanyanın, Londra 18 (a a.) Holanda toprakşu bir kaç gun zarfında ınkişaf edeceğini larına inmek mecburiyetinde kalan bir Alman tayyaresinin dört kişilik müretteumduğumuz hâdıseler karşısında kuvvetli batı bu sabah bır çifthkte bulunarak tevbir destek ihtiyacı duyduğuna bir delil kif edilmiştir. sayılır. Avam Kamarasında miizakereler Millet Meclisi Dün ilk toplantısını yaparak muhtelif meseleleri görüştü TURKİYE İTALYA Kont Ciano'nun gazetesi «Türkiyenin vaziyeti harbin yayılmasına mâni olmaktadır» diyor Şimalde yeni tahrikât Almanya Skandinavyay ı himayesine almak isteyor Rusya İsveçten de bir hava üssü taleb etmiş Bitaraf memleketler üzerinde tayyareler İsviçre tayyareleri miitearrızları takib ve defettiler Ingiliz tayyareleri de Alman karakol gemilerine baskın yaptılar (Arkası Sa. 5 sütun 4 te) NADIR NADt Bır Alman hava ittosıt UÇMÎ halınde Bern 18 (a.a.) İsviçre topraklarıiArkast So^ 5 SÜtun 1 de) tsviçrede Mutemadıyen hieret eden Fınhlerden btr Jcutm atleler, Dammarkaya ıltıca etmıslerdiT (TafsUât 3 üncfi sahifede)