17 Nisan 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

17 Nlsan 1940 CUMHURÎYET RL.ER Hâdlseler arasında Bitarafhk ransız gazetelerinde, Norveç hâdiseslnden sonra en çok eşelenen tnevzu, bitarafhk. Bir tsviçre seyahatinden yeni dönen Georges Duhamel, bitaraflığı ikiye ayınyor: Uyus.uk, lâpacı, korkak bitarafhk; hazırlıklı, cesaretli ve mukavemetli bitarafhk. Isveç birincilerden, tsviçre ikincilerdendir. Biz daha ileri gidelim. Bitaraf kelimesi altında toplanan milletler, iki değil, birçok zümrelere aynlabilirler. Korklukları için, korkmadıklan için, harbe girmeğe lüzum görmedikleri için, ateş çemberinden uzakta oldukları için, zaferin hangi tarafa gülümseyeceğini bilmedikleri için ilâh... bitaraf kalanlar var: Meselâ Amerika Birleşik Devletleri bitarafsa korktuğu için değil, şimdilik lüzum görmediği içinder; Paraguay bitarafsa korkmadığı için değil, atesten uzak olduğu içindir; İsviçre bitarafsa atesten uzak olduğu için değil, ne yana başvuracağını bilmediği içindir. Belçika ve Holanda, keza. «Bitarafhk felâkettir!» yahud «Bitaraflık selâmettir!» formülleri her millet için doğru değildir: Bitarafhğın felâket olduğuna Arjantin hükumetini inandıramaztınız. Yangınla kendisi arasında Maginotdan da, Siegfried'den de sağlam bir istihkâm var: Okyanus! Ateş dünyanın öbür ucunda kaldıkça Arjantin de bitaraf kalmayı düşünür. Ispanya bile. Bitaraflığın felâket değil, selâmet olduğuna mejru Norveç hükumetini de inandırmak mümkün olmadı. Çünkü bitaraflığın Arjantin, hatta şimdilik Ispanya için selâmet olması, Norveç için felâket olmasına mâni değildi. Bitaraflan ikiye ayırmak lâztmsa en doğru tasnif judur: Kendileri için bitaraf kalmak «mümkün» ve «imkânsız» milletler. Cenubî Amerikalılar için bitaraf kalmak mümkün; şimali Avrupalılar için bitaraf kalmak, millî şerefini feda etmeğe razı olmadan, imkânsız. Fakat bazı milletler için de bitaraf kalmanın mümkün olup olmıyacağı henüz belli değil: Balkanlar bu gruptan. Bitaraflık bayrağı altında toplanan milletlerin kaderini bir tek formülle çizmck, onlan harbden uzaklaştıran tarih, coğrafya, ırk ve politika sartlannm birbirinden farksız olduğunu zannetmek gibi hatah bir görüşün neticesidir. Bitaraf var ki şerefsiz bir korkuyu, bitaraf var ki dehalı bir politika hesabını, bitaraf var ki tereddüdü ve bitaraf var ki, sadece, uzaklığı temsil eder. Hulâsa bitaraflık var ki dehanın ve bitarafhk da var ki ahmaklığın ta kendisidir. Böyle düşünmemek, bütün dünya milletlerinin harbe girmesîni ve ikiye aynlıp birbirini boğazlamasım istemek olur! Burchardjn ifşaatı Hitler «Harbi yanna bırakmaktansa bugün yapmayı tercih ederim, her tarafta karşıma Ingiltere ve Fransa çıkıyor» demiş Cenevre 16 (a.a.) Karl Burckhardt'ın 27 ilkkânunda Danzig âli komiserliğinden çekileceğine dair olan istifanimesile birlikte Milletler Cemiyetine göndermiş olduğu rapor neşredilmiştir. Burckhardt, bu raporda 18 şubat 1937 tarihinden 27 ilkkânun 1939 tarihine kacar Danzigde ifa etmiş olduğu vazife hakkında uzun uzadıya malumat vermekteciir. Mumaileyh, son dakikaya kadar Almanlarla Polonyalılar arasında bir mukarenet tesisine ne suretle çalışmış olduğunu tasvir etmektedir. Bu münasebetle neşredilmiş olan vesikalar arasında Goering tarafından 1937 haziranında ve bizzat Hitler tarafından ayni senenin eylulünde verilmiş olan teminatı gösteren vesikalar vardır. Goering, kat'î bir ifade ile Danzig'de beynelmilel mümessillerin bulunmasına pek büyük bir kıymet atfetmekte oldıığunu beyan ediyor ve günün birinde Almanya ile Polonya arasında dostçasına bir itilâfla hal ve fasledilmesi lâzım gelen bu günkü kanşık vaziyette Danzigin statüsünde vücude getirilecek her türlü tadilâtın tehlikeli olacağını söylüyordu. Burckhardt ilâve ediyor: «Eylul ayında Hitler, Polonya ile iyi münasebetler idame etmek arzusunda bulunduğunu, Danzigde sükun hüküm sürmekte olduğunu, içtinabı gavrikabil bir şekilde Koridor meselesinî, Baltık mese•»»«. Elektriklendirilmesi " Jl ütün kSmür havzamızdaki madenlere, şeİşte, bütün bu yazdığımız faydaları gozönünhirlerle kasabalara, mevcud veya kuru de tutmuş olan hükumetimiz Zong\ıldak kömür lacak fabrikalara bol ve ucuz elektrik enerjisi havzasının Çatalağzı mevkiinde, ilk rruntaka dağıtmak üzere, Zonguldağın şarkmda kâin santralıru ihale etmekle memleketin elektrifiÇatalağzı mevkiinde inşa edilecek Türkiyenin kasyonu yolunda ilk feyizli adımı atmış olu ilk muazzam mıntaka santralırun ihale edilmiş yor. olduğunu öğrendik. •*» Cumhuriyet hükumetimizce, memleketimizin iktısadî tealisine hâdim olmak üzere kurulan onguldak nuntaka santralına olan mübbunca müessesat meyanmda müstesna ehem rem ihtiyac, 1930 senesinde Ankarada İkmiyeti haiz olan bu ihalenin nekadar lüzumlu tısad Vekâletince davet edilmiş olan Sanayi kongresınde de mevve verimli olduğunu kıŞIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinillllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII: zuu bahsolmus ve bu saca izah etmek istesantralm temin edeceği rim. faydalar şöylece sayılEvvelâ memleketlemıştı: rin elektrifikasyonundan umumiyetle ne kas1) Zonguldak santralı, kömür havzasının en dedilir? iıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııiııııııııııs edna cins kömürlerinBir mıntakamn mahden sartedecek, ve iyi rukat ve su kuvvetleri membaları iyice etüd edilerek, bunların bol ve cins kömürlerimizin cihan piyasasında ecnebi ucuz bulunduğu yerlerde, kurulacak muaz kömürierine rekabet etmesini temin edecektir. zam elektrik santralları vasıtasile bir çok şe2) Bu santral, kömür havzasuun her tara hirlere, fabrikalara, madenlere, şimendiferlere, fına tevzi edeceği cereyan sayesinde, kendi hetramvaylara, elektrobüslere bol ve ucuz elek sablarına santral inşa edemiyen bir çok millî trik enerjisi dağıtmakla, o memleket kısmının ocak âmirlerimizin tesisatını ıslaha ve kömür istihsalıni tezyide yardım edecektir. elektrifikasyonu yapümıj olur. 3) İleride elektrikli olarak işletilmesi mutaBu enerji, yüksek voltajlı elektrik hatları vasıtasile istihlâk mahallerine kadar nakledilir ve savver Zonguldak Ereğli jimendifer hattma buralarda, türlü ihtiyaclar için alçak voltajla kuvveı muharrike verüecek, ve havzadaki kömür münakalâtıru ıslaha ve limanlarının tahdağıtılır. mil ve tahliye kabiliyetinin artmasına saik oŞimdi, bütün bir memleketin enerji ihtiyacı lacaktır. temin edilmek üzere, mahrukat veya su ener4) Bütün havzada, türlü fabrikalarm kuruljisinin ucuz ve bol elde edildiği merkezlerde, masıru ve bu havalideki vâsi ormanların ifleyer yer böyle muazzam mıntaka santrallarınm tilmesini kolaylaştıracaktır. inşa edildığini tasavvur ediniz. Birbirine bağlı 5) Havza ve civanndaki kasabaların elektrik ve yardım edecek tarzda kurulmuş bu santraltenvirini temin edecektir. lardan maada, memleketin her tarafma cere İşte ilk tasavvuru projesinin tynTimi ve yeyan nakletmek üzere elektrik hatlarile geniş rinin intihabüe her türlü teferruabnın tespiti, bir ağ örüldüğunü düşünunüz: münhasıran Türk elektrik mühendislerinın gayİşte o zaman, memleketin elektrifikasyonu retile kemal derecesine ermiş bulunan Zongulikmal edilmiş olur. dak mıntaka santralı, hükumetimizin çok isa• •• betli kararile kuvveden fiile çıkmak üzeredir. *** er kasaba ve her fabrika için ayrı ayrı onguldak santralı şimdilik beheri 20,000 küçük sanlrallar inşa etmektense izah kilowat takatında olmak üzere üç grup ettiğimiz veçhıle muazzam mıntaka santralları türbo alternatörden mürekkeb olacaktır. tesis etmenin faydası nedir? Ankara santralındaki türbo altematör 5,100 Derhal vereceğimiz cevab judur: Bunun faykilowatlık olduğu gözönünde tutularak Zon dası memleketin her taraîlna ucuz ve bol elekguldak santralırun takab Ankara santralından trik enerjisi dağıtmaktır. 12 defa büyük olacaktır. Fabrikalarda, madenlerde umumiyetle enerji 20,000 kilowathk makine gruplanndan biri sarfolunan müesseselerde maliyeü duşürmek, yedek ve ikisi faal olacağına göre, Zonguîdak nakil vasıtalarıru ucuza tahrik etmek, evlere santralının 40,000 kwiık faal kısmı, beheri 70 konfor vermek, hulâsa memleketin mübrem ihmumluk bir milyon elektrik lâmbası yakılabitiyaclarını karşılamak, hep ucuz elektrik enerlecek, yahud, beheri 260 beygirlik 200 fabrijisile kabil olur. kayı işletebilecektir. Keza, soda ve klor sanayii, madeni eşyanın Santrala yirmişer binlik hatta ihtiyaca göre nikellenmesi, çinko ve kromlanması, elektroli kırkar bin kilowatlık türbo alternatörler ilâtik bakır istihsali, karbür kalsiyomla demir ha ve edilebileceğini düşünürseniz, havzartın is litaları ve hususî çeliklerin imali, alüminyum tikbaldeki her türlü enerji ihtiyaclaıı da koistihsali ve biihassa ziraati ihya etmek üzere layhkla temin edebileceği aşikârdır. havadaki azotla sun'i gübre imali gibi bir çok kimya ve izabe sanayiinin kurulması da, ancak imdilik Kozluya kadar uzatılaeak olan elektrifikasyon sayesinde elde edilecek ucuz elektrik hattı, 66,000 volt tansiyonu al elektrikle meydana gelir. tında cereyanı taşıyacaktır. Bu derece yüksek Bu sebebledir ki, elektrifikasyonu ikmale voltaj kullanmakla, elektrik nakil hatlan ucumuvaffak olan memleketler bu gün diğerlerine za mal edilir, ve bu hatlarda enerji zayiaU az karşı sınai ve tüccarî tefevvuk mevkundedir olur. *** ler. TÜRKİYENİN IHEM NALINA MIH1NA Hitlerin müttefiklere kıymetli bir hediyesi 1 lesini ve blâhare Siidet'ler ve Avusturya meselesini ortaya atacak olan Danzig meselesini kurcalamak istememekte olduğunu beyan etmişti.» En mühim vesika, Burckhardt'ın 1 1 ağustos 1939 tarihinde Hitler'le yapmış olduğu mülâkattan bâhis olan vesikadır. Bu mülâkat esnasında Hitler, şöyle demişti: « Polonyalılar, Danzigde ufak bir harekete kalkışacak olurlarsa elde bulunan ve ne kıymette olduğu Polonyahların afcıl ve hayallerine bile gelmiyen kuvvetlerle onlann üzerine yükleneceğirn.> «Ben, böyle bir hareketin, umumî bir niza tevlid edeceğini söyledim. Bunun üzerine Hitler, harbi yanna bırakmaktansa bu gün yapmayı tercih etmekte olduğunu, Ikinci Vilhelm'in Almanyası gibi bir takım kuyudata tâbi olmıyarak harbi merhametsizcesine sonuna kadar idame edeceğini söylemiştir. Hitler, Italya ve Japonyanın ittifakma güvenebileceğini ve Rusların hiç bir taarruz kuvvetine malik olmadıklarınt beyan etmiştir. Hitler, her adım atışında karşısında Ingiltere ile Fransayı bulmakta olduğundan şikâyet etmiş ve Polonyadaki Alman ekalliyetlerine fena muamele edildiği takdirde Danzig işlerine müdahaleden vaz geçemiyeceğini söylemiştir.» İ Yazan: Mühendis \ İ Refih Fenmen I Imanlardan altı gün sonra, Ingilizler de Norveçe asker çıkardılar. Bu, Almanların yıldırım harbine Ingilizlerin denizden, havadan ve nihayet karadan bir yıldırım harbile mukabelesi demektiı. Denize hâkim olmıyan bir devletin, denizaşın bir hamlesinin, her baskın gibi bidayette muvaffak olsa da, nihayet mağlubiyet ve hezimetle neticeleneceğini söylemiştik. GCTÇİ, Almanyanın, şimd'lik yalnız deniz kuvvetleri mağlub edilmiştir; Norveçe çıkan kara kuvvetleri henüz mağlub edilmemişse de, bu mağlubiyeti hazırlayacak olan amillerin biri de tahakkuk etmiş; Ingiliz ordusu, Norveçe ayak basmıştır. Bundan sonra, Ingiliz ve Norveç kuvvetleri, Norveçin cenub kısmında bulunan Alman ordusunun üzerine yürüyeceklerdir. Artık, vaziyeti, Oslo etrafında cereyan edecek muharebelerin neticesi tayin edecektir. Bu mıntakada, Almanya ile muvasalası kesilmiş, ikmal ve takviye işleri intizamsız yardımlara münhasır kalmış olan, bir rivayete göre 30,000, diğer bir rivayete göre de 50,000 kişiden mürekkeb bulunan Alman kuvvetlerile gün geçtikçe kuvvetlenen ve kendini toplayan Norveç ordusu ve deniz hakimiyetinden istifade ederek mütemadiyen takviye edilebilecek olan Ingiliz ordusu çarpışacaktır. Almanlar, Skagerrak ve Kattegat boğazlarında, arasıra kısa ve muvakkat bir hakimiyet tesis edip Norveçteki irduiarını takviye imkânını bulamazlaTsa, lsveçe de asker çıkarıp oradan Norveçteki kara ordularına yardıma kalkışacaklarını sanıyoruz. Bunun bir emaresi de, Oslo halicine çıkan Almanların bu mıntakada, birkaç gündür, lsveç hududuna doğru sarkıp genişlemeleridir. Karada vukua gelecek muharebelerin, askerî vaziyeti inkişaf ettirmesine intizaren, bu gün, Hitler'in müttefiklere verdiği kıymetli bir hediyeden bahsetmek isteyoruz. Norveç küçük ve nüfusu az bir devlettir. Ordusu ve donanması zayıftır. Sevkulceyşi ham maddeler denilen ve harbin idamesine yarayan ham maddeler ve erzak bakımından da pek zangin bir memleket değildir. Fakat, Norveçin, büyük bir zenginliği vardır: Ticaret filosu. Norveçin deniz ticaret filosu, 1938 senesi sonunda, 4,614,000 tonluk 1965 gemiden mürekkebdi. Küçük Norveç îngiltere, Amerika, Japonyadan sonra dördüncü gelmektedir. Alman ticaret filosu bile 4.244,000 tonla Norveçten sonra gelir. Norveçm, bütün vapurian hemen hemen hep yeni şileplerdir, bunlardan 50 kadarının Almanlar tarafından batırılmış olmasına rağmen, Norveç, hâlâ dördürv cülüğünü kaybetmemiştir. Bu 1965 gemiden 268 tanesi sarnıçlı gemilerdir ki tonajlannın yekunu 1,973,000 dir. Hitler, Norveçe taarruz edip onu müttefiklerin kucağına atmakla bu 4 buçuk milyon tondan fazla gemiyi müttefiklere hediye etmiştir. Artık bütün Norveç ticaret filosu, bütün Norveç balıkçı gemi'eri müttefiklerin lehine ve Almanya aleyhine çalışacaktır. Norveç balıkçılarının di.;nyanm en çok balıkyağı istihsal eden balıkcılan olduklannı da ilâve edelim. isterseniz, Norveç ticaret filosuna Danimarkanın 1,130,000 tonluk 694 ticaret gemisinden bir kısmını da ilâve edebilirsiniz. Bu kısım, Danimarka içgal edilirken Danimarka ve Alman limanlarında bulunmıyan yüzlerce gemiden mürekkeb olacaktır. Ingiltere ile Fransa, D<tnimarka ile harb halinde değildirler. Danimarka armatörleri, açık denizlerde bulunan gemilerini bitaraf limanlara hapsetmekten ve harb sonuna kadar beyhude liman resmi vermektense, müttefikler nam ve hesabına çalıştırıp para kazanmayı tercih edeceklerdir. Hitler, şövle yuvarlak bir hesabla, müttefiklere, 5 milyon tonluk gemi hediye etmiş oluyor. Halbuki şimdiye kadar batırdığı lnpiliz Fransız ticaret gemileri, henüz bir milyona varmaktan hayli uzaktır. Cörcil bu hediyesindcn dolayı Her Hitler'e bir teşekkür telgrafı çekse değer, doğrusu. tMmııtınımillllllllllllllllllllllllllUlllllllllllllllllliniUlllll Kömür nakliyatı Muhtelif iskelelere navlunlar tekrar tespit olundu Ankara 16 (Telefonla) Maden Veküler Heyetteie Ankara 1 6 (Telefonla) Vekiller Heyeti bu gün Parti Grupundan sonra Başvekâlette toplandı, geç vakte kadar müzakerelerde bulundu. H Z havzasile kömür nakledilen başlıca Türk limanlan arasında yapılacak nakliyattan alınacak azamî navlunlar yeniden tespit edildi. Bu navlunlar bu günden itibaren, teşrinisani başına kadar muteber olacaktır. Listeye göre, lstanbul 95, DerinceIzmit Gölcük Mudanya • Gemlik 215, Bandırma Erdek Tekirdağı Çanak kale 220, Ayvalık Izmir 225, Fethiye Marmaris Karaburun Samsun 235, Antalya Trabzon 250, Hopa 275, MerGazianteb 16 (a.a.) Pazar akşamı I 8İn ve lskenderun 31 0 kuruştur. merkez kazasile Kilis ve Nizib kazalan Bu azamî hatlar 150 ton ve daha yu köylerine şimdiye kadar görülmiyen şidkan tondan maden kömürü nakliyatı detli dolu düşmüştür. içindir. Kok kömürü nakliyatında yüzde Merkez kazasından Geneyik köyünde on fazla alınacaktır. Tarifedeki fiatlar yağan doludan husule gelen seller 320 havza ile muayyen bir iskele arasında koyun sürükleyip götürmüş ve bir köyün ve yükün tamamının bu iskeleye tahliyebütün bağ ve bahçelerile tarlalarım tahsi kaydile muteberdir. rib etmiştir. Çinliler Hankow'da büyük Gene merkez kazası Akçakoyunlu nahiyesinde bir saat devam eden fırtına ve bir depoyu yaktılar müteakıben bir saat kadar yağan ceviz Londra 16 (Hususî) Hankovv'dan büyüklüğünde dolu on köyün mahsulâtı bildir !diğ »e göre, buraJaki eski Japon ziraiyesile bağ ve bahçelerini ehemmiyetli imtiyaz mv.ıakasında hüyük bir yangın bir surette hasara uğratmıştır. Fırtınadan çıkmş, biı vapur iskeles1, 3 yelkenli gerhi evlerin de camlan kâmilen kırılmış, bazı ve bdyük bir antrtpo, binlerce bidon çatılar uçmuştur. ben?inle beıaber yanrnıştır. Zarar 500 Senindir köyünde, gelen seller 12 yamilyon doler tahmin edilmektcdir. Hanşında bir çocuğ, 40 kadar koyunu ve kow'dan gelen malumat; Çin müfrezelerhıin bir akşam evvc1 iskeleye kadar so merkebi sürükleyip götürmüştür. Devehöyüğü köyü önünde cenub dekulmağa r.uvaffak olaıak Japon muha miryolu hattından 200 metrelik bir kısfızları öldürdükten sonra depoyu tutuş mını seller tahrib ettiğinden Halebden turdukları merkezüıded'r gelen trenler Akçakoyunlu istasyonunda kalmıştır. Izmirde hafif zelzele Kilis kazasında 15 dakika süren yağIztnir 16 (a.a.) D i n sabah saat yemur ve dolu tesirile evlerin çatıları hasadiyi beş geçe Dikilide i saniye süren hara uğradığı ve köylerde mezruatın ve fif bir zelzele kaydedilmiştir. zeytin mahsulile diğer meyva ağaclarıJaponya, Izmirden tuz alıyor nın zarar gördüğü tespit edilmiştir. Nizib Izmir 16 (a.a.) Gazeteler Japon kazasından yalnız Barak nahiyesi köylej hükumetinm Çamal'.ı tudasından 35,000 rine yağan dolu ekinlere oldukça zarar ton tuz saciıi almağ* lalib olduğunu haber vermiş, biriken sular tren köprülerini tahvermektedi,. Bu suretlî son zamanlarda rib ederek münakalât ve muhaberatın bir durgunluk geçir.nekts olan tuz ihra durmasına sebeb olmuştur. catı yenid'ı başlarr>ı> olacaktır. Ântebde de şiddetli fırtına tahribatı Bir çocuk boğuldu, hayvanları seller götürdü, mahsulât harab oldu PEYAMt SAFA Millî Şefimizin Ingiltereye hitabı «Gayenize yüksek ve sarsılmaz bir itimadımız vardır» Millî Şefimiz İsmet tnönü, Daily Mail gazetesinin hususî muhabirini gösterdiği arzu üzerine kabul buyurarak şu beyanatta bulunmuştur: « Türkiye, Ingiltere ve Fransa ile ittifakına iyi veya fena zaman ayırd etmeksizin daima sadık kalacaktır. Gayenize yüksek ve sarsılmaz itimadımız var. Muhtelif harblerde çarpışmış bir asker olarak,, denizlere hâkimiyetin size ne muazzam bir istifade temin ettiğini bilirim. Ben, Ingiliz karakterini tanınm. Ne kadar sakin, cesur ve sadık olduğunu bilirim. O karakter, bu yeni hâdiselerin mucib olabileceği her türlü meşakkate göğüs gerecektir. Ümid ederim ki, hayatımızı bu kadar sık sık ve bu kadar uzun müddet karartmış olan harb ıstırabı, çok sürmeden silinsin ve Avrupa yeniden sulha kavuşsun.. Size ve memleketimize iyi talih temenni ederim.» ıntaka santrallan nasıl oluyor da elektrik enerjisini ucuza temin edebiliyorlar? Bunun bir kaç sebebi var ki burada bajhcalarını zikretmekle iktifa edeceğim. 1° Mıntaka santralı, mahrukatın veya su enerjisinin en bol ve ucuza mal olan yerde inşa edildiği için mahrukat ve muharrik kuvvet masrafı asgerî hadde olur. 2° Mıntaka santrallan bir kaç şehir ve kasabanın ve bir çok fabrikalarm enerji ihtiyacını topyekun temin ettiği için, bu enerjiyi veren makine gruplan daha büyük takatta olarak tesis edilir. Halbuki büyük bir makinenin satın alma ve tesis fiatı, beygir başma daha ucuz olduğu gibi, verimi de fazla olur bu demekür ki mıntaka santrallaruıda, makinelerin beygir başına maliyeti daha ucuza mal olduğu gibi, enerji vahidi olan kilowatt saat, daha az kömür sarfedilerek vücude gelir. Bundan başka piyasada sürümü olmayan fena cins mahrukat dahi, mıntaka santrallarmda kullamlabilir. 3° Arsa ve bina masraflan, büyük san trallarda, beygir başına daha ucuza mal olur. 4° İşletme masrafları (müdür, memur, müstahdem ve saire) kilowat saat başma daha azdır. M Memleketin diğer kısımlanna enerji dağıtacak mıntaka santrallan nerelerde kurulacaktır? Bu hususta yapılmakta olan etüdlere devam edilmekle beraber, azçok tebellür etmiş kanaatlere göre, şu mevkilerin seçilmesi büyük ihtimal altındadır. 1) Garbî Anadolu ile Bursa, Kocaeli, lstanbul için: Kütahya Değirmisaz Linyit madenlerL 2) Ege mıntakası için: Gediz üzerinde Adala mevkiinde kurulacak su santralı. 3) Merkezî Anadolu, Ankara ve havalisi için: Sakaryanın Çağlayık boğazında kurulacak su santralı, , 4) Adana Kayseri havalisi için: Kayserinin cenubunda Seyharun ayağı Zamanti üzerinde kurulacak su santralı. İşte bu beş mıntaka santrah ve müteakıb etüdlerin büdireceği linyit veya huy maden lerile su enerji mevkilerinde kurulacak dîğer mıntaka santrallan, memleketimizi enerji ağ larile örecek olan elektrifikasyon şebekesine bol ve ucuz enerji vererek memleketin her tarafına kuvvet, ışık ve refah tevzi edecektir. Kömür havzamıza kuvvet ve ışık enerjilerini dağıtacak olan bu ilk mıntaka santralı, Millî Şefimizin eserlerinden birini teşkil edecektir. Mühendis: Refik Fenmen Antalyada Yunus Emre gecesi Antalya 16 (a.a.) Dün gece Halkevinde başta Vali, Komutan ve Parti başkanı olduğu halde binlerce halkın iştirakile c Yunus Emre> için bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda Yunus Emrenin hayatı anlatılmış, şiirleri okunmuş ve bazı parçalar çahnmıjtır. Edirnede, Bosna köyü halkı kurtarıldı Filomuz Tekirdağında Tekirdağ 16 (a.a.) Yavuz, Hami diye, Adatepe ve Zaferden mürekkeb filomuz saat 1 7 de Geliboludan Tekirdağına gelmiştir. Amiral Şükrii Okan Vilâyeti Belediyeyi ziyaret etmiş, Vali vekili ve Belediye reisi bu ziyareti iade etmişler ve Amiral gemisine çıkarlarken merasimle selâmlanmışlardır. Millî budud haricine çıkarılacak ecnebiler Ankara 16 (Telefonla) Öğrendi ğime göre millî hududlar haricine çıka nlması takarrür eden bazı yabancılara tebligatta bulunulmuştur. Diğer taraftan, geçenlerde vatandaşlıktan çıkarılmış 52 kişi arasında bulunan Hirsch kızı Mah mille Fledmann'ın müracaati tetkik edilmiş, bu kadının yurd dışında bulunduğu müddetçe başka bir tabiiyet almadığı anlaşıldığından hakkındaki karar refedilmiştir. Lord Halifaks, Balkan elçilerile tekrar görüştü Londra 16 (a.a.) Lord Halifaks, Balkanlardaki Ingiliz elçilerile dün öğleden sonra son bir mülâkat yapmıştır. Bu konferansa Roma ve Moskovadaki Ingiliz elçileri de davet edilmiştir. Bu görüşmeler hakkmda tebliği pek yakmda neşredilecektir. Bu tebliğe inti zaren resmî mahfillerde göriişmelerin nelicesi hakkında büyük bir ketumiyet gösterilmektedir. Bu mahfillerde sadece kaydedildiğine göre bu görüşmeler bü yük bir ehemmiyeti haizdir ve geçen hafta cereyana başlıyan hâdiselerle bu hâdiselerin mevzuubahs sefirlerin bulunduklan memleketler üzerinde husule getirdiği akisler bu ehemmiyeti bir kat daha artırmaktadır. Mezunen Ingilterede kal makta olan Sir Villiam Seeds müstesna olmak üzere diplomatlann ekserisi bu hafta vazifelerine döneceklerdir. Eminönü Halkevi temsil kolu Eskişehirde Eskişehir 16 (a.a.) Cumhuriyet Halk partisi umumî kâtibliğinin tensibi üzerine şehrimize gelmiş olan lstanbul Eminönü Halkevi temsil koluna mensub fencler dün Valiyi, Parti ve Belediye reislerini, Hava kumandanhğını ziyaret eyl^mişîerdir. Gencler, hava meydanındaki Atatürk büstüne merasimle çelenk koy muşlardır. Gencler, şehrimizde verdikleri temsilIerde fevkalâde muvaffak olmuşlar ve bu tmsillerde bulunmakta olan halkın takc'irlerini toplamaktadırlar. Papa, Rumanya Propaganda Nazırını kabul etti Vatikan 16 (a.a.) Rumanya Propaganda Nazırı, beraberinde Papalık nezdindeki Rumen büyük elçisi olduğu halde Vatikana gitmiş ve Papa tarafından kabul edilmiştir. Bu mülâkattan sonra Rumen Propa ganda Nazjrı, Kardinal Maglione tarafından k bul edilmijtir. Ankara 1 6 (Telefonla) Kazanc kaKöy enstitüleri açılacak nununa eklenen 2719 sayılı kanunun 5 inci maddesi mucibince fabrika ve matyerler 1939 tâbi ol Belediye memurlarınm teka baaların askerî malî yılı içinde nispetinin Ankara 16 (Telefonla) Köy enstiduklan mükellefiyet 1942 malî yılı içinde de tatbikı takarrür tüleri teşkili hakkındaki kanun lâyihası üdiyelerine dair kanun son şeklini aldı. Lâyihaya göre, köy öğ Ankara 16 Belediye memurla etmiştir. retmeni ve köye yarayan diğer meslek rına tekaüdiye verilmesi hakkmda hazırAğrının kurtuluş bayramî erbabını yetiştirmek üzere ziraat işlerine lanan kanun lâyihası, Dahiliye Ve Ağrı 16 (a.a.) Dün Ağnnm kurtu elverişli arazisi bulunan yerlerde köy kilinin riyasetinde toplanan müdürler heyetince tetkik edilmiştir. Bu lâyihaya luşu yıldönümü burada çok parlak bir enstitüleri açılacaktır. Köy öğretmen or.azaran Belediye memurlarile Belediye surette kutlanmıştır. Merasime saat 9 da, kulları bu lâyiha kanunlaştıktan sonra, istirdad edildiği, köy enstitülerine kalbolunacaklardır. ler Bankası memurları kendi maaş veya Ağrının düşmandan ayhklanndan her ay % 5 tevkifata tâbi kahraman ordumuzun şehre girdiği anda Yugoslavyada Alman casusrutulacaklar ve ayni zamanda belediye iki caddeden tam teçhizatlı bir süvari ler de bütçelerindeki memur ücret ve alayile bir topçu taburu dörtnal şehre larına karşı şiddetli maaşları yekunlarına nazaran % 5 tah girislerile başlamış ve bu suretle kurtuluş mücadele âisat ayıracaklardır. Bu aidatın nemasın günü bütün manasile canlandınlmıştır. Blagrad 16 (a.a.) Reuter bildirî dan ve diğer bazı kaynaklardan beledi Merasimde söz alan, muhtelif hatibler yeler tekaüd sandığının sermayesi teşek Ağrının kurtuluş günlerinin menkıbelerini yor: Polis tarafından Alman ajanı telâkkül edecek ve belediye memurları devlet an'.atmışlardır. Merasime civardan gelen ki edilen bazı kimselerin evlerinde yapımemurlarının tâbi oldukları maaş ve te binlerce köylü, şehir halkı subaylar ve lan taharriyat neticesinde bir çok mühim kaüd dereceleri nispetinde takaüde tâbi bütün memurin ve mektebler iştirak et tevkifat icra edilmiştir. Zannolunduğuna olacaklardır. mekte idi. Bu güzel gün münasebetile göre bu tevkifat Alman Gestapo'sunun Maaşatm tahsis muamelesi ve sandığın Halkevinde Belediye tarafından bir çay Yugoslavya dahilindeki faaliyetini kır veznedarlığı vazifesi Belediyeler Bankası ziyafeti verildiği gibi gece de fener alay rnak için hazırlanan şiddetli bir hareketin lan ve eğlenceler tertib edilmistir. ancak mebdeini teşkil etmektedir. tarafından icra edilecektir. Edirne 16 (Telefonla) Bosna köyüne dün geceyansındanberi muntazaman erzak gönderilmektedir. Köy tamamen su altındadır. Buradan gönderilen kayıklarla köylüler Hadımağa mevkiine çıkanlmağa başlanmıştır. Su bendinin 500 metrelik kısmile evlerin yüzde 20 si tamamen, yüzde 30 u da kısmen yıkılmıştır. Sular, saat 17 de Tuncada 4,86, Meriçte 4,66 ya inmistir. Köyün icinde suyun yüksekliği 1,30 santimetredir. İnsan zayiatı yoktur. Ergani istikrazı Ikramiye ve amorti keşidesi çekildi Ankara 16 (a.a.) Maliye Vekâleti ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez bankasından: Yüzde beş gelirli 1933 Ergani istikrazı tahvillerinin Maliye Vekâleti, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ve diğer bankalar mümessillerile noter huzurunda Merkez Bankası binasında yapılan 1 4 üncü ikramiye ve yedinci amorti keşidesinde: 92090 numarah tahvile 30,000 lira148,690 » » 15,000 » 19095 » » 3000 » 85,898 » » 3000 : 153.629 » , 3000 , 36,427 » * 909 : 36931' » » 90') Î 81,942 » » 909 : 90106 » » 909 3 121,909 » » 909 j 195,591 » » 909 j Ve ayrıca 289 muhtelif numaraya da 120 şer lira ki ceman üç yüz aded ti.hvil numarasına ikramive isabet etmiştir. Bundan başka 6800 aded tahvil numarası amorti edilmiştir. Fabrika ve matbaaların askerî mükellefiyet nispetleri Bir Fransız meb'usu daha mahkum oldu Paris 16 (a.a.) Cherbourg mahkemesi, amele ve köylüler ve sosyalist fır kası müessisi Marceau Pivert'i 1939 haziranında askerlik aleyhinde yapmış olduğu bir propagandadan dolayı gıyaben bir sene hapse mahkum etmiştir. Marceau Pivert, Amerikada bulun maktadır. 58 komünlst daha tevkif edildi Paris 16 (a.a.) Nisan ayınm ilk on beş günü zarfında, zabıta Pariste ve taşrada 58 komünist tevkif etmiş ve iki gizli matbaa meydana çıkarmıştır.