21 Mart 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

21 Mart 1941 tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2
Metin içeriği (otomatik olarak oluşturulmuştur)

CUMHURÎYET 21 Mart 1941 Ç Kısa tedkikler) İki ihlikâr maznunu adliyede 23 kuruşluk demir; Belediyeye 40 kuruştan satılmış! Galatada demir mağazası sahibi Baki Tezcanm Millî Korunma Kanununa muhalif hareketten, muhakemesine dün sabah İstanbul İkinci Asliye Ceza mahkemesinde başlanmıştır. Açılan davaya göre, Baki Tezcan, Belediye mezarhklar müdurlüğüne 342 kilo kösebend demirini, kilosu 23 kuruştan satması lâzımken, kilosu 40 kuruştan satmıştn". Bu suretle, haksız kâr temıni maksadını güdmüştür.. Kendisi. mahkemede, ihtikâr yapmadığını söylemiştir. Hâkim, suçun mahiyetine nazaran maznun hakkmda tevkif müzekkeresi kesmiştir. Şahidler çağırılmak üzere, muhakemenin devamı. martın 27 nci gunü saat 15 e bırakılmıştır. #•* Tahtakalede 42 numaralı dükkândfl kırtasiyeci Ahmed Hulusi Çavuşoğlunun Millî Korunma Kanununa mulıalefetten muhakemesine de ayni raahkemede dün sabah başlanarak, maznunun sorgusu yapılmıştır. Bu kırtasıyecinın. Aslan markah san kopya kâğıdını paketi 120 kuruştan satacak yerde, 200 kuruştan sattığı ve aşırı kâr temin ettiği ileri sürülmektedir. Ahmed Hulusi Çavuşoğlu, sorgusunda kendisinin bu kopya kâgıdlarını bir buçuk sene evvel Finlandiyadan getirttiğıni, 130 kuruştan sattığını, 200 kuruştan satıldığı gün şahsan dükkânda bulunmadığını söyleyerek, «çırak, piyasada 200 kuruşa satıldığını öğrenmiş, o gün gelen müşteriden bu fiatı istemiştir.. Hattâ, ben sonradan gelince, kendisini bu yüzden azarladım» demiştir. Bu dava da, şahidlerin çağınlması için kalmısur. { Şehlr ve Memleket Haberleri ) Sınai mamulât için kâr haddi İktısad Vekâleti, bunun tespitine karar verdi İktısad Vekâleti, memleketimizde mevcud sınaî müesseselerde imal olunan bütün mamulâttan, sanayi erbabınm yapabilecekleri kâr nispetlerini tayine karar vermiş ve bu hususta faaliyete başlanmıştır. İlk olarak, yünlü kumaş fabrikalarının imal ettikleri kumaşlann toptan satışlarda alabilecekleri kâr nispeti tayin olunmaktadır. Ankaraya gitmiş olan kumaş fabrikatorlarile Vekâlette yapılan toplantılar netieesinde fabrikaların toptan kumaş satışlarmdan alabilecekleri kâr yüzde 8,5 olarak muvafık görülmüştür. Kumaş fabrikatorları heyeti dün şehrimize dönmüştür. Gelecek hafta tekrar Ankaraya gidilecek ve kat'î karar verilecektir. Bundan sonra bütün sanayi zümrelerini temsil eden fabrikatorlar grup grup Ankaraya gideceklerdir. Her yerli sınaî maddenin ilk elini teşkil eden fabrikatorların satıs kârı bu suretle tespit olunacaktır. Diğer taraftan İktısad Vekâleti maliyet fiatlarını da tespit etmektedir. Ankaraya gitmiş olan çorabcılar heyeti dün gelmiş ve millî sanayi birliğinde bir toplantı yapılmıştır. İktısad Vekâleti yeni çorab standard nizamnamesinin bazı kısımları üzerinde ehemmiyetle durmuştur. Pazartesi günü bir toplantı daha yapılacak ve bundan sonra bütün çorab fabrikatorlan Ankaraya gidecektir. Kaynanasıtıı Liiks kaşar öldüren adam piyasadan kaldırıldı Dokumacı Ali Ağır Bu cins peynirler ceza mahkemesinde badema 90 kuruşa muhakeme ediliyor satılacak Fiat murakabe komisyonu dün biı toplantı yaparak evvelce lüks namüe ihdas olunan kaşar peynirleri hakkmdaki kararını kaldırmıştır. Bu suretle uzun dedikodular uyandıran ve İstanbulda mevcud peynirlerin kısmı azamının fiatlarını 90 kuruştan 110 kuruşa Davaya göre, dokumaeı Ali, karısı çıkartan lüks peynirler ortadan kalknın uzak akrabasmdan olan Fahrinin mıştır. Evvelce bakkallar tarafından kilosu kendi evindeki misafirliğinin uzamasın dan hoslanmıyormuş. Hâdise günü, bu 60 kuruşa alınan ve lüks addedilmiş onu başa kaka açığa vurmuş. Hoşlan lan peynirlerin satılması için ayın 26 mamasınm sebebi de, hem karısını b sına kadar bakkallara mühlet verüadamdan kıskanıyormuş, hem de büt mesi kabul olunmuştur. Ayakkabılar çesinin fazla bir adam beslemeğe ta Fiat murakaba komisyonunca istenen hümmülü yokmuş. Zaten damadma bi: türlü ısınamıyan Asiye, kaşlannı ça ucuz ve sağlam halk ayakkabılan nü1 tıp «o evden cideceeine sen defnl, da muneleri ayakkabıcılar cemiyeti *araha iyi» diye haykırmıs, bunun üzerin» fından hazırlatılıp dün komisyona göıkanı bevnine sıçrıyan dokumacı Ali, bı derilmistir. Komisyon dün bu nümuçağmı kaptığı gibi saldırmış, kavnana neleri tetkiketmis, fakat bazı cihetlesını öldürmüş, Fahriyi de öldünnek rin tetkiki lüzumlu görüldüğünden gelecek içtimada bu mesele üzerinde gömaksadile yaralamış. rüşülmesine karar verilmiştir. Dün, bu muhakemeye devam olunmuştur. Bu celsede. maznunun gösterŞEH1R tŞLERl diği müdafaa şahidleri dinlenilmiştir Şahidlerden Alinin mahallesinde ot'jran Konsevratuara rağbet fazla komşusu polis Hayrullah, dokumacı HaKonservatuara kayıd için bu selil ve kızı Şerife, maznunun evine iy: ne pek fazla müracaat vaM olmus, baktığını söylemişlerdir. Dokumacı Ha400 müracaatten ancak 20 si kabul lil, bundan başka «Alinin kaynanası edilmistir. Belediye daha fazla taAsiye, bir gün bize misafir gelmişti. Kılebe alınabilmesi için teşkilâtı gezınm Ünyedekİ ablasının yanma mi nişletmeğe karar vermiştir. safir gittiğini, oradan dönünce onu boUn tevziatı şattıracağını, Aliyi kapıdısan attıracaİstanbulda ekmeğin yen! çeşnlye ğını anlatarak, damadını bü hayli atıp göre imal şekll normal bir hal altuttu» demiştir. mıştır. Francalacılara da Ofisin Müdafaa şahidlerinden biri de, 'kinci tahdid ettiği nispette un verilmekağır cezada mübadil bonosu sahtekârh*ı te olduğundan bunlara verilen un meselesinden muhakeme edilen Hüseyin miktarı için de yeni bir llste tan Avni isminde bir mevkuftu. Bu da, şunzim edilmistir. Şimdi de makarna lan anlatmiftır: cılar, simitçller, börekçiler ve bis Tevkifhanede ziyaret günlerinden küvitçilere verüecek un miktan tesbir cuma günü idi. Ben karımla görü pit edümektedir. şürken, Aliyi riyarete gelen karısının Kadıköy Dörtyol ağzı onunla ne konuştuklarını işittim. Kadın, «anam beni senden boşatmak, bajgenişletiliyor kasma nikâhlamak isterdi. Biz ikimiz Kadıköy Dörtyol ağzmın genişleberaber bulundukça, âdeta kıskanırcatilmesi için etrafta bulunan bina sına huysuzlanırdı. Ama ne oldu? Huy larm istimlâki takarrür etmiştir. suzluğu yüzünden hem kendisine, lı«?m Belediye, istlmlâkten sonra bura de sana kıydı» diye hayıflandı ve a smm alacağı şekli gösterir bir plftn nasının mezarmdan bahsederek, beddu hazırlamıştır. Dörtyoldan bataldı ada bulundu. Aralannda, aşağı yukan ğı aaman denizin görülmesl kabll Ne kendi eyledi rahat, ne halka verdi olacaktır. Halen Kadıköy Jskelesi huzur ne doğru tramvayların vlraj vap Ytkıldı gitti dhandan, dayansvn ehli tıkları Kerestecller kısmı yıkılac^kkubur tır. Yollu bir konuşma geçti. Dördümüz de köşede oturduğumuzdan, yüksek sesle söylenen sözleri ister istemez işittim. Yoksa, ziyaret günleri tevkifhane kabul salonunda hep bir ağızdan konusulur ve öyle bir uğultu hasıl olur, ki eğer orta yerde otursaydık, hiç bir şey duyamazdım! Maznunun bu sahidliklere diyeceği olmadığı anlaşıldı. Muhakemenin bundan sonraki celsesine, başka müdafaa şahidleri çağırılacaktır. Mısırçarşısının istlmlaki işlnde Ihtilâflı davalar tarafeyn arasında uzlasma suretile halledllmlştlr. Bir kaç ay evvel Aksaraydaki evinde, kaynanasıi Asiyeyi bıçakla öldürmekten ve evde misafir bulurıan Fah riyi de bu sırada öldürmek maksadil varalamaktan maznun dokumacı Al İstanbul birinci ağır ceza mahkeme' sinde muhakeme edilmektedir. [HEM peyniri NALINA MIHINA İki tarafın maneviyatı Mütemadiyen ünparatorltık cephelerine gonderilen Avuslralya havacılanndan bir kıt'a Avustralya tayyarecüik sahasında dünya kuvvetleri içinde en yüksek bir mevki ihraz etmektedir. 193S senesinde Birleşik Amerika devletleri sivil tayyare servislerinde birinci rekoru kazanmışlar, Avustralya ikinciliği ihraz etmişti. Amerikada o sene zarfında 65 milyon mil sivil tayyare servisi yapümıs. ve bir tek kaza kaydedilmemişti. Ayni zamanda yedi milyon nüfuslu Avustralyada da 49 milyon mil slvil tayyare •ervisi yapılmıs. ve bir tek kaza kaydedümemistir. Harb hizmetinde dominyonlar Avustralyanın göstermekte olduğu muazzam gayret tahminlerin fevkindedir. Nezahet Nureddin Ege Yazan: Sulh ramanında sivil tayyarecilik sahasında bu kadar muvaffakiyetle çalışan genc 'Avustralya hava kuvvetleri, şimdi Büyük Britanya imparatorluğunu harb davalannda en müessir bir zafer âmili olarak büyük bir mes'uliyet deruhde etmiştir. Hava seferleri Avustralyada şimendlfer servislerinden daha çok rağbet karanmıştır. Şehirler arasında 27.751 mil hava servisleri hatlan mevcuddur. Avustralya ile Yeni Zelanda, Yeni Kine fiindistan arasında vapur servislerinden fa'la tayyare servisleri mevcuddur. İnsilterenin müteveffa Vaşington sefirı Lord Lotian Japonyaya bir ihtarda bulunmuf, Bahrimuhitikebirdeki Ingiliz domünlerine ve diğer kolonilere karşı yapılacak herhangi bir taarruzun Avustralya ve Yeni Zelandamn müthiş rr.ukavemetüe karşılanacağını söylemisti Bu beyanat Avustralyanın demokrasi davasını ne büyük bir azimle müdafaa ettiğini ispat eden bir iddia olduğu için genc Avustralyalılar tarafından fevkalâde bir hararetle karşılanmıştır. Nüfusun azhğına ve sahillerinin uzunluğuna rağmen Avustralya şimdi kendi müdafaa tertibatını ikmal ettikten başka ana vatan İngiliz kuvvetlerine mühim yardımlar ifa edebilecek bir mevkie yükselmiştir. Japonyanm mihver devletlerile bağlarını kuvvetlendirmesi Avustralyayı korkutmaktan çok uzaktır. Avustralyanın hali hazır müdafaa plânlanna bir göz gezdirmek bu iddiamıa tevsika kâfidir. 1914 muharebesinin fflt on ayı zarfında orduya 96.845 gnüllü kaydolunmuştu. Bu harbin ilk on ayı zarfında ise 184.184 kişi silâh altına alınmıştır. Bunlardan 89.556 sı Avustralyanın uzak memleketler ordulannda muharebe etmeğe Zabıta vak'aları müheyya gönüllüleri idi. Ve deruhde etBandırmadan gelen Trak vapu tikleri vazifeleri mükemmeliyetle ifa etrunda yolcuların eşyalarırn tevzi Ükleri, Afrika muharebesile sabittir. işinden salon hamallarından Ab Avustralya ordusu kuvvetlerinin mfldullah ile seyyar hamallardan Ali him bir kısmı İngiltere emrinde muharasında kavga çıkmıştır. Birbir telif kıt'alara dağıbnıştır. Avustralyada lerinln gırtlağma aanlarak dövü mecburî askerlik kanunu kabul edilşen bu hamallardan Ali bir aralık mlştir. Bu sayede orduya 250 000 asker bıçağmı çekerek Abd.ullahı karnınilâve edllecektir. Avustralya Başvekili dan yaralanmıştır. bu genc dominyonun ana vatan İngilAbdullah lmdadı sıhhl otomobili tere ordularına yardımınm blzzat Avustralyanın müdafaa kuvvetlerinl asla ile hastaneye kaldırümıs., Ali yakaBayıflatmıyacağını izah etmiştir. Avus lanmıştır. * Tahtakalede Balkapanı caddetralya hava kuvvelteri bugün 1939 sesinde tütüncülük yapan İhsanla nesinden beş mlsli daha fazladır. 26 700 gönüllü tayyareci demokrasi davasını aynl semtte çalışan Jak arasında havalarda müdafaa azmile hava ordu ekmek alma meseleslnden kavga euna iltflıak etmiştir. Memleketin son çıkmıştır. Bu sırada İhsan, ellne geçlrdiği «ür'atle inkişaf eden hava kuvvetleri için her tarafta asker! havacılık mek ekmek bıçağile Jakı göğsünden yatebleri tesis edilmistir. Avustralya hü ralamıştır. Hâdlseyi müteakıb suçkumeti gerek İngiltere imparatorluğuna, lu yakalanmış, Jak hastaneye kalgerekse Birleşik Amerika hükumetleri dırılmıştır. k Tepebaşmda oturan Mlşon. dun tayyare fabrikalanna büyük siparişler verdiği gibi bizzat Avustralya fabrika sabah İstanbula gelmek üzere J l ş larında da muazzam tayyare filoları haneden tramvaya atlamak lster ken, mıîyazenesini kaybederek düşInşa etmektedir. müş, başmdan yaralanmıştır. Amerikanm 33 N. A. tipî tayyarelerinin mütekftmil bir şekli olan WirraHayat, Meftun Beye doğduğu günway tipî tayyareler Avustralyada modenberi güler yüz göstermemiş, tesatöründen tutunuz da bütün teferrüanna düfler kendisine kat'iyyen iltimas etkadar komple olmak şartile pek kısa memişti. Bir kere admdan memnun debir zamanda imal edilmektedir. Aynca ğildi. Çünkü, ruhu ve kalbi ta küçüktecrübe tayyareleri ile Avustralya malüğünden itibaren isminin delâlet ettiği mulâtı motörlerle müeehhez bomba manaya kapılmış, her mevcuda, her tayyareleri de imal edilmektedir. Velmahluka ucsuz, bucaksız muhabbet ve hasıl tayyare imalâtı noktai nazarmdan hayranlık hisleri beslemiş, fakat kimAvTJstralyamn kudreti günden güne tese onu sevmemişti. Ama, sevmemelees"üd etmektedir. rine, sevememlerine o da hak veriyorAvustralyanm donanması da harbin du. Kısacık boy, çopur bir çehre, bombir çok safahatmda müessir olmaktadır boş bir cüzdanla alâkadar olmanm imAvustralya donanmasınm belli başh ge kânı var mıydı? milerinden bir çok tüccar eemileri müHajbuki, Meftun, senelerdenberi badafaa tertibatile teçhiz edilmiş ve harb gemileri kadrosuna mühim yekunlar şmda oturduğu köhne masanm, tozlaİlâve edilmiîtir. Hali hazırda en son rını yuttuğu eski dosyalann mahkumu fennî teçhizatla işleven Avustralva ter olacak adam mıydı? Sabahtan akşama şaneleri hem kendileri için, hem de kadar muhayyilesine kanad verir, OkIrpilîz adalanna sefer eden gemiİTden yanuslann yosunlu suları üstünde bebatanlarımn yerini tutmak için bum yaz bir güvercin gibi yüzen tertemiz mah bir faaliyetle mütemadiven yeni bir yatın içerisinde etrafı güzel ve gemtter inşa etmektedirler. Bunlann süslü kadmlarla çevrilmiş cennet maniçinde destroyerler, sahil mııhafaza se zaralı adaların birinden ötekine mütemileri. toroil taravıeilar. tahtelbahMor madiyen dolaşır dururdu. ve tahtelbahir kovalayıcılan vardır. Heyhat!. Paydos zili çalmca bütün Avustralya deniz harb mektebl?rinde bunlann bir kuruntudan ibaret oldudenizaltı müdafaa tertibatmda ihtısas ğunu anlar, emektar şemsiyesini kapar. kesbetmek üzere yüzlerce genc deniz sokas»a fırlardı. Dünyada tek başma eabiti ders görmektedir. idi. Meşguliyet zamanlannda böyle aEsliha imalâtına gelince: 1914 18 vunabilmesine mukabil istirahat anlaharbinde Avustralya kendi hududalrı rında vakit geçirecek hiç bir eğlencesi harieinde harbeden Avustralvalı asker yoktu. Onun için ikinci mevki bir lerin silâh ve mühimmat ihtivacını te tramvaya atlar, Beyoğluna çıkar, karnı minden âciz idi. Şimdi ise bütün Avus acıkmcaya kadar caddede beş aşağı tralya askerlerinin silâhlarını kendileri bes yukan dolaşır dururdu. ettikten başka İngiltere adalarınınl O gün gene mutad gezintisini yapı, silâh ve cephanı ihtivacını karşıla mak üzere mühim miktarda sevkiyaı yapılmaktadır. 193S harb bidayetinde: 1940 mayısına kada kücuk silâhlar ce panesi imalâtı yüz de 400 artmıştır. He: türlü şarapnel v saire imalâtı 15 mis li, bomba imalâtı 2: misli, fişek ve tüfek imalâtı 15 misli, makineli tüfek ima lâtı 6 misli artmıştı Son gelen maluma mayıs 1940 imalâtının heyeti mecmuasının dört miali yükseldiğini kay mektedir ki bu harikavî bir imalât rekorudur. Bu mütemadi askerî sanayi inkisafı mütemadi fabrika genişletilmesini istilzam etmektedir. Milyonlarca dolar kıymetinde servet yeni silâh fabrikalanna yatınlmaktadır. Sadece 7,000,000 nüfuslu bir memleketin mukaddes tanıdığı bir demokrasi davası için on bin mil mesafedeki harb cephelerine sevkedilmek üzere böyle yüz milyonlarca dolar kıymetinde mühimmatı harbiye ihzar etmesi «ayanı hayret bir muvaffakiyettir. Avustralya 1914 18 harbinde dört senelik harb bütcesi 270,000,000 İngiliz lirasıydı. Bu defa ise sadece 1942 senesine kadar 453.750,000 İngiliz lirası yani bizim paramızla 2,300,000,000 küsur Türk lirası bir servet sarfetmiş ve etmekte bulunmuştur. Almanya aciz komşu milletleri arzuları hilâfına harb ateşinin ağuşuna atarak kendi kuvvetlerini artırmeğa çalışırken, hür milletler, on bin mil mesafeden kendi arzularile müşterek insanhk ideali, yüksek demokrasi ideali namına milyarlarca dolarlık askerî müdafaa kuvvetleri hazırlayorlar. Bütün Alman işgali altındaki müdafaa fabrikalan, İngiltere adalarile, dominyonlar ve Birleşik Amerika hükumetlerinin sırf asker! sanayi istihsalile boy ölçüşemez. Halbuki harbin sadece silâhla kazanılamıyacağı açık bir hakikattir. Bütün dominyonlar bu muazzam silâh istihsalâtı yanında, buğday, tereyağı, peynir, mısır, et, deri istihsalâtile de demokrasi cihanına hizmet etmektedirler. Bugün Amerikanm büyük askerî müşahidlerinin kat'î kanaatile ve ilmî tetkiklerile sabittir ki bu mebzuliyet, ve azimkâr lradenin neticesinde AngloSaksonlann davası muhakkak zafere ulaşacaktır. İKTISAD fthalât ihracat Dün şehrimizden yarım milyon 11ralık ihracat yapılmıştır. Bu ihracat meyanmda Almanyaya yaprak tütün ve iç fmdık, İngiltereye keten, Amerikaya av derisi gönderilmiştlr. Tunada buzlann çözülmesl üzerine Macaristandan ilk parti olarak yarım milyon lira kıymetinde ithalât eşyası dün İstanbula gelmiştlr Dün gelen haberlere göre, Tuna yolile bir milyon llralık eczayi tıbbiye gelmektedlr. İngiltereye Ihrac olunacak tiftikIerden şimdiye kadar 15,000 balya gitmlştir. 9 bin balya da hazır bir haldedir. İngllterenln mütebaki 16 bin balya tiftiği yeni rekolteden alacagı anlaşılmaktadır. MAARtFTE Hususî liselerden tasdik. name alanlar Ders yılı içinde başka mekteblerden aldıkları tasdiknamelerle hu susî liselerin son smıflarına kabul edilen talebelerden bazlarının fen kolundan tasdlkname aldıkları halde edebiyat koluna girdiklerl, edebiyat kolundan tasdikname aldıklan halde fen koluna girdikleri görülmüştür. Maarlf Vekâleti, birinci kanaat notu devreslnden sonra tasdikname alan bu glbl talebelerin hangl koldan gelmişlerse gene o koa alınmaları için alâkadarlara tebligat yapmıştır. Yangırı başlangıcları Son 24 saat zarfmda dört yerde yangın başlangıcı olmuştur. Bey Maarif Vekâleti, türkçe bilmiyen oğlunda Hacıhüsrev mahallesl Araecnebl tabiiyetinde bulunan talebe lık sokagında Allnln evlnde yakılan ler hakkında yeni bir karar vermiş mangaldan sıçrıyan kıvılcımla kaptir. Yabancı tabiiyetinde bulunup lamalar tutuşmuş, evde oturanlar da, hususî tahsil gördüklerinden tarafmdan İtfaiye gelmeden sön bahlsle imtlhanla yabancı mekteb dürülmüştür. ere glren talebelerden türkçeye vuArnavudköyünde tramvay caddekufları, girebildikleri sınıftan aşa sinde 25 numaralı evde yakılan ğı olanlar, türkçeyi basmdan mun mangaldan sıçrıyan kıvılcım yan tazaman takib edebllmek üzere. ay gma sebebiyet vermlşse de süratle rı birer kursa tâbl tutulacaklardır. söndürülmüştür. Tepebaşmda Yazıcı sokak 91 nuMeslekî dersler maralı evln ikinci katında yanan Kız enstitülerile bu mekteblerin soba bacasmda birlkmiş olan ku orta mekteb mezunlarma mahsus, rumlar yangın baalamgıcma sebehususî smıflannda ve meslek mu biyet vermiş, derhal söndürülmüşallim mektebinde tatbik ediünekte tür. olan haftalık ders cetvellerinde yaBeyoğlunda Duduodalar sokagı 17 pılan tadllât alâkadarlara tebliğ enumarada Kostiye aid sucuk ^madilmlştlr. Bu mekteblerin muhtellf lâthanesinde bacanm temlz olmahtısas şubelerlnde haftada 39 mes ması yüzünden kurumlar tutuş ekî ders okutulacaktır. muşsa da genlşlemesine meydan verilmeden süratle söndürülmüştür. VNtVERSİTEDE İmalâthane 10 bin llraya sigortalı bulunduğundan hâdise etrafmda Profesör Mazhar Osmanın tahkifcat yapılmaktadır. Türkçe bilmiyen talebeler ünkii Cumhuriyet'te, karşılıklı hava harbinin kurbanlan hakkında alt alta iki haber vardı. Bunlann birincisinde İngiliz Hava ve Dahilî Emnijet Nezaretleri, 12/13 mart gecesi Mersey mıntaka.sına ve 13/14 mart gecesi Clyde civanna yapılan hava hücumlan hakkmdaki mufassal raporlara göre, iki gece içinde, halktan takriben 1000 ölü ve 1300 ağır yaralı olduğunu bildirmektedir. İngilizler, göriilmemiş bir kahramanhkla tahammül ettikleri bu hava harbi zayiatım, göriilmemiş bir doğru sözlülükle de ilân ediyorlar. İki gecelik hava hücumlannın bu müthiş rakamlannı gizlemeğe asla lüzum görmeyişleri, İngiliz milletinin bütün bu fedakârhklara bile bile katlandığını gösterir. İngiltere halkınm maneviyatı o kadar yüksektir ki, İngiliz resmî makamlan zayiatm ağırlığıru saklamağa asla ihtiyac duymuyorlar. Buna mnkabil karsı taraf, İngiliz hava hücumlannın sebeb olduğu zayintl hiçe indirmekten hâlâ vazgeçememiştir. Nitekim, ayni Londra telgrafının altında bir Hamburg haberi var; 13/14 mart gecesi Hamburg üzerine yapılan hava hücumlan neticesinde yaralananların biı kısmı da ölmüş olduğundan ölülerin sayısı 57 ye çıkmıştır; diyor. Buna da şükür, diyebilirslnîz; çünkö, şimdiye kadar Alman ve İtalyan resml tebliğlerinin değişmez klişesi su idi: •Hasarat ehemmiyetsiz, zayiat blrkaç kişiden ibarettir.> Bu defa, nasılsa Almanlar, ölü listesini 57 ye çıkarabibnişler. Ayni gecede İngUizlerin 500 ölü ile 800 ağır yaralısına mukabil, Almanlann yalnız 57 ölü yaralılann sayısını bilmiyoruz vermelerini nasıl tefsir etmeli? 7a Almanlar hakiki zayiatlarmı gizleyorlar, yahud da İngilizler yalnız askerî hedefleri dövdükleri halde, Almanlar, silâhsız halk kütlelerini de bombalamaktan zevk alıyorlar. İki sebebin ikisi do doğnıdur. Geçenlerde Almanyadan dönen bir tanıdık anlatıyordu: Berh'nin bir bombardunanmı müteakıb, sabahleyin gazetede sn resml tebliği okudum: «Birkaç İngiliz tayyaresi, dün gece, Berlin üzerine gelebilmislerse de hava defi bataryalanmızm şiddetü mukabelesi karşısında, bombalannı rastgle şuraya buraya atarak kaçnuşlardır. Insanca zayiat yokrar. Hususf birkaç binada başlayan yangınlar hemen söndürühnüştür.» Herkes gibi ben de inandmı. Fakat öğleye doğru, büyük bir kimya fabrikasmm müthiş bir şekilde hâlâ yanmakta oldnğunu herkes gibi ben de gördüm. Bu resmî yalan karşısında, halkın maneviyatun kırmamak için, Nazilerin resmî tebliğle gayriresml hakikat arasındakl farkı, «Harice ve bilhassa düşmana karşı böyle söylemek icab eder. diye izah ve tevile çalıştıklarma sahid oldum. .Diişmana karsı> tevill nannsaâtr. ÇOnkfi İngiliz tayyarecileri attıldan bombalarm tesirini gördükleri gibi resimlerini de almaktadırlar. Bu zayiat ve hasarat, asıl Alman halkmdan glzlenmektedlr. Şu IM haber, blze, İngfHz maneviyatmm Alman maneviyatmdan çok yüksek oldnğunu göstermektedir. İngiliz mllleri körü körüne ve haberslz değil, bile bile tahammül ve mukavemet etmektedir. İngiliz tayyareleri bugün bir akmda hakikaten yalnız 57 Hşi öldürflyorlarsa, yarm 557 Hşl ö'ldürdüklerl zaman, Alman mnkavemetinin nasıl sarsildığmı göreceğiz. «Besim ömerpasa» sokağı İstanbul Beledlyesi İstanbul sokak larından birinln ismlnln merhum Dr. Beşim Ömer Paşaya izafe edllmeslne karar vennlştir. Hangl sokağa Beslm Ömer lsmlnin verllmesl muvafık olacağı tetkik edilmek tedir. Tramvaylarda vaziyet vereceği konferanslar Profesör Mazhar Osmanın Üni versite merkez binasında vermekte jlduğn dersler, salonun müsaade izliğinden dolayı Cerrahpaşa hasanesine nakledilmiştlr. Profesörün dersleri, çok alâkalı olduğundan dolayı dersane fazla kalabahk olmaktadır. Gerek haricden ve gerek;e talebeler tarafından gösterilen arzu üzerine profesör tarafından hususî mahiyette dört konferans verilecektir. Konferanslar her hafa perşembe günü saat 18.30 da Jniversite konferans salonunda veilecektir. Tramvaylarda tek bilet usulünün tatbikı kondüktörlere kolaylık temin ettiği gibi kısa mesafelerde yolMünakale Vekilinin cu adedinin eksilmesl suretile umutetkikleri mî izdihamı azaltmıştır. Yalnız kontrol memurlarmm arabalarm Tiün Münakale Vekilinin riyaseti altında Denizyollan umum müdür içinde fazla yer lse;aî ettikleri gölüğünde bir toplantı yapılmıştır. rülerek bunun da ıslahı için alâkaDenizyollan müdürlerinin de isti darlara emlr verilmiştir. rak ettiği bu toplantı dört saat kaElektrik ve havagazi saatleri dar sürmüstür. Vekil bugün Trakyaya gidecektir. kirası Havagazi, elektrik ve su aylık sarPuro kalmadı fiyatmdan, ücret almdığı gibi ayİnhisarlar idaresi son zamanlarda rıca saat kirası da alınmaktadırpuro sigarası imal edememektedir. Bir çok cihetten buna itiraz edil Buna sebeb, puro sigaralarınm en mektedir. Belediye buna başka bir Tramvay bandajı tedariki üst yaprağmı teşkil eden tütün yap formül bularak kaîdırılmasa Icln arağmın virjinya cinsi olması, bu tü âkadar dairelerle temasa girişmişiçin tünün ise şimdi gelmemesidir. Pi tir. İzmir Tramvay şlrketinln Kara yasada bulunan purolar da tamaKomedi tiyatrosu yerini bük fabrikasmdan b a a malzeme men bitmistir. getlrmek suretile 10 tramvay aradeğiştirecek bası yaptırdığı ve bu meyanda mezŞehir tiyatrosunun komedi kısmıkur fabrikadan bandaj da temin enm bulunduğu salon ahşab olduŞu dildiğl haber verilmesi üzerine İscin yangın tehlikesi karşısında İttanbul Beledlyesi bunun ne suretle aiye mes'uliyeti üzerine alamıya7 kabil olduğunu Karabük fabrika • Ticaret Vekâleti Teşkilâtlan cağmı alâkadarlara bildirmlştir. Bu sile İzmir vilâyetinden sormuştur. dırma umum müdürü Avni Sakman tibarla mezkur temsil heyeti için Karabükte bandaj tedariki kabll olşehrimize gelmiştir. Umum müdür gelecek seneden itibaren civar sineduğu takdirde derhal muhabereye | şehrimlzde Oflsler teşkilâtile meş malardan birile anlaşılarak temsilgirişilecektir. er burada verdirilecektir. gul olmaktadır. MÜTEFERR1K ADLİYEDE Beyanname vermiyen bir Slovakyalı İmrih Balâs isimli bir Slovakyalı, ecnebl tebaasından olduğu halde zabıtaya muayyen müddet içerisinde beyanname vermemekten Sultanahmed birinci sulh ceza mahkemesinde muhakeme edilmlştir. mah keme, 15 gün hapsine, 25 lira para cezası ödemesine karar vermlstdr. Ancak, bu ceza tecil olunmu§tur. Kısa Haberler Mahkum oldu Ahmed Demir, Nuri, Nevres Isimlerile tanman birisi, İstanbul ikin.cl asliye ceza mahkemesinde hırsız lıktan ve polise hakaretten muhakeme edilmis, evvelki gün Tahtakalede şekerci Sabrinin dükkânı önünde duran 18 kilo karamelâyı alıp kaçarken kendisini yakalıyan polise sövdüğü, sabit görülmüştür. Her iki sebeble 2 ay, 2 gün haspe, 35 lira para cezasma mahkum olan bu bir kaç isimli maznun, meshud suç kanununa göre hemen tevkif edilmistir. I KUçUk hlkâye Meftunun fettanlığı ve hırstan uzak, taştan olanını alıp odacığımın bir kenarına koyabilsem ya... İmkânı mı var? Kimbilir, onun da pahası kaçadır... Yürü, Meftun şeytana uyma... Bu dünyada güzel şeyin ancak erişilemiyen olduğunu unutmaî.. Meftun Beym ayni camekân önündeki iç mücadelesi arka arkaya on beş gün devam etti. Nihayet ay başmda cüzdanımn gözlerinden birine altı yedi tane beşlik kâğıd sıkışınca bütün mevcudiyetinde garib bir cesaret rüzgârı esti. İlk hamlede paraya kıydı. Beyoğluna birinci mevki bir tramvayla çıktı. Dükkânm önüne kadar hava ile şişirilmiş bebeklerin sahte azametüe yürüdü. Fakat kapıda, imtihan odasına girmek üzere olan bir talebenin ruhunu dolduran heyecan ve korkuyu duydu. Şakaklarından aşağıya ince ter damlaları iniyor, beyni zonkluyor, kalbi yerinden fırlayacakmış gibi çarpıyordu. Bacaklan titreye titreye üç dört basamak merdiveni çıktı. İlk tesadüf ettiği satıcı kızın önünde bir kraliçeyi selâmlar tarzda şapkasım çıkanp yerlere kadar eğildi. Affedersiniz, dedi, şu gene kız heykelü lâmbanın fiatını öğrenmek istiyordumt. Aldıgı cevab üzerinde bütün tereddüdlerme, halecanlarına bır anda nihayet veren bir soguk su duşu tesirini yapmıs, olduğu yerde donakalmıştı. 90 lira!. Söyliyecek hiçbir söz, yapacak hiçbir hareket bulamadı. Yüzünde budalaca bir tebessüm belirdi. Döndü, arkasına bakmadan kapıya doğru yürüdü. Satıcı kız: Zannederim, o kadar pahalı değil, beyefendi! Diyordu. Evet, başkalan içhı belki de pahalı değildi. Fakat onun için, doksan lirayı bir taş bebeğe kurban etmek kabil miydi? Meftun Bey, o ana kadar güttüğü hayat felsefesinin doğruluğuna bir daha kail oldu: İnsanlar için her güzel şey, kendisine yetişilmek imkânı mevcud olmıyandı. Bir hafta kadar caddenin o kaldın mından geçemedi. Sonra yavaş yavaş gene camekânın önünde dakikalarca durup bu minimini sirin heykeli temaşa zevkinden nefsini mahrum etmemeğe başladı. Bir aksam, satıcı kız dükkânm kapısının merdivenlerinde idi. Onu birdenbire tanımıs olacak ki: Beyefendi yapmayın, mademki fazla hoşunuza gitti.. Biraz fedakârlik edin, su lâmbayı satın alın! yordu. Gök maviydi. Batmak üzere olan güneşin koyu kızıl ışıkları yüksek binaların camlannda göz kamaştırıcı akislerle dalgalanıyordu. Meftun Bey, şemsiyesi elinde, kalın ve yırtık lâstiklerini kaldırımda güçlükle sürüyerek her dükkânm önünde uzun uzadıya duruyor, gözüne çarpan eşyayı inceden inceye tetkik ve muayene ediyordu. Bol ziyalı geniş bir camekân onu diğerle rinden ziyade işgal etmişti. İnce bir zevkle sıralanmış tabakların, fincanların, mutfak takımlarınm tam ortasmda porselenden çıplak \ucudu pırıl pınl yanan küçük bir kadın heykeli uzanmıştı. Arkasından sivrilen bir sütunun üstünde küçük bir lâmba yanıyor, lâmbayı örten mercan rengi abajurun gölgeleri, heykelin tenine pembe harelerle hayat ve can veriyordu. Meftun orada dakikalarca sakit ve havran kaldı. Bir aralık başmı iki tarafa sallayarak kendi kendine düşündü: Haydi şunun canlısı yemek îster. içmek ister, şık giyinmek. otomob'lde gezmek ister... Yanında erkek olarak ?eniş omuzlu. mat yüzlü, uzun boylu. cebi dolu bir adam ister.. Öylçsine kudretimiz yetmiyor, diyelim... Fakat bari böyle bir melâike kadar ihtiyac DedL Konuşma iki tarafın da arzusile uzamıştı. Siyah ipek gömleğin içindeki tombul vücud, beyaz keten yakanm üstündeki buğday rengi sevimli çehre, uzun kirpiklerin arasında kara elmaslar gibi parıldayan gözler Meftun Beye, Cezalandırılan esnaf cansız porselen parçasını unutturmuştu. Zabıta altıncı şube memurlan, Görüşmeler sıklaştıkça mükâleme mevzulan değişti. Taş bebeğin modası dünkü kontrolları esnasında Emingeçmişti. Eldiven, çorab, çanta ve sine önü mmtakasmda 10 seyyar esnaf madan başka hiç bir şeyden bahsedil caddeyi işgal, 10 esnaf sıhhî mua yenelerini yaptırmamak ve 6 esnaf mez oldu. temizliğe riayet etmemek suçundan Vakıâ, Meftun Beyin odasmdaki servi sandığın dibinde ucu işlemeli çevreye tecziye edilmişlerdir. Beyoğlu semdüğümlü beş on parası çarçabuk eriyip tinde de muhtelif beledî suçlardan gitmişti ama, diğer taraftan da gözleri sekiz esnaf cezalandınlmıştııu Bunaçılmış, rihniyeti, hayat felsefesi değiş dan baska Eminönü mmtakasmda mişti. Artık. güzeli yetişilmez dive de 146 kilo tartısı noksan ekmek muğil, sanlıp kucaklanır ve istifade edilir sadere edilmiş ve seyrüsefer tali matnamesine aykırı hareketten 16 diye tarif ediyordu. Sevgilisinin kaprislerini temin etmeğe şoför hakkında da cezaî zabıt tanaylığı yetişmediği için başka yerlerden zim edilmlştir. kazanc membalan bulmayı düsündü Memuriyetten istifa ederek lşi ticarete döktü. *** Nüshası 5 feuruştur. Nihayet Meftun Beye talflı güleryüz Harie Türkiye göstermiş, tesadüfler kendisine arka ariçin icin kaya yardım etmislerdi. Bugün Sirkeci1400 Kr. 2700 Kr. SeneUk de meşhur bir hanın maroken koltuk1450 » Alü avhk 750 > lar, ceviz masalarla süslü odalannda 800 » Üc ayhk 400 > yalnız maiyetindekilere birkaç emir Bir avlık 150 > Yoktur. vermekle ayda binlerce lira kazanan adamm yegâne üzüntüsü, yaşamak ve of muvaffak olabilmek için hayatta «meftun» değil «fettan» olmak lâzım gel Gazetemize eönderilen evrak ve yazılar diğini çok geç anlamış olmasıdır. neşredilsin edihnesin iade edilmez ve Ahmed Hidayet zlyaınd&n »»Aa'f^iîypt kabnl CUMHURİYET Abone seraiti

Bu sayıdan diğer sayfalar: