June 2, 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

2 Haziran 1941 CUMKURİYET Amiral Darlanın hezeyanı 1920 de Garbm eşsiz şenaatine isyan eden Türk milleti (Başmakaleden devam) lini korumak için yeniden ayaklandıgi ve biitün bir husumet cihanına karşı koymak için tekrar silâha sarılrîığı ınukaddes millî nıücadeie hamle ve merhalelerimizi teşkil eder. Biz o zaman yalnız Kiükyada ve yalnız Fransayn karşı değil, Türkiyeyi parçalamak isteyen garb devletlerinin hepsine karşı mücadeleye atılınıştık, ve Loid Corcun Ingilteresi o zaman belld Fransadan ileıi ve her halde lâakal Fransa kadar hasmımızdı. Amiral Darlan ya kesif bir cehalet. yahud da İngiltereye karşı olduğu kadar Türkiye İçin de sönmiyen derin bir garaz ve husumetle hakikati tahrif ederek, o zaman Kilikyada Fransızlaıla miicadelemizi İngiliz teşvik ve tahrikile vuku bulmuş bir hâdise gibi göstermekten utanmamaktadır. Eğer İngiltere biz Türkleri teşvik ve tahrik ederek Kilikyada Fransızlar üzerine saldırtmaraış olsa.vmış, Amiral Darlana göre, Fransa üçlü itilâfın kendisine vadettiği Türk topraklarında kalıp gidecekmiş. Demek ki biz Türkler memlekeümizi yabancı müstevliler mcyanında Fransızlaıın dahi ayakları altında kalmaktan kuıtarmak için İngiliz teşvik ve tahriklerinden istifade etmişiz. Yoksa anlaşılan Fransızlara gözünüz üstünde kaşınız vardır, demiyecek imişiz, ve bugünkü mağlub Fransanın hariciyesini idaıe etmek iddiasında bulunan Amiral Darlana göre, böylelikle Fransa hukukan kendisine temin olunmuş vaziyetlere sahib kamakta devam edecekmiş. Bu ifade şeklinde Fransa için ebedi yüz kızartıcı bir rezalet. Türkleri ise holay kolay sönmiyecek kudsî hiddetle ateşleyen bir hakaret vardır. Öyle değildir Amiral Darlan, Türkler vatanlarının Loid Corcla Klemansonun kin ve garazlarına kurban gitmck tehlikesine maruz olduğunu görerek cnn havlile ayaklandıklan o devirde Fransızları Adanada, Maraşta, Urfada, Gaziantebde. başkalarmı başka vatan topraklannda buldular, ve başka hiç bir şey düşünmeksizin bu miistevlileıi memleketten çıkarmak için ber taraftan üzerlerine atıldılar. O zaman sözde galib büyük devletlere karşı böylc bir savaşı başarmak için nıükemmel silâhlarımız yoktu. Hatta aldatıcı bir mütareke ile silâhlanmızın miihinı kısmı ellerimizden alınmıştı. Buna rağmen mücadeleye atılmakta zerre kadar tereddüd etmedik. En büyük silâhımız haksız yere yurdumuzu işgal cden emperyalist yabancılan behemehal hududlarımızdan dışan atınak tıu&ıısundaki millî azim ve imanımızdı. Bu sayede çok çetin çalışmalarla Frsnsızlan Kilikyadan. başkalarını başka yerlerimizden ve nihayet İngilizleri İstanbııldan attık. Kazandığımız millî zaferin her tarafta düşmanlan yıkan azameti en son Londrada Loid Corcu mağlub ederek iktidardan ıskat eylemişti. Bütün bu millî cidalin başbuğıı olan Büyük Atatürk bize hür ve müstakil Türk vatanım emanet ederken bilhassa gencliğimize hitab ederek her ne zaman. hatta daha müşkül şartlar içinde dahi. yurdun varlığı ve istiklâli müdafaa i'dilmek ihtiyaci hasıl olursa daima ve aynen böyle hareket edilmek lâzım go!diğini söylemiştir. O söylememiş olsaydı dahi mümasil vaziyetlerde Türk milletinin daima tutacağı hareket hattı bundan ibaret olduğunu mağlub Fransanın Amiral Darlanı bilmese ve anlamasa bile bütün dünya bilir. Türkiyenin İstiklâl Cidalile yarattığı parlak sahifeyi taklid edemiyen Fransa, hiç olmazsa bugün kendisile işbirliği yapmaktan halâs umduğu Almavı Başbuğu Führerin bu mukaddes cidalimizle onun Ebedî Şefi Atatürk hakkında daima tekrarladığı takdirkâr, hatfa hürmetkâr hissiyatından ibret alarak sükut etmeyi ve tarihi tahrife çalışmamayı iltizam edebilirdi. Mağlub olmak nihayet ayıb olmıyan bir kaza sayılabilir. Fakat Darlan İngiltereye hücum etmek için Türkiyeyi küçük düşürmekte beis görmiyen bir lisan kullandığı zaman ayıb ve hacaletin gayyası içine yuvarlanmış ve memleketini dahi bu uçuruma süıiiklenıiştir. Amiral Darlanın Türkiyeden dahi bu kadar hissetle bahseden son beyanatı Askeri vaziyet Girid adası kuvvetsizlikten kaybedildi • işte böyle bir facianın tercümanıdır. YUNUS NADI tarah 1 Inc) sahifede) hava yardımından başka bir muzaheret görmeden Giridde ve civarında İlâni(Bas taratı 1 inci sahifede) haye harekâtta bulunabileceklerini beklerle beraber kazanmağı tercih ederler.. lemenin, doğru olmadığı anlaşılmıştır. Belediye reisi, İnfİıalçıları gevezelikle Takriben 15.000 asker şimdiden Mısıra iiham etmiştir,,, ~*m *+ dönmüş bulunuyor. Zayiatımızın ciddî * *=^&» sMİhverhr «lüırçaya 4«ıutmak olduğunu kabul etmek lâzımdır. Mısıra 15,000 asker geçirildi fsfe3i^ı gibi ayrıhk olan bir mllîSt 'Heğiliz. Reisicumhur düny&ya hitab ettiği Londra 1 (a.a.) Verilen malumata zaman Amsrikan mllieti onun arkasın göre, bugünkü resmî tebliğde Giridden çekilerek Mısıra muvasalatı bildirilen dadır.» ve İngiliz İnsaru yerinden sıçratacak derecede 15.000 asker imparatorluk tezahürata vesile olan ayıi mitingde söz kuvvetlerine mensub askerlerdir. Giaîan Amerikanın Fransr.daki eski bü ııdden tahliye edilen Yunan askerleri bunlara dahil değildir. Çekilen askeryük elçisi Bullitt de demiştir ki: « Reisicumhur bize hürriyetlerimi lerin içinde dominyon askerlerinin nisbeti henüz malum değildir. Keza İnzi kurtarmak için yolu göstermiştir. gilizlerin Giriddeki kuvvetlerinin yeMemleketimizi düşürtnüyeceğiz. Hitler kununu bildirmek de halen mümkün bize harb ilân etmek için. İngiliz donanolmadığı gibi tahliye işmin tamamlanıp ması sayesinde bize ulaşamadığı bir zatamamlanmadığı da söyîenemez. manı intihab ederse, harb şimdi geldi Bu çekilmenin lüzumu hakkında tefdemektir. s:ratta bulunan iyi malumat sahibi mahHitler Amerika ile harbetmek şıkkını filler, İngiliz ve Alman hava üslerinin seçerse, Allahm hakkını gasbetmeğe bü Giride olan mesafeler: arasındaki farkı tün teşebbüs edenler gibi o da mahvola tsbarüz ettiriyorlar. Zannedildiğine göre caktır. Çünkü beşeriyeti idare etmek Freiberg'in Giridden kit'alarüe birlikte hakkı ancak Allaha aiddir.» ayrıldığı tahmin ediîmektedir. Zira son alman malumat başkumdndanm hayatta Askerî hazırlıklar Roma 1 (a.a.) «Stefani» Giornale ve sıhhatte olduğunu bildiımektedü, d'İtalia'nın. Nevyork muhabiri Amerikanın son günleıde alelâcele ittihaz ettiği askerî tedbirlerl tcbarüz ettirmektedir. Bu hazırlıklar arasında askerî nakliyata tahsis ediiebilecek olan ticaret vapurlarının son günlerde kara ordusu ve deniz makamlan tarafından musaderesi dikkati celbetmektedir. Kara ordusu 14 ve deniz mskamları 26 vapur musadere etmışlerdir. Bu vapurlann mecmuu tonilâtosu 150,000 dir. Diğer taraftan kıt'a zabitlerinin ve diğer müfrezelere mensub zabitlerin izinleri kaldırılmıştır. Bir zırhlı fırka Portorico'ya hareket etmi=tir. Bundan başka Büyük Okyanus. donanmasının bir kısmı Atlantik denizine nnklediimiştir . Amerikada harb için hazırlıklar Girid harbi sona erdî Alman tebliği Berlin 1 (a.a.) Askeri tebliğ: Gırid adasında cenub kısrhın Yunan ve İngiliz kıt'alarından temizlenmesi muvaffakiyetle devam etmektedir. Şarka doğru ilerlemekte olan İtatyan kıtaatile muvasala dün Heraperta civarında tesis edilmiştir. Şimdiye kadar 10.000 Yunanlı ve ingiliz esir edilmiştir. Adanın cenubunda Alman muharebe tayyarelerinden mürekkeb teşekküller hafif İrgiliz gemilerine hücum ederek bir tnrpito muhribini hasara uğratmış ve hiç zayiat vermeden dört tane Hurricane avçı tayyaresi düşürmüşlerdir. Ayni havalide, Alman ta.yvarelen 3 bin tonluk bir ticaret vapurile mühimmat nakleden bir motör batırmışlardır Kıtaat nakleden daha küçük bir vapur sğır hasara uğraülmıştır. 15 milyar dolarlık askerî tahsisat Vaşington 1 (a.a.) Maliye Nezareti mahfilleri Amerika hükumetinin yeni malî sene masraT.arın'.n 22 milyar 169 milyon dolara baliğ oiscağını tahmin etmektedirler. Bu paradan 15 milyar 500 milyonu askerî ihtiyaciara sarfedilecektir. Bu masrafiar ikiı,ci kânunda yapılan tahminlere nazarcn 4.5 milyar dolar ık bir fazlalık göslermekledir. İtalyan tebliği Roma 1 (a.a.) İtalyan tebliği: Giridin işgali için yapılan hnrekât muvaffakiyetle devam etmektedir. Dün Alman kuvvetlprilc temaslarını temin eden İtalyan miifrezeleri, adanın cenub kısmına doğru ric?t etmekte olan İngilizleri takib etmektedir. Ruzveltin aldığı mektublar Girid harbinin kazandırdıği zaman Nevyork 1 (a.a.) Ruzveltin son Londra 1 (a.a.) Sunday Times'in söylediği nutuk hakkında aldığı mek diplomatik muharriri Londranm salâtubların ve telgraflarm ekseriyeti bu hiyetli mahfillerinde Girid muharebesimıtkun Amerikan miiletince tasvib edil nin İngilizlerin başka yerlerdeki vaziyetlerini tasrih etmek ve Iraktaki ismekte olduğunu gösîermektedir. için vayit Ruzvelt'in kâtibi Early gazetecilere yan hareketini bastırmak kazandırmış olduğu kanaatinin beslenyap'ığı beyanatta demiştir ki: « Ruzvelt, sayısı bir rökor teşkil ede dieini vazmaktadir. bilecek derecede çok olan bu mektub ve İki çocuk otomobil telgrafları Hyde Parkta hafta tatili esnasmda tetkik emektedir. Bunlann altında kaldı yüzde 95 i Ruzvelt'i tasvib etmektedir. Şoför Hüseyin Selimin sürdüğü 3844 Yüzde beşi ise tamamüe tasvib etme numaralı kamyon, Sarachanebaşınüan mekle beraber bu nutku red de etme geçerken, Karagümrükte Saka , Bekır rnektedir.» sokağında 30 numaralı evde oturan Early bü tasvib ekseriyetinin her tür Remzinin oglu 3 yaşında Arife çarpmış. lü tahminlerin üstünde çıktığını ilâve tır. Çocuk, agır yaralanmış, Şişll Etta! e'miştir. hastanesine yatırümıştır. Amerikada talim gören İngiliz Şoför Salihin idaresindeki 4198 numa. ralı kamyon Galata köprüsünden ge tayyarecileri . Londra 1 (a.a.) Amerika ve ingil çerken, 11 yaşında Kenana çarpmıştır. tere, modern harbde bu kadar kat'î olan Kenan yaralanmış, Beyoğlu hastanesine hava kuvvetlerinin terakkisi ve geniş kaldırılmıştır. lemesi üzeıinde bütün dikkatlerini toplamışlardır. Bu sebeb'.edir ki yeni İngi şiden mürekkebdir. Stimson dün keyfiyeti bUdirmİş ve Aliz tayyarecilerinin talim devresi 7 hazirandan Hbaren başîıyacak'ır. Ameri merikadaki tajvare meydaniarı saye kada sekiz bin İngiliz tayyarecisi yetiş sinde talime kışın da devam edilebilecetirilecektir. İlk tayyareci kafilesi 550 ki ğini ilâve etmiştır. (Baştarafı 1 inci sahifede) CBas tarafı 1 ind sahifede) uçmuş, hava dafi bataryaları faaliyete mütarekenin imzalanmasından sonra geçmiştir. Paris 1 (a.a.) «Ofi» Amiral Darlan Bağdadda neşredilen tebliğ hakkında Vişi 1 (a.a.) Beyruttan bildirildiBu malumata matbuat mümessillerine yaptığı beya malumat vermektedir. CBas tarafı 1 İnci sahifede) ğine göre, dün öğleden sonra İngiliz göre tebliğde ezcümle şöyle denilmeknatta şunları da söy'enr.ştir: Berln, Alman Fransız mütareke tayyareleri Haleb civarındaki Neirab tedir: « İngiltere için bütün bahaneler sinin bir muahede mahiyetinde hava meydanını bombardıman etmişler«Sükunet yeniden avdet etmiştir.» meşru bir i'ham sebebidir. Almanya ile CBaş tarafı 1 ind lahifede) dir. olduğu kanaatinde... Tebliğde mütarekenin millî birliği ve İtalyaya yiyecek, malzeme verdiğimizi, Bildirilen bu rakama Yunan ku\'\'etleriBerlin 1 (a.a.) Yarıresmî bir kay Londrada Giridin terkinden sonra onlar hesabına silâh naklettigimizi ileri memleketin istiklâlini korumakta oldunin dahil bului'madığ' zannolunuyor. naktan bildirüiyor: Yakınşarktaki hâdiselere dair sürmeleri hep böyle bahaneye müstenid ğu İlâve edilerek herkesin derhal işile Bundan başka Giridin henüz büsbütün tahminler Berlinin ecnebi gazetc mümessilleri, ithamlardır. Hakikatte bütün bu hare meşgul olmağa başlaması tavsiye ediltahliye edilip edilmediği Je şu anda maLondra 1 (a.a.) Giriddeki vaziAlman Fransız mütarekcnamesinin bir ketlerin bir tek gayesi vardır: Fransız mektedir. ium değildlr. muahede çerçevesi olduğu ve bunun yetin vahamet kesbetnıesine mukabil ların deniz kuvvetlerini imha etmek, aŞehirde ışıkları karartma mecburiyeti Almanlar da 10 bin kadar esir almüstakbel müzakerelere açık kapı bı Irakta İngilizler vaziyetlerini tarsin et navatanımızı imparatorluktan ayırmak kaldırılmıştır. Fakat otomobillerin işledıklarım büdirivorlar. Bu suıetle Giridmekte ve Irakhlarm isyaruna nihayet raktığı yolunda bunnan bir kaç gün ve bizi dünyanın diğer kısımlarından me memnuiyeti el'an devam ediyor. de harbeden müttefik kuvvetlerin mikevvel Alman Hariciyi Nezaretince ya veren mütareke bu memJeketteki in tecrid etmek. Fransaya karşı bu kadar tarı ,yüzde on kadar zaviatla birlikte, Musulda Almanların teşkil gilizler menfaatlerinin üstünlüğünü tepılan müşahedeye istinaden bu müta30 b'n kişiden fazla omak icab ediyor. yid eylemektedir. Bu menfaatlerin mü kin beslemesinin ve Fransayı aç bırakettiği tehlike rekenamenin daha ne gibi imkânlar Halbuki Giride en çok havadan ve bir dafaası için bütün askerî vasıtaların mak istenilmesuıin sebebi nedir? Londra 1 (a.a.) Irakta mütareke temin etmekte olduğunu soruşturuyormiktar da deniz^en getirilebilen Alman harekete geçirilmesi lâzırr.gelmiştir. 20 senedir İngilizler ne yapmışlar! yapılması Raşid Ali isyarimın sona erlar. kuvvetleri ancak 30 biî kadar tahmin Şimdi askerî bakımdan mesele şu Bunu anlamak için son 20 sene zar mek üzere olduğu ve İngiliz itibarının Alman Hariciye Nezareti bu hususta olunuyordu .Bu rakamlaıı bir an için suretle hulâsa edilebilir: fındaki İngiliz Fransız münasebetleri şarkta çok canh bulunduğu hakkındaki şunu kaydeder ki mezkur imkânlar gühakikat olarak kabul ettiğimiz takdirde 1 Almanların yeniden nüfuz ve ni gözden geçirmek lâzımdır Jilhakika intıbaı teyid etmiştir. Bununla beraber nün siyasî vaziyetine bağhdır. Ruzvelt İngilizlerin ve müt'efikJcıin Girid adahulul teşebbüslerine kuvvetle muhalefet daha sulh konferansında İngiltere bizi Londranın siyasî mahfilleri, Musul mınve Hull münhasıran Almanya ve Fransmda, sayıca kenillerindon daha az oetmeğe hazırlanmak. Almanların bu tekısır bir muahede yapmağa mecbur et takasında bulunan Almanların teşkil sayı alâkadar eden bu muahededen brazı lan bir Alman ku\xeti tarafından mağşebbüslerden geri kalmıyacakları aşiti. Bu muahede ile ve ingilterenin tazyi ettiği tehlikeyi küçük görmekten içtinab neticeler çıkaracaklarını söylemişlerdir. lub edildikleri netiresi çıkar ki bu, İnkârdır. Bu, yalnız Irak müdafaasının etmektedirler. Sund?y limes gazetesikı altında kuvvelin temin etmiş olduğu Fakat bu cihet Almanvayı kat'iyyen tanzim ve temini ile başarılacak bir iş giliz silâhları için bizzat Giridin ziyaunnin diplomatik muh?rririnüı bu sabaH lâkayd bırakır. menfaatlerîe civanmerdlerin semereledeğildir. Ayni zamanda 12 mayıstanberi dan da daha ağır bir hüküm olur. işaret ettiği gibi mezkur mmtakada çok rinden feragat atmek zarurelinde kal Almanların kontrollarmı takviye ettikVişiye gröre, tngilizler neler Alman bulunmaktaclır. Fakat hakikat boyle değildir. Girid adık. leri anlaşılan Suriye cihetınde de son yapıyormuş? dasında 1520 bin kadar İngiliz imparaPetrol mıntakası halelden masun derece müteyakkız bulunmamız lâzımMeğer bizi de Millî Mücadeleye torluk askeri bulunduğıı ve buna muBerne 1 (a.a.) Ofi: Trıbune de Geneve Bağdad 1 (a.a.) Ofi Fransız ajansj dır. Malumdur ki ilk Alman tayyareİngilizler sevketmismis! kabil 45000 den fazln Yunan askeri gazetesi, Suriye ve Tunusta cereyan bildiriyor: leri Suriye hava meydanlarına 12 mamevcud buıunmadığı hesab olunursa eden son hâdiseleri sırf objektif bir Ayni devirde İngiltere evvelce bize Petrol merkezlerinin halelden masuri yısta inmeğe başlamışlardır. hakikatten uzakiaçılmarnıs o ur. Bu su bakımdan tahlil ederek Fransız inhukukan tanımış olduğu şeyi kurnazolduğu bildirilmektedir. Bu tayakkuzun müsoet tedbirler alıngiliz gerginliği hakkında mühim bir retle Giridde harbeden müttefik kuvvetlıkla ve cebren bizden koparmak için Raşid ÂU, Kralı beraberinde ler şöyle böyle bir buçuk İlâ iki tümen makale neşretmiştir. Gaztte diğer ta masını istilzam edip etmiyeceği mese Türk ordusunu Kilikyaya saldırtıyordu. raftan Vişi ve Beriindekı muhabirle esi askerî mahfillerde münakaşa edil İtalyan dostlarından da olmuşlar! götürmüş addolunabilirler. memektedir. Fakat bu ihtimal hiç şüpLondra 1 (a.a.) Ofi ajansına geAlmanlar ise Giride hava yolile ve rinin telgraflarını neşretmekte ve Franİngilterenin 1920 ve 1921 senelerinde hesiz müstebat addedilmemelidir. kısmen denizden 3 dağ tümeni getir FIZ Alman mahfüVrinin münasebetçevirdiği manevralar bizi İtalyadan ayır len bir habere göre, Bağdad Emniyet Raşid Alinin Bağdaddakı Alman ve m'şlerdir. En son günlerde daha bir lerini hulâsatan bildirmektedir. dı ve bu Lâtin müttefiklmizle aramıza Komitesi tarafından neşredilen bir tebİtalyan elçilerile birlikte İrana iltica etMuhabire göre Vişi mahfilleri İngilAlman tümenile bir İtalvan tümeni geihtilâf tohumları sorptl. Büyük Britan liğde, genc Kral Faysal'ın, İrana gir» miş olması da Almanların derhal bir mek üzere hududu geçmiş olan Raşid tirmiş olmaları da mümkündür. Bu iti terenin Fransaya karşı yaptığı nümamüdahalede bulunmaları ihtimali olma ya, doğurduğu bu İhtilâfı zehirliyerek Âlinin yanında bulunduğu bildirilmekbarla Almanların Giıidde en nihayet yişlerin bir parola neticesi olduğu kadığını göstermektedir. Bu keyfiyet ayni idame etmek hususunda büyük bir ihti tedir. müttefiklere sayıca dahi faikiyet ihraz naatindedirler. Bu parola hem iktısadi zamanda asiler reisinin böyle bir mü mam gösterdi. Almanyaya karşı olan vasahaya hem de harb çerçevesine aidet'ikleri muhakkaktır. dahaleye kat'î bir emniyet beslemedi ziyete gelince: İngiltere muahededen dir. Londra ehemmiyetsiz neticeler uğBununla beraber Almanlar sahra, veya mütevellid bütün askerî vecibeleri bize bir hak değil, ayni zamanda zarurî bir runda Fransız vapurlarını çevirerek ğine de delâlet etmektedir. ağır topçuj'a ya h'.j ma.ik olamadılar ve bırakarak kendisi Almanyayı iktısaden vazifedir. Biraz daha zaman eeçince bu müyalnız Fransız ana vatanım müstemleyahud yalnız pek az sahra topçusu kulkelerinden tecrid etmek değil ayni za tareke Irak isyanının İngiltere ile bazı istismara çaııştı. Biz, hoş olmıyan jan tşgal altındaki Fransada matbuatın lanabildiler. Tank'prı ds hiç voktu. Belarasında tabiatile darma rolünü oynuyorduk. İngiltere ise manda da Fransızların hayatını koru Arab memleketleri hararetli tefsirleri ki en son anlarda az bir miktar denizçıkarmış olduğu son müşküîleri de ya namuskâr bir komisyoncu gibi görümaktan da imtina etmektedir. Paris 1 (a.a.) D. N B. bildiriyor: den getirmışlerdir. tışUrmağa yarayacaktır. Bu suretle Al nüyordu. Bu suretle dünya bize sevimsiz Amiral Darlan'ın Fransaya karşı İnBerlin, istediği gibi hareket Almanlar topçu yerine Stüka bommanların Arab dünyasmı İngiliz impa nsanlar nazarile bskarken öte tarafta giliz tecavüzleri ve 1919 danberi İngilizedilirse Fransaya tavizler bardıman uçaklarını kuliandılar. Ve topratorluğu aleyhine Eİevlendirmek hu İngiltere bütün menfaatleıi topluyordu. çunun düşman üzerinde yapacağı tahyapacak susundaki plânlarmın da yanlış bir he Hulâsa, 1919 dan 1933 a kadar İngiltere Fransız siyaseti ve Fransa ile imparatorluğunu daima müdafaa arzusunda ribatı bu pike uçaklarile yaptılar. FaDiğer taraftan gazetenin Berlin mu saba istinad ettirildiği görülmüş ola den ne zaman yardım istedikse, o, her olduğu hakkında yapılan beyanat Paris kat onları Giridde en nlhayet muvaffak habiri de diyor ki: caktır. sefer bizi yalnız bıraktı. Halbuki İngilmatbuatında kuvvetli bir intıba hasıl eden unsur herşeyden evvel Alman kaAlmanlar Girid muvaffakiyeti ile şark ere kendi menfaatlerini ne zaman mü«Almanya, Vişiyi tazyik etmemekte etmiştir. İngilterenin Fransa aleyhindeki ra ve hava ordularının taşıdıkları büve hâdiselerin bundan böyle bir Fran yolunda yeni bir merhale elde etmek dafaa etmek istemişse Fransayı daima siyasetin bu bilânçosu gazeteler tarafınyük azim ve irade ile beraber fevkalâde üzere bulunurlarken HSJI hedefleri olan yanında b^muştur. Eiz ingiliz yakınlığını ihtimal dışına dan büyük başlıklarla tebarüz ettirilaskerî istidad ve ustalıklarıdır. memleketlerdeki faa'iyetleri beklenen tıkarıdığını görmektedir. Bunun içindir İngiltere bugün bize bu kadar şiddet mektedir, neticeleri vermemektcdir. Binaenaleyh evvelce de yazdığımız ki Alman Hariciye Nezareti bu kavve ısrarla hücum ederken her zamanki Bundan başka gazeteîcr, 31 mayısın ingiliz sevkulceyş plânı, bu taarrueçhile İngilizler Giride bidayetten iti gaya müdahale edemiyecezini durmasiyasetine sadık kalmaktan başka birşey baren dolgun mevcudlü ve tam teşki dan teyid edebilmektedir. Bir Fransız zun, başiıca hedefi o'.an Sü\eyşe varma yapmıyor. Bu siyaset de İngilterenin hü Fransanın istikbali icin zengin vaidlerl» dolu bir tarih olduğunu kaydediyorlar. lâtlı 3 tümen getirebileydiler ve Gi Alman barışının İngiliz davası üzerin dan önce durmuş değilte bile yavaşlaküm sürebilmesi için Avrupayı parçalamış olmasından . istifade ederek askerî Petit Parisien yazıyor: ridin havaya karşı müdafaasını tamam de yapacağı tesir Londrada hesaba mak ve sonra istediği gibi ticaret yapehemmiyeti haiz bütün noktalara sımcDarlan vasıtasile Fransız hükumeü layabileydiler burasını muhafaza ede katılmalıdır. Bu barış cebren fakat mak. ıkı sarılmak olmahdır. Çünkü bugün AngloSakson zaferir.in Fransa tarafınbileceklerdi. İngilizlerin '.üzumlu gördü ayni zamanda da İngiliz maharetsizliği ;ümüz bu kuvvetler:n ancak yarısını yüzünden meydana gelmektedir. Berlin tehlikeli bir devre geçiriyoıuz. Bu dev İngiltere Fransızların budalalıkla dan arzu edilmediğini bildiriyor. Amiral rından istifade etmis Darlan Fransanın Avrupadaki mevki eya üçte ikisini Giridde bulundur i«ttplora«tik, mah/Ul^ri. işte bunun ^çin rede iklim şartları ile Alman silâh1 4 duklart halddTTurasım mayısın 20 sin Franslz İneiliz münasebetİerinde vu lannırrr «ıMiriiağ*'! Alman taarruzuna^ ' Ahcait y«nldeh doğan Alrhah kü'dreti ini tekrar'almasına mıkân verecek tarzhizmet etmektedir. Diğer taraftan Kı Avrupada bir ittihad unsuru olarak gö da hareket lüzumunu büdirmiştir. Amidenberi "müdafaa ve muhâfazayâ muk» muhteroel meş'um by akıbete hay ıldenizin • AtnerHfSrî vapurlarma açılrühdügü "gürîdür ki, İhgiîtere bizi harbe ral Darlan, Mareşal Peten'in, Fransa hütedir . olmaİBrı ;o4ların.' ofâfe«içok ciddî ret etmekte' takat b " U 8İcıbet tahakkuk nası Amerikan melzemesiııin bu saha sürüklemek için siyaset adamlanmızın kumetinin ve bütün Fransanın namına ve fedakârane harbetmiş olmalarile beettiği takdirde ise Aimanyanın alacağı lara gelmesi suretile tesirini göstermeğe budalalıklarından istifade etti. Şimdi konuşmuştur.» raber bizim de tahminizin doğruluğunu vaziyeti gizlememektedirler. Izam et başlamış bulunuyor. Alman taarruzu Fransa Maveşal Peten'in şahsında uzağı gösterirler. Gazetenin Vişi'deki hususî muhabirine meden denebilir ki, Fransız müstemle ?sas hedefinüı yanma varrnadan yapıİngilizlerin Giridds 3 kuvvetli ve tam ören ve mazinin yalancıhklarile alâka göre, Vişi'de ilk defa olarak Amiral Darkelerini İngiliz imparatorluğundan kur 'acak mukavemet ne kadar uzun sütümen bulundurmamaları ve Giridin kesmek is'iyen bir şef bulduğu içindir lan'ın İngiliz dosyasını açığa vurduğu tarmak bahis mevzuu oiursa, Almanya erse İngilterenin başlıca hedefleri mühavaya karşı müdafaasına lüzumlu olan Fransaya mütareke hiikümlerinin çer dafaa için malik olacagı vasıtalar o ka ki İngiltere bize kin ve adavet besliyor. bildiriliyor. silâhları orada hazır'ıyamamaları onçevesinden büyük nikyasta taşan ta dar artmış olacaktır. Girid muharebesi İngiltere muzaffer olursa Fransanın Matin gazetesi de Fransanın kalkınların bu lüzumu takdir etmemelerinden zizler yapmağa hazırdır.> nin neticesi hakkında gösterilen bedmakta ve yokuşu sağlam bir adımla başına neler gelecekmiş? dolayı değil, bilâkis bu:Jarı Giride tahbinliğe rağmen burada son derece şidDiğer taraftan İngiltere, kendisi için çıkmağa başlamakta olduğunu yazıyor: sis edebilecek kadar kuvvetleri bulunBir Isviçre gazetesi de Vişiyi detle mukavemet edilmesi Alman ha htimal dahilinde bulunmıyan bir zaGazete: Amiral Darlan bütün Fransızmamasından ileri gelmiştir. tenkid ediyor reketini ne pahasına olursa olsun yaların kalbine hitab etmiştir. diyor. fere erişecek olsa bile münhasıran kenİngilizler Giridle beraber doğu AkZurich 1 (a.a.) Basler Nachrichten vaşlatmak isteyen İngiliz azmini tebaOeuvre gazetesi, Fransanın yeni Avdi menfaa'lerinden mülhem olarak hadenizde prestijlerindcn kaybettikleri gazetesi, Vi§i hükumeiinin Almanyaya rüz ettirmektedir. Şarkin ileri karakolrupa taraftarları arasında yer aldığım reket edeceğini gayet iyi biliyoruz. Frangibi en kuvvetli sevkülceyşî vaziyetlekarşı takib ettiği mutavaat siyasetini lan sayılan noktalarda da Alman tazve artık her türlü tereddüde nihayet sa ancak ikinci derecede bir dominyon ini de elden çıkarrlı'ar. Bundan snnra yikına ayni azim ve şiddetle mukavetenkid ederek diyor ki: verildiğini kaydetmektedir. lacaktır. Daha 1940 ta muhasamatın ilk Kıbns, Suriye, Fili?tin, Irak ve Mısır «Mütarekenin lâğvi Peten idaresi için met edileceğine hükmettiıecek bir çok on ayı zarfında, 500 milyon nüfuslu bir Gazete şöyle devam ediyor: da ayni suretle tehlikeli taarruzlara vahim bir hata teşkil eder. Almanya sebebler vardır. Bu siyaset Irakta ol imparatorluk olan İngiltere cepheye an«Bundan başka Amiral Darlanın beuğrıyarak İngiltere daha ağır ve daha tarafından mağlub edilen diğer mem duğu gibi sadece bir mukavemet şek cak 200 bin asker göndermişür. Halbuki yanatı Fransanın merkezi olan Pariste tsaslı zararlar görebiiir. Buna da İnleketler düşmanla birleşmekten başka hnde tecelli etmiytcek, daha ziyade ayni devlet senelerce sürecek bir harb yapmış olması dikkate lâyıktır. Söylediği Oterenin Yakındoğuda kâii kara ve bir yol tutmuşlardır. Fransa da müs Alman niyetlerini ve harekâtım önle hazırlamakta olduğunu söylüyordu. inkâr kabul etmez hakikatler bütün hava kuvvetlerine maük olamaması setemlekelerinde harbe devam edebilirdi. meğe matuf teşebbüsler şeklinde görüFransızian İkna etmelidir. Yarınki Avbeb olacaktır. lecektir. İngiltere bize bir kıt'a İrlandası ve Mütareke akdinin Fıaıısız itibarına ve rupada işbirliğinin ilk safhasını bir İngiltere şimdiki ku .'vetlerile Habehatta bir müstemleke muamelesi yaphayatî menfaatlerine diğer küçük devSuriye meselesinin bu ikinci nevi Fransız Alman teşriki mesaisi teşki? şisfanda İtalyanlara ve Irakta Iraklımak istiyebilir. Bu bizim umurumuzda letlerüı tuttuğu yoldan daha elverişli mukavemete dahil olup olmadığını isîdecektir.» lara karşı başaçıkabılmiştir. Ayni dedeğildir. Ben Fransaya Avrupada ve olduğu zehabı boş bir hayalden ibaret tikbal gösterecektir. recede Almanlara karşı muvaffak olaAujourd'hui gazetesi yanyor: dünyada eski mevkiini temin edecek şekalmıştır.» ilmek için çok daha kuvvetli olmak kilde hareket edeceğim. Bu tarzda ha.Amiral Darlanın beyanatı fikirleri Mezkur gazete, Suıiye hâdiselerini iktiza eder. Müddetini ikmal edip reket Fransanın, yeni nimazın kurulma yatıştırmıştır. İngiliz propagandası parmütareke şartlarının doğurduğu suresına iştirakini istilzam etmektedir. Bu tiyi kaybettiğini görerek artık geçmişte H.'E. ERKİLET tinde izah için Vişi hükumetinin sarfethapisaneden çıkarken.. nun için Fransa sıılhu tacil edecek yol >lduğundan daha sakıt davranacak tiği gayretleri meşru vaziyete tamaEsrar kaçakçılığından bir sene altı da hareket etmek zaruretindedir. İngiliz Almanyaya ihrac edilecek mile zıd bulmaktadır. ır.» ay. on altı gün hapse mahkum ediimiş emperyalizmi tahrib etmek için harbe Ere de Peuple, İngiltere ile Avrupaipek olan Kâmil oğlu Hüseyin, mahkumiye muhtac olabilir. Fakat Fransa bakasını dan birini tercih mecburiyetinde kalan Evlâdını kurtarırken tini ikmal etmiş bulunduğu Üsküdar temin etmek ve bu Avrupanın başhca Bursa (Hususi) Almanya ile yapılan Fransanın Avrupayı tercih ettiğini, zirhapisanesinden çıkarken, koğuşta, başeni ticaret anlaşması esaslarına dayabir memleketini teşkil ederek itilâ edeboğulan ana yaşamak istediğini bildirmektedir. jardiyan Zaferin unuttuğu keseri eline bibnek için sulha muhtacdır. narak şehrimizden İhrac edilecek ipek İzmit (Hususi) Kandıranm Ko reçirmiş, ötedenberi arası iyi olmıyan Fransız ticaret filosu da ve ipek döküntülerine 30.000 liralık kon. yunağılı köyünde hazin ve yürekler başgardiyanı keserle başından yaralaDarlan Fransanın hakkına Almanların elinde tenjan verilmiştir. Bu miktar jpek ve parçalıyan bir facia olmuştur. Londra 1 (a.a.) Sfax hâdisesi hakmıştır. Başgardiyan hastaneye kaldınlpek döküntüsü, Almanyaya gönderil hiirmet ettirecekmiş!! Bu köyde Osman kızı Rahime adm mış, Hüseyin de müşahede altma alınmek üzere yola çıkarılmış bulunmafc Sfax hâdisesinin ferdasında şunu be kında mütalea serdeden ayni muharrir da genc bir kadın, Sakarja nehri ke mak üzere Tıbbı Adliye gönderilmiştir. tadır. yan etmek isterun ki Fransanın limanla Vişinin Amerikaya asker çıkarılmasuu narında çamaşır yıkarken 8 yaşındakl rını ve münakale yoliarmı serbestçe temin için mümkün oian her kolaylığı oğlunun birdenbire nehre yuvarlandıMudanyada köy bayramı fzmitte bir hırsızlık kullanabilmesi hakkına riayet ettirmek ..aparak mihvere yardım ettiğini kaydetmektedir. 1.5 milyon tonluk Fransız Bursa (Husus) Mudanya Halkevi. ğını görmüştür. Analık kalbi hiç teİzmit (Hususî) Demiryolunda Te. hususunda her zanıandan ziyade kat'î bu ticaret filosu filen Almanların emrinde nin tertib ettiği köy bayramı otuz binden reddüd etmeden yüzme bilmiyen karar vermiş bulunuyorum. keli caddesinde 28 numaralı Necib Öz. bulunuyor. Almanya tarafından konfazla köylünün iştirakile Bursa . Mu kadını iâhzada Sakaryanın içine atMareşal Peteni'e yekvücud bir kütle kana aid lokantaya gece hırsız girmiş trol edilen Casablanca '.imanından sevdanya demiryolu üzerindeki Yürükali mıştır. Nehirde müthiş bir mücadele ve iki halı ile bir duvar saati, bir par. teşkil eden mağlub vatanımız, toprağı kedilecek mallar Cebelüttarıktan geçiistasyonu civarında yapılmıştır. Buraya başlamış ve Rahime uzun bir didişmedesü, iki garson ceketi ve çekmeceyi de üzerinde zorbalıklara meydan vermiyeatlarile .arabalarile ve muhtelif vasıta den sonra yavrusıınu kurtarmış ve farjlmemek için karadan Cezayire gönkırarak içindeki (50) kuruşu alıp git . cek ve bavrağına hakaret ettirmiyecek larla civar köyler harkı adeta sel gibi kat kendisi boğularak feci bir şekilde derilmekte ve oradan, Marsüyaya sevmiştir. Hırsız, lokantada en mutena ye kadar şeref sahibidir.> akıp gelmişti. Muazzam bir panayır ölmüştür. kedilmektedir. meklerle güzelce karnını doyurmayı da Darlan Vişiye geldi manzarası alan bu bayrama hükumet, Facia yerine Kandıra Müddeiumu ihmal etmemiştir. Bu arada Darlan İngiltereye karşı Vİchy 1 (a.a.) Fransız Başvekil adeta hasmane bir husumetle hücum etParti ve Halkevi erkânı da iştirak et . misi ile hükumet tabibi gitmişler ve İzmit zabıtası vak'ayı haber ahııca muavini Amiral Darlan Parise yaptığı mektedir. Bitâraf miştir. cesedin defnine izin vermişlerdir. müsahidler, tıpkı derhal tahkikata başlamış ve Nevşehirli seyahatten dün öğieden sonra Vichy'ye Hitler gibi, Darlan'ı da İngiltere aleyAhmed oğlu Osman ve anası, babası nü. Karagöz parkı Koza piyasası dönmüş tür. hinde hiddetle tefevvuhatta bulunurfus kâğıdına göre meçhul olan Hasan Bursa (Hususî) Çekirge yolu üze Bursa (Hususî) Hatay, Antalya, ken gördüklerini nakletmişlerdir. Londrada nutka dair miitalea namındaki şahısları çaldıkları eşyalarrinde şimdiye kadar «Karagözün meza İzmir ve Diyarbakırda koza piya^asmın Vişi hükumeti de Gaulle tarafla beraber 23 saat içinde yakalayarak serdedilmiyor r» diye anılan bir mezar vardı. üstü açılmış olması dolayısile Bursa koza tarlarının faaliyetini Fransada ve adliyeye teslim etmiştir. Londra 1 (a.a.) Fransa Başvekil n? bir teneke levha konmuş olan bu kooperatifleri birliği tarafından bu müstemlekelerde felce uğratmak için muavini Amiral Darlan'ın nutku hakrnezann etrafı da berbad bir halde idi. mıntakalarda koza satın alınmasına İzmit kâğıd fabrikasının kında İngiliz siyasî mahfilleri her türlü her şeyi yapıyor. Eğer Vişinin de Gauîle Şehrimize gelenler burayı Karagöz me başlanmıştır. Hatayda beyaz koza 100, ile Çad mmtakasında çarpışmağa hasuyu tefsirden imtina ediyorlar. zarlığı diye tanırlardı. Karagöz yası sarı koza 90 kuruştan mubayaa edil zırlandığı doğru ise bu, Amerikalıların mış veya yaşamamış olsun, halkın ha mektedlr. İzmit (Hususi muhabirimizden) Resmî mshfilterin bu sükutundan şu harekete geçmesinden önce Dakarı Alyalinde hüküm süren bir Karagözün Bursaya da ilk koza getirilmişse de Müteahhidin ölmesile uzun müddettir netice çıkarılabilir ki İngiliz hükumeti manyaya vermek hususndaki plânlara hiç olmazsa adı için buranın ıslahı ve burada henüz piyasa açılmamıştır. yanda kalmış olan sellüloz fabrikasına nin siyaseti Amiral Darlan'ın Büyük uygün olarak yapılacak demektir. ufak bir abidecik yapılması herkes taMaamafih yakında Bursa piyasasına su getirilmesine, yeniden başlaıımıştır Britanya aleyhindeki şiddetli hücumlaBir Fransız sefiri Dö Gole rafından temenni ediliyordu. Halkın Su, Sapanca gölünden isale ediîmekte rile kat'iyyen müteessir olmıyacaktır. koza mahsulü gelmeye başlıyacaktır. bu temennısine tercüman olan Bursa iltihak etti dir. Eylul sonlarına kadar inşaat taBu siyaset son zamanlarda müteaddid İpek piyasasında, son günlerde yeni gBzetelerinin neşriyatı üezrine Valimiz Londra \ (a.a.) General de Gaulle ve tespit olunbir canlıhk göze çarpmaktadır. Şimdi mamlanmış olacaktır. Bu takdirde in defalar açıkça beyan Refik Koraltan alâkadar olmuş ve Beki halde ipek fiatları 17.5 liraya kadar şaatlan bitmiş olan ikinci fcâğıd ve muştur. Bu siyaset şudur: İngilizler umumî karargâhmdan bildirildiğine gölediye reisimiz Sadık Tahsin Arsal da sellüloz fabrikalarımız da derhal faa düşmanı her nerede buıurlarsa yükselmiş bulunmaktadır. orada re Fransanın Bolivya elçisi Leprevier, meseleyi ele almış, burasını mükemmel liyete geçecektir. Vichy hükumeıine İstifasını göndermiş taarruz edeceklcrdir. Büyük Britanya bir şekilde tanzim etmiş, bir park hali50 genc staj görecek Klör fabrikasının inşaatı da devam bugün Mihver devletlerine karşı yalnız ve General de Gaulle hareketine iltihak ne getirrn:ştir. Aynca Karagöze iza Yüksek İktısad ve Ticaret mekteb: etmektedir. kendisi İçin değ.l Avrupanm tahakküm eylemiştir. feten bir abide yapılmıştır. Şimdi Çe talebesinden 50 genc, koza sampanyası altına girmiş bütün milletleri için de Bu suretle Leprevier, Suriyenin kapıkirgenin kspısında, insanı güzel bir esnasında koza tarım satış kooperatifSahib ve Baçmuharriri: YUNUS NADI bir hayat ve memat mücadelesine gi larını Almanyaya açan Hitler Darlan park karşılamaktadır. Böylece Kara lerinde sta] görecektir. Bu 50 talebe Uîrtumî neşriyaU idare eden Yazı ijteri rişmiş buiunuyor. Binaenaleyh bu düş anlaşmasına ve Vichy hükumetinin şimgnze (mezar mı yapalım, abide mi di den bir kısmı Bursa merkezinde kalamüdürüt HTKMET MİTNİF ÜLGEN manı her nerede sığınak arayabilirse di apaçık tatbik ettiği ihanet siyasetine kelim) münakasasına da nihavet ve cak, diğerleri de birliğin diger şube orada takib etmek İngiltere için yalnız karşı protestoda bulunmak İstemiştir,, riimiştir. Cumhuriyet Matbaast lerinde staj göreceklerdir. Amerikanın Vişiye yeni bir notası Suriyenin akıbeti LavaHn halefi neler söyledi? İngiltere ve Irak arasında