25 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 25 Temmuz 1941 Askeri vaztyet [ Şehir ve Memleket Haberleri ) ] Doğrn değil mi? |İnşası yarım bırakılmış olan sokak Karıimız emekli binbaşı Alâeddın yazıyor; «Beyazıdda Vezneciler mahallesinde Zeynebkâmil sokağında oturuyorum. Bu sokak motorlu ve atlı naklıye vasıtalarıle yayalann pek kalabalık olarak gehp geçtikleri bir yerdır. Buna rağmen yazın toz ve toprak, kışın da çamur meşheri ve mahşeri ol maktan kurtulamamıştı. Cünkü bakımsız ve kaldınmsızdı. Senelerdenberi resmi ve yanresmî bir çok makamlara müracaat edildiği ve onların muhtelif içtimalarında bahis mevzuu olduğu halde dÜEeltilmesine ve tamirine aid hiç bir netice elde edilememişti. Kirden evlerimisin, kapılanmızın renkleri görünrnüyordu. Pencereleri acmamıza imkân yoktu. Nihayet. Aksaray caddesındeki binaların yıkılması üzerıne faaliyete geçildi. TJzun müddettenberi çektigimiz sıkıntıya bir son verilecek diye sevinmistik. Heyhat, yansı yapıldı. yansı oldııgu gıbi bıraklldı. Aynl azab ve ayni ıstırab devam edip gidiyor.> Karilmisin yiıkanda naklettiği ıniB mektubunda en ehemmiyetli nokta sokağın bir kısmmın düzel tillp diger kısmının ihmal edilmesi olduğuna ve alakadar makamın böyle bir emir vermesi ihtimali bulunmadığına göre acaba bu iş bir müteahhidin veya kiicük memurların lâkaydisine ml kurban oldu, diyoruz, Slalin hattının bu kadar çabuk yanlmdsım mucib olan sebebleri şimdiden inceden inceye tesbit ctmek muın künsür gibidir. ÇUnkü bunıın için herşejden evvel iki tarafın mufassal muhârebe raporlarına malik olmak ve müstahkem hat hakkında teferrüatlı maluBtat salübi bulunmak icab eder. Halbukl bunlar için zaman heniiz pck erkcııdir. Buna rağmen, diin de yazdığımız gibi Stnlin hatlrnın pek çabuk yanlmasına gcbeb olan amlHerin başında Sovyct hava Te kara ordulannııı, 22 hazirandan % temmuza kadar devam eden çok kanl ve sürekli muharebelerde, verınlş oldukian zayiatın bUyüklüğü, ondan snnra da, Anadolu ajansı muhabirinin bil4lrdifi veçhile Stalin hattındaki bcton!il vc zarhlı islihkâınların, JVIajino vc Sigfrid hatlarına nazaran seyrek olnıaları gelir. MUstahkem Stalin hattı umumiyetle Bstonjanın Finlandiya körfezi sahilindeki fitnal doğu köşesinde Narva suyunun ağnndan başlar; Peipus ve Psfcov gbllerile Velikaia suyunun doğu klyılarını takib eder; Vitebsk üzerinden Dinyeper ırmağına atlar; bunun da tağ rahilini takiben Mohilev ve Kiyefe feUrj buradan Dlnye^tere geçer ve Ode•ftnın batısında Karadeniz sahilinde nihajet bulıır. Görülüyor ki Stalin hattının ımınluğu 1500 kilometre olmakla faeraber bunun cem'ıın 1000 kilometre kadar bir kıstnı ehemmiyetli göl ve ırnınk manilerile tabii bir surette korıınmuş bulunmaktadır. Bu kısımlar, tabit olarak, daha az ttmkimata muhtac olmakla berabcr tabii a m a ve nıâBİletden mahrum olan bölgeler bilâkis dalıa sık ve daha kuvvetli tabyalarla ve tahklmat manzumelerlle bezenmek İsterler. Stalin hattının yıllarla süren tahkirai esnasında, şüphesiz bu esaslar gotetilmijtir. Meşhur Stalin hattının Almanlar tarafuıdan bir çok yerlerinden yarılraış olduğunu bildiren 13 temmuz tarihli bir Berlin telgrafında «Stalin hattmda cerejan eden muharebeler neticesinde bu uzun müdafaa hattının muhtelif yprlerde 50 kilometre derinliğe kadar tahkim edilmiş bulunduğunun görüldüğü» bildiriliyor ve bu tahkimatm umumiyetle «tahiî ve sun'î engeller (mâniler), kısmen modern tabyalar ve alelâcele yapılınış sahra tahkimatından ibaret oldukları» ilâve ediliyordu. Bu ifadelerden, bittabi, Stalin müdaraa habtının her tarafta değil, ancak bazı yerlerde 50 kilomctreye kadar bir derinlikte tahkim edildiği ve hattın gerek boylu bojunca, ve gerek derinliğe doğru her tarafında yeni beton ve zırhlı tabyalar dolu bulunduğu anlaşılır. Demek oluyor ki, ehemmiyetli yol ve istikametlerin müdafaa hartından geçtikleri başlıca yerlerle hattın bilhassa zayıf olduğu noktalarda kuvvetli ve asrî istihkâmlar yapılmış ve mütebaki bölgelerin müdafaası ikinci derecede yapılarla sahra tahkimatına bırakılmıştır. Stalin hattı niçin ve nasıl yarıldı ? Yazan: Emekli General ~ ilk kadınsan'atkâr Afifenin cenazesi dün hemen hemen kimsesiz olarak kaldırıldı IHEM J NALINA MIHINA Japonlar ne yapacak ? aponya harekete geçiyor. Hedef, sıcak, zengin ve kalabalık cenubdur. Amirallar, generallere kendi tercih ettikleri genişleme istikametini kabul ettirmişlerdir. Çünkü, Japonyanın şimale doğru genişlemesini ordu, cenuba doğru inkişafuu da donanma ister. Japonlar sıcak memleketleri tercih ediyorlar; 19041905 Rus Japon harbüıdenberi şimalde ele geçirdikleri topraklara hicret edenlerin pek az olduğuna bakılırsa, Japonların soğuk iklimlerden pek hoşlanmadıkları aıılaşılıyor. Japonya, uzun uzadıya düşündökten sonra, kendi genişlemesi bakımından en kolay ve en ihtiyatlı hamlenin Hindiçiniyi işgal etmek olduğuna karar vermiştir Burası 23 buçuk milyon nüfuslu, bir Fransız müstemlekesidir; halkı sarl ırka nıensubdur. Suriyede dövüşen Vişiniu, bu sömürgeyi Japonlara karşı müdafaaya niyeti de yoktur kuvveti de. Japonlar, miizakere yolile Hindiçiniye girebileccklerini anlamışlardır. Buraya yerleştikten sonra da, göz diktikleri Felemcnk Ilindistanına taarruz için mükemmel üsler elde etmiş olacaklardır. Arkasından Siyama da ayni suretle hâkim olunca bu iki memleketin bulunduğu büyük yarımadayı cenuba doğru saldırmak için bir sıçrama tahtası, bir taarruzt kaidesi olarak kullanabilirler. Ahval ve şerait müsaade etmez de, cenubdaki İngiliz, Felemenk ve Amerikan topraklarını ele geçiremezlerse Hindiçini ile Siyam yanlarına kâr kalır. Bir iki nota, birkaç saat müzakere ile 23 buçuk milyon nüfuslu Hindiçini ve 14 buçuk milyon nüfuslu Siyam Japon hakimiyeti altına girerse bu, ne bedava bir zafer olur! Sonra, bu iki memleketin işgali, J a ponyayı öyle mükemmel bir sevkulceysî vaziyete getirecektir ki buradaki üslerden cenubî Çin denizine ve Bengalc körfezine hâkim olmak, ucunda Singapunın bulunduğu Malaka yarımadasinı, Malaka boğazmı, Holanda Hindistaru denilen Sumatra, Cava, Borneo, Seleb ve Molük adalannı, Borneo'daki İngiliz müstemlekesini ve nihayet Amerikanın Filipin adalannı tehdid etmek kabildir. Filipin adflan coğrafî variyetleri itibarle Japonların cenuba doğru inınelerine mâni bir sevkulceyş duvarı teşkil ediyordu; Japonlar, Hindiçiniyi ele geçirince bu duvann arkasına geçmiş olacaklardır. Cenubî Çin kıyılan ve Ha;. nan adası zaten ellerindedir. Tonkin körfezi, Hindiçinideki Fransız deniz ve hava üsleri, Siyam körfezi Japon donanması ve ha\'a kuvvetleri için ne mükemmel, ne bulunmaz taarruz üsleridir. H. Emir Erhilet miidafii bulunan bu çok kuvvetli istihkâm manzumesi ertesi giinü öfleden sonra, yani takriben 24 saatlik bir mlicadeleden sonra Almanların eline düşebilmlşti. Bu istilıkâmın alındıfını bildiren Alman tebliği, o vakit sadete, istihkâının 10 mayısta bilhassa seçilmiş bir ııçak kıt'asile yeni taarruzî vasıtalarının kullanılması sayesinde muharebe edemirecek bir hale gptirildiğini ve muhafızlarının alt edilmiş oldtıklannı haber vermiştl. «Bu esnada simalden taarruz eden ordunun bir blrlifi çok şiddetli bir muharebeden sonra, istihkâma taarruz eden Alman uçak kıt'asile irtibat ve temas hasıl edlnce, muhafızlar silâhlarını teslim eylemişlerdi.» Eben Emael'e karsı kullanılan yeni taarruz vasıtasından maksad, istlhkâmın tistüne parasütle indirilmi^ hususi surette yetiştirilmiş bir hava istihkâm kıt'asıdır. Bu kıt'anın efradı alev makineleri, el bombaları ve her nevl tahrlb vasıtaslle teçhlz edilmistir. Bu asker ler evvelâ şiddetle bombalanmış olan tab yalann damlarına Indlktan sonra m n rallardan içerlye el bombalan attılar, ban kısımları dlnamltle tahrib ettller, velhasıl İstihkâmlar yukarıya dotru a teş edemediklerinden ve hentlz düşnıiyen bir istihkâma da Belçikalıların ateş etmeleri düşUnUlemiyeceğlnden bir avuç seçnıc Alman paraşütçii istihkâm müfrezesi koca bir Belçika istihkâm nıanzumesini zaptedilmele hazır bir hale getirebilmi;ti. Bugün artık anlaşılmıştır ki. teknik vasıta ve kudreti ziyade olan bir hasma karşı uzun nıüddet davanabilecek hemen hiç bir istihkâm yoktur. En kudretli yeni istihkâmları Tanta imkân veren modern vasıta ve unsıırlar şunlardır: 1 Mebzul miktarda ağır ve en ağır topçu, 2 Ciir'etli ve usta Stuka ve ağır bombardıman tıçakları. Bunlann serbestçe faRİiyetini tenıin edecek kadar hara hakimiyeli. 3 Seçme pnraşiitçü istihkâm kıt'aları, 4 Usta piyade kıfalan, 5 Bln iik teknik muharebe kudrei \e kabillypti. Bunlar mevrud oldııkça ve bir maksad iciıı birlikte haıeket etme«.lni bildikce asılmıyarak mâni ve yıkılmıyacak istihkâm kalmaz. Doiru deiil ml? Üıküdar tramvaylan Belediyeye devir için lâyiha heniiz Meclise verilmedi Üsküdar tramvaylannın İstanbul Belpd.ycsine devri için mezkur şirketin bir kısını hissesine eahib bulunan Evkaf unııım müdürlüğünün bu hissesini İstnnbul Belediyesine sattığına dair hazıılanan kanun lâyihasının Büyük Mıllet Meclisinden geçmesi lfizımdır. Henüz bu lâyiha Millet Meclisine gelmenıiştir. Bu içtima devresinde müzakeresi yapılacağı anlaşıımaktadır. İlk kadın tiyatro san'atkârımız Afifenin cenazesinde hazır bulunan bugüniin kalabalık aktörlerinden kadirşinas bir grup (!) Vukuu vefatını dünkü nüshamızda te sundan gönderilerj iki aktör ve bir çeessurie yazdığımız ilk kadın artist Afi lenkten başka bir şey gelmediğini göfenin cenazesi dün Bakırköy hastane runce onu kendi vesaitile kaldırtmışbr. sinden kaldırılmıştır. Türk tiyatro tarihinde yer alması lâHastane idaresi cenazeyi kaldırmak zım gelen bu kadın «an'atkârımız ebedi için Ertistlerin veya hiç olmazsa bir kısım kadirşinasların gehnesine intizar et istirahatgâhına hüznünü böylece kendi mişse de nihayet merasimi kayd için kendine ifade eden yapyalnız bir merage^en birkaç gazetecile Şehir Tiyatro sim'e tevdi edilmistir. H. E. ERKİLET HAVACILIK Mihver havacılığı Şark cephesinde en ziyade zaman ve bundan daha kıymetli olarak mütehassıs eleman kaybediyor Yazan: Dün, Samatyada KasaMlyas mahallesınde oturan Fethiye adında genc bır kızın yanlışlıkla tuzruhu icerek ölJüğür^ yazmıştık. Bir müddettenberi Fethive ile sevişen ve o civarrîa oturan 22 yaslarında Şerif oğlu AU, bu acı lıabcri alınca teessüründen hastalanmı^, Bir genc ilâc zannile tuzruhu içti ve öldü âsabını teskin için ekseriya kullandığı bir ilâcı içiyorum diye o "îa yanlışliKİa tuzruhu içmistir. Derhal ted^vi teşebbüsünde bulunulmuşsa da bu zava'lı genc de biraz sonra ölmüştür. Adliye doktoru Enver Karan, cessii muayene ederek defnme ruhsat vsrmiştir. MÜTEFERRtK SEH1R tSLERl Şirketi Hayriye biletlerde tenzilât yapıyor lırlar. Bunun yanın Manş havalarmda "X da; av muharebeleharbın başladığı ilk rinden gayri vazifegimler zarfındaki lerde çalışacak fofazla sayılı tayyare tograf, bombardıman zayiati karşısmda seyrispfer ve telİngiliz havacılarının " ^ ~ ~ " ~ " " ~ ^ ^ ^ tek spvincleri, Mihver malzemesinin tah siz gibi tayyarecilığm dimağı mahiycribinden çok, yetiştirmesi ve* ihtisaslan^ tinde olan ihtsıasîar da yetişmek <çok dırılması güç ol?.n eieman zayiati idi. güçtür. Bumın çok büyuk bir kıymet ifade etBır Fransız havacısının iddiasına nazatiğıni ve malzemesini ikmal edebılecek ran, şakakları ağarmıyan gözcünun mükâynakları bol olan bir memleket tay kemmel bir halde yetişmiş olduğunu idyareciliği için mütehassıs eleman ihti dia edemiyeceğiz. Bu mubalâğa değil, yacının ne demek bulunduğunu teba daha çok hakikattir. rüz ettirecek örnekler yok değildir. İşte Mihver tayyareciliğinin Versay Büyük Britanya İmparatorluk Hava muahedesinden sonraki askeri tedbirNezaretinin neşrettiği haftahk ve aylık ler ve tahdidler altında noksan kalrruş istatıstiklerle, her fırsatta radyolarla ilân bulunan tarafı, askerlik bakımından müettiği karşıhklı hava zayiati listelerini tehassif. uçucunun yetiştirilememiş olgozünune getirecek olursak, bunlarda masıydı. Bu imkân İngiltere İmparatorBununla beraber Almanlann yardık düşürülen ve düşen tayyare sayılarının luk tayyarecileri için bol bol vardı. lan Vilna Vitebsk Smolensk Mos yanıbaşında bir rakam serisi daha kenİşte A'.manya şark cephesinde açiığı kova istikametinin geçtiği, yukan Dinye dıni gosterir: Paraşütile atlayarak kur yeni hava muharebelerinde verdiği zaperle yukan Düna nehirleri arasında tabiî tulan pilot sayısı. yıatla muizemeden olan kaybını çok çannzalarla mabiuz olmıyan Stalin hatBugünkü makine ve teknik harbinin buk ve fabrikalarınm sıkı çalışmalarile hnın takriben 70 ldlometrelik kısmında, başhca muvaffakiyet sırrı elemanların temin edecek kabıliyettedir. Birkaç bin genişüğine ve derinliğine her türlü tah bolluğunda ve ihtısaslarmın kuv\retin tayyarehk bir boşluğu, ayda 35005000 Idmat yapılmış olduğunu kabul etmck dedir. Bariz örnekler almak ve son har arasmda inşa ve hasıla kabıliyeti buluIktiza eder. Bundan başka Almanlann bin çerçevesinden çıkarmak hiç de güç nan bir memleketin kapatması büyük Leningrad istikametinde yardıklan Pei bir şey değildir. bir külfet teşkil etmez. Ancak bu arada pus gölünün cenubundaki tahkim sisGarb cephesinde ve bilhassa Büyük ma'zeme ile kaybolacak elemanı yerine temiıun de modern ve kuvvetli olduğu Britanya adaları üzerine tevcih edilen koymak çok daha güçtür. Bır tayyare nu, Anadolu ajansının Alman doğu cep hava akınlarında Almanyanın «nalze iki günde meydana çıkacak olursa, bir Çünkü bir piyade neferi on beş günbesindekd muhabiri bildirmektedir. O mesi aded iübarile İngıltere İmparator uçucunun harb kaidelerine uygun ve de, bir topçu neferi bir ayda yetişebinun telgrahna göre bu istihkâmlar tah luk müdafaa havacılarına nazaran çok tabiye bilgilerine vâkıf olarak cephede brse, bir uçucu, ama, iş görecek ve nıin edildiğinden «çok daha ehemmi ustündü. Birinin 3000 tayyarelik bir yer alabılmesi sene ve hatta seneleı hasma post bırakmıyacak bir havacı ise yetli» imişler. O halde Almanlar Sta kuvvetine karşılık Almanyanın otu bın işidir. On beş günde, bir buçuk ayda arcak bir senede yetişir. Bu zaman da lin hattını yannak için her Ud istika tayyaresi vardı. Fakat bu kuvvet ve mekteb sıralarını asacak uçuculaım, harb icablarına uyarak, mecburî fedamette evvelâ modern tahkimatı zaptet aded üstünlüğü Manş üzerlerinde kat'3 pi=!;in ve olgun hasımlar karşısmda kârhklarla olur. tnpk mecburiyetinde kalmışlardır. bir hava hakimiyeti kuramadı. Vakıa ömürleri, sabah doğup, akşam ölen bazj Demek oluyor ki; Mihver havacılığımüessir ve yıpratıcı akmlar başarch; ne süs filizlerinin ömürleri kadar kısa olur. mn şark cephesindeki en büyük kaybı Anadolu ajansının muhabirine göre: Cepheye İkmal malzemesi ve yedek zaîvan ve bundan daha kıymetli olan «Alman motorlü kıfalan Peipus gölü çare ki aded üstünlüğüne uygun düşeeleman göndermiş olmak hülyasile bu mütehassıs havacı elemandır. nün cenubunda Stalin hattına geldik cek hakimiyeti elde edemedi. Buna sebeb neydi? Mihver havacılığı çesid uçucuları sevkederek ölüm sıratep sonra, piyadenin cepane ihtiyaclaA. AHISKAL nnı tenıin etmesi için birkaç gün bek organizasyonu mu fena idi? Tevcih ediu da arabacının kızı ama, Dunlemişlerdir. Rus topçusu bu fasıladan len akınîann zamanı, mevsimi ve taaryaşka d°ğü!. Behiye... Babası İrruz tabiyesi mi fena intihab edilmişti? istifade ederek ağır toplarile Alman Bunlara (hayır) diye cevab verece fan dayı, İstanbul faytonlarının tekerbatlarını mütemadiyen dövmüştür. FaIıat taarruz zamanı gelince, Alman top ğiz. Mihver havacılığı organizasyon ba leklerine ilk lâstik takılmağa başladığı çnsu da ateş açmış ve üç gün müddetle kımmdaıı hiç de geri değil, tersme ola zaman büyük bir san'at adamından dafasılasız bir topçu düellosu olmuştur. •ak dört senelik bir zamana sığdırılmış ha meşhurdu. En namlı hovardalar kıStukalar ve Yünkers 88 ler topçuya yar ve büyük inkişaf hamlelerile bugünkü şıa Beyoğlu caddesind° onun arabasile dım cderek Rus toplarını tahrib etmiş bünyesini kurabilmiş, cidden programlı piyasa ederler, yazm Fenerbahçeye o vallı Zehra, oncidn büyük olduğu halde lerdır. Alman keşif kollan, bu esnada lalışılmış ve muvaffakiyet temin etmiş nun arabasile geçerler, ramazanda Di şerrine lânet her eziyete katlanır, her rek'erarasına onun arabasile çıkarlardı. kaprisini çekerdi. iki taraf hatlan arasında ilerlejerek hü jir havacıhktır. Behiye, bu iki kız kardeşle bacanaİrfan dayı, o zamanlar, şakaklarına cum için en müsaid noktaları araştırTabiye bakımından taarruz imkânları mıslardır. Muharebe çetin, a«ır ve şid düşünulmüs, hesab edilmiş ve geniş bir kır düşmüş, çölrak yanaklı, tatarımsı ğm Topanede Boğaskesende Karabaş dctli olmaktadır. Buyük istihkâm \e ephe üzerinde harekete geçilerek az suıatlı, esmer, zayıf, kırkuk bir adamdı. mahallesinde müştereken tuttukları yepiyade kıfalan Sovyet blokhavzlannı me"cudlu bir hasmı bunaltmak gaye Yuksek sandalyesine gizleyerek belli ni ahsab evde dıinyaya geldi ve o muç e w n e k l e , bombalar sa\urmakta ve leri güdülmüştü. Ve işte bunlann ta etmek istediği bir guruıla oturur, kam hitte büyümeğe başladı. alev makinelerile blokhavzların maz hakkuku maksadile de, daha ziyade sa çıyı sağa, sola savurmadan, burnunun İki yaşından itibaren sokakta erkek gallannı yakmaktadırlar. Yaklaşmak nayi merkezi olan Taymis halici ve ma hizasında hafıfce oynatarak şaklatır.. ve kız çocuklarla birlikte oynamağa, bamümkün olunca da istihkâmlar dina nevî panığin çıbanbaşı bulunacak Lon Içerisi lekesiz mavi çuhadan körüğü ğıımsğa, çırpmmağa koyuldu. O civarmitle birer birer hayaya uçurulmakta dranın heyeti umumiyesi intihab edil yarı kalkık, dinğillerinin etrafı yaldız daki mini minilerin en sevdikleri şey dır. Sovjet tabyalarının muhafızları ek mi^ti. ll arab?, biz çocuklarııı gözlerinden çamurdan küçük bir dağ yaparak midseriyetîe olü bulumııuştur. Tabyaların Bu taarruzlara karşı duran, tasavvur hased ve gıpta bakışları toplaya taplaya ye, istridye kabuklarmı sıra sıra bunun Işgal kuvvetleri vasatî oruzar askerle bir ları baltalayarak havadan almması dü lak... lak... geçip giderdi. ötesine berisine saplamak, İçlerine zeysuhaydan ibarettir. Nihayet sıra zırhlı şunü'en hakimiyet ve neticeyi bozan tinyağ dolduraıak hava kararmağa başIrfan dayının arabasına binebilmek kulelere gelince, bunlara ağır tanklaıla şey Büyük Britanya İmparatorluk haladığı zaman yakmak, etrafında halka hücurn edilmistir. 35 saat siıren bir sa vacılığının mütehassıs eleman bolluğu saadeti aklımızdan geçirmeğe bıle cesa olup hora tepmek, haykırmaktı. ret edemedığımiz erişilmez bir idealdi. vasian sonra bunlar da havaya uçuıul dur. Ama, oralarda zeytinyağı kolay kolay Behiyenin aııncsi Zehra, ablak yüzlü, muştur.» î'anş cephesinin kesafet hakimiyeti ele geçer mi? Bunun için, daha vabeyaz tenli bir kadmdı. Kız kardeşi MeA'nı&nyanm elinde bulunurken, keyfikitleri, halleri yerinde Türk ve Rum Bunlar bir harb muhabirinin muhayet üstunlüğünü de Büyuk Britanyah diha İle biraber otururlardı. Mediha ailelerinin oturcukları Kumbaracı yorebe sahasından alelâcele verebileceğı nın kocası Esad Efendi gazeteci idi. tayyarecıler muhafaza ettiler. Kemiye> kuşuna tırmanırlar, bazan Salıpazarı ve haberlerin en iyi ve tafsilâtlısı sayılave keyfıyetin mücadelesi iki yıldır de Ama, muharrir, muhabir değil... İdare Kadirler yokuşlarına kadar uzanırlar, bilir. Çiinkü bize Almanların bir istihmemuru, mürettib, makmeci de değil... vam edip durdu. Eğer İngiltere havacıher evin önünde durarak hep bir ağızkâm m.inznmcsini nasıl sür'atle sukut ları, mütehassıs elemanlarını kısa za Canım gazeteci işte... Gazete müvezzii.. dav errirdiklerini az çok gostermektedir. BuAıia bu günkffierin en kalantoru bile Yağ parası, mum parası, akşam ol' nıınla beraber Pskov tahkimatı Alman rnnııda kaybederek elde çıkaracak bir onun yanında beş para etmez. Boynunlaruı bu harbde sür'atle düsücdükleri seri hava muharebesine tutuşmuş ol da adeta kocaman bîr mfığaza taşır gibi du kandıl parası! Edydı. Manş cephesini çok çabuk elden Diye feryadı bssarlard. Tabiî bir çokilk ehemmiyetli istihkâm değildir. yerli ecnebi bütun gazeteler, kalın deriç'karırdı. Geçen yılın 10 mayısında Alman orden mahfazasınır içinde bulunur, her ları bu kuru gürültüye sldırmazlar. faBir taj^are püotu vasatî olarak beş duları, Holanda, Belçika ve Lüksemhafta kapağma boyalı facia resimleri kat bir kısmı da belâyı çabukça savasenede yetışebilir. Daha önce pilot olabilmek için pencereden beş para, on bnrs hududlarına tecavuz edcrken ayrak meydana çıkacak uçucularm mu basan «Petit journal. in ilk sahifesi da pr.ra fırlatırlardı. nl zamanda Moz ve Alber kanalının ima ön tarafa saHandırılırdı. haırhe kabiüyetleri, ne dereceye kadar İste zeytinyağı. toplanar bu paralarla gecidlerini kapayan Liyejin cn kuvitina ile hazırlanmış bulunurlarsa buMedıha. evlere şenlik, şirret, müste ahrırdı Behiye o çocuk kalabahğmm vetli tleri Istihkâmı Eben Emarl l'e d lıinsunlar noksandır ve mutlak surette bid, yaygaracı, herkese eziyet eîmek peşine takılana^ düse kalka mahalle taarmza başlamışlardı. 1200 kadar lüzumu oîan tecrübeden mahrum sayı ten hoşlanır, huysuz bir kadındı. Za maJıalle dolaşn, ayakları çanıur içinde, Arif Ahıshal Bu yaz mevsimi Üsküdar ve Kadıköy Emniyet umum müdürü hovplısi hareketli olduğundan şirketin vazifesinden ayrılmış h?sılâtı artmış ve eski Elektrık İdaresine 34,000, İş Bankasına 13,000, Konsordeğildir siycma 15,000 lirayı tutan borclarını öŞehrimizde bulunan Dahiliye Vekâdemişlir. Yalnız idarenin elinde mevcud 40 araba tamamile servise çıkarıl leti Emniyet tşleri umunı müdüru Osman Sabri Adal dün Parti istanbul Vidığı halde ihtiyaca kâfi gelmemıştır. lâyet idare heyeti reisi Keşad MimarÜsküdar Tramvay İdaresınin ilk ola oğlunu ziyaret etmiştir. rak' ksdın biletçi kullanmakta olduju Dün, bir akşam gazr)esi İstanbul maiuıhdur. • Diğer' taraftdh idare her Emniyet müdürlüğüne tayin edilen türiü ihtimali gozonünde bulundurarak, Osman Sabri Adalm şehrimize gplerek bürolannda çalışan memurlardan bir vazifesine basladığını yazmışsa da bu kısmına da vatmanlık öğretmiştir. Bu haber yanlıştır. 4 suıetle âcıl İhtiyaclarda yeni vatman Osman Sabri Adal, Dahüive müsteyetıştırilinceye kadar bu memurlar ça şarlığına tavın edilen Ali Rıza Çeviğin hştırılacaktır. Vatmanlık güç olduğun yerine Afvon Valiliğinden Dahiliye dan bu serviste kadınlar çahştırılmıya Vekâleti Emniyet İslerl umum müdürcaktır. lüğüne tayin edilmiş ve bu defa da tetkiklerde bulunmak tizere Ankaradan sma koymak, hiç bir memleket şefinin şehrimize gllmiştir. aklmdan geçmez. Böyle olduğu içindır Orman yançını söndürüldü ki, sadece insan tasarrufunu değil, ileBeykozun Güllük mevkiinde çıktığını rideki çetin savaşları da hesaba katayazdığımız onnan yangını ahali ve rak toy olmaktan ziyade, mütehassıs muhafaza kıtaatının yardımile tevesbir uçucu olarak gencliği cepheye gönsüiine meydan verilmeden söndürül demek zihniyeti hâkım olmaktadır. miistür. Sovyet cephesinin, Manşın başlangıc Yerli Mallar serçisi eylul zamanları kadar bol zayiat verdirmiş olması, Mihver tayyarecıliğine eleman sonunda acılacak bakımından darbeler vurmaktadır. Bır tstanbul Yerli Mallar sergisinin bu tarp'tan Manş, öte taraftan şark cephe sene eylul sonunda açılması mukar leri Mihver havacılarına en büyük kay rerdir. Bu suretle sergi İzmir enterbı veı dirmektedir: Eleman zayiati. nasvonal fuarından sonra açılmış olaaktır. İnhisarlar işçiye sıcak yemek veriyor înhisarlann fabrika ve atölyelerinde çalısan işçilere meccanen öğle yemeği verilmesi için İnhisarlar Vekâleti bütçesine tahsisat konulmuştu. İnhisarlar umum müdürlüğü tetkiklerden sonra işçilere sıcak yemek tevziine karar vermiştir. Bu hususta hazırlıklar ikmal edümek üzeredir. 1 Şirketi Hayriye, Üsküdar, Harem ve Salacakla Köprü ve Kabataş, Beşıktaş Japonya, Hindiçiniyi ve arkasından hatlannda bliet ücretlerini 1 agustostan itibaren halk lehine ucuzlatmağa Si\amı ele gcçirmckle rıpkı So^et Rusya ve Amerika gibi hareket ediyor. Sovkarar vermiştir. Salacak. Harem iskelelerinden Köp yet Rusya, Almanlann meşguliyetinden rüye ve Köprüden bu iskelelere yalna istifade ederek Lehistan, Fmlandiya, Esgitme ikinci mevki bileti 60 para ten tonya, Letonya," Litvanya ve Besarabzille 10 kuruşa, birinci mevki için bir yada garba doğru ilerlemiş, sevkulceyşl kurus tenzili ile 13,5 kuruja indirmek \azi\etini tahkim etmişti. Amerika da, İngiltereden üsler kiralayarak ve İztedir. landa adasını, belki de Groenlandı işÜsküdar, Salacak ve Harem İskele gal ederek nasıl sevkulceyş bakımından lerinden Beşiktaş, Kabataş ve Köprü istifadeli ve hâkim mevziler tutmuşsa, ye ve bu iskelelerden mütekabilen gi Japonya da, şimdi ayni seyi yapmakdiş ve dönüş biletleri birer kuraş ten tadır. zili ile ikinci mevki 17, birinci mevkide İngiltere ile Amerikanın, Hindiçinî ile 22 kuruşa indirilmiştir. Si;amın Japon hakimiyeti altına girmeHile yapan fırıncılara yeni sine seyirci kalacaklan anlaşılıyor. Çünkü AngloSaksonlar, hâlâ hazırlık devbir ceza rinde, hâlâ müdafaa vaziyetindedirler. Bazı fınnlann teftişinde bunlann Ki'.çük l>oylu, fakat yaman Japonlar daima ihtiyatkâr, fakat daima fırsatcu mükerrer suç işledikleri görülmüştür. siyasetlcrine devam etmekte ve genişBelediye böyle mükerreT suç işliyen fı lemek yolunda merhale merhale ilernnlann yeMniye almakta olduklan un Iemektedirler. istihkaklannı muayyen müddltler zarİngiltere ve bir dereceye kadar Amefında azaltmakla tecziyelerine karar tika, büyük toprakların, büyük menvermiştir. TJnu azaltılan fırınlardan faatlcrin kücük tedbirler, az emek ve kesilen unlar diğer civar fınnlara ve zahmetle muhafaza edildiği devirlerin rilecektir. Bu şekilde Erenköy ve Ka çoktan geçmiş olduğunu ancak şimdi dıköy mıntakalannda üç fınncı tecziye anlamıslnrdır. Büj ük başın derdi de büjük olur. edilmişlerdir. Kadın berberlerinin imtiham Belediye, permanant makinelerl kulIanan kadın berberlerifiin imtihanlarına devam etmektedir. Şimdiye kadar müracaat eden 50 berberden yirmisi muvaffak olamamıştır. Bunlar İki ay sonra tekrar imtihan edileceklerdir Vatandaşlar arasında bir tasarruf yarışıdır başladı. Herkes, hiç olmazsa 5 liralık bir tasarruf bonosu alıyor. Ulusal Ekonomi ve Artt\rma Kurumu Beıu burada alakoyun, dedi, oturak dökmeğe, abdesthane temizlemeğe razıyım!.. Kalış o kahş... Behiyenin öksürükleri yavaş yavaş durdu. Göz çukurları doldu. Bacaklarında. kollannda et birikti. Yüzü ve göğsü yuvarlandı. Hademe yamakhğından başkyarak hastabakıcıhğa, başhemşireliğe ksdar yükseldi. Rahattı, hayatmdan memnundu. Bi rikmiş parası vardı. Her hafta izinli çıktığı zaman, veli nimetı doktor Sabri Beyin mezarım ziyarete gidiyor, ruhuna fatihalar okuyordu. Lâkin, mütareke devrinde onu şeytan dürttü. Kim bilir, hangi nesil ecdadından intikal edip geien kötülük damarı depreşti. O zaman baş son. âmir merhur belli de? ;1 di. Sevdiği boşta gez?nin boş kalfası Cevdete yedirmek için lâboratuvardan bir mikroskopla bir kaç alet çaldı. Ondan sonra da tabiatile bir daha hastanenin semtine uğramadı. Arada geçirdiği tatlı ve acıklı sergüzeştıerin hepsini bilmiyoruz. Sayısız âşık değiştirdiğini, bir kaç bıçak, kurşun yarası aldığını, çeşid çeşid suçlardan seneîerce hapisanede yattığım soyluyorlar. F^kat bugün elüsine yaklaşan arabacının kızı Behiye şişman, boynu katmer11, kaşları rastıklı, suratı duzgünlu, kerlı felli bir kadındır. Mukellef bir apartımajıda oturuyor. Geceli gündüzlü kadın erkek mısafiri eksik olmuyor ... V;ır patlasın, çal oynasın, her saat, her dakika gülüyor, eğlenivor... Hem de beş par. masraf etmeden... Hep baskalarmm cebinden harıi harıl dökülen ellilik, a^âık banknotlarla!. Küçük hiHâye Arabacının kızı entarlsi yırtık pırtık, yüzü gözü kirli paslı eve dönerdi. Annesi Zehra, hiç sesini çıkarmaz, pislikletl yıkayıp te mızlemeğe çahşır, fakat teyzesi terliği kaptığı gibi: Seni domuz. yezid, kâfir.. Gene bak şebele nıaymununa dönmüşsün! Tekdirile çat pat vururdu. Behiye biraz küyüyünce bayramları Boğazktsen cpddesinde kalaycılarm karşısındaki çukur arsada kurulan saIıncaklara, atlıkarıncalara kaçıp giderdi. Altı buçuk yaşında da Kadirler tekkesinın bahçesindeki ilk mektebe başladı. Hoca Osman Nurl Efedinin önüne diz çöktü. Elifbeyi yanlışsız su gibi okudu. Eehiyenin bütün hayatmı yazmağa kalkışırsak sekiz on cildlik bir roman olur. Onun için ömrünün göze çarpan büyük hâdiselrrini, dönüm noktalannı eîe aımakla İktifa edelim. Yedi yaşında Behiyeyi yavrularını emzırirken yanında geçtiği için bir dişi köpek ısırdı. Kdpek ha^tanesine götürülüp enjeksiyon filân yaptırmayı hiç kimse düşünmedi. Kim akıl edecek? Baba sabahtan akşama kadar işde... Anne pısırık bir kadın... Teyze Mediha becerikli ama, Vay, benim neden çocuğum olmuyor? Diye kıskanıyor, her gün İçin için: Şu kız bir kazaya, bir felâkete uğra«a da geberae! Tarzında dualar ediyordu Bn dua lar da zaman zaman zahir makbul oldu ki Behiye Çukurbostan hamamında = Ahmed Hldayet = yalınayak sabunlu suların üstunde çabu1 çubul gezerken düştu. Başı gobek taşma çarpıp yarıldı. Ertesi sene babası şimdi cŞark sineması» olan «Odeon» tiyatrosuna baloya götürdüğü mirasyedılerin kendisine gcnderdıkleri büyük bir şişe rakıyı nefes almadan içtiğj için sallana sallana iskemlesınin üzerine çıkmıştı. Yolda başı döndü, yere yuvarîandı. Tekerlekler boynunun üzerinden geçti. O vakit Zehra el yanında hizmetçilik etmeyi heyırsız kız kardeşinin eline bakıp oturmaktan ehven buldu. Fakat bir gün cam silerken pencereden sokağa kayıverdi. Her tarafı hurdahaş oldu. Üç gün sonra öldü. Behiye seneleree Medihanm yanında sabah akşam ekmek ve yemek yerine dayak yiyerek koçan gibi sert, sınm gibi ince, göz evleri çukur, yağlı saçh bir genc kız olup çıktı. Artık yaşamaktan bıkmıştı. Her gece üstüne kıvrıldığı ot minderin deliğinden fulayan samanların arasına başını gizleyerek hıçkırıyordu. Gündüzleri bu hıçkırıkların yerine sonsuz öksürükîeı kaim oluyordu. Ara sıra ağzmdan kırmızı parçaları balgama karışarak fırlıyordu. Behiye kan kusmaktan memnundu. Hem öksürüğü hafifliyor, hem de yakında öleceğine seviniyordu. Yatar da başıma kalır! Diye, Medihrı teyze onu bir gün has taneve götürdü. Genc ki7 doktoıla valnız saLmca yaı\ardı: Ahmeu Hitiayet