11 Şubat 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hindin Yüce Şairi HABİNDRANATH TAGORE'un En çok okunan, en fazla aranan aşk şıirlerî BAHÇIVAN Çeviren: İbrahim Hoyi Üçüncü tab'ı çıktı. 40 kuruş Remzi Kitabevi . e o o n f 18 IflC! Yll SflYI ! 6 2 8 0 umhuri ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mekttıb adrea: Cumhuriyet îstanbul Posta kurusu: tstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heveti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 OMER SEYF 9 kitab ve İlk Düşen Ak Yüksek Ökçeler Bomba Gizli Mabet Tarih Ezelî Bi külliyatı kuruş deler te Kelebekler fahcubluk İmtihanı âle Lrdiir. Çarşamba II Şubat 1942 Ahmed Ha abevi Eski Urfa meb'usu dün tevkif edildi ngilterenin Moskova büyıik elçiliğinden ayrılarak memleketine donmüş olan Sir Cripps'in bir aralık hükumete dahil olacağından bahsedilmişti. Moskovadaki vazifesinden aynlmakla beraber bu zatın Londra ile Moskova münasebetleri uzerinde, bunlan dairaa daba sıkı yapmak için, faal rol oynıyacağı gozonune abnıyordu. Sir Cripps henüz hiikumete girmemiş, fakat rolünu oynamağa başlamıstır. Son günlerde kendi seçim bolgesinde seçicilerine karşı irad ettiği uzun bir nutukta hetn şark cephesi hakkında aydınlatıcı maluraat vermiş, hem de Rusyaya daima daha a yade yardım yapılması lüzumu uzerinde ısrar eylemiştir. Maarif Cemigeti yolsıızluğu SINGAPUR DÜŞMEK ÜZERE Sir Cripps'in Muhakemeye yakında Sözlerinden Ankarada başlanacak Anlaşılanlar 0 D Ankara 10 (Telefonla) Türk Maarif Cemiyeti eski reisi Urfa meb'usu Refet Ülgenle yeğeni ve Maarif Kollejinm eski veznedarı Zeki Ülgen hakkında Ankara müddeiumumıliğince yapılan hazırlık tahkikatı bitmiş ve Refet Ülgen emniyeti suiistimal ve evrakta sahtekârlık, yeğeni de emniyeti suiistimal maddesinden maznun olarak 3 uncu ceza mahkemesine verilmişlerdi. Gorülen lüzum üzerıne Refet Ülgenin duruşmasınm mevkufen yapılmasına karar verıldi. Bu karar Ankara müddeiumumiliğince infaz olunarak Refet Ülgen bu akşam saat 20 de tevkif olunmuştur. Yeniden takviye Köylünün istihsal düzenlerini temin için edilen Japon bütün imkânlardan istifade edilecek kuvvetleri Şehirlerdeki vatandaşlara Devamlı kara ve hava bombardımanları da tohumluk himayesinde sür'atle verilecektir ilerlivorlar İngiliıler son mevzilere çekildiler Singapur Yalisi vaziyetfen iimidsiz Singapur 10 (a.a.) Tebliğ: Düşman dün gece SungeiMandai ve SungeiKranji arasındaki çevreye yeniden asker çıkarmağa muvaffak olmuştur. Duşman, batı kesiminde bütün gün durmadan mitralyöz ve pıke bombalarile ileri hatlarımıza yaptığı hücuır.lara ve büyük tayyare teşkillerile yüksek irtifada bombalarla taarruzlarına ayni za(Arkası sahife 3, sütun 7 de) Başvekilimiz Dr. Refik Saydamrn zîraî seferberlık hakkında vılâyetlere mühim bir tamim gönderdiğini dün yazmıstık. Bu tamimde, ekım seferberliğinda köylünün bazı istihsal düzenlerini tedarik hususundaki sıkıntısına da ışaret edilmekte ve bunların hepsini birden temine bugünkü şartların müsaid olma« dığı belirüldikten sonra ihtiyaclarm kısmen olsun temini için bütün imkânlardan istifade edildaği ve lüzumlu olan de. mirin kısmen temin edilmiş bulunduğu ve tevziata başlanacağı bildirilmektedır. Tamimin sonunda Başvekil dünya durumu karşısmda günden güne değeri artan ziraî istihsalin idare âmirlerinin başta gelen işlerinden olduğunu hatırlatmakta ve valilere başarılar dilemektedir. Yeni ekiın tedbirleri Refet Ülgen Muhakemeye bugunlerde başlanacaktır. Şehrimizdeki faaliyet Toprak mahsullerini çoğaltmak ve umumî istihsali artırmak için hükumetçe alınan kararların İstanbul vilâyeti çevresinde bu günlerde tatbikına başlanacaktır. t Bu yılın yaz zeriyatmı en az iki misline çıkarabilmek üzere, her tarafta hazırlıklar yapılmaktadır. İlk iş olarak^ (Arkası Sa 3, sütun 5 te) Gerek Çörçil, gerek Ruzvelt Rusyaya elden gelen yardımın en ileri haddi yapıldığını ve yapılacağını her vesile ile tereddüdsüz ifade edegeldikleri halde Sir Cripps'in sözlerinden şu anlaşılıyor Id yapılan yardım derecesi Ruslann ihtiyacUrile miitenasib. değildir. Bizzat Sir Cripps buna böyle kanidir. Ona gore Demokrasi zaferi şark cephesindc kazaDilacaktır. Eğer, diyor Sir Cripps, Rusyaya önümüzdcki savaşraevsimindeazami yardım yapılarak Kızılordunun mukavemeti desteklenebilirse, gelecek yıl bn zamanlarda Almanyanm mağlubiyeti temin olunmuş olur. Bu neticeye varmak için şiradiye kadarki yardım şeklini değiştirerek daha canh bir hale koymak ve bilbassa pek ziyadc çoğaltmak lazırnAnkara 10 (Radyo gazetesi) Yarın dır. (bu gün) neşredilecek bir koordinasyon Acaba nekadar çoğaltmalı? yardım kararnamesine göre İstanbul hududları Yeni Delhi konferansma iştirak edcnlevden Cenubî Pasifik Baskumandanı namına şiradiye kadar yapıbnakta olanı dahılinde bulunan gazetelerden, vaziGeneral Wavell, Hind milliyet penerleri liderlerinden Nahru, biz bilmediğimiz ve bittabi Sir Cripps de yetleri tayin olunanların, ellerinda mevÇin Baskumandanı Mareşal ÇanKayŞek söylemediğı için artırılacak miktann ne cud kâğıdlara millî korunma kanununun olacağı hakkında hiçbir fikriraiz olamaz. 14 üncü maddesile el konulmaktadır. Bu Herbalde şu cihet sarihtir: Şimdiye ka kâğıdların miktan hakkında esasen bedar yapılan yardım neden ibaretse, Sir yannameler verılmiş bulunuyordu. KaCripps'e göre, en aşağı hesabla bunun rarnamenin neşrinden (bu gün) ilibabirkaç misline çıkarüması icab ediyor. ren 20 gün ıçinde el konan bu kâğıdHatta biıkaç misli demek bile kâfl de ların satın almdığı sahiblerine bildinğildir. Sir Cripps yardımın nekadar lecektir. Bu İşe Turkiye Basın İsühlâk Kooperatıfi memur edilmiştir. Boylece mümkünse o kadar çok olması lüzumunsatın alırfacak olan kâğıdlar Matbuat da o kadar ısrar ediyor ki bir kaç misli Umum Müdürlüğünün emirleri dairefazlanın bile onu tatmin etmiyeceğine sinde ihtiyacı olanlara satılacaktır. Ihhiikmolunabilir. tlyacından fazla kâğıdı olan gazetelerın 9 •• Sir Cripps Moskovadan, yani şark cep malık bulundukları fazla mıktar, kâğıd hesinin içinden gelmekte olduğu için sıkıntısı çeken diğer gazetelere ve mecvaziyetleri pek iyi biliyor. Onun sözle mualara satılmak suretile, adilâne bir rindeki canlılık objektif müşahedelerin tevzi esası ve yurdda butün gazetelemalumattndan kuvvet almış bulunmak rin, kâğıd gelinciye kadar, bu ihtiyaçtadır. Sir Cripps önümüzde yeni barb ları temin edilmiş olacaktır. hareketlerine müsaid olacak mevsimin Ayıaca, İstanbul bölgesi haric, dığer gelmesinden itibaren Almanyanın şark bölgelerdeki yevmî gazetelerin ve mecseferine eşi görülmemiş cehennemî bir mualarm kâğıd mevcudları ve tirajı hakçiddetle devam edeceğini vatandaşlavıkında malumat alınacaktır. Nevyork 10 (a a ) Eski Fransız yolnın gözleri önünde canlandınrken bu hacu gemisi Normandie de dün akşam saat tdkatin İngilterede pek iyi takdir olun18 de yangın çıkmış; yarım saa'ten az mamakta olmasından biraz şikâyetçidir. bir zaman zarfında ateş geminin her ta Yeni Delhi 10 (a.a.) ÇonKayŞek, Sanki sark cephesinde olup bitenlerin şu sırada Hindistanda bulunmaktadır. Berlın 10 (a a.) Alman ordulan rafına yayılmıştir. Sonradan alınan ha Hind hükumetile ve başkumandanla Çive olup biteceklerin bizimle hiç alâkası berlere göre geminin içinde 200 kişi ayokmuş gibi bir vaziyet muhafaza ediyo başkumandanlığının hususi teblıgı: ne ve Hindıstana aid müşterek menfalevler arasında kalmıştır. Bununia beruz diye acı acı soyleniyor. Halbuki kenAlman denizaltılan, Atlantik denizinate dayanan işleri görüşecektır. İleri raber diğer kimselerin ekserisinin karadisine göre bu harbin en canalacak sa de biri topçeker olmak üzere 50,500 togelen Hind lıderlerile de buluşmak ümiya geçmeğe muvaffak olduğu anlaşılmışhası şark cephesidir. Dünyanın mukad nilâtoya varan 8 düşman ticaret gemisi dindedir. tır. deratı orada hallolunacaktır. Binaena batırmışlardır. Diğer bir büyük gemi, ÇanKayŞek şerefine yapılan b'r kaBir aralık yangının sönmeğe yüz tut bul resmınde Hındıstan Kral Naıbı sdz leyh Rusyayı alabildiğine takviye ederek bir torpıl isabetüe ciddi hasara uğra Almanyanın bu alanda muvaffak olraa mıştır. Bu gemilerden 34.500 tonılâto tuğu sanılmışsa da saat 21 e doğru kesif alarak demiştir ki: masını temin etmek İngiltere için haya tutannda 6 sı şimali Amerika sahili ö bir dumanla birlikte yangının bütün c Tekbaşlarına 800,000,000 yani büşiddetile devam ettiği görülmüştür. nünde batırılmıştır. tî bir zarurettir. tün dünya nüfusunun üçte birins sahıb Sabah saat 6,45 te gemi suyun 17 iki büyük milletın muharebedekı ortakSir Cripps'in şikâyetleri yalnız yardıAkdenizde metre derinhğe vardığı bir yerde sancak lığını bu buluşma kesın olarak tesbit mın azlığına inhisar etmiyor. Daha düne Londra 10 (a.a.) İngiliz radyosunun kadar Moskovada büyük elçilik eden bildırdiğine gore, İngiliz denizaltılan tarafma doğru yana yatmıştır. Yangın etmiştir. Bu öyle bir buluşmadır ki, «osyalist meb'us, İngiltere ile Rusya ara Akdenizde duşmanın lki ticaret vapu saat 2.10 da söndürülmüş bulunuyordu. düşmanlarımız için hiç de falıhayır deYangın çıktığı zaman gemide 300 sahil ğildir. Ve bunun boyle olduğunu yasuıda bilhassa bu harbin sulhu uzerinde runu batırmışlardır. muhafızı, 400 tayfa ve 1500 sivıl bulun kında başlanna gelecek felâketie anlıtam bir görüş birliği olmamasını da doğRoma 10 (a.a.) İtalyan tebliği: Toryacaklardır.» ru bulmuyor. Atlantik mülâkatında Çor pil tayyarelerimiz, dogu Akdenizde hi duğu söylenmektedir. Bunların çoğu kaÇanKayŞek, verdiği cevabda, Birçıp kurtulmuş olup, 72 yaralı hastaneye çil'le Ruzvelfin hazırhyarak neşrettikle mayelı bır düşman kafilesine ulaşmış ve manyada yaptıkları hareketlere temas ri sulh esaslan ingiltere ile Rusya ara refakat gemileri arasında ağır bir kru kaldırılmış. 93 bafif yaralı da rıhtım üetmış ve şu sözleri ilâve eyleiıiştlr: zerinde tedavi edilmiştir. sında göriiş birliğini temine kâfi değildir. vazöre bomba isabet ettirmiştir. « Müşterek düşmanı yenmek için Sir Cripps'e göre bu harbin sulhunda (Arkası sahife 3. sütun 2 de) muttefikimize dostluğumuzu ve elbirliAvTupanuı alacağı şekil ve nizam uzeğimizi vadediyoruz. Tecavüzü boşâ çırinde Rusyanın görüş ve düsünüsleri de karmak ve Demokrasi cephesinde zaferi şimdiden dikkate alınmak ve o husııstemin etmek üzere hazuiz.» larda da İngiltere ile Sovyetler arasında Madam ÇanKayŞek, zevcine refatam bir anlaşma bulunmak lâzımdır. kat etmektedir. Ancak, vaktile Moskova seyahatinden Hind liderlerile mülâkat avdetinde, Hariciye Nazın Eden de sö'yYeni Delhi 10 (a.a.) Yawaharbal lemisri, İngiltere bu meseleler uzerinde Nekru, bu sabah gelmiş ve ÇanKaykendi başına karar alacak vaziyette deŞek'in yakınlarından ileri gelen iki şahğildir, doıninyonların fildrlerini ve bilsıyet tarafından karşılanmıştır. Nehruhassa Amerikanm ve diğer müttefiklerin nun bu gün ÇanKayŞek'i zayaret etmuvafakatlerini almak mecburiyetindemesi muhtemeldir. dir. VVavell de Hindistanda Gazetelerin kâğıd mevcudları Anudane harbeden Japon piyadeleri bir tepeye taarruz esnasında Hükumet tarafından tevzî cdilmek üzere el konuldu İngilizAmerikatı tebüği Askeri vaziyet Japonlar Normandie Müttefikler transatlantiğî yandıvebattı konferansı Nacassar ve Gasıtıataya da çıktılar Hindistanda Singapur muharebesi Nevyork rıhtımla ÇanKayŞek le rında devrilen dev General Wavell Yeni Pelhide gemînin kurtarılmasına çalışılıyor Hindli liderlerle de müzakere yapılıyor Japon topçu ve hava kuvvetlerinin ezici faikıyeti karşısmda Ingilizlerin adayı müdafaa edemiyecekleri anlaşılıyor Filipînde, Bataan yaYazan: Emekli General rım adasında Ameri f kalıların vaziyeti I H. Emir Erhilet zorlaşıyor (Tazuı 2 nci sahlfede)' Batırılan gemiler Bata\Ta 10 (a.a.) Bugünkü tebliğde bildırılıyor: Celebes adalannın cenub batı çevresinde Macassar cıvannda düşman asker çıkarmaya başlamıştır. Emredilen tahrıbat yapılmıştır. Müsteviıler şiddetli bir mukavemete çarpmıştır. Dünkü pazartesi sabahı 20 Japon bomba tasyaresı cava doğusuna bir hava akını yapmışlardır. Amboine adasında mukavemete devam edilmektedir. Japonlar Gasmata'ya asker çıkardılar Camberra 10 (a a.) Neşredilen bir tebliğde bildirilıyor: Düşman, Bismark takımadalarına aid Yeni Britanyanın cenub kıyısmda Gasmataya asker çıkarmıştır. Bu hareket dünkü ppzartesi günü yapümıştır. Fin kıt'aları yeni bir zafer kazandı 367 nci Sovyet tümeni tam bît* mağlubiyete uğradı Sovyetler de merkez ve cenub kesimlerinde ilerlediklerini bildiriyor Berlin 10 (a.a.) Alman ordulan umumî karargâhımn tebliği: Doğu cephesinde düşman anudane muharebeler neticesinde yeniden ağır va kanlı kayıblara uğramıştır. Ku\rvetlerimiz tarafından yapılan taarruz hareketleri mevzıî muvaffalayatlerle neticelenmiştir. Duşmanın on altı tankı tahrj» olunmuşrur. Hava kuvvetlerimiz, kara ordulanmızın müdafaa hareketlerini destekliyerek müessir netıceler almış ve pike tayyarelerimiz yaptıkları savaşlarda doğu Kırım sularında muvaffakıyetle düşman gemilerini bombalamıslardır. Leningradın önünde duşmanın müh'm kuvvetlerle yaptığı çıkış tesebbüsleri neticesiz kalmıştır. Topçu kuvveüerimiz Kronştattaki ırühim askerî hedefleri muvaffakıyetle topa tutmuştur. Füipinlerde Vaşington 10 (a.a.) Tebliğ: Bataan yarımadasına çıkarılan bir çok kıt'alardan başka harbe alışık beş Japon tümeninin daha gelmiş olması ve Lingayen körfezi bölgelerinde karaya çıktıkları (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Sir Cripps r Harbden sonra Japon tebliği ^ Avrupanın Birmanyada Martabani tanzimi işgal ettik Cripps'e göre Sovyet Rusya? Avrupada diğer devletlerin işlerine karışmak niyetinde değil Fransıziar ticaret filosunu Japonlara teslim ettiler V" Tokyo 10 (a.a ) Japonlar Malezyada Saluen nehnnin garb sahılinde bulunan Martaban'ı işgal etmişlerdır. Harekât saat 13.40 ta nıhayet bulmuştur. Şimdi Cripps'in şikâyetlerile anlasılıyor ki İngiltere ile Sovyetler arasında bu harbin sulhuna müteallik olarak tam bir anlaşma mevcud değildir ve Rusya bu vaziyeti bittabi memnuniyetle gormemektedir. Bu vesile ile İngiliz Rus ittifakı uzerinde Mihver tarafından kuvvetli propaganda mevzuu ittihaz edilen bir noktanın hakiki mahiyeti meydana çıkmış olııvor, ki o da İngilterece müstakbel Avnıpanm Rus keyif ve hevesine YUNUS NADÎ jArkaa sahife 3, sflton 4 te) Normandi transatlantiğinin Nevyork limanında, havadan aluımıs resmi Ankara 10 (Radyo gazetesi) Fransızlar Uzakdoğudaki ticaret filolarını Japorflara teslim etmişlerdir. Amerika hükumeti, Vişi hükumetinin Mihver lehindeki bu hareketini şiddetle protesto etmiştir. Bu sebeble Vişi ile Vaşington arasındaki münasebetlerde yeniden bir Yeni Delhi 10 (a.a.) Genera! Wagerginlik hasıl olmuştur. (Telgraflar 3 üncü sahifede) (Arkası sahife 3. sütun 2 de)' vell, pek muhtemel olarak bu gün öğleden sonra, Mareşal ÇanKayŞek'le görüşecekür. Amerika Çine bir general gönderiyor Vaşington 10 (a.a.) Beyaz Ev bildiriyor: Pazartesi günü Reis Ruzveltle göruşen üçüncü ordu kumandanı Tümgeneral Stilwell, yakında Çine gidecektir. Seyahat esnasında ÇanKayŞek'le buluşm=c. rnuhtemeldir. (Arkası sahife 3. sfltiın 4 te) Şingapurdan bir manzara: Adanın cenubunda Keppel limanı ve karsı da Blakane Mati adalan