3 Haziran 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

GÜNÜN R İ T A B L A B I t Hava taarruzlarına karşı PASİF KORUNM A ESASLARI İZZET KEMAL ERKSAL 25 kuruş. HAVA YE KİMYA HARBİ Korunması, hastalıklan, tedavîsi Dr. HASAN KADRİ ve İZZET KEMAL 150 kuruş. İKBAL K İ T A B E V İ mühim bazı tadiller yapılıyor İnönünün himayesi altında At, çift arabası, motosiklet, otomobil ve kamyonile ıtıüracaat cden erlerin muvazzaflık hizmetleri 12 ay olacaktır 10 ağustosta toplaıtıyor Türk Dil Kururau tarafından verilen bir tebliğe gore, 4 üncü Türk Dil Kurultayı, kurumun koruyucu genel başkanı Mıllî Şefimiz Reisicumhur İsmet Inonünun yuksek himayeleri altında 10 ağustos 1942 pazartesi gunu saat 15 te Ankarada toplanacaktır. Birinci Kurultayda üye sayılmlş olanlar ve yalnız dınleyici olarak bu'unanların, kurumdan giriş kağıdları alabilmek üzere, 15 temmuz 1942 akşamma kadar lsimlerini, İşlerini ve adresleıini bılJırmeleri lâzım gelmektedır. Kurultay, kurum başkanmın sdylevile açılacak, kurultay başkanlık dıvanile encümenler seçilerek genel sekreter 6 yıllık çalışmaları anlatacaktır. İlml ve İdarî komisyonların raporlarl üzerinde konuşmalardan sonra yeni ana tüzük ve çalışma programlan kabul edilpcek, genel merkez heyeti serilecek ve Kıaultay baskanınm nutkile toplantıya son verilecektir. Ankara 2 (Telefonla) Bu gıinkü Ulusta yazıldığına gore Mıllî Mudafaa Vekâleti 1111 sayılı askerlik mukellefıyetı kanununun bazı hukumlerıni değistiren \e bazı yeni htikumler ılâve eden bir kanun proje=.ı hazıılamıştır. Bu proje ile askeri orta ehlıyetnamesı olanlann muvazzaflık hızmetlerinden ıki ay indırılmektedır. Askeri ehliyetnameler kaldınlmış oldıı. ğıından nıaddej'e ehhyetname yerıne «okul dıploması» kelimesı konulmaktadır. Ayni proje ile eğer takımı teçhizatı hakkındaki 34 üncü maddenin H fıkrası, teçhızat ayrı avrı gösterılmek suretıle daha vazıh bir şekle sokulmaktadır. At, çıft arabası, mçtosıklet, otomobil ve kamyonile müracaat eden erlerin muvazzaflık h'zmetleri 12 av olacaktır. Yalnız bu gibi erlerden bineklerile gelenler 5 sene. atli arabalnrı ve motosıkletlerile gelenler 3 pene, otomobil ve kamyonetlerile mııvazaafhk hizmetınin deva. mı müddetince buölan satmamaya mec. bur olacaklardır. Mukellefler ölen at veya harab olan taşltlarınm yerine 5 ve 5 senelik müddetler içinde yenisini temine mecbur tutulmaktadır. Sakat erler 12 ay hizmet göreceklerdir. Millî Müdafaa Vekâleti bu müddetin (Arkası sahife 3 sütun 6 da) 4 üncü Di 19 uncu yılSflVi: umhuriyet eono VOVC. Telgraf v« mektub adresî: Cumhurivet, İstanbtd Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başraııbarrir: 22366. Tahrir heyeri: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Yarınki Münif Fehim Orhan Ural'ın nefis Bu sayıda KA Bıza Salih lerile doludur lya «Dananın Romaıum okurken zeptedemiyecelSîniz. ISTANBUlT CAĞALOĞLU n ÇflrŞâmD& 3 HflZir&n 1 9 4 2 . Askerlik Kanununda Asherı vazuyet Şarkta geniş Alman hava faaliyeti İkmal yollarile Sovyet münakale merkezlerinin bombardımanı, beklenen büyük taarruzun en tabiî hazırlıklarıdır Yazan: Enekli General Büyük Britanja Başvekili M. ÇörçU Blrinci Dil Kurultayından b l r hatıra: Ebedî ve Millî Şeflerimiz Knrultay müzakerelerinl takib ediyorlar yanyana, Japon politikası MiIIi zakşarkta Japonyanın beş altı ay gibi kısa bir zaman zarfında kazandığı muvaffakiyetler, yalnız arazi genişliği itibarile Ankara 2 (a.a.) Cumhurreisi İsmet İnönü dün Çankayadaki köşklerinde, ehemmiyeti haiz olmakla kalmıyarak bu başka bir vazıfeye tayin edilen Çin orta elçisi Dr. PengÇunÇang cenablarını arazinin içinde bulunan iptidaî maddeler zenginliği bakımından belki daha kabul buyurmusiardır. El',1 Cumhur Reısimize tazimlerinı sunmuş. veda etmiştir. Bu kabulde Hariciye Vekâleti Umumî Kâtibı, Büyuk Elçi Numan Menemenciziyade hayret olunacak neticeleri ortaya oğlu hazır bulunmuştur. koymuştur. Japonya daha dune kadar mütemadiyen artan nüfusile kendi adalanna sığmıyan ve bu nufusa kendi civaruıda mahrecler tedarikine muhtac olan bir memleketti. Birdenbire inkhaf eden Japon* sanayif ««Tıehdîstl».*' SÜBOI iptidaî maddeleri dunjanın dort kbsesinden toplnarak kendi mamulâtını satmak için yalnız el emeği ucuzluğuna dayanan bir maliyetle gene dunyanın dort koşesinde muvaffakiyetli bir rekabetle çalısmak zorunda idi. Fakat bütün bu gajretler zorla ayakta durmamn j a nnı emniyet altında bulunmıyan şüpheli alâmetlerij di, ve Japonya bu zor ve füpheli vaziyeüni sağlamak mecburiyetindeydi. İşte Mihverin Avrupa ve Afrikada düsünduğü yeni nizama mukabil Japonvanın geniş L'zakdoğu âlemindc kendisine temiııini amac tuttuğu hajat gahasuıın asıl sebebleri. Çin Elçisini kabul ettiler Şefimix H. Emir Erkilet IN&IÜZ Mudafaa mevzılen r ı M l , ly Taarruz ve karşı U ••**^ 25 100 ] taarruzu "Rommeliıı akimkaldı,, Çörçil? çöl ve hava harbini anlattı efTmim Maarifte Siyasal Bilgiler okulu müdürlüğüne profesör Ali Fuad Başgil getirildi Yiizlerce muallimin de dereceleri yükseltilerek maasları arlırıldı Almanyanın bütün şehir ve limanları TUMFNI Libya cephesinde son dnram (Yazısı ikinci aahifede) Japonya kendi zorluklannı gidermek çaresini düşundüğü zaman yanıbaşmda Çini ve bütün garb Pasifiğile Hind Okyanusunu çevreliyen memleketleri grirüyordu. Denebilir ki bu ihtiyacın sevk ve tahrikile Japonya daha Mançuriye el attığı zaman yeni cihan harbini ilk ateşliyen mcmlcket olmuştur. Merhum Milletler Cemiyeti o zaman daha hayatta idi, ve bu Cemiyet Mançurideki Japon istilâsını tasvib etmediği için Japonya onu terkedip çıknuştı. Almanya netice itibarile Japonyanınkine mumasil neticelere goturecek sebeblerle Milletler Cemiyetini terkedip çıktığı gibi Habeş seferindeld kargaşahktan dolajı İtalya da Cemiyetten ayrılmakta gecikmemisti. Boylelikle dünya mustakbei yeni ka\galann ilk tertiblerile karşılaşıyordu. Dünya nnnetlerinin malik olanlar ve olmıyanlar arasında yeniden paylaşılmasını hedef tutan bir hareket filiyat sahasında kendisini göstermeğe hazırlanıj ordu. Mançuri ile iktifa etmiyerek Çinin umumi heyeti üzerine yüklenen Japonya gene basta idi: Bir taraftan Çini istilâ ile uğraşırken diğer taraftan bilhassa bu geniş ülkede biijiık menfaatleri olan AngloSakson devletlerine çatıyor ve onlann o zamana kadar üzerlerinde rahat rahat oturduklan üntij azlarını ve imtiyaz sahalarını baltalıyordu. Ve Japonyanın Çinde Anglo Sakson menfaatlerini zedelijen tecaviızleri Almanya ile İtalyanın hoslarına gidiyor ve işlerine yarıyordu. Japonya böjlelikle Avrupa devietleri arasındaki menfaat ihtiIâMannı koruklemis oluyordu. Gittikçe ateslenerek hâd safhalara geçen bu ihtilâflar netice itibarile yalnız kendisinin ekmeğine yağ sürmüs ohır Rumen Başvekili ve Başkumandaru Mareşal Antonesko «Verilen esld yerleri geri alacağız» Mrh Antonesko böyle diyorl Bükreş radyosuna gö re Macarların artık hesab verme saati gelmiş î Ankara 2 (Radyo gazetesi) Bükreşten bıldınldıgıne gore Rumen Başveküı Antonescu başka devletlere verilmiş Rumen topraklarmın geri almacağını bır defa daha bildırmiştir. Bu topraklardan maksad, Besarabya Ruslardan geri almdığına gore, Bulgaristana verilen Dobruca ile Macaristan idaresine geçen Transilvanya olmak lâzım gelir. Bilhassa Transılvanyanm mevzuu bahsolduğu Rumanya radyosunun neşriyatından da anlaşılmaktadır. Rumanya radyosu bugün şunları söylemiştir: (Arkası sahife 3 sütun 2 del Ankara 2 (a.a.) Mehmed Emin Erışırgıl'ın Zonguldak meb'usluğuna seçilmesi üzerine Siyasal Bilgiler okulu müdürlüğüne ve bu okulun açık bulunan esasiye hukuku ordinaryüs profesörlüğune İstanbul Üniversitesi Hukuk fakultesi Dekanı Ordinaryüs profesör Ali Fuad Başgil tayın olunmuştur. Siyasal Bilgiler okulu müdürü Mehmed Emin Erişirgil tarafından vekâlet suretile ifa edilmekte bulunan Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya fakultesi Dekanlığına da ayni fakültenin antropoloji profesdrü Dr. Şevket Azızkansu tayin edilmiştir. Cevad Dursunoğlunun Kars meb'usluğuna seçilmesi üzerine. boşalan Maarif Vekilhği Teftiş Heyeti reisliğine Maarif Ba«müfettişlerinden Besim Kadirganın tayini yüksek tasdika arzolunmuşrur. sulhan anlaşmasinı tavsiye etmiş Çöl harbi FRAN~S1Z İTALYAN Almanlar bir İıtÎHTİLÂFI giliz grupunun Hitler, Laval'e imha edildigini bildiriyorlar Fransız Başvekili M. Laval Almanyaya ikinci "binlik,, hava akını • • «Bu sene, şimdiye kadar görmediği bir imtihana tabi tatulacaktır» Londra 2 (a.a.) Çörçil Avam Ka« marasında, Libya harekâtıle, Almanya» ya karşı yapılan büyük hava akınlarına dair beyanatta bulunmuştur. Başvekil evvelâ, Ortaşark umum kuman» danı General Auchınleek'ten aldığı ra« poru okuyarak muharebeler hakklnda geniş tafsilât vennişür. Çorçil, Mihverin plânlarını altüst edenleri takd rla andıktan sonra düşmanın 2627 mayıs gecesi BirHakimin cenubundan dolaş» mak suretile şimal istikametinden bd« yük bir sür'atle Akromaya doğru İler« lemeğe başladığını, birkaç Mihvsr tan« kının Akromanın şimalindeki yola h â kim tepelere kadar gelmişse de Tobrukla ileri mevziler arasındaki muvasalayl kesmeğe muvaffak olamadığını söyliye»rek demiştir ki: '< < Düşman tanklarına ulaşmak üza» re denizden Akromaya asker çıkarmak İstemişse de, düşman gemileri, ordu ıl« ' sıkı işbirliği yapmakta olan deniz kuvi vetlerimiz tarafından püskürtülmüştür.J Çörçil, hava, deniz ve kara kuvvet* lerinin tam ahenk İçinde hareket ettıklerini belirterek şöyle devam etmiştirî « Hazırhkh olmak yüzünden gafü avlanmadlk. Bu âna kadsrf düşmanın İmha olunan ve ele geçen tenkları 260 tır. Biz de zayiata uğradık. Fakat tah* ribe uğrıyan tanklarımızı derhal tami» re giriştik. Muharebe henüz bitmeTnlştir ve neti» ce henüz alınmamış olarak durmakta* dır. Fakat Hindistandan, cenubî Afri» kadan, İngiltereden veyahud Britanya (Arkası sahife 3 sütun 7 de)', Terfî eden muallimler Ankara 2 (a a.) Maarif Vekilliğinden bıldırılmişür: 1 Almakta oldukları maaş derecelerındeki muddetlerlnı doldurarak teftiş raponı ve talim sicilleri netıcelerine gore muvaffakiyetleri Maarif Vekilliği müdirler encümenince tespit edilen 68 lise. öğretmen okulu ve orta okul öğretmeni bırer derece terfi ettırümişlerdir 2 Müddetlerini dolduran ve muvaffakiyetleri tesbit edilen orta öğretim okulları memurlarmdan 70 memurun da maaşları birer derece yükseltilmişür. 3 2919 sayllı kanuna göre maaş karşılığı ücretle çalışan 100 öğretmen de İstihkaklan olan derectlere gore maaşlara geçirilmişlerdir. Bern 2 (a.a.) Buraya gelen haberlere göre Hitler İtalyanın Nis, Korsika ve Tunus hakkındaki talebleri meselesinde sulh yolile bir anlaşmaya varılması İçin Fransız Başvekili Lavale mühlet vermiştir. Siyasî mahfiller Fransız İtalyan münasebetlerindeki şerginllğin azalmış olduğu kanaatindedirler. yan kıt"aları tarafından yapılan bir ta(Arkası sahife 3 sütun 2 de) arruz esnasında İngılız kuvvetlerinden mürekkeb bir grup çember İçine abnarak imha edilmiştir. İçlerinde biri Tuğgeneral olmak üzere 3 bin esir almmıştır. 101 tank, 124 kamyon, bir çok motörlü ta=ıt ve çok miktarda harb malzemesi 31 mayısla 1 haziran arasmda elimize geçmiş veya tahrib edilmiştir. (Arkası sahife 3 sütun 3 te) İngiliz tayyareleri evvelki gece EssenRöyter de, muhare de büyük tahribat yaptılar benin ilk devresini • Mihverin kaybettiğiAlmanlar da Lonni söyîüyor dranın limanı IpsBerlin 2 (a.a.) Alman resmî tebliWiç*i şiddetle ğı. Şımalî Afrıkada kuvvetle tahkim edılmiş bir mevzie karşı Alman ve İtalbombaladılar Londra 2 (a.a.) Hava Nezaretinin tebhği: Dünkü pazartesi gecesi bombardıman servisine mensub 1000 tayyarelik bir teşkil, garbî Almanyaya karşı taarruz hareketlerine devam etmiştir. Essen de dahil olmak üzere Ruhr harb endüstrileri başlıca hedefleri teşkil etmiştir. '(Arkası sahife 3 sütun 5 te) Yeni ekmek} istihkakı YUNUS NADİ (Arkatt sahife 3 siitnn 4 te) { Sedad Çetintastn RöleVe sergisi j Bagünden itibaren büyüklere 300 gr., küçüklere 150 ve ağır işçüere 600 gram verilecek Vilâyetten tebliğ edilmiştir: 3 6 942 çarşamba gününden itibaren büyüklere 300, çocuklara 150 ve ağır işçilere de 600 gram olmak üzere ekmek istihkaklan her gün tam olarak verileceği tebliğ olunur. Ekmeğe 10 para ram yapılacak Yeni*muamele vergisi dolayısile dünden itibaren un fiatlarına çuval başına 39 kuruş zam yapllmıştır. Bu suretle bir çuval unun fiatı 1486 kuruşa çıkmış bulunmaktadır. Bu itibarla, ekmek fiatlarına da bu gunden itibaren 10 para zam yapılmıştır.. "gağda, sergiden bir köşe, solda şan'atkâr, eserlerini izah ederken (Yaggı 8 üncü sabifede) Bttjrttk Ingllic bomba tayyarderinin akınlanııı" fös terlr rcıim