16 Haziran 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Anita Loos Erhehler Sartşınları Beğenirler Ç ev i r en: H A M D İ V A B O Ğ L Ü Fiatı: 75 kuruş. İNSEL KİTABEVİ 19 uncu yılsayı: 6405 u m h u ri yeC İSTANİBUL CAĞALOĞLU Telgraf re mektub adresi: Cumhurivet. İstanbul Posta kurusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmııharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Andre Maurois nın S O N E S E R İ FRAVSA FACİA Üniversite Kitabevinde ve bütün Kitabcılarda bulunur. Fıatı: 75 Krş. Saiı 16 Haziran 1942 Milli Şefimiz Dil Tarih Fakültesinde smıfların imtihanlarında hazır bulundular Alman han Birkaç noktadan Donetz Reisicumhurumuz dün sabah muhtelif geçildi Alman kıt'aları kurulan köprülerden şarka doğru ilerliyor Solda Âziz Alamıza aid hatvalar ve fotograflar sağda Vali ve Belediye Reisi Müzenin açılif Sıvastopol kapılartnda Göğüs göğüse çok kanlı muharebeler devam ediyor Isîanbulun 500 üncü yıldönümiine kadar Beyazıd çevresinde büyiik bir Üniversite obası tesis etmeliyiz W. '.* *• , T« Berlin 15 (a.a.) Alman Orduları Başkumandanlığınm tebliği: Düşman Sıvastopol etrafında kııvvetle tahkim edilmış bir çok mevzilerden Türk Cumhuriyetinin Büyiik ve Demokrat Reisinin Ankara Hukuk Fakültcsini teşriflerinden güzel bir batıra: geri atılmıştır. Taarruz eden plyadeleMilli Şef, profesörler ve talebelerle bir arada yemek yiyorlar Büyük Kurtancı ve Kurucu Ebedî rimiz derinlığine düşman mevzilerine girmişlerdir. Savaş uçaklanna rpfakat Şefimiz aziz Atatürkün Şişlide Halâskâr Ankara 15 (Telefonla) Cumhurreİsimiz İPT ve saat 12,45 e kadar kalmışlardır. Cumhur eden av uçak filolarl, kendilerl hiç bir Gazi caddesindeki evinde, Beıediye taMillî Şefimiz Ismet lnönü bu sabah saat 1 1 de reısimiz muhtelif sınıflara girerek imtihanlarda ha kayba uğramaksızm Sıvastopol iıstünde rafından hazırlanan «Atatürk müzesl> dün saat beşte merasimle açılmıştır. Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesini şereflendirmiş zır bulunmuşlardır. 16 Sovyet uçağı düşurmüşlerdir. Harkof dogusunda yenilen düşman Merasimde Vali doktor Lutfi Kırdar, dan geri kalan kuvvetler yok edılmiş Örfî İdare komutanı General Sabit Noveya esir alınmışlardır. Dün bild'rilen yan, merkez komutanı, Üniversite rekrakamlar bu arada 25 binden ziyade e törii Cemil Bilsel, askeri erkân, Belesire ve 260 tanka ve 208 topa yüksel diye Meclisi azaları, gazetecil"îr ve kalabalık bir halk kütlesi hazır bulunmiştir. muştur. Kursk dogusunda Alman M^car kıt. Vaü ve Belediye relsi doktor Lutfi aları duşmanın biıbiri ardı sıra yapKırdar müzeyi açarken aşağıdaki nutku tlğı taarruzları puskürtmuşlerd;r. söylemiştir: Cephenin şımal ve merkez kecimle< Devletimizin bânısi, milletimizin rindeki mahallî taarruzlar müsJİd şe(Arkası sahife 2 sütun 1 de) kilde gellşmektedir. Munferid düşman kuvvetleri ve Sovyet çeteleri yok edilmektedir. Volchov cephesinde düşmanm şiddetli taarruzları çetın savaşlar sonunda kırılmıştır. Laponyada Alman avcı müfrezeleri ormanlar içinde sayıca üs'ün düşman kuvvetlerini çevirmişler ve yok tmişlerdir. Alman hava kuvvetleri Murmansk limanını bombalarruşlar ve bir torp'do muhribini hasara uğratmışlardlr. Sovyet hava kuvvetleri İki hazirandan 11 hazirana kadar topyekun 456 uçak kaybetmiştir. Ayni müddet zarfında Alman ha va kuvvetleri doğu cephesinde 47 uçak kaybe tmişlerdir. Ulu Öndere aid hatıralar, içinde, millî kurtuluşu tasarladığı evde toplaıtdı Atatürk Miizesi açıldı nutkunu söylüyor TEKLIF EPIYORÜZ: I Cenub ve Orta Pasifikte iki muvaffakıyetsizlikten sonra simale teveccüh eden Japon deniz taarruzunun istikametlerini gösterir harita l Fatihin tarihte devir kapayıp deüir açan büyiik işi kutlularken onun aza\ metli ve ihtişamlı hatırasına tarafımızdan yapılacak böyle bir mukabele}nin memleket ve tnilletimizi memnun ettiği kadar bütün dünyada da hayranlıklarla karşdanacağına şüphe yoktur. Sıvastopol kesiminde (Arkası sahife 3 sütun 2 de) i en Fakultesi binası olan Zey' neb Hanım Konağının jerinde iaha bujük, daha geniş ve muhtelif bolumleri bakımından tabiî daha modern çok mukemmel bir binanın en kısa zamanda vücude getirilmesi için alınan karar yalnız isabetli değil, millî hayatiyetimizin parlak bir gosterisi olmak itibarile ajni zamanda çok kuvvet verici ve gurur okşayıcı bir karardır. İlim âşığı Cumhur Reisimizin anî ilham ve işaretinden kuvvet alan bu karar, zamanın müşkiil şartları içinde Fen Fakultesi binamızın yanıp kiil olmasından kalblerimize gelebilecek üzgünlüğe ve bezginliğe yer bırakmadan gozlerimizin onüne jeni ufuklann daha büyük ve daha canlı hamlelerini açmış oldu. Ne gibi aksilikler ve zorluklarla karşılaşıhrsa karşılaşılsın, behemehal yaşamak azminde olan bir milletin rutacağı >ol ve yapacağı iş budur. Yangından sonra daha iyi anlıyoruz ki biz Zejneb Hanım Konağım Fakülte binası olarak kullanmağa başlamadan esaslı tadilâta tâbi tutmalı, o cümleden olarak merdiven ve katlarındaki başlıca ahşab aksamı kârgire veya bclona kalbermeli imişiz. Buradan aldığımız bu ibret dersini eskiden kalma bu gibi büyük binalara tatbik etmek üzere şimdi Zeyneb Hanım Konaği yerinde tam maksada elverişli olarak yükselteceğimiz modern ve muhteşem binanın hayalile müteselli olmaktan daha ileri sevinc ve inanc hislerile bahtiyar olabiliriz. Cumhuriyet Halk Partimizin gene en kısa zamanda vücude getirmek üzere arasız bir faaliyetle takib ettiği Üniversite Talebe Yurdu teşebbüsü de üniversel ilim adına ileri atümış çok güzel bir adımdır. Şimdiye kadar denne çatma binalarda yaşatılan resmî, yarıresmî, hususî talebe yurdlarından anlaşıhr ki bu yurd işi Üniversite ile beraber yürüjen büjük bir ihtiyacın ifadesidir. Turk tarihinde medreseler birer talebe yurdundan başka şeyler değillerdi. Eğer garib bir tereddi ile ilim bizim tarihimizde resmî ve dinî şekillere saparak doğru yolundan ayrılmamış olsa idi bu medreselerin belli başhları çoktan meselâ İngilterenin Oksford ve Kembric müesseseleri gibi tekâmüllerini kendi içlerinde gerçeklestiren birer üniversite olacaklardı. Meselâ Süleymanije etrafmdaki tıb medresesinin boyle bir tekamulu takib etmesi sajesinde Türkiyenin tababet tarihi şimdiki gibi yalnız yüz yıllık değil, belki dört yüz yıllık bir eskiliğe malik olmuş hıılıınurdu. HUSUSÎ İTALYAN TEBLtĞİ Akdenizde büyiik bir muvaffakıyet 2 kruvazör, 1 mııhrib, 4 ticaret gemisi batırıldı Roma 15 (a.a.) Hususî tebliğ: Atlantikten gelmekte olan, bu günkü tebliğde zikredilen İki kafileden biri büyuk zırhlılarla iki uçak gemisinın himayesinde olarak 13 haziran tarihinde, erken, keşif uçuşlan tarafmdan görülmüş ve bütün gün takib edilerek dun Sardunya İle Tunus araslnda hava kuvvetlerimiz tarafından hücum edilmiştir. Torpil uçakları, bomba ve pike uçaklarından müteşekkil kuvvetli teşkiller sabahın ilk saatinden güneş balmcıya kadar birbirini takib etmiş ve uçak gemilerinden havalanan düşman avcılarınm şiddetli hücumlarile himaye gemllerinin mukabelesini yenmişlerdir. İki kruvazör, bir torpido muhribi ve dört ticaret gemisi batırılmış, bir zjrhlı, bir uçak gemisi, iki kruvazör, bir torpido muhribi ve dört ticaret vapuruna bir kaç defa bomba ve torpil isabet ettirerek ağır surette hasara uğratılmıştır. Yapılan hava savaşlarında 15 düşman uçağı düşürülmüştür. Uçaklarımızdan yirmisi üslerine dönmemişlerdir. (Arkası sahife 3 sütun 6 da) Harkoffaki ikinci meydan muharebesi kat'î Japonlarm Mercan denizi ve Midway safhasına yaklaşmaktadır muvaffakıyetsizliklerinden sonra, Hazırlanan kontenjana göre 90 bin Maskova 15 (a.a.) Sovyet geceyarısı yeni deniz muharebeleri beklenebilir tebliği: ton kok. 65 bin ton da maden 14 haziranda Harkof istikametindz kıt'alarımız tank ve piyade muharebeleri Yazan: Emekli General kömürü tahsis edildi vermişlerdir. Cephenin Sivastopol kesiAnkara 15 (Telefonla) Vüâyetlerin minde şiddetli bir meydan muharebesi kömür ihtiyaclarma göre hazırlanmış o devam etmektedir. Bu muharebe esnalan kömür kontenjan listesi bir, iki gü smda kıt'alarımız düsmanın hücumlarını Japonlar Çinde' olduğu gibi batı PaÖteki kesimlerde ne kadar Başvekâletin tasdikmdan çı püskürtmüslerdir. sifikte olanca kuv\etlerile harbediyormevziî önemde savaşlar olmuştur. kacaktır. lar. Japonların ne yapmakta olduklannı Harkof v e Kalinin cephelerinde İstanbulun evvelki senelerdeki vasatî anlamak için onların bir sır obnıyan Almanlann kayıbları kömür istihlâki 70 80 bin ton arasiyasî ve askerî maksad ve gayelerini Moskova 15 (a.a.) Sovyet tebliği sında iken geçen kışta 90 bin ton yegüzönünde tutmak gerektir. Japonlar, timemişti. Yeni kontenjanla İstanbula eki: adalarının emniyeti, çok fazla artan Harkof cephesindeki Alman kuvvet nüfuslannın iaşesi ve nihayet impa90 bin ton kok kömürü ve kaloriferlere mahsus olmak üzere de 65 bin leri bir çok kayıblar vermeğe devam ratorluklannın siyasî ve iktısadî şevton maden kömürü tahsis edilmiştir. etmektedir. Dün bu cephenin yalnız ketinin en son hududlara vardınlması için Asyanın bütün doğusile Büyük Ok(Arkası sahife 3 sütun 3 te) (Arkası sahife 3, sütun 5 te) yanusun batı yansını ele geçirmek isterler. Onlar bu hedef \e gaye>i, yarım asırdan fazla bir zamandanberi harbler yaparak takib ediyorlar. O halde Çin, Hindiçini, Siyam, Malezya, Birmanya ve Sibirya ile Holanda Hindistanı, İngiliz Yeni Ginesi, Filipinler ve Büyük Okyanusun diğer adaları büyük Japon cihangirliğinin büyük tasar alanları îçine girmiş bulunuyorlar. İstanbula bu yıl verilecek kömiir Çok şiddetli bir meydan muharebesi devam ediyor Ashert vaxiyet • Pasifik hâkimiyeti H. Entir Erkilet u harekat LİBYADA istanbul Edirne tren seferleri yarın başlıyor İlk tren yarm şehrimizden kalkacak? perşembe günü de Edirneden sehrimize bir tren tahrik edilecektir Mihver kuvvetleri Akromayi geşerek sahile vardılar İtalyan tebliği; batıda kalan Ingilizlerin sarıldığmı bildiriyor İngilizler, Almanların Tobruğun 20 kilometre cenubunda durdurul duğunu bildiriyorlar Kahire 15 (a.a.) Ortaşark İngiU» tebliği: Şiddetli bir çarp^ma devam etlnekş tedir. Düşman Gazale çıkıntısında kalan kuv^'etlerimizi tecrid için Akroma y|Janındaki mevzilerimize taarruz eylemek*. tedir. Muharebe seyyal bir hal almıştır. Almanlar şimale doğru Trigb Kapuzzo istikametinde taarruz etmekte ve seyyar kuvvetlerimiz de cenub istikametinde düşman gerilerine taarruzlar yapmaktadır. Düşman El Adem doğu istikametinden çıkarılmış ve atılmıştır. Sekizinci İngiliz ordusu şiddetli kar(Arkası sahife 3, süron 5 tej Amerika Cumhurreisi Buzvelt hesiz en başta gelir. Fatih, İstanbula bizzat do'ktürdüğü topları gürleterek girdi. Karada gemi yüriiten bu kumandan kendi devrinde zamanımıza nisbetle adeta tank ve tayyare kullanıyor gibi bir vaziyette idi. Yani kendi zamanının en modern silâhlarile ve en ileri hamleli usullerile savaşmıştı, ve bu, ilme itikad ve itimadın en kat'î ifadeli bir muhassalasıydı. Osmanlılar hakikî ilim yolundan ayrıldıkları zaman 7ayıflamağa ve düşmeğe başladılar. Ecdadınuzın devlet merkezi haricinde Londra 15 (Radyo 23,45) Mister RuzOsmanh Imparatorluğunun geıileme ve kurduğu hinterland Avrupanın göbeğiParti Grupu çokme sebcbleri arasında hakikî ilim ne dayanacak veçhile çok geniş olduğu velt, bugün odunc verme ve kiralama Ankara 15 (Telefonla) Meclis ParYUNUS NADİ hakkında kongreye gönderdiği mesajda ti Grupu Umumi Heyeti yarın toBİanayerine resmj ilmin yer alarak ortalığa (Arkası sahife 3 fütun 4 te) cehaleti bltdm kılmış olması bic süp(Arkası sahife 3. sütuQ 5 te^ Aıtıerikan harb istihsalleri Bir t u ğ y a n halini almıştır ve düşman merkezlerine karşı gönderilmektedir M, Ruzvelt bildiriyor İstanbul Edirne arasındaki demiryolu münakalâtma yarınki çarşamba gününden itıbaren başlanacaktır. Dünkü sayımızda da bildirdiğimiz gibi demiryolu hattı üzerindeki köprülerin tamiri için bir müddettenberi yapılan çahşmalar bitmiş; köprülerden ağır lokomotifler geçirilmek suretile son günlerde İcra edilen tecrübeler köprülerin demiryolu münakalâüna elverişli olacak surette inşa edilmiş olduklamu gostermiştir. Edirneye müteveccihen ilk tren yarm sabah şehrimizden hareket edecek; ertesi sabah Edirneden kalkacak olan tren akşam Sirkeciye gelecek ve İstanbul Edirne demiryolu seferleri böylece devam edecektir. Bundan dolayı Japonlar 1937 de Çinde harbe başladılar ve 6 ay evvel de Pearl Harhour baskınile içinde bulunduğumuz şu büyük harbe katıldılar. Onlann harb hedefi, yukarıda saydı(Arkası sahife 2 sütun 5 te) Airikada Mihver Başkumandanı General Rommel, sabasında emirler verİTor taarekât