23 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

S AVAŞ Üç senedenberi neşredılen. hu askeri kahramanhk mecmuamızın 39 uncu sayısı da renkli resmiler ve kıymetli yazılarla çıkmıştır. Tanesi 20, yıllık abonesi 250 kuruş. Abone olmak İçin Akşehir Maltepe Askerî Lisesi Feîsefe muallımi Faik Tüıkmen'e müracaat . J Q ıınnıı vıl O UflCU Jfll umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Tslgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta kutusu: İstanbul No 246 Telefon' Başraııharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24296 İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 r w. •• (Bu harbin içyiizü) nü chilTİn harb nutukları) çıktı Bu mühim eser 100 23 TemmU2 AHMED HALİD laşe Müsteşarlığı petrol, Millı Şefin seyahati Dağıtma Ofisleri kalkıyor Düıt Konyaya şeref vererek Ereğliye hareket ettiler Konya 22 (a.a.) Milli Şef, Reisicumhur Ismet lnönü bu sabah saat dokuzu beş geçe şehrimizi şereflendirmişlerdir. Çiftçilerimiz adına buketler sunulmuştur. Kendileri halkın coşkun tezahürleri arasında yaya olarak Ha'kevine gelmişler, burada ziraat. yol, mektebler hakkında alâkadarlarla ve halkla hasbihalde bulunduktan sonra saat 10 da Karapmar kazası üzerinden Ereğliye hareket buyurmuşlardır. Islerine Dair Mühim Kararlar 1 Fiat Murakabe heyetlerile subaşı teşkîlâtı da lâğvedilecek " Toprak Ofisi mahsul almağa başladı Mısır ve Hiııdistaıı endi topraklarında harb cerejan eden Mısırın aşağı yukarı bitaraf manasına gelecek bir harb harici dunımu muhafaza etnıesi tarihin nadir ka>dettiği bir olay olduğu kadar bilhassa mületlerin modern varlık zihnijetlerile telif olunanıışacak bir vakıadır. Bununla beraber zahirî çeklindc bir garibe gibi gorunen bu valiyeti olduğu gibi altnağa imkân yoktur. Elbette içjuzünde bu vazijetin dajandığ.ı baska sebebler vardır ki onlar aranılıp bulunmak şartile hakikatin neden ibaret olduğunu gormek kabil olur Mısır için bu sebebler arandığı sırada Hindistan meselesinin arzettiği son şekiller dahi daha bariz safhalarile dikkati çekmekten hali değildir. Ingiliz imparatorluğunun vücud ve hiknıeti olan bu dort j ü z milyon nuhıslu koca memleketin, Ingiltere ile harb halinde bulunan Japon>anın her sınıf kmvetleri kendi kapılanna da\anmış olduktan sonıa kendi mukadderatı için aldığı kararların basında Hindistanın tanı istiklâli gelijor SİT Stafford Cripps'in Hindistanda müzakere etmiş olduğu akim kombinezonlardan simdi çok uzaktayız. Hind Kongresinin icra komitesi İngiliz idaresinin sadece Hindistam terkedip gitmesini ıstiyor. K Alınmış olan buğdaylardan başka; Basra yoluyla da arpa getiriliyor Ankara 22 (Telefonla) İaşe işlerini duzene koymak yolunda yeniden muhinı kararlar abnmalc üzeredır. Bu cümleden olmak üzere fiat murakabe heyetleri kaldınlmaktadır. Bu heyetlerin vazifelerl belediyeler tarafından ifa edilecektir. Vılâvetlerde subaşı teşkilâtına da lüzum kalmadığı görülmüştür. İa§e müs. teşarlığı ve bu müsteşarlığa bağll umuın müdürlüklerln lâğvı ve Tıcaret Vekâletine bağlı yeni bir müdürlüğün teşklll uygun görülüyor. Diğer taraftan Petrol Ofisi gibi son zamnnlarda kıırulmuş olan Ofislere de nihavet verilecektır Tedarik ve dagıtma ofı^i lâgvedilmektedir. Muhtelıf el koyma kararlarile el konan maddelerın mübavaatına şimdiye kadar 100 mUyon lira tahsis ediimıştir. Hububat Vinnalma fiatlanna dair hükumetçe verilen serî kararların tatbik şeklinı gosteren talimatname hazırlanmıştır. Memlekete haricden getirılen 2 bln (Arkası sahife 3 sütun 3 te) ı Zahire ithalâtımız Dr. Goebbels Türk matbuat heyetini kabul etti Hariciye Devlet Sekreteri Yon Weizsaecker larafından da kabul Büyiik Milli Şefimizin, memleket seyahatlerinde halkla temaâlan sırasında alınmış resimlerinden f olunan gaıelecilerimiz tefkik gezilerine basladılar Hind meselesi çok karışık bir meseledir Yetmiş iki buçuk raillet \e mezhebin hasir ve neşir olduğu bu diyarda Kongre icra komitesinin o>le demesile isler elbette hemen o\le oluverecek değildir. Bir kcre şekil bir tarafa bırakılarak hakikat gozonunde tutulursa Kongre icra komiteMnin değıl. butun Konfcrenin butun Hindistam temsil edip etmediği çok su goturur bir meseledir Sonra bu meshur Kongre icra komitesinin memleket istiklâli naraına ileri surdıiğu da\a hiç bir teyid kudreti olmıyan sozlerden ibarettir. Ne hacet, Hind istiklâlini mudafaa edenlerin en kuvvetli Eİlâhları şimdi dahi pasif mukavemet hududunu geçememektedir: Bugıin Ingiltereye karşı pasif mukavemet, Varın Japonyaya karşı pasii muka\emet. Hindistanın bellibaşlı liderlerinden bemen hiçbiri şündiye kadar jeni zamanların emrettiği a>dın bir şuurla: Vatanıraızın istiklâli uğnında olürüz! Demedi. Zaten bu mübarek adamlar harb ve darb gibi şiddet politikasının \e kan dokünuinün aleyhindedirler. Halbuki uğnında kan dokülmnen bir istiklâl ne elde edilebilir, ne komnabilir. Daha sonra Hindistan idaresini elinde tutan İngiltere bu bü\ük kıfanın mukadderatı bahsinde elbette kendi menfaatlerüe birlikte kendi şeref \e mes'uliyetinin manasını da müdriktir. Bunlarm hepsi doğru olmakla beraber Hindistanda İngiliz idaresine karşı husumet derecesine varacak şekillerde tefeire müsaid bir lâkaydlık ha\asımn çok açık sezilişi başlıbasına bir tarih teşkil edecek kadar ehemmiyetlidir. Demek ki İngiliz imparatorluğu Hindistanda çuriık veya çürümüş bir tahta üzerinde bulunujror! Maatteessüf inkâr olıınamaz bir hakikartir ki İngiltere Hindistandaki uzun idaresinde kendisini seven bir topluluk temin edememiştir. Eğer İngiltere bunun için hiç emek sarfetmemişse elbette daha fenadır Mısıra gelince mücadele kendi topraklarına intikal etmiş olduğu halde harb harici, bitaraf \e adeta lâkajd bir variyet muhafaza eden bu memleketin durumu ve rutumu daha manalıdır. Çünku milli hayatın hürrijet ve istiklâl icablarını anlamak hususunda Mısır halkı, pasif Hindlilerle kıyas olunaınıjacak derecede şuurlu ve canlıdır. O halde ne olujor \e harb kendi toprakJarında cerejan ederken Mtsırlılar neden lâkayd kalıjorlar, suallerini irada bihakkın yer vardır. Burada da ingiltere hesabına maatteessüf Hindistanınkine benzer bir rııhî halet mevcud oldnğuna hükmetmek lâıımdır. Mısır kendi topraklarında ceıeyan eden harbe karşı lâkayd kalnor. Çünkiı oraria unın miiddct hüküm icra ermiş olan İngiltere. Mısırın kendi müdafaası için hazırlanmasına imkân vcrtnemis \e istiklâline hürmet etmeği bilmediği bu memleketin nıuhabbet ve siikranına hak kazanmanmtır. Alman ileri hareketi devam ediyor i&hfâgi tebtîfti Büyiik bir imha meydan muharebesi Kuşatılan bir çok Rus teşkilleri yok edilmektedir Şark cephesinin cenub kesimindekl Alman hava ordularına kumanda eden. Mareşal Löhr Berlın 22 (a a ) Alman orduları başkomutanlığımn tebüği: Rostov çevresinde duşmanın muntazam mukavemeti kırılmıştır. Alman ve muttefık kıt'alar şimdi şehri yarım daire şekiinde çevlrmekte olan müstahkem koprubaşma varmış bulunuyorlar. Donetz'ln doğusunda aşağı Don nehri genış bir cephe üzerinde geçılmiştir. İtaljan teşkilleri 19 temmuzda Donetz dirseğinde duşmanı takıbleri sırasında ehemmiyetli konıur madenleri bolgesi olan Krasnıluç'u ele geçirmişlerdir. Pek çok sa\ıda esir alınmış ve ehemmiyetli mıktarda harb malzemesi toplanmıştır. Don dirseğinde zayıflamış olan düşman ancak az bir mukavemet göstermektedir. Voronej'ın şimalinde ve şimal batısmda duşmanın yaptığı taarruzlar çet\n savaşlarla püskurtülmüştur. 25 düşman tankı tahrib edıîmiştir. Cephenin orta kesıminde ve gerilerde kuşatılmış olan yeni düşman grupları serisinın yokedllmesi hareketi tamam lanmıştır. harp Ticaret VekUimiı Dr. Behçet Uz Hindistanda Yakında bir kaynaşma bekleniyor ingiliz makamları herhangi bir isyanı kolayca bastıracak durumda imiş! Bern 22 (a.a.) Havas ajansı b ü diriyor: Gandhı'mn son nutuklanmn Hindistanda meydana çıkardığı vaziye: Londra sivasî mahfıllerinde hoşnudsuzîuk doğurmustur. Her zaman Hind istiklâli lehinde nesriyat yapan New Chronıcle gazetesi Yeni Delhi'deki hususi muhabirinden aldığı haberleri yazarken «Bir aya kalmaz bir ih'ilâf zuhur edecektır» diyor. Bu gazet e Hind istiklâ.ine aid meselelerin halli için açık bir mücadele olacağma kanıdir. Pandit Nehıu bütün memlekette İngiltere nükumeti aleyhinde nutuklar vererek dolaşıyor, Buna mukabıl Hindistandaki İngiliz makamları şimdiye kadar ihtiy^tlı hareket etmiştir. Maamafih bu makamlarm gizli faaliyette bulundukları ve perde arkasmda bir şeyler hazırladıklarını hatıra getirmek caizdir. Hindistanda mer'i olan kanunlara göre Hind hukumetinin Gandhı'yİ ve taraftarlarını hapsetmeğe salâhiyeti vardır. Böj le olmakla beraber bu tedbirle(Arkası sahife 3 sütun 4 te) • BerKn 22 (a.a.1 Propaganda Nazin Dr Goçbbels hükumetmin daveti üzerine Almsnj ada Dİr tetkik seyahati yapmakta olan Tuık gaze'ecileri heyetini dun kabul etmiş ve misafirlerle uzun uzadıMoskova 22 (e.a ) Bugiınkü SovVF gorüsmüştiir. yet oğle teblığinde denilivor ki: 21 temmuz gecesi kıt'alarımız VoroAlman Hariciye devlet »ekreteri de matbuat heyetimizi kabul etti nej bölgesınde ve Voroşilovgrad'ın doğu Berlin 22 (a a.) Hariciye Nazırhğı cenubunda düşmsnla çarpışmışlardır. Cephenin ö'eki kesimlejrinde esaslı Devlet Sekreteri Baron von Weizsaecker dun oğleden sonra Hariciye Nazırı Von değisikiik yoktur. Moskova 22 (a.a.) Gece neşredılen yetini kabul etmiştir. Sovyet tebliğine ektir: Devlet sekreteri Almanysda bir tetVoroşilovgrad'ın cenub doğusunda kık seyahati yapmakta olan Türk heyetini selâmlamış, kendilerile samimî bir kıfalanmız şiddetli müdafaa sav=sları konuşma yapmış ve Hariciye Nazın a vermektedir. Bir kaç kesımde düşman (Arkası sahife 3 siitun 2 de) dma İyİ seyahatler dllemişür. Kıt'alarımız şiddetli müdafaa savaşları vermektedir Ribbentrop adına Turk gazeteciler he «Kıt'alanmız yeni mevzilere çekildi Alman uçak filoları Şoseleri. demiryollarını durmadan tahrib ediyor Çiftçiler ! Cephedeki asker topluVazife baştna ! lukları da ağır bombaSonuna kadar, üzerine düşen vazifeyi yapmaz hükumetle elele çalışmazsan yarının bütün mes'uliyeti senin sırtında kalır Yazan: larla dövülmektedir Mimar Sinan heykeli musabakaşım kazanan eser Anharaya dikileceh Nazmi Topçoğlu YUNUS NADf (Arkası sahlfe 3 siitnn 4 te) Mıllî gelirimizin ana kaynağı toprak mahsulüdür. İktısadî kalkmmada en çok dikkat edılecek nokta, bu kaynak gbzlerini körlenmeden korumak olmalıdır. Bizim gibi faal nüfusunun çokluğu toprakta çahşan memleketlerde bu sınıfm kalkınması gerçeklendinlmedıkçe umumî bir refaha erişmek mümkün değildir. Ba4ca iklısadî faaliyet bölümlerinin gelişme ve genişlemesi de onun satınalma kudretinin çoğalmasma bağhdır. Büjiak çökluğun istihsali dar, gel'ri cılız olduğu müddetçe mübadele ekonomisi hacminin artmasma, muşterisi takatsiz sanayiın. genişleme ve olgun^masma imkân j'oktur. Para kıjmetini düsmekten koruman'n bırinci a^rtı, hiç suphesiz lüzumsuz fiat \viksehslerini önlemektir. Bu da ancak bütün ihtıyac maddeleri fiatı arasmdaki nisbeti gozönünde tutarak malıyeti ucuzlatmakla olur. Toprak mahsullerinin malıjetıni istikbalde düşürecek tedbirleıin aık3dan geleceğı vadile pahalı maliyetle ele geçmiş hububatı köylüden ucuz almağı denemek hayata geçııilme^i mümkün olmıyan bir tedbirdir. Bu, (Arkası sahife 3, sütun 5 te) Beılm 22 (a a ) Askerî bir kaynakİlmen gblürıün cenubunda Volkof ütan bildiriliyor: Alman hava ordusuna mensub kuv zerindekı koprübaşı karşı^mda du=mavetli teşklller dun Rostov bolgesinde nm müteaddid taarruzları kendisine pek Sovyet kıt'alarma ve yürüyüş halmdekl ağır kayıblar verdırilerek akim bırakılkamyon kollarına taarruz etmişlerdır. mıştır. Bu köprübaşım tutan kuvvetler Birbırmi takib eden dalgalar haündeki 31 Sovyet tankını kısmen pek yakından bu taarruzun neticesi çok tahrib edıci olmak üzere tahrib ermişlerdir. Şimalde olmuştur. Muvasala yollarmın munia Balıkçüar yarımadasına yerleştirilmiş ozaman tahrlbinden dolayı şehir çivaruı lan dü=man batarj^alan pike tayjarefArkası sahife S sütun i te) (Arkası sahife 3 sütun 3 te) Sinan heykeli Müsabakada Hüseyin Ankanın eseri birinciliği kazandı (Yazısı 3 üncü sahifemizde) EjDERHAN * İKARA BENIZ Şark cephesinin cenub kesimindeki büyiik muharebelerin intikal etmek üzere bulunduğu Şimali Kafkasyayı kuf bakışı gösterir harita J