19 Ağustos 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

FOTO SÂBÂH RESİM A T E L Y E L E R İ Cumhur Başkanl, Heyeti Vekile, Büyüklerimizin son fotograflarl. Yağllbcya, pastel, karakalem, sepva, agrandismanlar v,s, Tasra siparisleri serian gönderilir. Beyoğlu İstiklâl caddesi No, 289 19 uncu yıl umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Te'graf ve mektub adresi: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Teiefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 r IKTISADI YÜRÜYÜŞ 19 AOUSIOS 1942 M E C M U A S I 65 inci sayısl gene çok zengin bir mündericatla çıkmıştlr. Bu saylda: Prof. Sukrü Baban, Prof. Muhlis Ete. amık Zeki Aral, Prof. Suphi Nu • f Osman o. Fikret Arkun, Same lu, Ahmed Cemil Conk, Aslan Tu ALkan ve Selim Cavidin güniin dî meselelerı • yazljan e hakkında klymetli m ıretle tavvardlr. Okuyucularımlz siye ederiz. Yedek subaylığı bu kadar mttterakki bir sistem haliıte koyan askerî dehâyı alkışlamak lâzımdır AZİZ TÜRKİYEMİZDE Yeşüköyde, Yüksek Mühendis mektebi talebesi için açılan havacılık kursunun 1 numarah talebesi ömer lnönü, dün sabah uçuştan dönüşünde tayyaresinden iniyor, paraşütünü çıkarırken ve hocasile beraber, gazetemizde münendis talebesine dair havadisi okuyor Yedek Subay Okuiu.. Don n e h r i Omer Inonü konıışuyor üzerine köprii Kuruluyor «Eger uçmasaydım kendimi yarım kalmış telâkld Bu kesimde yeniden 12800 esir ve 252 top alındı Yedek Subay Okuluna biiyük Hği gösteren MilM Şet İnönfi yedek snba y namzedlerini teftiş ederlerken n tebliği Havacı mühendislerin öncüsü ederdim. Bizim nesil muhakkak uçacaktır» Bu meslek ocağında ltebüği Soyyet r > İleri Türk ordusunun dev adımlarile tekâmülünü ifctde eden çok mükemmel bir örnekle karşılaşmaklığımız bizi inktlâb Türkiyesinin parlak ve muzaffer istikbali ncanına pek ziyade mütehassis ve o nispette mutmain etti üzü şimale döniik olan Çankaya mailesi coğrafi cihet bakımından Ankaranın cenubuna düşer ve şehre Atatürk bnlvan adını taşıyan biiyük bir şahdamar yolla bağlıdır. Bunun biraz altında, yani garbmda Dikmen şosesi, Çankaya tepelerinin garba doğrn imtidadına tınnanır ve onlan dolanarak Kırşehri Kayseri istikametinde Anadoln içerilerine nzanır gider. Dikmen sisesinin Yenişehir evlerinden kurtulduğu yerde biiyük Millî Müdafaa binası yükselmiş, biraz ötede onu ayni dritnot büyüklüğile Genelkunnaylık binası takib etmiştir. Daha ileride ise hep sosenin garb tarafma düşmek üzere Harbiye mektebi bu kırlara kanadlarım açmif biiyük bir kuş manzarasile ayaktadır. Oldumolasıya asker bir millet olan Türk milleti böylece devlet merkezimizde askerlik için ayıracağı sahanın nirengi noktalarını koymuştur: Şimdi artık şehirden tepelere kadar Dikmen şosesinin bütün garb tarafı, adeta kendi kendine tamamen askerî bir saha olmağa doğru ilerlemiş ve böylece de gerçeklenmiştir. Enine boyuna çeşidli binalarla bezenmiş, bezenmekie ve bezenecek olan yüzlerce bektarlık çok geniş bir saba, ki gittikçe kendi başına bk mamure vücude getirmck yolunda dev adımlarile ilerliyor. İşte iki üç yıldanberi Ankaraya götürülerek ofada temelleştirilmiş olan Yedek Subay Okulumuz da bu sahada mevki almış bulunuyor. Bu müessesemizi; Dikmen şosesine muvazi ve müstakil bir asfalt cadde üzerinde kayan arabamızla işte o başlıbaşına bir âlem olan o askerî sahamızın ortasında bulaıak ziyaret ettjk. Ankaradaki hayatı daha dün bir, bugün iki denilecek kadar yeni olan Yedek Subay Okulumuzun önündeki ağaclar bir orman başlangıcı haline gelmiş olduktan başka daha geniş ölçülü bir plân dairesinde dikilen *yeni fidanların onda dokuzu tutmuş olduğundan onlaı da üç beş sene sonrasının orman yeşilliğini şimdiden müjdelemekte idiler. Mektebe, insan himmetinin bozkırda hayai fışkırtan böyle bir dekonı içinde girdik. Diğer büyük askerî binalarda olduğu gibi burada da bembeyaz ve tertemiz mermerden bir antre ki ikinci kata da ayni temiz ve beyaz mermerlerle uzanır. Mekteb: bu mermer antrenin altlı üstlü iki katında iki istikamete uzanan kanadlara yerleştirilmişrir. Altlı üstlü her iki katın iki istikamete uzanan dehlizlerinde sınıflar, yatak odaları, laboratuvarlar, nümune saloniarı, hastane.. ilah. hep ayni temizlik içindedir. Bir ucda asrî muffak. diğer ucda asrî çamaşırhane dairelerile yemek salonları ve her çeşid depolar bodrıım katına yerleşmışlerdir. Burada da bir serseri sineğin cılız kanadlarına bilc (ahanınıül etmiyen titiz bir temizlik vaziyete hâkim baş kaidedir. Henüz pek yeni olduğu için ne olsa şimdilik biraz derme çatnıa bir şey ola «Kafkasyada kaçmakta olan düşmanı takib ediyoruz. Birçok mahaller isgal edildi» Berlin 18 (a.a.) Alman orduları Başkomutanhğınm tebliği: Alman ve müttefik kıt'alarının Kafkas çevresindîîti taâVruzları, inadlı cîüşman mukavemetine ve arazinin gösterdiği güçluklere rağmen üstüva sıcakhğma benziyen şiddetli bir hararet altında başarı ile devam etmektedir. Karadeniz limanlarmda bomba ile 12 kıyı gemisile büyük bir sarnıclı gemi batınlmış ve mühimmat taşıyan 8 büyük mavna ciddî hasara uğratılmıştır. Don büyük dirseğinin şimal dönemecinde, 15 ve 17 ağustos günleri arasında yapılan çaıpışmalarda, son rakamlara Moskova 18 (a.a.) Sovyet öğle teb göre 12,800 esir elimize düşmüş, 47 tankliğ:i 17 ağustos gecesi kıt'alarımız Klets la ayrıca 252 top tarafımızdan alınmış kayanın doğu cenub bölgelerile Ko veya tahrib olunmuştur. Savaş sahasıteinikovo'nun doğu şimahnde ve Mi nm temizlenme işi devam etmektedir. neraldi Vodi ve Krasnodar bölgelerinde Viazma doğusunda bir çok düşman taduşmanla çarpışmışlardır. Cephenin öarruzlan kısmen karşılık taarruzlarla teki kesimlerinde hiç bir değışıklik olpüskürtülmüştür. mamıştır. (Arkası sahife S, sütun 3 te) Londra 18 (a.a.) Dünkü çarpışma Kuban nehri dolaylarında Almanlar bir noktadan nehri geçrneğe muvaffak oldular Sabahm pek erken saatlerinde, Yeşilköyden İstanbula doğru süzülen, sonra Marmara sahillerinden uzaklasan bir tayyare son günlerde İstanbullularm nazarı dikkatini çekmektedir. Kâh alçalan, kâh yükselen, bazan yan ve bazan düz uçan bu tayyarede Türk havacıhğında yeni bir adımın ilk müjdecisi ve bir yeni şubenin «1» numaralı talebesi; Aziz Millî Şefimiz İnönünün büyük oğlu Ömer İnönü uçmaktadır. Dünkü cCumhuriyet» In verdiği haberi her halde okumuş olacaksınız. Bilhassa genclik arasında büyük bir heyecan ve bir teşvik havası uyandıı*an bu haberin bulunduğu nüshalar şehre yayıhrken bizler Yeşilköyde Devlet Havayolları istasyonu önünde bulunuyorduk. Vakit pek erken, hava oldakça sakin. Sİrkeciden kalkan İlk trenin bile henüz Yeşilköye vasıl olmadığı bu saatte otomobilimiz Yeşilköy yolunda ilerlerken üzerimizden pek alçaktan tek satıhlı bir tayyarenin uçmakta ol(Arkası sahife 3, sütun 5 te) Ömer İnönü, uçuş meydanında kendisini karşihyan arkadaşımizla fförfijürken çok nes'eh" ve azimlidir Ticaret Vekili dün Hindistanda tacirlerle görüştü durum Muhtelif zümrelere mensub tacirler, Vekile dileklerde bulundular, Vekil bugün Bursaya gidiyor Şehrimizde bulunan Ticaret Vekili Behçet Uz dün öğleden evvel Mıntaka Ticaret Müdürlüğünde meşgul. olmuş, burada bazı zevatı kabul etmiş ve Standard Oil Kompani Yakınşark direktörile uzun .bir görüşme yapmıştır. Vekil, öğle yemeğini İthalât ve İhracat Birlikleri komiteler azalarile birlikte Park Otelde yemiştir. Bu yemek esnasında bilhassa İthalât Birliklerinin iştigal mevzuu üzerinde görüşmeler yapılmıştır. Ticaret Vekilimizin birliklerdeki tetkikleri, İthalât Birliklerınin devam veya ilgası üzerinde değil. ithalât maddeleıinin tevziatı üzerinde olmaktadır. İthalâtçılar umumiyetle Birliklerce yapılan tevzi sisteminin kaldırılarak serbesti verilmesini istemektedirler. Tevziden İstifade edenler İse tevzi şeklinin İlgasmı ısrarla taleb etmekte, aksi halde tacirlerin mallar üzerinde (Arkası sahife 3 sütun 4 te) gene karışt lar hakkında Sovyet yüksek kumandanlığı şu izahatı vermektedir: K3etskayamn cenub doğusunda anudane ve tedafüî çarpışmalar olmuştur. Bir bölgede Almanlar yuz tank ve uçak ile saldırmışlar, fakat ağır zayiata ugramışlardır. Son bir kaç gün zarfında Ruslar 30 Alman tankını imha etmişler ve 5000 Almanı öldürmüşlerdir. Kotelnikovonun şımal doğusunda bir Rus birligi 7 Alman tankını tahrib etmiştir. Şimalî Kafkasyada, Krasnodar bölgesinde şiddetli çarpışmalar olmaktadır. Kuban nehri dolaylarında Almanlar Yedek Snbay okulunun değerli komutanı nehri bir noktadan geçmege muvaffak Knrmay Albay Ali Rıza Gürcan olmuslardır. cağmı zannettiğimiz Yedek Subay Okıılumuzu asrın en güzel müesseselerinden biri halinde görmek hayranhğınmla birlikte sonsuz iftiharlarımızı coşturnıııştur. Herşeyden önce bunu kaydelmek isteriz. Müessesenin çok değerli raiidürü Kok kömürü tevzii işindo bazı yolalbay Ali Rıza Gürcana dediğimiz gibi bu Yedek Subay mektebimizde ileri suzluklar olduğu anlaşılmış ve bu huTürk ordusunun dev adımlarile tekâ susta Millî Korunma Müddeiumumilimülünü ifade eden çok mükemmel btr ğince talıkikata başlarunıştır. Kömür örnekle karşılaşmaklığımız ise bizi inkı işinde çalışan bir kısım memurlann ihlâb Türkiyesinin parlak ve muzaffer is mal yüzünden, Eti Bankın seçmiş oldutikbali namına pek ziyade mütehassis ve ğu kömür bayilerinden bazıları aldıklan kömürü başka yere satmak, bir kıo nispette mutmain eyledi. Sozlerimizde ne mubalâğa vardır, ne sım bayiler kömürü noksan tartarak de gelişigüzel edebiyat manasızhğı. Çok artırdıklan kömürü el altından satmak, mükemmel bir örnek dediğimiz zaman bir kısım bayilerin de kömür alan kimhakikatin tam kendisini ifade etıniş olu selere kanunî haklarmdan fazla kömür satmaktan dolayı haklarmda tahkikata YUNUS NADİ (Arkası sahife 3 sütun Z de) (Arkası sahife 3. sütun 4 te) Ortaşarkta değişen kumandanlar Yeni Delhi 18 (a.a.) Bugün neşredllen tebliğ şöyle demektedır: Dün, halk ve iplikhaneler amelesi tarafından yapılan hareketler yüzünden Delhideki durum çirkin bir manzara almıştır. Nümayişçiler belediye dairesine ve vergi tahiıldaTİannm bürosuna ateş vermişlerdir. Polis kıt'alarile a s . kerî kuvvetler meşru müdafaa halinde halka ateş açmışlardır. Isık kararlma emri ve gezme yasağı mecburiyeti tatbik edilmiştir. Şimdi büyük sayıda asker takviyeleri gelmiştir. Bunlar şe. hirde devriye gezmektedirler. Gnl. Auchitıleck'itı ye rine Gnl. Âleksander Kömür satışlarında Başkumandan oldu yolsuzluk Almanya: 1942 Berlinde hayatın manzarası Berlinde ilk defa sokağa ayak basıp gündelik hayata kanşan bir adam eğer harbden evvelki Berlini tanıyorsao eski hayhuyun, o eski gidiş geliş hızının hemen neredeyse başhyacağını sanabilir. Mağazalar kepenklerini kaldırıp vitrinlerini teşhire koyulmuçlardır. Kaldırımlarda keskin adımlarla etrafa bakınmadan lşine gücüne koşan bir j a r ı kalabalık göze çarpar. Tek tük hususî arabalar ve taksiler tenha caddelerde alabildiğine koşuyorlar. Arada bir yük taşıyan kocaman kamyonlar görülür. Benzinden mümkün olabilen verimi alabilmek için bunların arkasına tren şeklinde bir, iki, hattâ bazan üç tane vagoncuk da takılıdır. Ayni miktar benzin sarfile beş yerine onon iki ton yük bir.yerden başka bir yere böylece taşınır. Nadir Yazan : Nadi İngilterenin Ortaşark Başkumandanuğına getirilen General Âleksander Yedek subay namzedlerinden muhabere sınıfı, meslekî derslerini görürlerken Londra 18 (a.a.) Millî Müdafaa Nazırlığı şu tayinleri bildirmektedir: General Auchinleck'in yerine Ortaşark Başkumandanlığına General Âleksander tayin edilmiştir. General Ritchie'nin yerine sekizinci ordu kumandanlığına General Montgomery, General Gott'un yerine onunKafasında eski Berlini tasarhyan bir cu ordu kumandanlığına General Lumsyabancı şehrin henüz uykusunu iyice den tayin edilmişlerdir. alamadığını farzedebilir. Mr. Churcbill Kahirede Mareşal Birazdan iş saati adamakılh bas. Smuts ile görüştü tıracak. Birbirini kovalıyan arabalar Londra 18 (Radyo) Cenubî Afri coşkun bir nehir gibi asfalt üzerinden ka Başvekili Mareşal Smuts bu günkü kayıp akacak, kaldırımlar renkli bir kabeyanatında son günlerde Kahirede labalıkla dolup taşacak. Mister Churchill ile görüştüğünü söyle. Diye düşünebilir. miştir. Mister Churchill kahirede GeBu bekleyiş boşunadır. Güneş batıp neral De Gaulle ile de görüşmüş ve da şehir gecenin koynuna girinciye kabütün Ortaiarkın askerî durumile meş dar. sokaklardaki iş saatine bir başlan(Arkası sahife 3 sütnn i de) (Arkası sahife 3, sütun 5 te) Harb içindeki Almanyadan resimler: Berlinde Kurfurstendam caddesinde, bir öğle üzeri.^