28 Temmuz 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

ŞTER AT a | Deş Süyasli Ölme Valans ölme! Yazan: Şekip Gündüz Franko Madrit önündeki — hükümetçi İspanya siperlerini bombardıman — ederken İ. talyan gazeteleri de Salamankadan “ateş', emri almış bir ağır obüs bataryazı gibi Mil. letler cemiyetine, ademi müdahale komitesine Fransa ve İngiltereye karşı alabildiğine ateğ püskürmektedir. Messagero gazetesi general Frankonun muharip olarak tazimnması lâzımgeldiğini ileri ye sürerek diyor ki: “Eğer Franko muharip Larınmazsa İspanyadaki yabancı gönüllülerin geri almmasına imkân kalmaz. Zira ister kızıl iter beyaz olgunlar bu yabancı gönüllüler çalıştıkları cep. heyi idare eden hükümetin emri altındadırlar. Hğer Franko bu siyasi measlenin bir muha. tabı olarak kabul edilmezse İspanyadaki yabancı gönüllülerin geriye JAlınmasına — da im. kân bulunamaz.,, « 'Tribunâ gazetesinde ise şü — salırlar okunüyor: *İtalya ile Almanya — bugün her zamandan daha fazla bir enerji e İspanyada bolşe vikliğin muzaffer olamamasına çalışmaktadırlar, İspanyada bolşevikliğin muzafler olması Avrupanın barburlaşmasına zebeb olacaktır. Musolini (Akdeniz kıyısında bulunan bir dev Jetin orak çekiçle markalanmasına her vamtaya baş vurarak mani olacağını)söylemiştir.., Popolo A'İtalla neşrettiği general Del Bona İmzalı bir başmakalede (1) — şöyle diyor: “Kızılların maddi ve manevi takatlerinin sonuns geldiğini tahmin etmek mümbündür. Yakında Frankonun nihal zaferine şakit olatağız., Müusolini ise Popolo dİtalya'da neşrettiği Uzün bir makalede Milletler cemiyetine şid. Getle hücum ederek şu fikirleri neşre - çalışıyor! “Negüs imparatorluğu Savuva hanedanından içüncü Viktor Emanoelin iImparatorluğu halini almıştır. Buna rağmen “hukukt bir tasdik,, olmadığı iddinaile hâlâ orlada bir Negüs Imparslorluğu mMmevcut ocalnhileceği sanılıyor.., #Frankonun aacak büyük mikyasta bir İsyan tertip etmiş aaf hir generaldan başka bir pey olmadığını tödin edenler hakiki İspanya hükümetinin hâlA Valansta olduğu kanaatin. dedirler. O Valana ki Maskova tarafmdan idare edilmektedir. Halbuk!i Franko on Iki aydan beri bir harbe devam odiyor, İspafıyanın üÜçte ikisine hâkim ve 22 milyon İspanyoldan 14 milyonu tarafından beğenilmiş bir devletin haşımda bulunuyor. Ve sanılıyor ki böyle bir devleti tanımamak mümkündür..., Bu şiddetil neşriyat karşısında Fransa ve İngiltere ne yapıyor? Onu da hülâsa edelim: Fransa Londradaki mefiri Korben — vasıtasile Edene göyle bir teblit yaptı: “— Parls hükümeti İspanyada tatbik edilecek yeni ve müleasir bir hareket şakli için Londra hükümetine azamti müzaberet vaadeder.. Eden, buna bermutat hir savsaklama oyunu ile cevap verdi: * Pekâlâ. Bu huzusta ademi müdahalekomitesinde murahhas blunduran hütün dev Tetlere müracaal edip fikirlerin! soralım. Cevaplar gelince bir karar veririz... Acaba Korben teşebbüsü ila Franaa Londraya kat't bir harekelte bulunabileceğini mi Ihaas etmiştir. Hayır. Bünu tekzip eden bir hâdizevi de suraya kaydedalim: Birkaç gün 'evvel Alman gazeteleri Fransanım Fastaki Lejyon #iranler alaylarımdan ikisini Valans hükürmeti emarine gönderdiğin! yazmışlardı. Fransanım Berltndeki büyük el. Çisi Françols Poncet Berlin hariciye nezareti nezdinde bunu şiddetle protesto etti. One Jâhna turşusu bu ne perhiz: Hüdiselere bakarak insanm saki bir darbi meseli hafifçe değiştirerek; "— Ölme Valans ölme!.., diyeceği geliyor. (Deaareşal De Bono ile bu İslm karıştırılmamalıdır. ŞEKİP GÜNDÜZ etlü, şiddetlü mu- hasebeci Hazretleri — Maliye Vekilinin nazarı dikkatine — Yazan : Kara Davut Dün garip bir mektup aldım; ve doğrusu okuduk - tan sonra yırtıp atmak — istedim. Zira bir Cümhu - runu, kaymakam tarafından yazıl - muş olan “verile,, derkenarlı kâğıdı eline tutuşturmuş ve; riyet maliye me « “— Kır boynu - murunun temsil et- nu! - diye bağır- tiği devlet mücs - muş - — Paramız sesesi — hakkında — | yoktur. Vereme - böyle fena bir tel ” yizl.,, kinde bulunabi - Kalfa İbrahim leceğine -inana - * | gidip kaymakama madım. derdini - dökmüş. Fakat yüzde bir Kaymakam, mu. ihtimal ile, Şikâ- hasebeciye ilk ver- yet eden vatanda- diği emri tekit e- Şin baklı olabi - den bir kâğıt yaz. leceğini de düşündüm. Nihayet doğru mu hareket ettim, yanlış mı bilmiyo - mağı lüzumlu bulmuş; "bu vatandaşın parasr derhal verilsin.,, demiş. Lâkin Tum, şu satırlar kalemimden çıktı: Çorlu da müteahhid Arapgirli Azi- zin kalfası İbrahim, gördüğü bir hiz- metten dolayı malsandığından “80,, lira istiyor., Bu vatandaş öevlete bir iş görmüştür; gördüğü iş fen memuru tarafından tetkik edilmiş, raporu veril- miş, kaymakam muhasebeciy: bu para- yı verebileceğini bildirmiştir. Yani iş tekemmül etmiş; bütün formaliteler yapılmıştır. Binaenaleyh paranın der - hal verilmesi Jâzımdır. Lâzımdır amma, bu para verilmemiş işte. Bakınız ne ol- muşt.. Muhasebeci Emin âdiı bir zatmış ve galiba kall'a İbrahime de bir meseleden hiddet etmişmiş; “— Çekil karşımdan! Sana bu parayı vermiyeceğim.. Buralara ne gelirsin?.,, Deye bağırarak zavallıyı kovmuş. Aradan bir iki gün geçmiş, alacaklı tekrar parasını istemeğe gitmiş, bu sefer muhasebeci daha fazla hiddetli Körünmüş, zavallr bu memürun çok da- ha şiddetli bir muamelesine maruz kal- muş, Muhasebeci fen memurunün rapo- * 1ti muhasebeci Emin, yine eski bildiğinden şaşmamış, adamcağıza bir kat daha ha- karet edip * *“— Defol! Daha büyüklerden bir bil. diğin varsa git ona dert yan! Bu parayı vermiyeceğim.. Hem artık gelip gidip asabımı bozmuya devâm etme, sonra karışmam!.,, Diye haykırmaktan da çekinmemiş, betbahtı bir daha kovmuş.., &' eçt Biz bu işte biribirinden büyük Üüç hata görüyoruz : '1 — Vatandaşa hakaret, 2 — Devlete hakaret, 3 — Emre itaatsizlik, Vatandaşa hakaret edilmiştir. — Zira bir resmi daireye haklı veya haksız mü, racaat eden bir adamı kovmak salâhi - yeti hiç kimseye verilmemiştir. Tür - kiye, her vatandaşın en büyük şefler tarafından en büyük nezaketle kabul c. dildiği, dertlerinin dinlendiği, işlerinin görüldüğü bir yerdir. Hattâ şefler bu- Kara DAVUT (Devamı 4 üncüde) aV aai l ee a SAT T HABER — Akşam postaır — — E.—Bı'z böyle düşünüyoruz Denizciliğimizin — yüksek kontrolünü kim vapabilir ? — Deniz işlerini sıkı bir elemek lâzım. Izmirden kalkan ekspreste görülen hatalar — Yazan: Ensari Bülent tanbul festivaline başlıyor, bir taraf- tan da İzmirin 9 Eylülü yaklaşıyor. Bir buçuk aydanberi beklenen ve gelme- yen mülkiye müfettişi Dün Eyüpteki Küçük köy — halkından bir Kaçı bizo gelerek dediler ki: “— Bundan bir buçuk yıl önce — Dabiliye vekâlet bizim köyün müstakti olarak idare edilmesini emretti. Bir mühtar vekili tayin edildi. Fakat bu adamcağızın okuması yaz. mast olmadığı için kendisine hir kâtip ver. mek de Mzımgeldi. Yirmi lira muhtara, yir. Mi lra bu Kâtibe Ve yirmi lira da — Köyün Korucusuna manaş vermeğe başladık. Küçük köy, ndr üstünde işta.. küçücük bir köydür, Çoluk, çocuk, kadın İhtiyar topumuz 180 ki. şiden tbaretiz. Aydan altmiş liralık bir masş bütçesi yapamayız. Muhtar vekilinin flk işi köye su getirmek oldu, sanıra telefon teslantı Yağrldı. Bunlar güzel şeyler, faydalı geyler. Lâkin bize öyle geldi ki bu işler daha ucuza AA Yapılabilirdi. Köy kanumu varidat yetmaz ©© muhtartara salgın usulü ile vergilerin ya. rıim mislini daha toplamak anlâhiyeti veri. yor. Muhtar vexilinin bu salâhiyeti kullan, mast bizim belimizi birkat daha bükmekte. dir. Baktık ki çöresi yok. Bu vaziyeti yük, ,Bek makamlara bildirdik, gikâyet ettik. LA. kin işte bir aydanberi bakliyoruz, bekliyo, Tuz, mülkiye müfettişi ufukta gözükmüyor.,, Bir müllkiye müfettişinin. teftiş ve müra, Kabe edilmesi lâzımgelen bir vaziyeta der. bal el koyması lüzımgelirken bu işin bir ây. danberi sürüncemede kalmasına - Dahiliye vekilinin kat'iyyen müsamaha etmiyoceğine kanliz. Küçük köylün idaresinden — şikâyete kalkışanlar belki haklıdırlar, belki — değii.. Fakat Dağiliye vekâletinin bütün işlerde göz terdiği'yüksek dikk&t bizi bu vaziyetin bir. an evvel terbiti fazmigöldiğine Tnaniyoruz. Hani bu ev günün birinde yıkılırsa... Geçen gün Tozkopa. > randa bir duvar yı. kaldr, İki kişi öldü, “üç kişi — yaralandı. Bu hâüdisenin daha fecl bir metlco verme Hükümetin deniz yollarımıza verdi- ği yüksek ehemmiiyeti ve milletin Türk bayrağı taşıyan en küçük tekne ile ne derece mağrur olduğunu bir iki gün ev- vel bu sütunlarda tekrar-etmiş ve ŞU neticeye varmıştık : *“Deniz fen kadromuzu ticaret deniz. ciliğimizin İnkişafına azami surette faydalı olacak bir tarzda - kullanmak fâzımdır. Denizciliğin her şubesi başlı başına bir ihtisas.işi olmuştur. Hükü. metin İyiniyetinden ve enerjisinden Türk denizciliğinin azami istifade de bulunabilmesi için bu işin âli kontro- lünü bürokratların elinden almak doğ- ru olacağını; zekâsının, bilgisinin, ka- rakterinin, tecrübesinin, memleket sever liğinin derecesi yüksek gemicilere her sahada fazla randıman vermek imkâ- nini temin edecek bir gekle sokmak lâ. zım geldiğini bunun için de b uişin-hiç olmazsa tıkırma gireceği güne kadar - Badece ve doğrudan doğruya muhte. rTem İnönünün şahsi dikkati altına alım masını istemiştik. Ve istemekte ısrar ediyoruz. Zira bu bozuk düzeni ancak onun düzeltebileceğine imanımız var. Bakmız size İzmirden kalkıp İstanbula gelinceye kadar deniz işletmemizin bir gemisinde kaç hataya rastlandığını söyliyelim: . - j “1 — Güverte yolcuları su bulamı- yorlar. Zira buz makinelerinin musluk- larını tam öğle vakti kapatıyorlar. Bu- nun için sebep olarak gösterilen şay şudur: *“Yolcular bu musluklarda ellerini yı. kıyorlar, Güverte pisleniyor.,; Halbuki hakikat böyle değildir. Her kos ellerini bağ taraftaki hususi yerler de yıkmaktadır, Muslüklârı” kapayanş Jarın hakikf maksadı Busuz kalan yol- cuları büfeden para ile su almağa mec. bur etmektir.,, n *2—Baştarafta tente yoktur. Güver- te yolcularr Allahın kizgın güneşinde kurutulacak uszkumru gibi bırakılmak. tadır.,, *“3 — Anbarlara manika (*) galıver. memektedirler. Kapakları açık kalmakla anbarların havalanamayacağını — her kes bilir. Halbuki yolcuların bulundu. ğu anbarlara manika sâlıverilmediği halde öküzlerin taşındığı birinci anba. ra iki manika birden salınmaktadır. “4 — İzmirden kamara bileti almak için üdeta İLTİMASA ihtiyaç vardır. Vapurlarda ya boş kamara vardır, ya © duvar, altı. kazıl. mamiş olsaydı. — gü, p vün birinde gene yı. h kılmayacak marydı? Mütehassıslar — diyor Aynalıçeşmedeki ev yahut — Dü düvari baştanbaşa >yıkmalidır.,, Bu ciheti bildirirken bazl — mahallelerdeki eski ve “inhidama müheyya,, evler üzerine G6 nazarı dikkati celbetmeği — doğrü bulu. yoruz. Faraza Beyoğlunda, Aynalıçeşmede, Ağaççileği sokağında büyük bir ev var ki geleni geçenli pek haklı olarak endişeye dü. sürüyor. Bu harap evin önüüde durup şöyle biraz kulak verdiniz mi: yoktur, Yoksa; “kamara yölcusu fazla,,| — — Cat çut! MOZ demektir. Bu takdirde,. İzmire fazla| — Eiremlilerin, mva. pargalarıtın, — taşların düştüğünü duyuyorsumuz. — seferler yapmak lâüzımdır. Eğer gemide boş kamara vardır da yulculara “yok- tur,, deniliyorsa o zaman bunun sebe. bini araştırmak doğru olur. İzmirden İstanbula gelen ekspros- (1D lerde birçok muallimelerin, mual. limlerin subayların ve memurların kama Ya bulamâdiklarını hatta üçüncü kama Faya razı oldukları Halde “kalmadı, ga. tıldı,, cevabını aldıklarını öğreniyoruz. Sonra bu yolculardan birçoğunun sefer esnasında kamara tedarik edebildikleri de anlaşılıyor: Bu ne biçim iştir? Bu, biçimi öyle olan bir iştir ki an. cak Başvekil şgahsen manivelâyı ele alırsa kökünden halledebilir. Türk mil, letinin ve Türk denizciliğinin sayısız geyler borçlu olduğu mühterem Başve. kilin deniz yollarındaki bu eksiklikleri ve aksaklıkları öğrenmekle çok azap du yacaklarma ve bizi kendilerine bir da. hâ minnettar etmeğe lüzum gümcklc:.[ rine emnijyetimiz var, Hele bugünlerde ki bir Mühtemeldir ki ba ev hiç beklanmedik bir anda paldır küldür. yıkdsın- ve birkaç bed. baht yolcu enkaz altında kalsın. Numarası (1.3) dür. Söüylemesi — bizden yapması belediyeden. K “—Bunun neresi Kadınlara mahsus ? umumi halâ var ki asıtr bir tabeladan kadın. lara mahsus olduğu anlaşdır. Dün bir arka, daş, parltın gök tenha'ye bu — halânın bom. baş olduğu anda Buraya girmeğe — meobur kaldığını anlattı ve dedi ki: *sa Bu halâ kadınların ihtiyacını — kargı. layacak bir gekilde yapılmamışlır. — Burası ancak erkeklerin ilkliyacını karşılayacak bir yerdir. Kadınlar bünu bildikleri için buraya uğramıyorlar, erkekler ise üstündeki levha. ya bakarak yanına yaklaşamıyorlar. Beledi. ye bari üztüne “erkeklere mahsustur,, diye hir tabelâ koydursa da buras tir işe yara. : Ensari BÜLENT taraftan İs-| — (*) Hava barusu memiş olmasındaf edenler çok. Hiç şüphesi& var: Bir kelime, muhtelif J rin kaleminde muhtelif yor. Hatta, bay Peyami meseleye dair yazdığı fl ciğ « / 28 TEMMUZ— İ? Akaden:ğşp MLAMIZIN henüz te#8' gll b Z seki *i gibi, “aynı yazı içinde birkâ " yi lâ kullanıldığını da çok (Cumhuriyet, 28.7.37). Bizim nesil, yani bugü da olanlar, daha ilk nıtk imlâ andığımda ğıimız günlerdenberi deyizdir: En çok kulli lerin nasıl yazılacağını bİr remeyiz. Arab harflerini ummuwl'" o sıkmtıdan kurtulamadıki tin harflerinin S Çörtt VA ',".l BT müşküllerle kargılaştık! GO ne Mi? Eğri mi? İğri mi? '—:;;5 tap, kâğüd gibi kelimeleri yoksa p, t ilemi bilemiyoruz. Harf inkılâbmın ilk rılan İmlâ lügatı da büyük Yamadı. Zaten bir, belhnüy zılması lâzım geldiğini lügata müracaat, bizim - BİS kendi dilimiz için - alışik * geylerden değildir. Dergâh T mun çıktığı günlerde idi; ME hid bey, makalesinin provf ni yaparken, şimdi keli harflerinden sonrı zamanda £ Albert Thibaudet, Tessola'nin | Tün bir sayfaâında &cus y ti türlü yazılmış olduğunu ? n ' f Fransada ancak XVIT sonra imlâda yeknasaklık b Onlar da - bü işi, française gördü. B. Pe bizde bir “gramer ve imlâ Kizumundan * Onun istediği kongre uzun münakaşalar, belki dan sonra şöyle bir netice3'? toplanması ge * nı zannederim: Bu gibi lıl:nıj iki gün, yahut bir ik; nin halledebileceği işlerdef devamlı bir'surette çalısıP tabı, herkesin riayet b kitabr vücuda getirecek bİF tiyaç vardır. Bir milletin dilİ sı da, bazan geri, bazan” te, mütemadiyen değişir: © "4 ma karşılanacak müşkülle! imf bir heyet halledebilir. bize böyle bir heyet, yani ” demisi lâzımdır. Bay Peyâmi Safanın n'l’ Yenin biran evvel mplll" R _,J' Y temenni ederiz: Akademiyt bittabi rr ile akademiye gütürecek sağlamı belki odur. likleri. faydaları ve bunlara dedi ki: Todecaksiniz. Bu gibidir.,, genç öldü. &I Büyük icarethanelerden Ç TÜ gazetelere ilân vererek çabil ği mazını bilen bir muhasebeci mekte olduğunu büdirdi. BU F yirmi kişi kadar müracant Ü » Hepinize bir tek besap Bım. Buzun cevabını doğru bulan, memuriyete tayin İşte sunlim: Bakalım kaçar “Bütün aayfa rakamlarının eden bir kitapta kaç sayfa Ve unutmayın ki kitabın konan numara diğer bütün * Kâyp namzetlerinin kepti gündüler ve ilkk cevap venen Bakalım, siz bunu kaç dakiT Cei ceksiniz. Halledemezseniz bit İ / mızda cevatını bildireceğiğ * | — &) aylık çdeceği bit M LAİ * ) Vq Ğ pirindi Ö ») ı sexd KLPLEEMSE ALEEK 5897 K LLITE DA n W ... - 22 w