17 Haziran 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Mihver'le Demokrasi 2k Şem ler arasındaki far Fransa, İngiltere ve Sovyetler arasındaki birlik, kuvvel bir Türkiye ile takviye edilmiş bulunuyor İngülz - Fransız - Rus meselesinde, bazıları bunu (dahili siyaset zaviyesinden görmeseler- di, tereddüt bile gösterilmezdi, - İtalyan bloku, n vahşi nazariye ve hare. ketleri, bütün dünyaya karşı sa- vurdukları harp tehdidi karşısında intihap edilecek vasıtaları tayinda tereddüt olmaz.. Kendilerini vah- $i bir hayvana yem olmak kesinde gören bütün milletler, ne. fislerini mtdafaa için, birleşmeye mecbundurlar. Bilirler ki kurtuluş âncâak kendi kuvvetlerine bağlıdır. Kuvvetli iseler, ya düşman onlara bücüm etmez, yahut hücum eder- $e mağlâp olur, Kuvvetde bu vahşi hayvana karşı sıkı sikt bire leşmekle vücuda getirilebilir. .... totaliter Aymi sebepler, ayni neticeyi ha” sıl eder. Bu, eski bir atalaf sözü. dür, fakat bugün tekrar hatırlat. manın tam sırası , 1914 de Fransa İle Rusya teliktiler, İsteye isteye mi? te değil! İki hükümeti, he: hemen tabiate muhalif olan bu İeşmeye, tecavüzkür, tehditkâr ve hikim vaziyetteki bir Almanya cbur etmişti. 1890 daki cumhuriyetçi Fransa, krallık Avrupasmı endişeye düşü. rüyordu. Durup durup taçları, tahtları yerinden sarsan bu ebedi ihtilâlci milletten herkes korku » yordu, Fransa bir sergi mi hâzır- ladr, krallar bu sergiye iştirakten kaçınıyorlardr. Bütün krallar içinde, demokra- siyi temsil eden Fransaya en faz. Ja düşman, hiç şüphesiz, Rus Çarı| idi. Üçüncü Aleksandr Fransaya karşı duyduğu “Nefreti, açıkça söylemekten çekinmemişti. 1885 e kadar Fransanm Petersburgiaki sefaretinden içeri ayak atmamış, 1889 sergisine iştirak etmemişti. Birde bakıyoruz ki bu iki kutup H şokrasilerin düşmanı, Bizans im- paratorlarımm halefi, yumrukla hüküm süren, oğlu yirminci asır. da bile ayni usulü tatbik edecek olan Çar, Fransa ile el sılayor! Numarası ayni olan Fransız alayı ile Rus alayı, her iki memleketir belediyeleri, ticaret odaları biribi- ne telgraflar çekiyor; Sivastopol ahalisi, şehrin sneşhur muhasaras: esnasında kalelerin dibine ölüdü. Şen Fransız askerlerinin mezarla- rma çelenkler koyuyorlar. Dahası var. Yapılan sadece iki hükümet arasında bir anlaşma de. BİL iki milletin ittifakıdır. Halkın göster heyecan Petersburgda ki kadar Pariste de, Moskovadaki Kağar Toulonda da çok büyüktür. 1891 de onu, Peterhofda, amiral| vaiz ve kendi zabitlerile bera-| di muhafız âlay kasının çaldığı Fransız milli mar- şını, ayakta, dinlerken görüyo - nm mezi”| inanılmaz mucizeyi tahak şey nedir? İmparator Vilhelm,, Bismark, Fransa inlaşmasından dalma endişe et miştir. 1898 de selir Arlo''a “AL, manyaya karş bir ittifak masından korkarak &deta kibus lar geçirdiğini, söylemişti. Ayni Rus i 1890 da V Malan geri gönderiyor, Rusya 18 hazlran 1887 muahetlesini Bilemeyi reddediyor, buna muka- bü 1891 mayısmda üçler ittifakr ! ile Rusyanm!, yapıl- Rasyanm bugün Havada, at yenileyor, Rusyayı açıktan aşığa tehdit ediyor, onu Fransa - nın kolları arasına atıyor. Demek oluyor ki ortada 6535 0. Jarak şu var: Rusya ile Fransa, siyasi bakımı. dan, iki kutupta.. İkisi de her nok- tada biribirine muarıztır. Rusya, Almanya ile Fakat Almanya için Rusyayı evvelâ Fransa sonra İngiltere ile ittifaka sev Hiyor. Evvelâ müttefiktir. Fransa, İngiltere ve Rusyanın gene Almanya sebep olarak, yasi nizamlarır olmasına, rağmen, tekrar bi klaş tıklar; şu sırada bir yadan umumi harpte hi fayda görm , yarın da bize b faydası dokunmıyacak., vardır, Onun için, şu sualleri İüzum hasıl oluyo Rusyanın 1915 İde bize faydası| dokunmadığı doğru mu?. | Rusya harpte ne tol oynamış» | tır? | Ne gibi bir rol oynayabilirdi?, Bu rolü neye oynamadı?. | Bunlara verilecek cevap 1939 il daki vaziyet için de ayni su cevap teşkil edecektir. si. diyenler sormıya Rusyanın Umumiharpte yardımı olmuştur 1914 de Rusya bize yardım et ti. Esasen daha 17 ağustos 1892| askeri anlaşması ile kararlaştırıl- Almanya ve ârdımı ile İtalya aarruz edecek olursa Rusya- 1 kuvvetleriyle Almanyaya um edecektir. ,; “Rusyaya AK manya veya Almanyanın yardımı ile Avust mıştı: “Fransaya şa Almanyanın y. urya, taarruz edecek o sa bütün kuvvetleriyle a alaşmanın yle diyor: herhangi biri seferberlik ilân etti. | ği takdirde hal ve a seferbe te 1. Ordusu ile 7 ransa ile Rusya ders) zamanda erdu klerdir.., müthiş 87 i karada, denizde asiterf Kuvveti Hitlercilerle faşistler pek iyi biliyorlar ki bir harp olursa ileceklerdir Yazan: ANDRE FRiBOURG Eski Franz Hariciye rdusu birleşmiş bulunacaktı, Umumi harpte de Rusya, bu an. bi ve ikinci Prusya civarında Hak. kındaki son tetkiklerle kıymeti bir laşma mucibince ordularını Şari topladı, ve orasın: işgal ett kere daha artmış olan birinci Rus dusu kumandanı, general Ren“ np, Şarki Gümbinnnen de adi disi üstün mağlüp etmiştir. Bunun üzerine, Alman erkânı - barbiye reisliği ve general Von Moltke muharebesirden pekaz ev. vel, garp cephesinden ile bir süvari fırkasını yorlar, Bu kuvvetler tehlike an:n- da, garp cepbesinde Von Kluck'in elinde bulunsaydı, acaba hâdiseler nasıl bir cereyan alırdı?. Binaenaleyh, biç şüphe yok ki, 1914 deki Rus taarruzu Fransa sm Marn zaferini kolaylaştırmış. Prusyayı almış bariyle ken bir Alman ordu e “ endişeye (düşüyor ve, ç kolordu tr. Rus ordusunun bileceği rol Rus ordusu ne gibi bir tol oyna- oynıya- yabilirdi?. Fransız ordusu gibi iyi bir şe- ve ku- su AL üç Sene evvel mağlüp e- kilde müsellâh, mücehhez mandal olsaydı, Rus manyay si Rus general Suhomli nov'du.Saray ent is harpte harbiye nazır Encümeni ikinci Reisi Harpten evvelki yedi sene zar- İimda (o mağlöbiyeti hazırlamıştı. Harp olacağını aklına bile getir * mez, orduyu silâh ve mühimmatla ç yanaşmazdı. 1914 G mermi imalâtı için 250 mil I techiz a tn ruble, yani 7 milyar frank bir tahsisat vardır, fakat bundan hiç istifade etmiyor General Suhomlinov, yetten sonra, divanharbe çekil » miş ve ebedi hapse mahküm edil | mağlübi, miştir, Rus ordusunun mağlâbiye- tini bu ddam tek başma izaha kâ. fidir, Rus erkân: harbiyesi reisi Dani. lov harp akademisinde | Dragomirovdan ders görmüş kumardandı. Suhomlinov'a oldu İ ğu gibi, Danilova',da Jilinskiye de, yeni'harp silâhlarmın zararlı ol - duğu, çünkü askerlerin manevi. yetişmi; ir yatım azalttığı Oöğretilmişti, Dragömirov, seri ateş şakineli tüfeğe düşmandır. bir | ralyöz bence normal teşkilât! mânasız bir şeydir,, der. ordu lo, | dir, tamamiyle yar vasıtalardır;. münasebat İ raporların nakli için baş vasıtası insandır ve insan olarak kalacak» telefonla telgrafla da düşman tesisi ve tır, yazmıştır. ses Onun için, Suhomlinov da tay. yareleri ordunun mermi miktarını fazlalaş. tırmamıştır. Almanya o muharebe" nin başında her topa 3000 mer - kâfi Rennen- kampf'ın toplarma ancak 420 mer» mi düşüyordu! çoçuk oyuncağı saymış, miyi görmezke va yirmi beş sene evvelkinden son derece Wstündür... Çarın birinci ordusuna çağrılan | ihtiyat efradının eline tü Sale werilalerin dask htnlara koyman nı yok. Çü o devirde yeni bir fişek kabul e. iş, tüfekler ise kısmen değiş. tirilmiştir, Rennenkampl'a gelince; o, her topa 420 mermi düştüğünden şi kâyet ediyor. Kendisine bu himmat harbin yarısına kadar de.! vam eler diye cevap veriyorlar. Halbuki Rennenkamp? yalnız Gümbinnen muhare mü- | bunları | b , bunun üzerine $şi-| cephesi mühimmat kal mandanı derhal harbiye nezaretine | şu telgrafı çekiyor; “Birinci ordunun derece | İ şiddetli muharebeleri büyük bir! | mühimmat sarfına ihtiyaç göster. ştir. oOGeneral (ORennenkampf 125 bin mermi ile 56 milyon fişek istiyor. Ken son ihtiyatımız mermi ile 7 milyon olar 7 fi- um. ... Başkumandana gelince, Rus - | Japon harbirldeki bozgunlarda el. duğu gibi 1914 harbinde de onun İ büyük mes'uliyeti vardır. Hakiki bir kumandan olan general Mar. dan bahsederken ider: | “Asri bir lokanta, Petersburg - daki daireler, sarayların salonla- rı: İşte Rus kumandanlarının bü- yük bir kısmı buralarda yetişir. “Yüksek bir kumandanlar eri kendilerine bir mükâfat lâkki ederler ve vazifeleriyle, an- | cak zevahiri kurtaracak kadar meş İ gul olurl “Ekserisi tan anlamaz, As- kerlikteki terakkileri takip Jüzu * munu görmezler, kendilerini ha. zırlamazlar, kıtalarını. talim ettir. zler. Çün mevkileri İstedikleri: , cehalet kiymet İsizliklerini kapayacak (her | delili ortaya koyarlar, askerlerden a mânasız şeyleri isterler, Fakat| teda. | tim şöyle | mevkie geçe bizim bu mevki" te. emini» | yettedir, yaparlar | ihmalle: i türlü y ilerlemeiikçe, veya i kabil talığa olmadıkça mevkilerinden w gibi hallerde çöl olmıyan bir has duçar çıkarılmazlar, İzi karıldıkları zaman yöksek 9 lere aza tayin edilirler, Bütün bunlardan çıkara netice şu: 1914 de Rusyayı, Harbiy€ zareti silâ kmıştır, M mât stoku yoktur; hakikate himmat yapacak ne fabrika dir, ne işçisi, ne de nakliya* yol, Rusya lâyikr ile bir başk danlıktan da mahrumdur. 20 milyon asker çıkarabilif kat onlara ne silâh verebilif) de kumanda etmiye muhte! Dünyanın “en kalabalık, & silâhir, en iyi kumandalı off ise Almanyanın elindedir. nedenberi gençler ordu içli derece iyi bir şekilde hazırlsİ tır. Almanya son tç harpte zaffer çıkmış bulunuyor. 1870 ki Fransaya karşı kazandığı İ ler çok büyüktür. Almanyar xek maddi, gerek manevi mukavemet edilmez gibi görÜ yor. Netice Bugün, hiç şüphesiz, Al# dusu ne techizat itibariyle, de askerlik itibariyle bundaf! mi sene evvelkine yakl pek uzaktır. Erkinharbiyesk bitleri, ihtiyat zabitleri, talim ve terbiyesi, techizat & kinden son derece aşağıdifı Almanyanm bugün ku teşkil eden şey, karşısında! zayıf davranmâsıdır. Alman * biye nezareti de bunu bilmiy©” Buna mukabil Rusya büyü sınai devlet oldu. Hava ku İrinin, korkulacak bir şey Ol nu herkes teslim diyor. O, Şüphesiz, Rusyanın buf'u askeri kuvveti her ne kada” değil se de, yirmi beş sene ©“ inden son derece üstündür Diğer taraftan, bugün TF” İngiltere, ve Sovyetler Birliği sındaki birlik kuvvetli bir ile takviye edilmiş bulun kiye de, kendisi için veltalyan tehlikesini memleketlerden biridir. Bundan başka, müteri; tayyare ve zırhlı inşa ede” giltere harp zamanında 2 40* y çak olan mecburi askerliği Kul etti. ; Hülâsa, mihverle demek arasındaki fark çok büYÜğ Hitlercilerle faşistler pek ». Hyorlar ki bir harp olursâ © ezileceklerdi — Ja Kn den Nari Vakıt KitapeV! Dün ve yarın ter6 külliyatı 31.40 4 cü seri Rasin külliyatı IV Metafizik İskender Kadin ve sosyalizm Demokrit €r tarihi Filozofi ve sanat Etika Heraklit Ruh! mucizeler hi No. 31 32 33 s4 35 38 37 38 39 40 Bu serinin flatı 6.50 Hepsini alanlara yüz? te yapılır, Kalan 120 kuruşu peşin bakisi ayda k İürere dört t