22 Haziran 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

HABER — Akşam Postatt 22 HAZİRAN — 193 AN i Şeftali gıda mr- Musiki : a ilet erildır, deva mıdır? elekitrikleştiriliyor Yazan: Dr. G. A. Şeftalinin ilk vatanı o * lan Çin diyarında onu ebedi Ses, aletteki elektirik cereyanile temizleniyor, pürüzsüz ve daha tannan bir hale getiriliyor hayata sembol tutarlar v€ | Radyo ile neşredilen bir musiki parçası, eğer parazitsiz Ve te. şeftaliyi vaktinde yiyebilef hiç ölmer, vaktinde yetişe “ miyen de bir defa olsun şel- tali yerse vücudu kıyamete ,İmiz bir surette alınabilirse, kulaklara daha hoş gelir. Aynı şekilde, sirri! a mz e 1 5 ş Ni NE « Eski Mısırlılarca da şeftali. radyoya bağlı veya elektrikli bir gramofonda çalınan plâk, alelâ. i 3 ğ W de grâmofonda çalınandan a güzel ses çıkarır. Kr Ne ve e ktrij ” 9 ölarak tanınmış olduğu riva” Buna sebep, radyoda veya elektrikli gramofonda sesin “ampli- fire,, (temizlenmiş) olmasıdır. Bu suretle ses elektrikle daha tan. man bir hal alır. Fakat, acaba bundan her musiki âletinde İstifade etmenin im- kânı yok müdür? Niçin olmasın! Her çalgıya elektrik ilâve edildi. ği takdirde bunu temin etmiş oluruz. işte, bu fikirden hareket edilerek, bilhassa Amerikada orkes. tra ve cazlarda barı musiki âletleri elektrikleştirilmktedir. Bir A- merikan radyo stüdyosunda da, bütün âletleri elektrikle bir cazbant teşkil edilmi; Elektrikk cazbandda, her âlet, tabii evvelâ çalgıcının nefesi veya eli ile çalınıyor. Sonra bu ses öletteki elektrik cereyanı ile “temizleniyor., ve pürüzsüz, daha tannan bir hale getiriliyor. Bundan başka, tapkı radyodaki düğmelet gibi, musiki âletle. rine ilâve edilen düğmelerle, ses kısmak, açmak, tizleştitmiek, pet- leştirmek kat ve bu suretle, bir âletten 1 ayrı başka âlet sesleri çıkarmak mümkün oluyor, Meselâ, flütün sesini derece ile âyar ederek obo& ve boru sesi, viyolonçellodan basso ile saksıfon se si çıkarmak kabildir. Piyano da, yapılan âyar derecesine göre, hârp | veya ksilofon sesi veriyor. Portre .Meşhur bir Leh operet i Dinlediklerimiz i i YI İ Dim ecekle Fakat m Bergamal Caltiyos hekim şeftali mideye dokunur dedi nn sonra şefta. li bizim taraflarda ve Avrupada uzun milddet rağbetten düşmüştü. Bergamalı büyük hekimin her sözünü mutlak hakikat diye tanımış olan Bağdatlı hekimler de şeftaliyi mi. dede nezleye ve ekşiliğe sebep olmakla itham etmişlerdi Meşhur Razi hekim şeftaliyi yedikten sonra bile insan türlü türlü hummalara tutulur, demeğe kadar varmıştı. Daha sonra gelen hekimler, bir taraftan o kadar yük“ “ sek üstatların sözünü kırmadıklarından, bir taraftan da şef” talinin lezzetine dayanamadıklarından onu düştüğü rağbet- sizlikten kurtarmak için biç olmazsa deva olarak yedirmeği akıl etmişlerdi, Fakat şeftali; ne türlü dertlere ve devaya yedirmeli? Bu suale ilk cevap veren, orta çağlarda bir ka. dın hekim olmuştu. Şeftaliyi şarapla karıştırır ve cilt hasta” lıklarına bir de solucanlara karşı ilâç diye, lezzetle, yedirir ve içirirdi. Bayan hekimin verdiği bu ilâcın zevkini tadan artisti Lehistanın meş hur bir operet ar- tisti olan Madam Janina Dzikovrka çocukluğundan bahsederken: “Benim küçük. Yök günlerim tıp. Ks bir peri masa- işleyen lında olduğu gibi geçmiştir. der , Bunun sebebi, şüphesiz, çocuk. luğunda ve gençliğinde çok dü -| rüst ve muntazam bir hayat ya. şamış olması değildir. O, gençli, gindeki bu saadeti, mesleği için hazırlanmış olmasında buluyor. Lehistanın Lvov konservatuva- rında okumuş olan Jonina daha A z | konservatuvarda iken temayüz et. Klâsik eserler ir. Babası onu hukuzçu ve- lim olarak yetiştirmek is. İl terken ondaki sanat istidadın: gö. verek bu fikrinden vazgeçmiş ve | bizçok babalar gibi; onun bu ar“ zusuna mani olmak İstememiştir. Meşhur Belçikalı Soprano Ma- şairler “şeftali şarapla birleşince şâhane bir gıda, şarap da şeftali ile birleşince tatlı bir zehir olur,, diye şiir bile söy“ lemişlerdi. Kadın hekimin tavsiyesinden cesaret alan başka he » kimler şeftalinin deva olabileceği türlü türlü hastalıklar bul muşlarsa da, bütün bu rivayetlerden şimdilik kalan şey, şet. tali çiçekleri yarım litre su içersinde 30 gram nisbetinde kaynatılarak içirilirse yahut şeftali çiçeklerinden şurup ya” pilarak verilirse çocukların inkıbazını geçirmeğe, bir de, boğmaca öksürüğünün verdiği sıkıntıyı hafifletmeğe dım &tmesiğir. Ancak bu zamanda, şeftaliye atfedilen bu dam Francine Braylants Dinlediklerimiz Dinliyeceklerimiz Açık hava tiyatrosunda "Ametikan radyo artistlerinden | Ruth Warwick “ palyaçolar , Leoncavallo'nun meşhur “Palyaçolar, Operası pazar akşamı Budapeştede, San - Margaret adasındaki açık hava tiyatrosunda terosil edildi ve Budapeşte radyosu We Haklorgndi, “Palyaçolar,, açık"hava tiyatrosunda oynamak için şüphesiz en muvafık bir eserdir. Çünkü mevzuu, bir köy meydanında temsil veren tiyatro kumpanyasıdır. Perde açıldığı zaman ortada köy meydanı ve bir seyyar tiyat- ro kumpanyasının hem sahneleri, kem evleri olan araba görünü. yor. Sonra, sahneye palyaço çikar ve operânm başlangıcını yapâ- rak, bunun, eserin bestekârının bizzat başından geçmiş bir vaka ol- duğunu söyler ve macerasını anlatır; “Tonis ismindeki bu palyaço, kumpanyanın reisi olan Canio'nun karısı Neddayı sevmekte, fakat kadın onu reddetmektedir. Kadı . nm sevdiği bir köylü delikanlısı vardır ve Silvio ismindeki bu genç İle kaçmaya karar vermiştir. Cumartesi akşamı saat 10 da Varşova radyosunda temsil edile. cek operette rol alacaklardan Ma.| dam Marie Karvoska, . Cuma akşamı Prağ radyosu: neşredilecek “Sibirli Kaval,, ope - samda Ramina rolünü âlân Ma. &am Zofie Napravilova, Tonio onları, bu pi karşı duyduğu kıskançlık hi Neddanın kocasına koş dan bahsederken duyüyor, kadına ile, intikam almaya karar veriyor: or, karısının Silvio ile kaçmak için plân hazırladıklarını söylüyor ve onu da alıp gizlice iki aşığın ko- nuştukları köşeye geliyor. Burada Conio da karısının, dostu ile konuştuklarını bizzat duyuyor ve karısını da, Silvioyu da öldür. meğe karar veriyor. Bu sırada, palyaçoların oyuna başlamak zamanı gelmiştir. Bu suretle, sahne içinde sahne açılıyor. Palyaçolar arabalarmdaki sahneye çıkıyorlar ve oyuna başlıyorlar, Bu, operada meşhur bir sabnedir: Tonlo, bir palyaçonun, bâlke güldürmek için neler çektiğini acı Acı anlatır ve çılgm kak- kahalar atar, Fakat bu komedi, facia ile bitecektir. Tonio ile karısının ve arkadaşlarının oynadığı, esasen, bir aşk macerası üzerine kurulmuş bir piyestir. Palyaço, bu piyeste rol oynarken, karısını ve karımın dostunu bıçaklar, öldürür ve en sonunda; — Komedi bitti! diye bağırır. Alim kadınlar Mollersin “Âlim kadınlar,, piyesi cumartesi akşamı , Türkiye sati ile 2,30 da, Lille istasyonunda (orta dalga 247.3) temsil edile. cektir. Bu temsilde Comedie Françaiseden birçok artistler rol al- maktadır... Büyük Fransız klâsi isminden de anlaşılacağı gibi, bilgiçlik taslayan, zekâları ve akılları ile övünen kadınları kahraman olarak almıştır. Eserin baş kahramanı Henriette ismi de bir kızdır ve Clitandre isminde bir gençle evlenmek ister. Fa. kat annesi Philaminte o, “Âlim Kadınlar, dandır ve kızının bu- nunla evlenmesine müthiş muarızdır. O, kızını Trissotin isminde başka biri ile evlendirmek isti inin bu eseri, Piyes bu mevzu üzerinde cereyan eder, Henriette birçok müş. İ kül vaziyetlere girr, fakat n sonunda Moliere bütün bu düğümleri özeT “Alim Kadınlar,, ele aldığı kahramanlar itibarile, Molicrcin | “Zaritlik düşkünleri, ile mukayese edilirme pek üstün bir. mevki alamaz. Çünkü, Molierein ilk şaheseri sayılan “Zariflik Düşkünle- ri,, 1659 da yazılmıştır. Halbuki 1672 de yazılmış olan “Alim Ka. dırlar,, dan daha kuvvetli değildir. Molierein bu ilk şaheserinde yalnız gülünçlü tarafı değil, aynı zamanda ince bir hiciv uh tah. de hâkimdir. 1936 da Lehistandaki bir dolaş. ması ile şöhret kazanan Janina İki scuc cwvel evlenmiş, fakat bu hâ- dize meslek hayatına tesir etme - miştir. Kendisi a hir sporcudur, bilhassa at zamanda iyi deniz ve dağ sporlarını sever. Biliyor musunuz ? 1 — Avrupada ilk kısa dal yatma başlayan istas. ngisidir ve ilk neşriyat tâ ne zaman bulunmuştur. 2 — Nevyorktaki meşhur Metropolitan operası ne za » man yapılmış ve kaç Jiraya malolmuştur?. 3 — Uzun Galga Dewtchlandsnder) nunun ilk ism Berlin istasyon - » neydi? 4 — Melboüre (Avustral- ya) radyosu (kısa dalga 31.58) istasyonu ne günleri çalışır? $ — Prağ istasyonunun res. men ismi nedir ve neden bu isim verilir? Cevapları 1 — 1927 martında Holan. danın Hi ni İstasyonu, 2 — 1883 de; bizim para - ! $ muzla 2 milyon liraya. i 3 — Königswusterhansen. i 4 — Yalnız çarşamba gün. leri, 5 — İstasyonun Prağ civa- rında bulunduğu yerin ismi ile bu istasyona Podebrady is. tasyonu denir (Ankara istas . iel yonuna Etimesut diyebileceğimiz gibi). Almanyanın meşhur kabare ar- üstlerinden Mimi Thoma, hassalar; ilâç diye kullanmak kimsenin hatırma gelmez. Onun için şimdi şeftali sadece bir yemiş olarak yeni. lir, Bununla beraber terkibindeki sellüloz maddesi hatırı sâr yılacak derecede, yüzde 6 nisbetinde olduğundan çocuklar» da da, çocuk olmuyanlarda da inkıbaza karşı faydası olacağf yüğeisisiiZ Ancak, şeftaliden vücudu beslemek için gıda ummak boşunadır. Yüzde sekseni sudan ibarettir ve yüzde 12 kadar şekeri ve şeker olacak maddeleri insana 48 kalori verse de azotlu maddeleri ve yağı hiç demek olduğundan insanı bes” leyebileceği beklenemez. Fakat vitaminleri ve madenleri bakımından şeftali pek değerli bir yemiştir. A vitamini kayısıdaki kadar çok olma” makla betaber, yüz gram şeltali bu vitaminden vasati olarak 2000 ölçü getirdiğinden kayısı ve erikten başka yemişleri hepsinden üstündür. Ayrıca Bİ vitamininden 18, BZ den 23 ölçü, C vitamininden de 5 miligram verir. Bunlar da kayısıda kinden daha az ise de yüz gram kayısı yerine iki misli şefs tali yiyince aynı mikdarda vitamin temin edilir, kem de dö” ha ucuz gelir. Vakın kayısı ile şeftali arasında koku ve ren farkı varsa da bunların vücudda ne işe yaradıkları şimdilik iyi bilinmez. Şeftalinin madenleri bir hazine demektir. On iki mâ denin tamam olması şeftaliyi kayısıdan ve birçok yemişler” den üstün tutar, Iyot madeninden yüzde 0,0020 nisbetind& bulunması tiroit guddesinin en mühim unsuru olduğunda settaliyi yiyen zekânın işlemesine yardım etmiş olur, Ze Şeftalide çinko madeninden ehemmiyetli bir nisbette yüzde 0,15 miligram bulunması Çinlilerin şeftaliyi ebedi az yat sembolü olarak göstermelerinin doğru olduğuna delildir Bu madeni de erkeklik yumurtalara pek lüzumlu bir mad- dedir. Çinko olmâyınca çocuk tohumu hasıl olamaz. Çinlile rin ebedi hayat dedikleri de, şüphesiz, neslin. devamıdır, Fer* din hayatı ebedi olamaz. Ebedi olan ancak nesildir. Onü'di çinko madeni temin eder. Demek ki bol bol şeftali yeyiniz, onun iyot madeni bir yanlara güzellik, erkeğe ve kadına daha kuvvetli zekâ geti ” rir, baba olmak isteyenlere de çocuk verir. Mozart ve “Sihirli kaval, Mozart'm en son bestelediği opera olan “Sihirli Kaval, Yö” ki cuma günü, Türkiye saati ile akşam saat 8 de Prağ Milli ov sında temsil edilecek ve Prağ (orta dalga 470.2) istasyonu il€ Tolunacaktır, v Mozart bu operayı 1791 senesinde yazmış ve eseri a çok uşrağmıştır. Eseri temsil edecek olan tiyatro onu O gen a mart sonuna kadar istiyordu. Fakat Mozart “Sihirli Kaval, * cak yazın bitirmiş ve operaya teslim etmiştir. Mozart, bu operasının büyük bir kısmını Salzburg Kapuzinerberg dağının tepesindeki meşhur kulübesinde vi miştir. Bugün bu kaleyi bir Mozart müzesi haline kontlmuğ yoruz. i pe Mozart, kendini ölüme sürükleyen hastalığa da bu eseri ai telemekle meşgul olduğu sırada tutulmuştur. Fakat, besteki 5 rine devam etmiş ve onu nihayet, vaadettiği tarihten yi sonra bitirmiştir. Eserin temsilinden pek az sonra da hayata lerini kaamıştır. ye “Sihirli Kaval,, Mozartın saantındaki bütün hususiyeti“”” »de toplayan eserlerinden biri sayılı” Şi yarı” Sie ği (6