12 Ağustos 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

ie “mi eeme—e Md ri * Heşhir ötmek suretile bütün dünya- * da bir merak uyandırmıştır. İ koca dâkinin o geniş mu > bayretten hayrete düşmektedirler, | Son günlerde b © mar do Devinçinin öteye beriye da. Leonar do O yalnız sanatta değil, fende de bir dehadır oLeonar do Davinçinin Milânda teşhir edilen bazı eserleri Buhar matbaa, İtfaiye merdiveni, teleskop, vinç, seri ateşli top, tahtelbahir, tüfek, havan topu, tank makinesi, paraşüt, İtfaiye merdiveni: DişM çarhlarla inip çıkan bu merdiven esas itibariyle şimdi kullanılan merdivenlerin aynidir, Loonar Do Davinçi nefsin - do feh ve sana, tn en böyük dçhasmı topla, mast. Rönesans dev- rinde (İtalyada yetişen bu büyük adamın © tablo , dari beş asırdan- / beri * şöhretleri, ni muhafaza etmektedir. Bu gün İ. talya hükümeti (Milan) da Leonar © Do Davinçinin fenni eserlerini de Leomar Do Davinçi «Dünyanm her tarafından Milana akın eder seyyahlar bu efsanevi müzeyo giderek, 15 inci asırda 0 lesin, rünce de doğan esaslı ihtiraları 'çok kimseler 1©o- “ ğilan ve okunamıyan notlarmı ve krokilerini tetkik etmeğe başlamış. “lar ve onun fenni dehasınm geniş. — Mik ve derinliğini anlamışlardır. Bu notlardan ve bu krokilerden o mütehassıs İtalyan mühendisleri 250.000 dolar masrafin 200 model vücuda getirmişlerdir, Leonard'ın Milands teşhir edilen fenni eserlerindan basılarmın re - simlerini okuyucularımıza veriyo ruz, Bunlar: buhar makineleri, kayış- k çarhlar; paraşüt, dişli çarklar, “ matbaa, itfaiye merdiveni, teleskop “badde makinesi, vinç, tekerlek üs, Lüvanesi, seri ateşli top, tahtelba, bir, tüfenk, havan topu, tank ve “daha birçok erden ibarettir, Bunlardan başka Leonard kuşla rın uçuşu, suyun akması, rüzgârla, "rm sebebi ve teşrih hakkında hir- “çok mütalenlar ve notlar bırakmış, marına göre mat te, Leonar “matik, heyet, mari, fizik, ist Mik, ve sair fenle ahibiydi. Hi nlerin son hallettikleri (taoklarn piyadesiz iş “ göremiyecekleri) meselesini o, ken di zamanmda İleri sürmüştür. Dünyanın hangi müzesinde Leo. nardonun tehlolem varsa, bunlar Men gefizesine günderiimietir. Pa. rieteki Luvr müznsi (Monnliza) (Virjin of zi roki) tablolarını, İn. , hebat , köprü 1000 dolara mal olmuştur, İlk teleskop Teonardo tarafmdan Bugün rasaihanelerde kullanılan teles, e koplar da esas İtibariyle bunun aynidir. Teleskopu en evvel bill kullanan Galile bir asır sonar dünyaya gelmişti HABER — Akşam Postan Davinçi ve ilâh... yüksek kayalardan aşağı İnmek Için yapılmış. tr. Leonardo derdi ki: Bir çadırın kenarları böyle hir çerçeve ile açr hırsa bir adamı kazasızca »““<oklerdeu aşağı indirebilir. giliz kral ailesi de İeonardonun krokilerini muhtevi kıymetiar kol- leksiyonu göndermişlerdir. Bu kol. m.kral üçüncü Jorj zamanın- bulunmuş ve 14 sene evvel kata, loğ halinde neşredilmiştir. Geçen hafta Oksford üniversitesi matbaası bu büyük adamın bütün eserlerini (Leonar Do Davinçinin iyle iki büyük toplamış ve neşretmiştir, edebi eserleri) nas cild Leonar do Davinçinin hayatı | Leonar Do Davinçi hakkındaki | tarihi malümat pek fazla değildir. devrinde dünyaya gelmiştir. Kerdisi bir no- evlâdıydı. Yirmi yaşına kadar ressam (Verokyo) ile biriikte çalışmış ve Trans ressamlar ecmiyetine Aza ol- 1452 de, yani Rönetans terin gayrimeşru yaşta Flo. ma kadar (10. çalışmış ve bu muştu, Otuz bir Mediçi) i sırada ziya İle gölgenin tam sure, olojisini, sU ve hassalarını bulmuş» ima! i, göğün, f m kuvve! y tur. | ye hocalarından, tşinaalardan kâmlari rin plânını yaptı. Fakat kabul edil. “ medi, Milân sarayda bir müddet tiyatrolar, hikâyeler ve istikbal hakkmda yazılar yazmakla geçirdi, Bu osnada da (Hazreti İsanm son yemeği) ve gayet kıymettar (Vir- jin ol zi roks) tablolarını yaptı. Sforça tarafından askeri başmü, hendisliğine tayin edilmişse de pek sz sonra Sforça Fransız orduları tarafından tardedilmekle Leonardo 48 yaşında olduğu hinide tu» ya, Venediğe, sonra da Floransayr | kaçtı. Burada v3 mühendis hendeseye, coğrafyaya çok en pek ax müd izmetinde | verdi. Eli yağını det Sezar Bor, bulundü, Bu sırada garbi İtalya - nm büyük mikyasta altı yaptı. 1517 de eline hafif felç gel di ve 1519 da öldü. Teonardonun hakiki tarihi bu se, yahatlerinde değil, notlarında krokilerindedir. Saray dan biri, hakkında şöyle resmedilmiştir. Bu model adamların- | iyor: Sarı saçlı bir delikanlı olan Len. | “Eeonürde rarafet ve güzelliğe a. nardo şehirde dolaşır, eski riyazi-'i£ gülün meselelerin hakemi MI, k mahsus bir yazıyla yazardı. doktorlardan v3 yi rübah çalar ve gürel.sösle tagan | kelimeleri birleştiri malümat toplar - |ni ederdi, At meraklısı, çök içki i, dı. Bir eralık Milanda Lüdyiğ Sfor- | çer, lâtifeci bir adamdı. Bir gün ça'nm yanma gitti, Burada istih | romamlardan biri bifife yollu: (0'ü , kilisesile yeni bir şeh-İkadar güzel figürler yapıyorsun | bebleri da çocuklarını niçin çirkin yaptın?) | kikatlı deyince Leonardo: gündüzün yaparım da onun cevabını vermiştir, 12 AĞUSTOS Hissettiğimiz sıcaklık Dr. G. A. Bu mevsimde sıcak! derecesini anlamak için, tabil termometreye bakarsınız.. Pen cerenin kenarında, gölgede şü kadara çıkmış: Aman, İnsan bu Yazan: sıçaklığa nasıl dayanır? pufla” maya, Si uya başa - Halbuki... , Bi hissettiğimiz — $f” caklık termometrenin diği sıcaklıkla bir değil terseniz tecrübe edini de termometre, 20 derecede bir su içerisine giriniz. Havada sıcaklık derecesi 20 olunca baya” ği sıcak demektir. Halbuki o derecede su size ser guk gelir, bu mevsimde 0 derecede hava temin etmek yolunu bulabilirseniz bir de o derecede hava içinde - tabii çıplak ola” rak . dürsânız. Ayni tesiri hissedersiniz. Hava 0 derecede ne tesir yapıyorsa, su 20 derecede ayni tesiri yapar. Demek ki hissettiğiniz hararet bir kere muhitin tesirine göre değişir.. Zâten bundan dolayıdır ki bu mevsimsle sıcaktan pek sıkılan” lar, denize yahut havuza girerler. Oralardaki caklık derecesi hiç düşük olmadığı halde daha az hisseder. Bulunduğumuz yerin yüksekliğine göre ds tesiri başka başka olur. Yüksek bir yerd re yükseklikteki bir tepede, muhitin ayni derecesinda bulunduğu halde yüzü Bundan dolayı yâzın serinlemek İsteyen giderler. Örada havanın sıcaklık derecesi daa aşağı oldu” ğu için değil, ayni derecede sıcaklık daha az için... Kışm Ya dağlara çıkanlar aşağıdayken giydiklerinden daha hafif giyinirler. Bunun sebebini kendilerine sorarsanız, daha çevik: olmak için, derler. Dağdaki soğuk hava daha hissedildiği için öyle giyinirler. Yüksek yerde soğuğun, sıca- ğın da hissedilmesi daha azalır. Rütubetin, sıcaklık ve soğukluk üzerine tesirim bilirsi” niz . Sıcaklığı 25 derecede fakat içindeki rutubet işba hali” ne gelmiş olan bir hava, 33 derecede, fakat rutubet derecesi ancak yüzde 20 kadar olan bir hava gibi tesir eder, rutubet sıcaklık hissini arttırır, Fakat soğukta aksine, o vakit bis azalır, Onun için kışın bulutlu ve yağmurlu günler, ve bulutsuz günlerden daha az soğuk gelir. “ASAR Yürgarii olmasi da farklıdır. Meselâ 25 derece. de hemi'de rutubetle (dolmuş bir hava, saniyede 3 metre sür tinde rüzgârlı olunca 20 derecede ve rutubetle hava gibi hissedilir. İğinde bulunduğunuz odanın havası ile derecede sıcaklıkta bulunmaz. Bu farkın da hissetti; caklık üzerine tesiri vardır. Meselâ havası 40 derece sıcak fakat duvarları 13 derecede bir coyun içinde hiç hareket et” meden oturursanız âdeta üşürsünüz. Bunun sksine havasi nakıs 3 derecede buz gibi soğuk: fakat duvarları 28 derecede #sınmış bir odada rahatlık hissetdersiniz. Bundan dolayıdır ki, duvarların yarına konulan ve duvarlar: ısıtan kalörifer. ler daha az sıcaklık çıkardıkları halde, insanı ortadan yanan sobalardan daha iyi rsıtırlar. En yeni teshin usulünde, gen Vundan doayı, dolğrudan doğruya duvarları, rsıtmya çalı. şırlar. Fakat duvarları kızmış bir oda içinde hareket edilin- ce,, sıcaklık hissi daha az olur. Bunların hepsi de fiziyoloji sebeplertlen.. Demek oluyor ki insanın yazın sıcaktan, ve kışın 0" ğuktan rahatsız olup olmıyacağını anlamak için.bayağı termo. j metreye bakmanın pek te mânası yoktur. Havasın ağırlığını, rutubetin derecesini, rüzgârın bizin: gösterecek âletle yoksa kendi duygunusa emniyet edersi KURRA RAE göster- ri, İs ; Eliniz” deta 40 insan (sıcaklığı sıcaklığı 00 met- klığı, vadıdekinin 0 daha az te er d glara, bissedlidiği derece sıcaklıkta, fakat açık dolmuş duvarları Notlarını sol eliyle ve kendifi” uzunlar, # den ziyade uff rırdı, Husuzi işl mun istifadesine kâdim mesel Jısırdı, Her seyin #€ i arar, gördüğü kapali İ i derinleştirirdi. Hasılı (Resimlerim! ! tün kâlnatm kendisinde uyand” Için!) ğı merak ve tecessüs hemasırla rinde Smd Mi EML sa İZA Uçuşu ilk tahlil eden Leosar'» Do Davir cakların kuvvetle hareket eden bir tayyare o yapmıştı, Gerdi İayyare uçmamıştır. Fakat kuşların ucuşu haklandaki fenni mü? hedesi 1500 sene evvel ne idiyse bugün de aynidir.