27 Mart 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

| Mart, KONUSMALAR ZE Bahar, ARTIN yarısı kış, yarısı ba, har”, “Mart kapıdan baktı- rir, kazma kürek yaktırır,, derler. Martı İstanbul ikliminde yağmur - lu ve fırianalı geçer; fakat eski Martm dokuzundan sonra, gemi - siler için sayı günler bitmiş des mektir, Bundan ötürüdür ki, es - kiden, her evde, martın ilk dokur günü “baht günü,, olarak tutulur. du; nile efradı bu günleri arala - znda paylaşırdı; günü yağmurlu olanların Büsmeti bol olduğuna; Kümü fırtanalı olanın çile çekece- ğine, günü günesli olanm baht »- çıklığna; günü (ünbüli olanm gönüllü ve içli olduğuna İnsnılırir. Olur olmaz s€ye kızan, geçimsiz, huysuz ,boyrat adamlara “Mart dokuru” denilirdi. Takvimi şöyle bir karıştırayın dedim, Berdelâcuzun sonu, arka « adan Kırlangıç fırtması; aym yirmi birinde güneş Hamel bürcü- re giriyor; gece ilç gündüz müsa- vi oluyor, arkasmadan koz kavuran fırtınası, Çaylak fırtınası, bundan sonra haşarat yuvalarından çıkı - yor, çaylaklar geliyor; ve Mart çi- kıp nisan giriyor.. Mart, babçıvanlar oyudır; ziraat seferberliği yapan yurdumuzda, hepimizin pek çok çalışmamız icap eden bir aydır, Bağlar martta bu- danır, daldırma, budama, aşı yapi» lir, fidanlar dikilir; ağaçların dip- Jeri betlenir, incirden çelik ve dal. dırma yapılır, Gelem aşıma de. vam olunar, Mart içinde, bahçıvan çok dik. katli olmalıdır; saklarma su yürü. yüp tomureuklanan körpe fidan. lar, “kazma ve kürek” yaktıran Martın âni soğuklarmdan kavru » tap ölürler, Çilek fidanları, kuşkonmaz, Sür» misal ve soğan vanrtta, dikilir; cn. zinarlar acıp temizlenir, gübre- lenir, Kumu kulağı, yaz baklası, pancar, #idelik Olâhana, salata, turp, fasulye, bezelye, nohut, su teresi, İspanak, rezene, roka, ke » kik, semizotu, iereviz ekilir, Çi» sek bahçelerinin de tarh ve tanzie wide martta oler; fakat ba yıl, yıllık gül ve yasemen ağaşları ile kıymetli Mile, sünbül, zambak ve aiayöl soğanlaril, kasımpatıdar müstesun kına çiçekleri, bezonya- lar, elmalar, mineler, yaz papatya. siçekleri, hereniler, yerlerini patatesle yer almasına sanırım, Dün sabah evden çıkarken, ka - pınm yanında erik ağacmnm naki gibi tomurcuklanmış olduğunu gör düm, Yolda rasladığım Ihtiyar bir köylüm, merhabalaştıktan sonra, toprak işinin kütükleştirdiği elle- rini soğuktan uğuştararık, gözle - ri bizi hâlâ ısstamıyan züneşle do Im: “Kışm bükmü bittil,, dedi, Deği amma, kara kış birden bas- tardı, Evvelki sabah yataklarından kalkanlar her (tarafı bembeyaz gördüler... Mart bize nihayet karma Ve ki. rek de yaktırdı, Bun rağmen s6. Sağa fırlamamız yakındır. Dalları basıp çocukları sevindirecek kira - za ne kaldı ki... Romanya ile ticaretimiz Em Bükreş elçimiz son vaziyeti anlattı Bir müddelienberi Ankarada bü. 'unan Bükreş ciçimiz Hamdullah dSupbi Tanröygr, dün çehrinize selmigtir. Eğimi ticari münase vatımız haremde demiştir ki: *“— İki memleketin ticaretinde harpten doğun bezi mişkülât var. | dır, Denizyolumun kapanması bu | müsşkülülm başında (o gelnekleğdir | Köprülerin yıkılması da trön yö! undan isüfadeyi zorlaştırıyor, Ka. Pi yolunun deniz yolundan çok da, ha pahali olması ayrıca tesir göle a | metin yekdiğeri için gösterdiği bü vük hilenfiniyet, mevcut mlşktl , erâ rağılan Yine İlcareti idame etmiyo yardım etmektedir.” Hamdullah Suphi Tenröver, ay fonuna kadar schrimizde kalacak ve nisan başında Bükreşe hareket edecdktir, Mevva.., Goözenin iorazi, du Çabuk getirir vam! , |, Yazı > getiren en gi. ze) kirarlarımız İzmit körfezi yal» sında, Gebze, Tavşane'l, Yarımca, Değirmendere bahçelerinde yeti sir. Berin şerbeti ve ipek mesi; 6s- sia güzel kokuları vo gönül açan renkleriyle, meyvalarımız, bizim vücut ve Pih gılamızdır. Allahın özene bezene yarattığı güzelleri bile bazan bir manav dükkâm gi- bi öğeriz: Erik göz, elma yanak, kiraz du Türk dilinde, meyva üzerine binlerce türkü, mâni, semai söy. lenmiştir; Bir dalda #&i kiraz, Biri al biri beyaz Kâtip kölen olayım, Bu güzeli bana yaz! » Kara kiraz drağnı Usta südü çırağını, “ Karpuz seçtim sergiden Kız beğendim çerkiden, 5 Kara Üzüm sail, Armudun dalında pazar eyledim. Kaşına gözüne nazar eyicdim, Seksen seftaliye pazar eyledm, Yanmış da yüz almışım, bilme- Girl, Seksen şeftaliye pazar cdip de yüz almak boş amma, bu yıl şef- talinin kilosunu yüze yüz elliye a. brak halimiz yamandır, Meyva madrabazları şimdiden paçaları s- vanış, seytanm torasisi gibi, meye “ bahçelerine balta asmışlardır bile... İstanbulan meyva madrabezla « rın Üç yüz eli dört vüz yılık bir mazisi vardır, İşte yüzlerce vesis kasından bir örnek; bu, on altın- Z m? besin İstanbul be» ediyo i vazif gören İstan. — kadısına htikümetin hir emri- seler karşılıyarık iskeleye gelme. den getirdikler; yemişi kendileri aotmahp halka ve pazarerlara adre let Üzere dağıttırmazlarmış, Bun. dan sonra yaş yemişle İstanbula gelen gemileri imseyo karyılat « trrmıyacaksın, Gemiler iskeleye gelip yanaşacaklar, yaş moyvayı halka ve pazarcılara adalet ve ka- nen Üzere sattırscaksın, Bu husus için gemi rejslerine de kat'i ter e verecek ve tehdit edecelisi kelede kimseye yemiş satmiyz <aklardır, Dinlemezlerse adam &- yacaksın, usulsüz sntınalman ye- mişleri zapteleceksin, Wei 11 Muharrem 948, REŞAT EKREM KOçi Eski elbise satıcıları ek Eğ Yüzde 20 kazanç vergisi verecekler Ticüreç odası eski elbise parçaları satanların şehrimizde pek çoğaldığını nazarı dikiznte alarak bunların vergi derecelerini tayin etmiştir. Bu parça ları satan'ardan yüzde 20 kazanş ver. gisi almmasr takarriir etmiştir, oi — Dağıtılacak gıda maddeleri Hükümetin. emriyle ve ofisler ve. sıtasiylie her ay İstanbuj viliyeti- | ne verliedek 150 şer ton pirinç, fasulye, 100 ten bulgur, 1600 te neke yağ ve 600 teneke beyar pey nirin tevzi şekli esas itiberiie ka. rarlaştırılmıştır. Bakkalların tevzi kabiliyetlerini gösteren bir istenin hazm'anması bölge ticaret müdür. TöĞÜ vasıtasile cemiyetler merke » yinden istenmiştir, Liste hazırlan. maktadır, » Anıt- Kabir | projesi Kabul edilecek proje üzerinde bazı tadiller yapılması muhtemel Ankaradan bildirdiğine göre sergi «vi, din sabahtan geç vakte okadar İ Arıt » Kabir için yapılan projeleri gör mek Üzere gelenlerle doluydu. Ziyaret. gilerin her eserin önünde ayri o Ayrı durarak (dikkat ve basmsayisliz teticik ettikleri çehrelerinin ifadelerin den belli oluyordu, Bu tetkikler mra, amda sezilen cihet, halkım urumiyet. Je Ebedi Şef Atattirke Anıt . Kabir o. Jacak dnha üstün bir eser aradığıdır. Tsasen jüri heyeti de raporundan mükA fata (yık gördüğü emerler hakkında dahi tadil doğru olacak noktaları ie. ret otülğinden nissn başında yapılacak tetkiklerden sonra kat) edilecek pro. İaşılmaktı Müzeyyen senar hastahanelerde onser verecek 'Tanmmış muganniyelerimizden Müzeyyen Senar belediyeye mü racaat ederek ayda bir gün tayir edilecek bir hastahanede fahri o. lars& bir konser vermeği teklif et miştir, Belediye teklifi kabul et miştir, Müzeyyen Senarm gidece, gi hastahanelerin bir programı yapılacak, kendisine ve kastâka' ine tabiblerine verilecektir, Bulgaristandan kâğıt alınacak Bulgar ticaret heyeti ile Anka, rada yapılan temaslarda Bulgaris tardan idhal edebileceğimiz bazı mmaliar bulunduğu #nlaşıldığından dün, resmen miiğakerelero başlan » mmsilir. * Bulgarların verebileceklerini bil dirdikleri meller urasında mühim miktarda gözete ve matban kiğti ları da vardır. şömen, pimi Vakıt Asm Us “Türk sanst hayatın. da önemli bir hâdise” başlikii yas Betula, Anrta'çabir pioğu mümlbas kasında mükâfat kazanan Türk sa, | aatkârlarının projesinden bahsede. *ek söyle diyer: “Şimdi amt,kabir için açılan mliletlerarası bir müsabakada bir Türk sanatkârmın muvaffekiyeli gösteriyor ki çalışan Türk gençle. ri için İstikbalin bütün kapıları s- çıktır, “Türkler askeri bir millet. Gr; iyi miker olurlar; iyi komutan İ yetistirirler; fakat ölüer modleni İ faaliyet alanlarmda milletlerarası bir yarık gösteremezler, demek | Türk milletine bühtan etmektir; Türk milletinin yaratıer kabiliyet. lerini görmemektir; Türkün tari- | bini inkâr etmektir. Mületler mrn. j sı anıt - kabir müsabakasmın neti- | cesi ba hakikati milletlerarası şöh- İ fetlerin da iştiraki ilç belirimiş olduğu Için Türk sanat tarihinde önetulmaz bir hâdise olarak kala. P. Yab, Nuri (924.101) acele yube. ye müracaati, İtalyan donanmasını gayet hesap- ı ve plânlı baskınlarla hesap pu- sulasından #imekledirler!,, Fran Say: hiçbir zamen Almanyanm ku cağma bırrkmıyacaklar ve Japon. yayı kamııyamıyacak daimi bir sbiuka altnda tutacak'ardır!, İnerilizler, bundan sonra, tek bön şna kalmış yorgun Vo Yıpranmış Almanyayı. baştan buza yeni ta * arruz silâhlarile teçhiz edilmiş ordulariyie #aldırarık sekışlıre - caklar ve Avrupa, muhakkak bir gün yeniden bir Anglosakson isti- İâema uğrryacaktır!.. Alman dostum morarmıştı, Ağ. zmdskj oligarayi mösenm Üstün . deki geniş tablanın içinö attı, 0. turduğu yerden birdenbire ayağa enikti: — İngiltere eğer böyle bir siya» tette muvaffak olursa, kendi fe. Miketini hazırlamış olur! Çünkü, belki böyle bir İngiliz muvaffak» yeli neticesinde Ameriks kendini kurtarmış olaca, fsket o takdir. de, ne pahasmı olursa olsun, imu- bakkak İngiliz afinlarmın üzeri ime ölüm ordular halinde yağı cağız!., İcap “ederse bunun İşin e donanma da yaratacağız! Diye bağırdı. TROÇKİ NİÇİN ÖLDÜRÜLDP? Almanların, herkesten çok yine Almanları dehşet © vermiş olan Ergani bakır ! madeninde —o 400 mahküm ak Ankaradan büdiriidiğine göre, dev. Jet ziraat, işletmeleri kurumu büyük bir devlet çiftliği olan Dalaman çift. Wğinde zirni faaliyete başlamış bü - durmaktadır. Bu ayın başında bu bölgeye gönde rilen 400 mahküm hububat, sebze ve meyve yetiştirilmesi .için muhtelif alanlardaki fasliyetlerine büyük bir bla devam etmektedirler, Zirmat ve. Je ürerinde bazı tadiller yapılacağı an. | ileti yapılacak istiheslin fazla ol - mazı için bu bölgeye Jâasm olan her *ürlü zirsat makineleriyle e tabamluk vesaire göödermeye devam elmekte. dir. Bu 400 mahkümun bu mevsimde" ki faüliyetinden İstifade edildiği ta” halky ettiği takdirde Adliye vekâ. leti #einol 400 kişlik bir ekibi çalış. mak üzere bu mıntakaya sevkedecek.. tir. Diğer taraftan Ergani bakır ma. deninde çalışmak Üzere 400 matıkâm istemiş, Adliye vekilliği bu arzuyu ye rine gelirmek için temaslara başla - mıştır, Yakında bir makköm gurupu” da Ergani bakır madeni mntaka . sına gönderilecektir. mr Me tesbit dün Yiyat miizakabe komi xi toplantsmda perikende kahve öatış fiyatmı 675 kuruş olarak ter. bit etmiştir. Bu fiyat, kavrulmuş ve çekilmiş kahve ipindir, Çiğ kah ve mütsieselere 550 kuruşa veri - iecektir. Bir kadın yanarak öldü Feriköyünde Bulgurlu çıkmazın. | da oturan 60 yasında Ayşe Nafla edmda ihtiyar bir kadm majtız yö. karken eteklerin; de tutuşturmuş, yetişip kurtar'İmcaya kadar muh » telif yerlerinden yanmıştır, Hemen Esyoplu hastanesine aj dırflan kadm burada ölmüştür. mn) * İsviçre ile Ankaradu müzake. releri yapilan yoni ticaret anlaş. sas mlihim kısımları parafe çe dilmiştir. Muallikta bulunan bir diğer nokla da hallediimek üzere. dir. # Ankaradan o biklirildiğine gö, re, Türk « Alman ihraç mallarının fyatlırmın tesbiti işi hal yoluna girmiştir, Bu hususta Almanlara vereceği cevap bektenmekteğir, * Toprek ofiri tarafından el kon . zan mâkarna ve şebriyelerin aşöhiye vekâletine Gevri içia emir gelmiştir. Bu mallar, ahhiya müsaseaslerine ve. rilesektir, * Dün bir Reşadiye altım 95, lira 40 kuruş, kiliça altin bir gram #. yatı ise 485 kuruğtu , » Ankartdan haber yerildiğine göre ay başmdan #tharen yün fiyatlarının tesbiti muhtemel görülmektedir. istilası 77 MART — 1942 HADİSELER Bir toptancı kasap tevkif edildi Fazla ri satarak Açıktan 8842 lira toplamış oturan ve mezbahâ' Ertuner Gedi yapıdan kat neticelendirilmiş ve dün üçü de bir numaralı Mili Korunma mahkemesine sevkedilerek sorgu ları #onumda tevkif olunmuşlar. dır, Kahve ve çay Hazirandan itbaren inhişarlar idaresi | taralından satılacak Ankaradan haber verildiğine nazaran, hazirandan İtibaren çay ve kahvenia 50, 100 ve 250 gram. lik paketler halinde, İnhisarlar İs 'daresince satışa çıkarılması doha pratik bir şekli telâkki edilmekte. ör, Bu hususta simdiden hazırlıkla, Ta başlanmıştır. brans Kömür navlunları Mira 1) Yeniden tesbit için bir komisyon toplanıyor Mürakaldt “vekâleti, deniz yoluyla yapılan közür. nakliyatı navhunlarınn yeriden tay's! için Ankarada bir ko - misyonun, Loplanınasna karar © ver miştir, Bu Korisyon için vapurcular, birliği ve İstanbul ticaret odasından birer maümeâsil istetniştir, Ticaret 0. dam Kaza Sadık — oğlumu komlayona şoda bazı tahavvüler göslermiş bu, İuumakladır, Şilep #shipleri yazma paksiyatı iânre odan ve (o resmi mü, essewelerin nakilşatının Obüyük bir kırmmı yapan vâpurcular birliği bun. dan evvel ticaret vekâletinden ve reli, makale vekfletinden bazı (o taleplerde üurmuştur. Yapılacak yeni tarife. Osmancık kaymakamı Kemal O. rat Maden kaymakamlığına, Hay » mara kaymakamı Fasıl Ayaşa, A. yas kaymakamı Cahit Haymanaya e mektubonsu Şefik Osman Cik kaymakamiına, Kayseri mek- tibeusu Yâver Niğdeye, Bitlis mek tubeusu Cevdet Kayseri mektub . ,Sululuna tayin edilmiştir. | Miden kaymakamı Tevfik Akka, İ tay görülen ider! lüzum Üzerine ve. İyi'et emrine almmiştir. İZ Adalarını nasıl hazırlandı YRAPA bi as YAZAN: CLIFFORTD HOOK meşhur o Zöstapa teşkilâtlarna reğmeti, harbin bu en karışık ve kan anlarıyla, her taraf sus « tuğu ve her sey esrarengiz bir ka» ranbik içine — gömüldüğü sırada, ban gerek milli bir ömel, gerek bir ihtiras uğrunda mühim vol « ler görmekte olun insanlardan Al anlarım da, Fransızların da, Rus 'orm ve İngilizlerin de hakiki ve samimi Güşlincelerini, faaliyet İse tikametlerini öğreresildiğime imeronunum, Demek ki buzün Avrupada ba cayla uçan hoşlar, esrarengiz wüj- kastlerle ölem insanlar arasmda, kanlı ve tehlikeli bir karanlık i * sinde, sarfolunan gayretler birkaç mevzua inhisar ödiyor; Alman'arın gayreti harp gemi- ieri, yani donanma inşaatında da Almanyayı kurtarscık imkânların kesfi için geteli gündünü bir ça - kema: ewweii Avrupada, sonra #ünyada veri Avrupa Alman İm, paratorluğunu L(ehdit edecek bir kuvvet bırekmamak için gayet kur Na: 137 saz p'ânlerla yürüdüm, Bu plân'ar Rusyanm czümesi ve İngiliz adaların istila gibi imc. seleler etrafındadır. Rusların gey vetleri ise Avrupada varlığını kayı betmemek igin huramalı bi? hazır. Bunun işin, bütün Rusya toprak. ları tâ Ursflara kadar karış karış tahkim olunuyor, Fransızların gayretleri ise yı :nir cesedini İtalyan ve Alman aki baknlarının püöge ve gapamndan bir pundunu bulup kurtarmağa imi ibaret, bulunuyor, bi gotler geyretleri İngiliz İmparatorluğu ile bera » ber dünya stalilkosunu Alman çiz esi altma düşmekten kurtarmak, Bugün Avrupanm, türlü tie itlerle kenlr sözlerini kendisine gevirdiği Amerikan ise gayretleri benüz İngitereye bu mucaddes e. meileninde muzaheret etmekten is seçeniştiz Kömür nakliyatı yeni mevsim ba - PAR azü besi tarihi bir roman getirdi; ilk sayfasında bile mektep kitapların, dan öğrenilmesi mümkün olani ta, rihi hakikstiere aykırı bes on nok- ta vardı, Tarihi roman yazmak bir aşk ve karakter romanı yazmaktan güç müdür? Bu sorguya hiç düşünme. dön “evet!” cevabını o vermelidir. Tarihi olmıyan romanlar günlük duyuş, görüş, düşünüş ve yasayı. şımızm aklslerinden örülür, Tarihi roman yazmak için bir veya birçok asırlar evvelki zamana alt duyuş, gürüs, distinüş ve yaşayısı etüd et. mek, o zamanlara dönmek lizm « dır; kendimizi tamamiyle meçhmi bir Aleme götüreceğiz; orayı keş. fedeceğiz; hatt$ silik ve bozuk yerlerini düzlterek yenlilen yaşa tacağın, Bunun içindir ki evvelâ aşk ve karakter romanmı yazmış ve deretesinn göre muvaffak olmuş bulunacağız ki tarihi roman yaza, bilelim. Tarihi roman yazmakta üstatlık dercesine yükselenler za- ten birer üstat romaner idiler, Ev, velâ romancı oldular; sonra tari, hi roman yazdılar, Edebi roman dediğimiz cins üze. rinde çalışmadan tarihi roman ya. zamlar yok mu? Vaz fakat bunlar için muvaffakıyet mukadder de ğildir, Gençlerin tarihi roman yaz. mak cesaretini ise tabii görmeli « dir, çünkü meşhur sözdür: Cahil o lan ecsur olur! Tarihi roman nasıl yazıdır? En urun mevzuları bile bakâ birkaç - anlatmağı çalışmanı müm r dan Rayıp Şevkinin sözlerini nak, leimekle iktifin edeceğim, Raşıp Sevki son zamanlarda o Nesreddin Hocayı romanlaştırdı vo tönmmiş bir mizah mecmuasında meşretti, Nasıl yazdığı hakkmda diyor ki: — Hocaya alt fikrsları topla dam; bunları çocukluğuna, geneli, Eine, orta Yaslı ve ihtiyarlık de » v , hayatının seyrine ve te, kâmülüne göre tasnif ettim, Sonra hiç ara vermeksizin, gayet tabii şekilde birbirine bağladım; öyle hi ek yerleri aslâ beli) olmasın, Romanda bizin bildiğimiz ve birbi. rimize snlaltığımız. fıkralar birer hâdise şeliline sokulmustur, Eserin mühim kısmını olcuğum; yapımıcıklar, sişirmeler yok; üslü temiz ve ulorulur; Meşhur va 65 » vimli halk #ilozofumuzu hoiks en başına. koyabi riz, Muharririnin . söylediği gibi yakında basılırsa tarihi roman yat, mak istiyen gençlerede örnek olur, KADIRCAN KAFLI taret kalıyor, Fakat, bütün bu kı. uç ve diş gicrtılarından mutlak bir hakikat anlaşılıyor ki bütür derletler dünya yilsinde ve tarih» to bir ölüm va disim saati çaldığ ni ürpererek duymuşlardır. Gerek Avrupazın içinde ve gerek dışmda çarpışan casus terkilitleri da, nitekim, bu ölüm dirim hile sma bir surette boğuşnnktadıre Bugün Avrupa İçinde görünmez adam olarak dolaşıp da bütlin bu manzarayı baştanbaşa gördükten #onra İnsanın zihninde şu kanaatin belirmemesine imkân yoktur: Buğünkll harp, bugün dabi, has kikatte aslâ bir Avrupa harbi de gil, bir olhan harbidir. Zira aleti siarak değilse bilo, buğün, harbe girmiş, girmemiş bütün devletler, gizli olarak ölüm dirim çarpışma e sile barbe tutuşmuş bulunuyorlar? Karanlıkta basinmız olan bu cl tan hasbinin birdenbire elenlleğ » mesi için sadece harp velkuvanmi0 beklenen santler üzerine gelmeti kâfi gelecektir. Bugünkü Avrupa harbinn ci parlak ve an hakiki mantığmı, bi na, Almanyudan kovulan meşbüf Ayaştaynın hüzmef kâtipliğinde PU lanmuş ve Belçika muhacirleril€ isgal edi'momiz Fransaya kac bir filo? Yahudinin yaptığı” söylerâm hayret etmeyiniz. (Devamı var)