18 Kasım 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Hasın beşeri coğrafyası Fasın nüfusu, 1936 talıririne göre 6217 6 h bini yerli nü mhtelii de Yahudidir, tasnif da 3s yeti, Kiyma, Şerlerin halı bir 1 ovalarınc tan bn Yerlesmis sa hasmı Vesaire gibi ns Befberür. Asım Bunlar, vr dirler ve Ât <r ve $lo gibi Bu &ok Kabil, ilarınm Ber ide “kini kei Na Har halis vlârından » Besteler; sn. İnfı yerlerde, çi rlar ve tarlalarının ma örler, Fasta, tam £ yanlara, sebe hayatı vası- Fnsta ve Sah gm hudutlarmda tesndtif edilir. Yarı göcebelik ise, kabilelerin €0- Kanun gesirdiği hayat tarzıdır, «Bu hal, dağlılar da ve garp yayla İarmüa görülür, Bu yarı ç İer, yarm, sürülerini yüksek yer- lere rürler, kısı da vadilerde Wi köylerde geçirirler, Tam göçebelerle yarı yalnız & ehe. öcebeler, nirler, Bur dırlarda, sa tas evlerde otururlar, Füsta, münferid ev y Faslılar, diğer kabile hüecnm. Tarımdan kend mi korumak icin eski zamanlardanberi, toplu Yasa- mayı itiyâd edismiklerdir. » larda maheillerini lâria muhafaza ederler, Dağ ı kuleli binalarda Vo” Tarla, her kt dür,, dedikleri, müs tâkkemi bir köyü vardır. Wak, er. sakıt ile en Tovmetli esyasm: bu. intla balandarr. Faslılar, hir yasamza alısmış Insanlar oldukları icin, eenöbiler. den, hilhütsa hristivanlardani nef Hati Fas sultanları devirlerde ısahalarla, ovalardan nn dolayı Shl- bi bütemilukin. te birine, Bilâd- i devlet memleketi, ri Tasmına da Rild- ıt etmiyen nismle- Kabileler, ; #mir Yalnız “516” ka- bir takım derebeylik. ça- klar altımda gibidir. Teri hir saklar bilenin tânların nüfuz Yı memek Al -Mahzen diğer beğte i 45-Siba Yan? it ket deniyordu, tanrmıyorlardı, biletlerinde ler vardı. Fas kabileleri, dnima, “gazve,, lerle vakit geçirirler, birbirlerinin ele geçirmiye gasret © Hayatları, daimi bir ordu, Pastal 150 bin yahedinin $e- hirlerde hususi mahalleleri vardır. Benlar ticaretle ve bilhassa sar- raflık ve İnizcihkle İştigal eder, Faslıların, sık sik yahudi mahalle- İerine hücum ettiği, yağın ettiği görülmüştür, FRANSİZ İDARESİNDE rm himaye ölaresi, mwaresal Liyotey'in Fasn tayi den itibaren esaslanmıstır. Mare- şal memleketteki nüfurunun yük. selten Fransızlara epeyce bağlan- ms, yağmalardan, kabile hücum. lstmdan yılmış olan sahij ve ova “belkı da bu idareye ısmmıştır. Zaten himaye itlaresi, yerlilerin âlni teski rma, Seriatlarma, ür ve üdetlerine, kabil; hayatla rma müdahale etmediğ dülkerim isyanmdan sonra, Fas- ta, dahili bir gale çıkmadıkı başka, geçen harpte, F tan yiyecek ve nsker almak hirsır sünds #tifade etmistir, Fasta, 71918 senesindç smeak 18 kilometre muntazam yol varı Simdi, memlekette, 8000 is relik otomobil isliyen yol vardır. 1300 kilometrelik demiryolu da, ük sehirleri ve Fasla Tancayı ve Cezayiri birbirlerine bağlıyor. Kazablanka, Rahat - Sela, Por. iyotey (eski Kanitre) firinmler tienret iskeleleri vöcnde getiril - mistir, MAHSULLERİ Fasta, evvelce, yalnız <ert bağ “ny, Arna, sebze. vevtin #ihi sey ler, mühlen denemiveeek derecede rdi, Son seçlerde, bü Mah- sul, çok arttıktan baskın, möiüle kette, yumuşak buğday, üzüm, tü n de istihsal edilmeğe basladı. Fasta, hayvan eimsj çok ıslaji &- jöildi. Merilokett 15000,000 ke: İyun ve keçi, 200,000 sığır, 870 bin merkep ve ester, 770 bin bay» | gir, 163 bin deve, 90 bin domuz, j cok miktarda kümes hayvanları bundan dölağı, yila esti da yapılıyor. Zeytin yağı, mantarı vesgire de ihraç ede- vardır, ileğiliğı, Manxüfez, salitr da artmıştır. Bilhüeen fosfat madenlerinin iş letili, x imhisaf etmiştir, 18İ İ seriesinde 8.00 ton fosfat istihsal wdön Fâs senesinde ilrara- Um 130 bin tona pikssltmistir. Fasta, pot bulmacdgia da ih timal veriliyor, SENİRLER leri, kaleleri, dar yol lu mahalleleri, çesitli kıyafette insanlarla dola çarsı ve pazarları, Arap üslöbunda insa edil - arayları, çeşmeleri, kuleleri, lo çok earin bir mansra arzeder. ler. Halk, himaye idaresinden san. ra, sekirl, yasımağa rağbet #sterdiler, Tamamiyle yeniden | meydana gelmis bir sabir olan Ka: | yablarikanm 1909 senesindeki ni fusu, 8000 iken, buzün 258009 İne Yilkselmistir. | Göl hududunda bulunan Mara- kes, 190 bin. Fas sehri, 144 bin, hükümet merkezi olan Rabat $$ bin,. Rabat uzatan Sale, 32 bin. Meknez 74 bin nüfaslu sehirlerdir. | Fasm nüfeslar, az olmakla bera- ber, birçok mlihim limanları var. dır. ... Fas, Üçte bir ithalâtını, mani- fatura, petrol, maden kömürü, se. kar, cay, kahve, sarap ve likör ve #ire olarak, Fransadan ihraenti- İm isa, fosfat, hububat, yumorta, | balık, canlr hatvan, badem olmak İlrere, varı yarıya Fransaya satar, M. Rüsim ÖZGEN şükranı Müli Şefimize bir vazo ve eşya tabak hediye edildi tarafından müskül an- Yuna a yapılan gığa yardmmina karşı bir şiir İran nişanesi olarak | Atinsilarm Mill. Şefim: bir vazo »derdikleri Anka radan bildiriimistir, Bu hediyeler Atina serinin | meshur bir çini fabrikası tarafın * “Gıda maddeleri #iyalları düşüyor tek maâdâeleriyle iğer eşyaların töccar elihdle bu hanan stokları satılmak Özefe pi- yüsalam arzedilmiştir. Bu sebeple |bu gibi maddelerin fiyatlarında | hissolunur derecede dnşüklük gö- Tülmektedir, Zu kadar içinde de, Böne gibi bir takımları için, vüksak bir gaye oh ye ediyor? Bone; ilk kanun Fran e * Alman o deklarasyolunu ha- arıyan o Ribenttop ile kirdeğge görüsüyordu; garetelere Alman 1- İeyhtarı tefsirlerden o sakmmaları tavsiye edilmişti, Bofe'nin Riben- İropa vadettikleri Almanyantr sarktı asağı yukarı tam serbesii sidir; Bonenin mütemedi adamı olan Ferman dö Brihon ve Pari. teki vaslıcn nazi ajânı Abetz ta- tafmdan idâre edilen “Franaz - Alman komitesi, bir siyasi faali yet merkeri oldu; Mister Persi Flip, Bonenin sımarık cocağu gibi yüz baldı; fakat Taymisin yarı mu hahiri Müster Torna Kadet Ve bu satırların muhârrir; her gin ken. dliletin; Pransadan kovulmak teh- MA altında iyorlardı. Bu hava in zihnini evvel den hissediyordu. Rihentropan zi- sırasında esen hava da bu, i, Bu devirle Fransa Rolsevik Aç aleyhtarkığında bö is metmatiyi, Almanyaya eta nesip olarak ka ydi akne meyi Balndya siddelk o bir Mareketivle #n Havası dağitt, “Tümüs, Kors Kn. Vis,. #ive vavraralat Koharan os — Yunanlıların D Hariciye Vekili geniş izahat | verdi Ankara, 17 (AM) —C HP ağ ümülmi baysii buğün #aat 18 dö elk vekili fpab bum Hasar Saka'nın. reisi, | tahı #abiç hdi müşeğkin bı ööimene e tattlindenberi ri ay zarfındek; baridi hâ. vakımlara da bu'unarâk memle J etin diş siyasetin wzakşan, yakin. dün tigilendiren meselelere temas 0p U, Umumi beyetçe derin bir alâka ve memhuhiyetle dinlebet bu izaha” | mütes hariciye vekil) dö-ekli İk nrasinda kürsüyü perieştti, Bundan gonrü parç öizarınadan mucibince har İçtim denek buşında İ teşekkülü #eap eden grup hayki; divanı seçimine başinnarik yaylerin tasnifi neljbesine intisaren ruzname, Ain üçüncü maddebin, veşki! eden di. yürbaktr mebüsu Gi, Kâzım Sevik. tekinin Nafia vökâleğine çeveib et #iş olduğu takrirn mahzakeresine geçidi Bu takrire cevap veren Gl Ati Hu. 44 Cebesoy Lakrirde mevmubahla 0. ish mühtelif meseleler hakkmda ve. kAletin moltai nazaçinı ve hazırlan maş olan İnşmaş projelerini eşrafiyi? izah ettikten sonra vöz alan hatip lerin bu mevrja Yürnas eden Tovlâha, 20 ve mütalenlatı dinlenerek celseye nihayet veridi, Basın birliği ölümde yardım mü esi Ankara: 17, (A.A) sın birliği relsllğinden: Anadölu Alâhsı ailesinde Ahmet Akarı kaybetmiş b yoruz, Arkadaşımız, birliğimizin 3 lâri Yukunada yürdım mukavelesi) nin ikimei devresine İşlirâk eliş 1. Yardım parası olerak bulunan meblöz. merhumun Gilesi. n& ödenimiğiir. Bu suretle birliğini. zin ölüm vukuunda Yardıni müka tölesinin üçüncü devresi açılmış bulunuyor. Mukaveleye iştirik e Miş bulunan seva en geç 10 rinciknum, 042 m sön diselerle #ik usya a — Türk bar birikmiş » hususi he katmak ü zere hankaya doğrudan doğruya rer lira göndermeleri Mizmdıt bankası mesleğimize bir cem mak üzere bu paramın larak mekil ve kabulünü bildirmiş bulunmakla, Kaloriferler yakılacak Bazı aparuman sahiplerinin, hükümetin mwüsesde verme di bildirerek kalöriferlerini yakmak istemedikleri görülmüştür. Bel. - e el sız e surbelerine Parti yurupundü Garip bir aşi macerası 13 yaşındaki kız, tevkif edilen sevgilisinin arkasınılar bağırıyordu : “ Ben onsuz yasayamam, heni de beraber götürün ,, ÜNDEİUMUMİLİK evvelâ Zin biktinin izale edilmiş © Tap olmadığının anlaşılması için kendisini adliye doktoruna gön » dlermişti. Ne kız, ne de kendisini kaçıran delikanli aksini iddiz et * ana bu cihetin res- dilmesi İâzmzeliyor - Polis özde, âşıklar arkada, ko | ridordaki halkm mütesessiş nazar arı önünden geçip diye dokte. ranom kapısma gehdiler, Simli, eenim ki, gözünürün ö ühe 20 - 30 yaşlarında bir delikan h 17 - 20 yaşlarmda bir genç kir hayali getiemi bulunüyoremuz. Size derhal yanıldığını söyleme me mlisasde edinir, zim vakanm kahramanı olen hez, tam 18, etle de tam 17 yeşındaydılar, Kuz adi. ye döktorluğüna sökulüp müayene i için kapı kapandığı zaman ben yavaşça delikaninim yarıma 80 - kulmus bulunuyordum, — Mayrola kücük! demeğp va- Vit kalmadı, derin bir nefes ile #öğsünü şişirerek ve baha tepe den aşağı bakarık gururlu yorurlu söylendi: — Kadn yüründen birader, ka din yüzünden... Ben esasen vakayı müddetame- milikte öğrenmiştim, Tâkin bilme merlikten geldim: — Yaaa, dçmek dinler senin de canını yaktılar ha” -— Kimin? Benim mi başı , İşkembecile yan * vat, Bayrimöz mrs * Ast ba $1 yanan içerde. Sen onu buk bir dele, Hem bonüm için hu yeni de sayılmaz, Dur bakayım, yalanı söy temiyeyim, üçüncüsü, Ama, di » ğerleri bu kadar dallanıp bulak Tanmamı, pole, aAliveye intikal etmemisti, Dalin doğra onlar n fak, tefek macaralandı. — Demek ki, im büyük bir ma -— Elbelte va ne xandend:, A“ hnstnn gözdesi bir körneyi bp | Wi Ama bir dereceye kadar da, #a- bahat bende değil, Fh ben de Me- iha sevmiyor, değildim, Sevi « yordum, seviyordnm ama ne isim, »e gücüm, ne kazanem var, “He İs biraz bekle, hir is tutayım, seni alırım” diye Konusmus, anlaşmis, bekliyorduk, Derken, azizim, kız bir gün, alı al, moru mor bana geldi: — Aman İbrahim, dedi, vaziyet kötü, — Ne gibi? — Babam beni zorla birisin? ve- rebek, Bilirsin, ki ben Seni seviyo dieden selâhiyettar bir zat, kal riferlerin yaksimaman huscenda hiçbir karar verilmediğini. v16kis imlofiferlerin yakılması Hirimgel * Yazamı Aleksander Vert İtalyanlara karsı harekete Zecli. Dalağyenin böyle dost bir Fran- wiz gibi hareket edişi sebepsiz de- gidi, Münih ve Mister Cemberlaynin vadettiği sultan İki ay sonra İ- talyanların oynadığı komedi Da fadyeyi cilelen efkarmb, Da dye Korükn ve Tünün gitti: Orada Muselininin sleyhine vetdi veristirdi. Pariste Rönc üfke- sihdan titriyerek Dülsllyenin #n- tuklarmı Sazatölere © verilecek metinlerini orkarmıya uğraşıyordu, 1949 yılmm bu #lk avlâtinda Da“ İadyenin söhreti büyüdü, Bu tarih te halk tephesi tamianiyde | inhilki etmis, 40 sonkdnun 1938 de komü- nistlerin hazırladıkları © wemi greve müsaade edilmemesi yüzün- den komünistler de ba cepheden ve bu tecelfü- rum, İrakünı yok sensiz Yağıya - men, — Fose? — Esi, mesi kaçacağız, Ben bir kac lira da buldum, Her seyi ha» gitti; Fransilar ba nutukları Mü- hide kırilan Fransir haysiyetini bir dereceye kadar tamir eden bir hareket saymışlardı. Münih görüş. meleri ürerine Kürulün hayaller yavas yavaş dağılıyordu; 15 mart. ta Frensiz halanın büyük bir ek seriyeti sulh münasebetinin Mu vaffak olamadığını ağ/ktan açığa anladı, Fakat Bone Betline Ve Romaya gizli miümessiller zünder- mekte devam ediyordu, Mösyö dö fBrinon Berline gitti ve Perlin Fransiz *ofirine haber vermeden, orada Ribentrop ile görüstü, Fran wix sefiri mösyö Kulondr bu gö- rüşmeyi haber aklığı vakit k? kal. “in istifa ediyordu. Sik sik Roma. va «Wen misyö Bodven bn sefer J #rladım, Yarın kaçacağız. — Madem, ki istiyorsun, başım ürerinde yerim var, Buyur, tö, azizim, e?tesi yün kız gel di, aldim, ken yar bir teysem vardır, oraya götürdüm, Birkaç çün bufada 6 < tufduk, sonia anlıvatağın, karı ko en olduk, Ama gel zelelim, koca - Üç yaknankemiz. Bü yaştan söğ. ra karakol karakol dolasımam, de sneğe başladı. Kesan birkaç Kurusu Yar, dedik va, atladık bir Yapara, vet elini Bandırma, Bürada bir müddet ya sadık düha birkaç şehir de dolaş- tik, nihiyet kârdesim yiz tüken- di, biziin de tatlı günlerimizin s0 na geldi. — Mehihut e yapacağı? — İstanbula dönelim, artık, — Ama bizi yakalarlar, — Yakalasmlar nasti olsa her şey bitti, babam ister istemez beni sana vererek, Ah kardeşim-ne yaparsan yap, hayatla karı Iâfina uyma, Görü - yorsun, ya buraya geldiğimisin © kinci saatinde yakayı ele verdik. | | Kör babası sanki volkan, mere- İ dece, kızmı hâna verecek, elinden gelse beni parça yaren edip ciğet- İlerimi köpeklere atacak, Bırak, ki o verse bile kanun müsait değil, kre 18 yasinda , — Fena, — Fena ya, bikir izmlesi, Yesiğ olmıyan kızı kaçırmak, diye tam İiki esli, madde tasıyoram, ben simdi, Biz konusa derurken adliye dok İ torluğumun kap aerldı, ve vaka nin Kalıramanı sev&ilinin yanak » Tarı kparmış olarak diösar çö Arkasmdan da daktilo &z gelerek İ muayene kâğrür poMse teslim j etti, Melihat vikem, 13 yaşındaydı, ama trayli gçüzel bir kızdı, Olde ca da gelismis, boy bos sahibiydi San saçları dalga dulgu dökülmüş, penbe beyaz teni maheubiyetin, sıkımtınm Kzıllağı ile alev alev Ya- niyorde, Döğrüca delikanlmin Ya nma kostu: — İş fona İbrahim, dedi, seni tevkif edereklermis, — Kim siyledi? — İeerde söylediler, Senin icin j sartaluş yolemıs, muhakkak tev - kif ederlermiş, — Ya sen? — Beni de babama vereeekler, — Eh öyle ise tamam, Ben nx” sıl olsa Ber seyi göze aldm, tek saa bir sey olmasın, İbrahim, Polis jkisini de dürtükleyerek: — Haydi bakalım, dedi, mihke mey: Buradan da doğruca sülh ceza mahkemesine götürüldüler. Fakat de, rivayetlere inamılırıa Tone” nin gizli mesajları ile beraber, Ro maya gitti. Bone, Daladyetin söz- lerin; eiddi olarak kabi) etmeme leri için İtalyanlara üdeta yala. yıyordu, Dalaiy, kötü hüdiselerin arife- hissediyordu. aterde, istitik ediyordu, Bundam Mi. nihde sulh kurtarmıştı, Vatan - dasları dn bu yürden kendisine minnettardı, Apaksiyo ve Tumus- sinde dduğunu Pramiz silleti de, ba Ttrraplı sa- başvekilinin endişesine ta Musoliniye meydan okuyan sutuklarını söylediği sesinde Fran Sanın bütün infiali vardı, Fransız &öylerinden aldığı binlerce mek- twbum bir kısmı şu sözler) ihtiva ediyordu, Harp istemiyoruz fakat size itimnadımer. Var; eğer bize Yiü- rümek irabettiğini sir söylerseniz biz de yürürüz. Daladye, Hitlerin tetavürletinden . ve Müsolininin tahriklerinden "sanan, “buğün harp oladak,, dedikoduları aras. dn sinirlerinin bütün kuvvetini kaybeden, kararsızlıktan bıkan, her altı ayda kesimi seferberlikle inden gütünden ayrılün orta halli Fransayı temsil ediyordu. (Devamı var) ini, Karazümrük- | BUĞDAY DAVASI 1800 sensinde Fransa ihti nin vahşet doku günleri bitmiş rünüyordu, Bazı günlerde yüzler ce kisinin başlarnm kesildiği kânlı devrin kapanmasmı hör #” nif halk istemisti; o kadar ki sulb ihtilâlin o malsatlarından vazgeğmeğe Tazı olanlar, kralhği arıyanlar aslâ az değildi. Fransadaki veni idareye direkt vat hükümeti deniliyordu; ibtili Üzerine Fransâyu, harp ilân eden” ler harbe devim ediyordu, Ba iti“ bürla Bütçe sarsılmıztı: İn; Tokası #hesle! e darlırı yarâtm'stı; İtalyada du pan Frafiiz ordusunu Fransi mahsullerile de İtalyafı mahsulle rile de beslcmeğe imkân yokt Bu yokluğu kepatmâk için mü racast edilecek en yaksa memle - ket Ceznyirdi. Bu mömieketin bö kimleri olan Türklet (İngilterevi bile haraca kesecek kadar denir tende bülümran oldukları cihetle boğlüyleri imemlekete nükletmek güş olmeyacaktı; bunu hattâ Ceza yirliler temin ederlerdi. Derhal lâzemgelen teşebbüslere girişildi. Cezayirde vaktiyle Marsilyadar gelerek yerleşmiş bir Yabuği ti * canethünesi vardı; iki oftaktılar Ye böribin adı Bakri diğeNnin adı Bummaştı. Ctzayirü ecnebi mem- Yeketlerle olan ticaretinin mühim kısmını bünlar yepıygrisres, Fran saya 24 milyon fr#hk tutarda tahinin olunan buğüayı da bu ti caretbane verdi. Fakat yüklenme ve boşültma;yerleri başka başks olduğu, mehteli? gemilerle gittiği. bir ikisi kaybolduğu elhetle Fran sızlara teslim edilen buğdayın ha” kik! miktarmı tesbit emek müm kün değildi, Bundan başka Mar - silyak bam müteahhit tüccarlar Bakri ve Bumhaş şirketinden ale” call, olduklarmı iddia ederek bu şödekin PFfinsa hükümetinden alacağı olan phralâra İiciz koy” durmuslardı. İki taraf atasında çikan ihelâiler uzun Müzükerele re, münâlksinlara sebep olda, Tr carethane buğdayı toplamak ©ze re Cesavir hazinesinden para a muştı; alacağını tahsil edemeyince başvürdü; derd a tar tesbit olunmuş, teğiye zamani ve sarçlarıtayin edilmiş değildi. Ayrupada Napolyon hampleri rün gideriter b hu##-- A-veet dürükleridi durdu. 1819 da Cer virdeki Fransız malları ve Oran konsolesunun param #eptolundu: 7000000 frank üzerinde mutabık kalmdı; Yahudilefin altceklileri 2.500.000 frank ietiyorlarâr, Pran- sız mahkemelerinin yavaşıığt Yü - diğer bazı hödiseler de liye ole” nunen Si taraf arasmda bârp öistı ve Cezayir ihte bir buğün rüzlinden kaybeğiki, KADIRCAN KAFLI Amerikan filosunun yarısı OKYO haber Veriyor: “Amerikan filosunun varır nr batırdık,” Tizmgekeydi, bazür örtada harbeden hiçbir kuvvetir bulunmaması icap ederdi, Bu par tj 4» saliha o cinsten olacak! Rürhan BURCAK