25 Kasım 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PAZARTESİ 25 TEŞRİNİSANİ 1929 & üi ncü sene, No 1360 NUSHASI 5 KURUSTUR Bankacıklar Amerika'da ban- züye birleş- 1 buluyor. izde bu-faydalı di cereyanı tetkik et- Bugün Türkiyede ika telakkisinden, şurada bu- l kurulduğunu gördüğümüz kların fayda fhumu adeta aldedir.U- nız kendi ser ni işletene banker 1 denilmez. Onun a Mhan banker veya banka ismi- Alabilir. K eyden evel ha ebildiği fazl arına çekebi emniyet tecburiyetindedi. r ve emniyet his, h tta se kadarlar nazarında, hele r isine göre bir| le etmez . fazık ki bizde bu cihet, hâlâ anlaşılaı aştır. Zamanı n memleke' mefhu- hun kuvvetini, itibarini kıra- MÖ şekiller vücüde getiril gğ Maun, bunların banka isr a baş v unlara iştedikleri Hariçle larında eşhas r paraya tesadül olun: " İçlerinde vezme mevcudü bir lirayı aşmıyan, tahsil edi miktarı yüz bin mevduatı dan gek teki Mi tesirleri çok büyük — oluyoı mı, yoksal anı bahsede | ayesi çok olsa bile)| | Paramızın tesbiti için l $ e dstik-| az bin| mühim barlisesini teşkil etmektedir. İngiliz lirasının 1045 e ka- Salı günü ilk yazıyı okuyacaksınız a Gazi Hazretlerinin nutukları ve ha;bihallı;fi erceLALARCE. aA SAA AAA aa AAA A LA LAL A AA Ha ymacakharılri : Bilwt rmebusu NE ARENCU'N 2İnci sahiteder Yarından itibaren büyük Reisimizin şimdiye kadar mahrem kalmıs beyanat ve hasbihallerini nesre baslıyoruz. Raif at B Necip B. Alımacak tedbirler hakkında mü- tehassıs zevat ne diyor? 1 - Devlete lâzım olan kambionun borsa haricinde diğer menbalar- dan temini. 2 - Devlet bankasının teşkili 3- ticareti hariciyenin tevsii meclisi âlisi kânunuevvelde toplanmağa davet edil- Bu içtimada en ade hangi meselelerin mevzuubahs edile- ceği hakkında resmi malümat mevcut olmamakla beraber bu| toplanışta paramızın kıymetini tesbit için alınacak tedbirlerin| görüşüleceği muhakkak sayılabilir. Paramızın istikrarmı temin meselesi filhakika İktisat di günün en günlerde paramızın tesbiti kıymeti hakkın- için çok faydalı neti- dar yükseldiğ da esaslı tadbirler olmak iktisadiyatımız celer verecektir. İ Hak kredi mefhumunu zafa uğra-| v ğ—-; Halkın umumi sürette bankaya| tavsiye edeceği tedbirler aceba ne olacaktır? p ç Ca emniyerini sarsıyor |— Mütehassıs zevatın mutalâaları Bala. çç memlekette ayni şeydir; Halk| * pi husüsta karilerimize mâa-/remiyeceğim, Çünkü hepsi hatı- lümat verebilmek için meclisin |rrmda kalmadı, ve size eksik biri azalarıyla temas ederek bu hu-|şey de söylemek istemem.” susta fikirlerini sorduk. İstan- bul Ticaret odası ikinci reisi Ne cip bey, Furtun zade Murat bey ler ve diğer mütehassıs bir zat bu husüstaki noktayi nazarları- ni gazetemize söylediler. Bu sahibi salâhiyet zevatın müta- p' lında dönen şeyleri uzun uzadıya # İŞtik ve mükayese etmez. Ciddi bü- B ddi İk bankalarla anlattığımız bu ban- HĞ Ke'klar arasındaki Tarki anlatmak MkiMA kolay olmaz. Banka ismini ta- İZAn bu küçük teşekküller yüzünden üdığı zararları, can acısını henüz olanlar, bankalara dalma bir nazarla bakarlar, teher bankaları bile kendilerini al- ak için kurulmuş bir dolap farz Tler Bu gibi bankacıklar, rekabete ma- S kalmadıkları yerlerde hesapsız, Ht faizler alarak halkım canımı irlar. Rekabet sahasını boş. bula- Uıkları yerlerde isc - verdikleri pa- e küvvetli teminat urlar, - kazan- sermayelerini çekinmezler. gelmiş “olan imi hevesile 'bütün İillkeye — koymaktan ivenlerde Ankara İya'nın sabık Kd « | tkesında küçük Yoktur. Banker hareketlerinin ba-| 'Rıcında dünyanın her tarafında | * olmuştur. Neticede zaruret ve faların tesirile bankalar, daima “Vetlerin temerküzüne doğru isti- —"’—l aldılar, Bucereyan © kadar Byç Hi - geçenlerde de izah ettiğimiz dÜi Almanya ve Amerika'da kuvve- .“_B döndüren bankalar vücut bul- ur. İN ve itibari milli bankalarıam bir i, bizde de ayni faydalı tesiri| bar, padi mi, İş bankasının mevcüt :ti bir kat daha arttı. Sermayesi beş olduğu halde mevduatının mik Baçtüz milyon lirayı aştı. Artan bu Sayesinde —banka, memleketir ihtiyaçlarını daha geniş bir im-| karşıladı. En nihayet İş ba, y hissedarları — gibi İtibarı mil- hissedarları da birleşmeyi takip, Seneler içinde tevzi edilen sene- fancın dolğun miktarından çok! Hü bulunuyorlar. 'Yatta bazı zarüretleri, bazı kai- | ihmal edebiliriz. Fakat iktisat Diğer bir zatın fikri İktisat meclisi âlisinin bir| rüknü gazetemize şu çok şaya-| jni dikkât malümatı vermiştir: “— Paramızın istikrarı ve İn giliz lirasmım temevvücatı me- laaları toplanması yaklaşan İk-|selesini bir an evel intaç etmek tisat meclisi âlisinin müzake- Yâzımdır. İngiliz lirasının teref- ratına hakim olacak zihniyeti |fiüi epabi zannedildiğinden da- İhtiyar kaplan Clemenceu öldü ! Fransa'da azlın, irade ve | sebatın misali olan bir abi- de yıkıldı demektir.. Fransanım en büyük devlet adamlarından 'biri olan George Clemenceau'nün evelki gece ve- fat ettiğine dair dün bir telgraf gelmiştir. Son günlerde kendisi âni biliyorduk. 88 yaşında bir ihtiyarın ölü- münde tabil — olmuyan bir şey yoktur. Fakat Clemencesu o a- M. Clemenceu damlardandır ki ölümlerini duy duğumuz zaman koca'bir tarih devrinin gözümüz önüne geldi- ğini de hissederiz. Azim, irade, sebat, mücadele demek - olan| Clemencesu'nun hayatı hakkın-| daki malümat ikincin — sahife-| mizdedir . İlk mülakât T. Rüştü B. ile Yuna» sefirinin — nülâkatı izah edebilir. ha mühimdir. , Mecip B.in mütalâası — |Son yükselişin epabı bu sene fi-| Necip bey, kendisini ziyaret|Ndık mahsulünün mahvoluşu ve 'n bir muharririmize bu hu-|ağustoseylül aylarında İzmir- susta demiştir ki: |de yağan yağmurlarm üzüm, — Ben meclis müzakeretima|incir mahsulüne verdiği zararla *|daha ilk defa iştirak ediyorum. |ihracat emtaamızın mühim mik Bu itibarla ne meclisin evvelki|tarda eksilmesi ulmuş(!ıı. Yeni| faaliyetine ve ne de etüt etme-| gümrük tarifesinin tatbiki dola.| diğim 'bu mevzua dair size ma-| yısile bazı tacirlerin ihtiyaçtan < İ)ümat verecek vaziyette deği-| fazla ithalâtta bulunmaları bu| lim” ü |nacak tedbirleri araştırmak 1â- a-|Zümdır. Bunun için akla ilk ge g. |len tedbirler şunlardır: Murat B. ne diyor? zasmdan Furtun zade Murat diyor ki: — Paramızın istikrarı anc: umumi şeraitin ıslahı ile kabili — Her şeyden evel devlet ih olacaktır. Şurası muhakkaktır tiyacatının borsada — mübayaa ki bugün bütün dünya iktisadi | suretile değil, başka menbalar- bir bulran içindedir. Şarsıntıla-|dan temini lâzımdır. ri dünyanın her tarafında küv-| 2 Devlet bankasının bir an vetle hissedilen - Amerika hnh—îc"ı Tbalat ve piyanadakt * para rani, - Avrupanın karma karışık | harekâtının nazımı olması icap vaziyeti, hu günkü hali iktisa- ( j., dimizi toparlamak isterken bizi| — —© — —— eeei çok alâkadar edeçek noktalar-| * — Ticareti hariciyemizin| dır. Her hangi bir memleketi matlâp inkişafı gösterememesi elinize alırsanız alınız, eskisine| Paramızın kıymetinin tesbitine nazaran çok bozuk iktisadi bir| Mani olan sebeplerin — en ön buhran” geçirdiğini görürsünüz., dedir. İhracat eşyamız hariç DeD salarda büyük bir rekabete | Paramızın tesbiti kıymeti maruz kalmaktadır. Büna mani | hakında alınacak tedbirler hak- olacak tedbirlerin bir an evel kında meclisin evvelki celsele-'intaçı ve ihracat ticaretimizin | Alınacak tedbirler nedir larına aslâ karşı gelemeyiz? MAHMUT | rinde kararlar ittihaz olunmu: r. Bu cihet pâra e a ikrarımız ceph ğu hakkında size mali'mat ve-|hir tir nevtadır. T. Rüştü B. , m. Polihronyadis ANKARA, 24 (Apo.) — Yeni Yunan — sefirinin Tevfik Rüştü bey ile mülâkatı pek mimi olmuştur. Bütün muallak meseleler tetkik edilmiş ve bun ların hallile iki memleket ara- sındaki münasebatın daha ziya- ileştirilmesi lüzumu tastik edilmiştir. Yunan sefiri imaltnamesinin suretini Hari- ciye vekâletine tevdi etmiştir. Yeni Yunan sefirinin Gazi Hz. tarafından yevmi kabulü henüz tespit edilmemiştir. Baş muharririmizin makelelerini takdir ATINA 24 (Aneks.) — Atinada ünteşir Etnos gazetesi başmuharri- rimizin son makalesini takdir ederek Mahmut B. tarafından gösterilen iti- dalin Türk - Yunan müzakeratının |muvaffakıyetine bir zıman teşkil et- iğini Azıyor. Mekteplüer_ müsabakası 29 uncu hafta 29 uncu hafta başlamışlır. Perşermbe gününe kadar çıka- cak haberlerdea en mühimmini seçip cumartesi akşumunu kas dar gazetemize gönderiniz. nin hayatından — hekimlerin ü- | | methâl, tiyatro, Kupon tediye 39; 4041 mumaralı ikuponların bonoları | Bügünden itibaren - | ğ n a İ tediye edilecektir Şimdiye kadar tedahülde kalan Dü |lerinin tediyesine bugün başlanacak- tır. | — Maliye vekâlı jyinlerle yapılan |Berlin, Londra, Brüksel ve Paris bor- İsalarma kabalü için teşebbüsatta bu-| lunulması mukarrer olması dolayısile | İatanbul borsasına da kabul için tebligatta bulunmuştur. 30 taksitle ödenecek olan bu bonolar üç tertip olarak yapılmıştır. | Bunlardan “A,, tertibi beheri 20 | İngiliz Hirası kıymetinde 776,852 adet| «Bn tertibi beheri 1000 Frank kayme-) tinde 64,412 adet, «C» tertibi de 1000 Frank kıymetinde 245,490 adetten i-| baretir. Bunlar? 923 ve 924 senelerindeki | kuponlara aittir. Bugün — tediyesine başnacak olan taksitler «A> tertibi i- çin 3 gilin 10 penu, «Be tertibi için 37,80 Frank, «Cx tertibi için 28,20 Franki Gazi Hz: | Millt müdafaa vekâlatinde | ANKARA, 24 (Telefon- la)— Gazi Hz.leri bugün Müdafaayı Milliye vekâleti- ne gelerek iki buçuk saat 'kalmışlardır. Sonra da refa- İkatlerinde Hamdullah Sup-W hi B. olduğu halde Türk o-| cağı merkez binasını teşrif |buyurmuş ve binanın muh-; telif aksamını gezmişlerdir. ANKARA, 24 (A A.) — Bugün Reisicumhur Hazretleri öğleden sonra saat iki buçukta Türkocağı merkezi binasını teş- Kit buyurmuşlardır. Huzurların- |da sahnenin elektirk tertibatma ,it tecrübeler yapılmıştır. Gazi Hazretleri bütün daire- leri ayrı ayrı gezmişler ve bi- nanın hey'eti mecmuasını güzel bulduklarını, ve memnuniyet- lerini tebliğ etmişlerdir. Büyük eski tarzda yapılmış — olan Türk salonü, sahne tesisatı, kütüphane — ve, müze kıgımları bilhassa takdir- lerini celbetmiştir. — Bronz ve mermer işlerini — yapan Türk san'atkârları hakkında malü- mat istemişler ve bu işleri çok beğendiklerini ifade buyurmuş- lardır. Gazi Hazretleri inşaat hak- kında kendilerine izahat veren Hamdullah Suphi beye son nok sanların bir —an evel ikmalini ve binanın sür'atle halkın istifa desine açılmasını emretmişler- | dir. Kütüphane hakkındaki ar- zuları, hemen yalnız Türkiyata |zindedir. Gazi Hazretleri milli usül ile yapılmış olan Türksalonuna| talik olunmak üzre gayet güzel yapılmış bir yağlı boya resimle- |rini ihda buyurmak lütfunda bu |lunmuşlardır. Başvekil Hz. ait eserlere hasredilmesi merke Edirnenin kurtuluşu Bugün bu aziz vatan top- rağının ve mukaddes ser- haddin kurtuluş günüdür » Bu gün 25 teşrinisani Edir-|922 teşrinievvelinde Mudanya nenin Kurtuluş günüdür. Güzel mütarekesi yapıldı.. Bu mütare- Edirnemiz düşman işgal ve is- ke mucibince İtilaf devletle- tilâsı altında çok izurap- çek-'ri Trakyayı Yunalılara tahliye miş, ana Vâtana kavuşmak için ettirip bize teslim etmeği taah yıllarca hasret çekmiştir. Mü- hüt etmişlerdir. Tahliyeye ba- tareke - devrinin —acı günlerini şlandıktan sonra 25 teşrinisa- göz önüne getirelim. Türk mil-ini 922 de Edirne Türk ordusu letinin artık dirilmiyeceği veh-/na teslim edilmiştir. mine kapılan düşmanlar vatanı| — İşte bu gün güzel Edirnemiz mızı paylaşmağa hazırlanırken kurtuluşunun yıl dönümünü te- Yunanlılar da 920 senesi - yaz.sit ediyor. Edirnenin bayramı mevsiminde Trakyamızı - işgal bütün Türk vatanının bayramıe etmişlerdi. Fakat Türk Trakya'dır. Yıl dönümü münasebetile |da, güzel Türk vatanının diğer| Edirneyi tebrik ederiz. Bu gün kısmınları gibi — kurtarılmıştır.| Edirnede parlak merasim yapı- Büyük Gazi 922 ağustosunda bü lacaktır. Millet Meclisi gönde- yük zaferi Türk milletine kazan rilen heyeti mahsusa ile bu me- dığı zaman artık Trakyanın da rasime iştirak etmekte ve Edir kurtulacağı gün gelmişti. Türk'nenin bayramımda — temsil edi) ordusu zaferi temin ettiği vakıt| mektedir. Gaz itilâfı suya düştü Bakkallar tediği yerlerden gaz almakta serbesttir Kooperatif daha ucuz gaz bulanları kendi gazlarını almağa icbar edemiyecek Bir haftadan beri bazı dedi- koduları mücip olan Neft Ren-[ dikat - Bakkallar gaz mükave- lesinin iç yüsü nihayet dün an- laşılabildi. Sadece bir ticaret işi olduğu temin edilen bu itilâfnamenin| ihdas ve ihzarında başlıca amil olan Bakkallar kooperatifi mü- dürü Fethi bey dün kendisile görüşen bir muharririmize bak- kalların mühim bir kısmını en-, dişeye düşüren mükavele hak- kında şu izahatı vermiştir: Fethi B. diyor ki: — Herkes gazı istediği yer- den almakta serbestir. Bizim yaptığımız mükavele i- Fethi Bey le bakkallar Neft sendikattan ra da biz toptan gaz alıp istiyen gaz almağa mecbur — tutulmuş bakkallara tevzie devam edece- değildir. |ğiz. İstandard Oil veya diğer bir| — Başka yerden gaz almak isti- kumpanya Neft sendikattan da yenlere mutlaka bizim gazları- ha müsait şeraitle gaz tevzi et-/mızı alımız diyemey meği teklif ederse derhal kabul| — Kooperatif yalnız gazı değil ederiz. Neft sendikatla ,yalnız ucuz tedarik ettiğimiz diğer bü arzu eden bakkallara gaz ver- tün bakk vadını toptar mek üzre yapılan mukavele do- alarak bakkallara vermek niye- layisile tevzi edilecek gaz fia- tindedir. tinden ton başına — cüz'i bir is-| — Her halde Bakkallar koope- | | ANKARA, 24 (Milliyet) —| Başvekil Pş. Hz. bugün saat 17| İde Hakimiyeti Milliye matbaa- /sma geldiler, binanın muhtelif | faksamını gerei! ! konto temin edilmiştir. Bu te- ratifi ortaya rakı fabrikalarının mettü sene sonunda ':ooperati- bayilik teşkilâtı gibi bir inhisar fe dahil bakkallar arasında tev çıkarmağa — düşünemez. Mu- zi edilecektir. Kolza yağı yol- kavele yüzünden endise edenler suzluğu ortadan kalktıktan son varsa bilmeleri lâzımdır ki koos