19 Aralık 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

BUGUN 2 inci sahifede : 1— Barişin sonu meye vara cak 2 - 3- Son haberler. PERŞEMBE 19 KÂNUNUEVEL 1929 4 üncü No 194 NUSHASI 5 KURUSTUR karadan seri M. Karahan, menleketi- Sans» İM. Karahan An mizde çok eyi intibalar bıraktı. Bulunduğu mühitlerde kendisi- ni çok şevdirdi. Biz. Rusya ha kının Türkler hakkındaki hi siyatını esasen biliyorduk, Şim- di, büyük komşumuzun çok ki- bar ve zeki de görmüş olduk. Sarıyoruz ki aziz misafirimiz de bizim Rus halkı için ve memleketin mu- kadderatınr çeviren kudretli ri- cali için ne samimi ve halis his- siyat beslediğimizi derin zekâ- sile görmüş olacaktı. Bilmiyo- ruz ki tekrara lüzum varmıdır. Türkiye ile Rusya manzumesi- nin teşkil edeceği Kuvvet hiç kimse için tehdit vasitası ola- maz. Ona böyle bir mahiyet at- fedenler en hafif bir ifade ile: Hüsnü niyetten mahruradurlar. Ankara ile Moskova'nın te$- riki mesaisinden yalnız sulh i çin, iki memleketin inkişali i- çin faideler doğabilir. M. Kara-| hanm, Türkiye'yi ziyareti, iki memleket dostluğunun teyit ve takviyesine yeniden vesile ol vs 1925 tarihinde Paris'te imza- lanan ve son zamanlarda müd- deti hitam bülan dostluk ve bi-| tarafirk mnahedesi tecdit olun- du. Bu hadise dostluğumuzun inkişaf halinde olduğunun en kuvvetli delilidir. İmzalanan protokolum ikinci maddesi âkit- lere şu mecburiyeti tahinil edi- mümessilinde bu | hissiyatm canlı tezahürlerini | yor: Her iki taraf şimdiye kadar | neşredilmiş vesi de, komşu dev) bir taahhüde girişmiyecekler, Tabii münasebatın tesisi veya idamesi maksadına matuf olan veya neşreğilecek bulunan ve- sikalar haricinde, başka komşu cak her türlü siyasi velelerden birbirlerini ha- | berdar edecekler, Bu maddedi mütekabil 'mi de eski imprator ryalizm devi: len > kalma anlaşılıyor ki | betlerimiz- ve empe- M. Karahan Ankardan ayrılmadan M.Karahan Ankaradan iyi intibalarla geldi Misafirimizin bu akşam hareket etmesi muhtemeldir M. Kütutan Ha, ürpaşada Sovyet hariciye komiseri > M. Karahan dün sabahki) aradan çok samimi tahas- ekspresle Ankaradan şehri- süslerle ayrıldığını beyana- ize avdet etmiştir. M. Ka- İ kahanın refakatinde Rus se): M. Karahanm ne zaman firi M. Suriç ve maiyeti er-|nvdet edeceği malüm değil- kânı bulunmaktaydı. Misa-İdir. Mamafi bu akşam ol- firimiz istasyonda sefaret İmazsa yarın avdet edeceği “ dan karşılanmış ve bir aske ri müfreze tarafından selâm lanmıştır. M. Karahan hususi bir muşla Haydarpaşadan İs- tanbula geçmiş, doğru Pe- rapalas oteline inmiştir. M. Karahan Ankaradan çok müsait intibalarla dön- mektedir. o Müşarünileyh Ankarada 5 gün kalmış, Gazi Hazretleri tarafından kabul edilmiş, devlet adam- larımızla temas etmiştir. M. Karahan, hattâ hareke- tinden bir az evvel Başveki limizle bir buçuk saat süren bir mülâkat yapmıştır. Sov- ;yet hariciye komiseri, An- tında söylemişti. Borsada vaziyet normaldır Ali Riza Bey dün Ankaraya gitti Dün borsada İngiliz lirası evelki günküne nazaran bir ku- ruş düşük olarak kapanmıştır. Dün sabah İsterlin 1025 ku- ruşta açılmıştır. Biraz fazlaca talep vardı yükseldi, yükseldi bir aralık 1031,5 kurnşa kadar çıktı, Bu aralık milli ve ecnebi bankalar kambiyo arzetmeğe başladılar. İngiliz akşam üzeri açıldığı fitta, 1025 kuruşta ka- pandı. Dün milli bankalardan baş- ka Doyçe Oryant bank, Soviyet vesMemaliki şarkiye Fransız barikaları da borsaya çok kambi ya arzetmiştirler. Aldığımız malümata nazaran) bu bankalar bugünlerde borsa- ya külliyetli kambiyo. arzede- ceklerdir. ALİ RİZA B. 15 gün evel kambivo ve İn- giliz lirasının tereffaumin önü- Ak Riza Bey ne geçmek için şehrimize gelen Maliye müsteşarı Ali Rıza bey dün Ankaraya avdet etmiştir. “İder misiniz ki, Hi şehrimize geldi | Gazi ve inkılâp Yazan: Siir! Mebusu Mahanuf ” j : me ğe Türkiye hilâfet siyaseten bir menfaat ve kuvvet midir, yohsa bir zaaf mıdır?. İsmaili Müştak B. Gaziden bunu soruyordu Gazi — O halde şer'i bir ta- |met ve ehemmiyet veriyorsunuz kım umtir olunca rüyet edecek | taassup cehle istinat €der. bir makam lâzımdır. O makama| Binaenaleyh taassupu olan ca Şer'iye vekili deyiniz, £ her ne|hildir. İlim, behemehal cehle ga derseniz diyiniz. Asıl mevzuu!lebe çalar.. Ohalde halkı ten- bahsolacak şey, hususi bir Şer'-|vir ediniz. iye vekilinin heyeti hükümetin| Velit bey — Paşa Hazretleri, içinde bulunup £ bulunmaması)teşkilâlı esasiye kanununun bir meselesidir. noksanı var gibi geliyor. Karar Ayrıca bir büro ( yaparız. İ-!ların yalnız bir noktadan göç mamları filân tayin eder. Bitta-|mesi yani gerek kuvvei-teşriiye bi Hükümetin idaresinde. ve gerek kuvvel icraiyeyi yalnız Suphi Nuri B. — Ya Evkaf bir meclisin idare etmesi.. Neti işleri? ceden bazan kararlar yanlış çıkı Gazi — Evkaf, ayrı bir şeydir yor. Mecliste insan istediği bir Evkafı, şer'iye umuruna tahsis fikvi çabuk kabul ettirebilir. Tek etmek esasen doğru ( değildir.'bir hatıbin nektai nazarına te- Evkaf, bilhassa bizim memles İhiesiyatine tabi olarak kuvvetli ketimizde en mühim ( menabii bir-hatibin nokai mazarine te- servetten biridir. Binaenaleyh İmayül edebilir, O karar ikinci bunu yalnız medresclere bırak- |bir dereceden, istinaf ve temyiz mak olamaz. Bu da ilerde hallü'den: geçmek lâzımdir. Yani... faslolunacaktır. Gazi -—- Mevcut devletlerin İsmail Müştak B. — Tür iki “Meclis mevcut yede Hilâfet siyaseten bir men- faat ve kuvvet midir, yoksa bir! — Hayir! (Sesleri) zaaf mıdır? .. (Jİ Velit bey — Fakat oralarda Gazi — Şüphe etmeyiniz ki |hiç olmazsa hükümdara tetkik zaaftır. Bugünkü şersite göre | salâhiyeti verilmiştir. biz kendi üzerimizdeki fenalığı| | Gazi — Hükümdarların mev tezyit ediyoruz. Sembol olarak! cudiyeti bunu temin ederm mi? diyeceksiniz. .. Böyle sembolü! Velit bey — Teşkilâtta ili kimse tanımıyor Meclis olsaydı kararlır da daha büyük isabet olurdu, demek is-; tiyorum. Gazi — Meclisi Ayanm mev cudiyeti hatadan masuniyeti ta lılar, Efganlılar bize dini bir â- lâka ile © merbutturlar!.. Her halde Hilâfet, başımıza bir be- | lâdır. Osmanlı padişahlığı Hi- | w i «gizli ve tecavüz! politikav 1- | erkânı, resmi zevat tarafın-)muhakkaktır. Ali Rıza bey dün son vaziyet) âfeti almadan evvel Osmanlı e sulleri artık yer bulmamakta- ne kadar Türkiye-Ru- münascbatına esrarengiz mahiyet verenlerin, dostlu- ğumuzda bazı tehlikeler teveh- hüm edenlerin artık bu açık po- Titika karşısında o kanaatlerini hakkında şunları söylemiştir: — İngiliz lirası düşüyor, Dü şeceği hakkındaki kanaatları- muzda kuvvetle bakidir. Vaziyet normalden daha çok da sukuta başlamıştır. devrinin en parlak safhasmı yap muştır. Hilâfeti aldıktan sonra En felâketli zamanımızda bi- zimle harbedenler arasında, Hi- ka Hakimiyet milliyenin teme sil ve tecellisi noktasından da mahzurları daidir. Mümtahap Mevzubalıs mahzu n mutlaka başka bir meclis daha yapmaktan ziyade bu şekil dahilinde başka bir ted değiştireceklerini o zannediyd- rum, Moskova. ile Ankara'nın bütün bü dostluklardan, teza- hürlerden beklediği gaye, sul- hün devamma hiemettir, Çün- küher iki taraf ta, çok eyi tak- dir ediyoruz ki, muhtaç olduğu- muz her nevi inkişaf ancak de- varviİr bir sulh havası içinde ba- garılabilir. Türkiye ve Rusya halkında yaşayan bu iman, bi. ze sulhüri müdafaası vazifesi hatırlatmaktadır. Takip etti- Zimiz politikada, daima göz ö- nünde bulundurduğumuz nok- ta, yalnız budur. Şüphe yok ki | Türk-Rus teşrik? mesaisi Avru- pa sulhunu tesis ve idamede birinci derecede bir amildir. Bu hakikatı görenler, iki komşu a- rasmdaki münasebatın inkişa- far yalnız tabii değil, ayni za- mahda pek lüzumlu - bulurlar. Asri Farâziyeye kail olanlara i- se eyi bir niyet atlemekte ma- zuruz. Bize temiri edildiğine gö re son-aylarda bazı mü uğrayan tiçari işlerimiz dabi pek yakında sabit ve haklı esas | lara göre tanzim edilecek ve burdan böyle uygunsuzluklar vukuuma meydan #irakılmıya- | caktır. Bu netice “de tahakkuk /& ettikten sonra artık ne hadise- le icbari, ne de başka micm- / külâta (ği Sürt meb'usu | MAHMUT Mötorle Haydurpaşadan hareket. men bu larımız beyan ederiz. Muhterem karilerimize Tabı makinemizde vukua ge- len mühim bir arıza yüzünden dün gâzetemizin intişarı haleldar oldu Evelki gece tabı makinemizin alektirik ve motör terliba-& tnda ani surette vukubulan mühim bir ariza yüzünden ga-l zelemizin tabı müşkülâita uğramış, sabaha gayretlere ve alektirik-mühendislerinin faaliyetlerine vağ- arızanın tamiri mümkün olamamıştır. Bu yüzd dün az bir miktarda gazete basılhmış ve tevziatta di elimizde olmayan arızalar vukua gelmiştir. Burdan dolay karilerimize arzı itizar ederiz. Dün de bütün gün çalışılmış ise de tamirat ikmal edilemez diğinden bugünkü nüshamızın başka bir matbaa ve makin: da basılması zarureti hâsıl olmuştur. İzelesi bugün ya: kabil ve mümkün olabilecek olan bu arızadan dolayı müh- terem okuyucularımızın afivlerinin rica, tekrar tekrar itiza; Yarın ilâve ola renkli bir tablosunu karilerim kadar süren < İk“kümeti yide e life yüzünden bize merbut o Osmanlı bankası| “Şiki Nari B. — Paşa Har Müş | Ar p Mü Direktörleri dün | İSA emek manen Ankaraya gittiler Osmanlı Bankası Paris şubesi mü dürü M, Bellet.iki mali nrüşavirile birlikte şehrimize gelmişti, Bankanın 1 ü umumisi M. Sorbiye ile M. Bellet ve müşavirleri temas etmek “üzre dün Ankaraya hareket etmislerdir. Şehrimiz mali mahafilinde bu s€- yahatım, bankarım iki seneye kadar bitecek olan imtiyazı temdit mese- lesi ve Devlet Bankası için Banka tarafından yapılacak teşebbüsatla a- iâkadar olduğu söylenmektedir. , Belgrat'ta kar BELGRAT, 18. A, A, — İlk karlar başgösterimiş ve kuşbaşı olarak yağmıştır. Soğuk çok şiddetlidir. > Reisicumhurun sefirlere ziyafeti BERLİN, 17, A.A, — Reisi cümhur Hindenburg, süfera-he yeti serefirie resmi ve mükellef bir akşam ziyafeti vermiştir. M. Müllerile M, Curtius te bu ziyafette hazır bulunmuşlardır. Yonng planı ? BERLİN, 18.A-A.— İktisat fır- kası reişleri arasındayapılarbir içtimada, Younz plân reddi hakkında verilen karar reti müttefikan kabul edilmişti bir düşünebiliriz. ştek bey — Meelisi Âyan vaziyeti olmıyan hülümetlerde kuvvet- tashih elmek zaman © mestlesi|li bir Şürayi devlet olürsa değil midir? : | Gazi — Şurayi devleti bizde Gazi — Tashih olunmuştur. | yapacağız. Şekili 'astiyi bozma- efendim, tashih olunmıyan bir mak şartile tedbir bulalım, Her şey kalmamıştır. İ halde iki Meclise tarafdar ol Bizce mesele halolunmuştur.!mayınız. Kendisi meşgul olmasza ve ken ir münasebetle Halk fırkası disinden menfaat tasavvür eden teşkilâtma temas eden Gazi ler yerinden kıpırdamazsa izce hazretleri dedi ki: mesele hal olunmuştur. Ve illâ| | — “ Ben Halk fırkası nar hocaların, hoca Şükrü efendi ve| altında bir fırka teşkil edece, bunun gibi hocaların arzularını | ğim, dediğim zamah zan olun” rine getirmek istiyenlerin ya j ması ki, milletinin sunufu pacakları faaliyet derhal mesele rauhtelifesinden bir veya ilâ s- yi daha kat'i şekilde hal ettirir, nf menafiini, yahut refahını Hİ e itemin etmeğe matuf bir gaye ta' Haller bey Hüafetin “Ge: kip ödeceğim den sunufu ssirc z nin menafiini düşünmeyeceğim. . a Böyle bir şey yoktur. Firkarın lke devresi görüyorüm, korku! erogramı, bütün milletin yefah PE Me üçler kanli, | Ye, İG nine mari ol bey efendi? Üç senedir namüte çakır. nahi fedakârlık ihtiyar eden bu! millet; hâlifenin ordularile çar | pişiyor ve onları makhur edi- yor. Sonra mefluç kısımdan! niçin biz korkalım, Eğer aley:i İhine mütevecih bir hareketleri; olursa millet onları baştan ni: | hayete kadar başımdan 'def et- mesinide bilir. Ahmet Emin bey — Acaba wünazaa Vesaire olmaz mı? pitihkaini seçip Cumartesi ak (Devamı var) e, Mektepliler | müsabakası 39'inci hafta i 32 inci kafta bitmiştir, Bu akşma kadar Çizttemiz- vilerden en Gazi — Bu noktadan içitinap (g amına kadar Çazetemiz mü, tan dolayıdır ki, taâstupla kıy- mamankaameanik ira bili rak sanaikâr Namık Ismail Beyin 4 “ ize takdim edeceğiz.