10 Ocak 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İktısat misakı vlet, kamhiyo alım satımı 1 bir nizam koydu: Salı V esseseler, Belediyeler, Devletle her hangi bir nisbeti h-_f an girketler tarafından tatbik olu- nacaktır. Bu nizam, dışarı gidecek bir santim üzerinde bin hesap k Türk parasmı tehlik lardan korumak Bu nizam, müesseseler ay- üiderlerse tam se- tısat programı ge- . Hiz. on beş yir- dar bu n | Meclise getirecektir. İktısat programı milli bir ant olacak, yerine getirilmesi fertler, ve| müesseseler tarafından vatan borcu sayılacaktır. Dışarıdan mümkün olduğu kadar az almak, bügün hisset- tiğimiz ihtiyaçları korumak için bir tedbir değil, açık sebe- bini durdurmak için muvakkat bir settir; ikinci adım, şimdiye | kadar dışarıdan aldıklarımızı kendimiz yapmaktır. Bir mem- lekette her türlü inkişaflar, '!1. tiyaçlar kısılarak değil, bilâkis artırılarak, bilâkis yeni ihtiyaç. lar yaratılarak - genişliyebilir. Ancak bir memleketin halkı bü tün ihtiyaçları için ba larma haraçgüzar olduğu zaman, var- olar; k i| gi bir fırtma karşısında süz ağaç gibi sökülüp dev- âf Kazandığımızdan az - harca- & (Fransiz halkının büyük | ti bir tasarruf servetidir),| ihtiyaçlarmızı | emek — iztirabımı n daha çok ka: ük ilerleyişi her fertte yeni ihtiyaçların yaratılmasın- ndır), ancak bunları müstem- leke parazitleri gibi değil, içi de olduğumuz medeniyet züm- resinin ileri milletleri gibi yap| * a hedeftir. a'lılaşması mem- ktrsat denecek ne varsa aldı, götürdü; benliksiz güzar bir cemiyet orta dı. İmparatorluk bir fi- mağazası ve böyle Avru- nlar 6 mağı came- ı içinde gülünç mankenler pa'nın işine ya Hintli Osmanlı gibi zamanla- n ve ter-| diği otantik Avrupalıdır. Üstünde derisinden başka kendisinin bir şeyi olmıyan ve kafasının içi — iğreti fikrirlerle bunalmış sosyete Osmanlısı koskoca bir yalandı. Büyük har bin ablukası sırasında, ıstoklar tükendikçe, en basit şeyleri bu- lamaz olmuştuk: şehirlerin bü- yük çarşıları birer hazin kadav- ra haline gelmişti. Milli iktısat, varlığımızm kendi demektir. Türk milleti. nin kendi varlığı taallük e- den işlerdeki büyük ve şuurlu gayretini bilmiyenler uzun ve zor olan bu işte onun enerjisin. den şüphe ediyorlar; onların ağzında şu sual dolaşıyor; “doğ rusu bu ay, bakalım dayana bi- lecekler mi?” Tabil böyle şüphe edilen ö- k gibi, bunu da başar- zi alıkoyacak müşkü- olduğunu düşünmek bile iklımıza gelmiyor. FALİH RIFKI Mısır sefiri | Türk ann nın . ktısadi inkişafı için verilecek katarlara ıstırak edi * Lasarru Yerli tuvalet Bugün Darülfü- nunda göste riliyor İstanbul hanımları bu içtimaa da- vetlidirler Modeller _L:ı;<îrildîkîen so:ra konferanslar ve- rilecek âza kaydına bilşıîln:l(;'k Milli tasarruf cemiyeti İstan bul şubesi heyeti idaresi dün de Hakkı Şinasi paşanm riyasetin de toplanarak bugün saat ükdel s salonun-| umaşlar | Paraların yakıldığı fırınlar ve zı;nnıı Eski paralar yakılırken (N)la başlıyan üç isim: Nâzım, Nazif ve Nizameddin Düyunu umumiyede para teb dili esnasında meydena çıkarı- lan evrakı nakdiye — sulistimali meselesi hakkıda dün esbak ma liye müsteşarı Aynizada Tahsin beyin izahatını neşretmiştik. Tahsin bey bu suiistimalin mü tareke seneleri içinde olmasının mühtemel bulunduğunu ve stimal, yakılması lâzım ge- len paraların Darpanedeki — fı-| rımda noksan yakılarak bir kıs-| mm tekrar tebdilinden ileri gel| miştir. Paralar bir heyet huzu- runda yakılmakta idi. Bu heyet | birlikte Darpaneye giderek paraİgelmektedir. Bu içinde (N) beyin bulunduğu ya almıştı. Bunun (N) Nazım bey ismin de birisi oduğu da söylenmiştir. Bir muharririmiz dün bu hu Mısır seficri İbrahim Ratip Jey dünkü ekspresle Ankaraya Titmiştir, susta tahkikatta bulunmuş ve (N) la başlıyan üç isimel karşı lasmıştır: & fmücadelesi bir safhaya girdi | gaa mea A AM AM DA LA AA o AA a Maşmaalkamrriri : Oldlrt masTsıacu MAT 9 Milli tasarruf cemiyeti heyeti idaresi bu hususta icap eden kararları almıştır. Sergide teşhir edilecek ve'danlı modeller üzerinde irae olunacak kumaşlar bu sabah sa nayi birliğinde tamamen hazır- lanmış olacak, buradan Darülfü (3fabadı ikfnci sahifede) 1 .— N - Nâzim bey Düyunu umumiyede bulunmuş ise de pa raların tebdilinde aâkadar de- ğildir. 2 — N- Nazif bey: Bu zatta Düyanu umumiyede bulunmuş isede ufak bir kâtiptir. Alâkası yoktur. 3 — N- Nizemeddin bey' İş- te bu zat Mülga Maliye nezareti namına Düyunu ümumiye evra kı nakdiye komisyonunda aza olarak bulumuştur. — İhtiyarca bir zat imiş. Bir ecnebi memurla ları yakarmış. Bu zat son zamanlarda vefat etmiştir. Bununla beraber mahut ko- misyonda bulunan ve haytata o- lan bir ecnebi memur hakkında ki şüpheler fazladır. Buhususta fili g İmin edebildikleri |listesinde münderiç 4 İlıktr Odaya d eleri! Bugün Darülfünunda toplanınız; vatan, gAMAY UA NIN NKON TTMUNDANiNE | r fandaş! N ğ “ Benim $ içeceğim $ b'r fincan kahvedeu , benln gi - yeceğim üç amaşlan, benlin l on İl- Şerefli bir yıl dönümü 9 sene evvel burgün birinci inönü zaferi kRazanılmıştı amelro Herhes mez de gülnd. cuşu lasarruf e derse, günde on üç mil. yon lasarruf — edilmi; O.lr. Tasarrufu ferdi dü 3 şunmiyelim, — Türkiye bir küldür. Her cüzü, on paranın kıpmetini bilmelidir,ki kül bu mı cadeleden muzafjfer çık: sın, Tasarrufta yalnız ken dini değil, vatanını ve vatandaşını da düşün. Damlaya darılaya gö olur vatandaş! KĞÜ — SAAUL SN SÜD RDANANNACISA : LAĞAY GAAMN Z Borsa tetkiki itirazat heyeti tinden büyük nan ordusu E: rk ordusu Etem ve kardaşları- 'nın cineyetimi bir darbe ile dağıt tiktan sonra Yunan ordusu ile İnönünde çarpıştı. Düşman taa- ruzu iki'gün sürdü. Yunanlılar münhezimen kaçtılar, Birinci İnönü genç Türk or- dusunun organize edilrniş milli devletin ilk varlığmı gösterdiği sahne oldu. Rudün hit güzel yıl dönümü mdustafa Kenti ğ anımızda bu d anarken ve erkânı yei umumiye reisi ve gı si kumandanı İsmet | man Türk zabiteri ve neferleri| ni hürmetle anar ve bu uğurda can veren kardaşlarımızı - taziz ederiz. dmer e. — Yeni heyet dün intihap edildi Kanuhlâyihası ıslah edikç c>ktir Maliye mi vergi vedövis muamelâtı hakkında beyanatı Şehrimizde bülunan Maliye Müsteşarı Ali Riza bey dövis muamelâtı hakkında bir muhar ririmize şu beyanatta bulunmuş tur: “— Vekâlet, dövis ihtiyaçla. rıı tatmin etmekten bir üşkilâ ği halde, Şşarti. çlarını daima te-| | İntihabat esnasında Yeni borsa kanunu mucibin- |ce tetkiki itirazat heyeti namile teşkili icap eden heyetin intiha t dün komiserlik — dairesinde ra edilmiştir. Kanun mucibince bu intiha. ba borsa acentalarından maada İstanbuldaki Banka ve banger-| lerin de iştiraki icap ediyordu. Dün saat 4,5 ta şehrimizdeki bankalardan ekserisinin müdür leri ve bir kısmının da sahip! salahiyet şefleri ve banger mu- rahhasları intihaba geldiler. İntihap Borsa komiseri Ha- san, Borsa meclisi reisi Fehmi İsmail, ve azadan Ferit B. ler nazaret ediyordu. Reylerin tasnifi neticesinde heyete (İş, Ziraat ve Osmanlı) Bankalarının mağnevi şahsiyet lerile borsa meclisi azalarından Sadi, Selim zade Tevfik ve Za- hit B. ler intihap olunmuşlar - dır, ğ X M aa c İLân devr ndel ğ Patronalılar saltanatı| erkeste hakiki olmak is ihtiya yacın fevkinde olarak, ihtiyaç | olmuyan dolayt dövis olmak muamelelerine el. üsaade edilemez, Her- kes bilmelidir ki Borsa kanunu nuün ve ihtiyaç listesinin tama- “ven tatbiki için hazine pek has, sas olmakta devam ederek, | Mabadı üçüncü sahifede) Etibba odası Dün akşama kadar 3 bin doktor odaya kaydolnnmuştur Etibba odasına kayıt müdde ti dün akşam bitmiştir. Dün ak şama kadar oda a ya üç bin tabip kaydolmuştur. Son gün oldı ğu cihetle dü: oda çok kalaba bin kadar tabi bin kaydı lâzır Politikada ya- rından İlibaren tefrika edilecek alar kaydolunm dıkları için, hal larında oda idar heyetince nakdi ceza kararı veril mesi mukarrerdir. Bu cezanın mikdarı 50-100 rikayı takibe baş layınız. Esat bey tetkikat yapılmaktadır. lira arasındadır. | na, mütehassıslara ihtiyacımız Sinci sahifede : Sinema âlemi N Gazi ve inkılâp İ İft Mebusu Mahnul C “Bir memlekette a yer menfaatırı ek linde ararsa u felâket muhakkaki » e ürkiye maden! yetiştirmekle vasıl o- doludur. lamayız. Çocuklar, istikbı Demin bu mevzu dahilh dir. İstikbali r yapacaklar..|bir sual soran arkadaşımızın Fakat istikbali yapacak olan bu| vabına geliyorum. Bütün bu çocukları yetiştirecek analar,|dığımı noksanlar için şimı babalar, kardeşler hepsi şimdi-|kadar ne yapılmıştır? Ya den tenevvür etmeli ki yetişti-|bunları yapmak için şimdi recekleri çocukları bu millet ve| gibi li tedbirler düşüni memlekete hâdim olabilecek |yor? K? tarzda yetiştirsinler. Hiç olmaz |kiye Büyi sa yetiştirmek lüzumuna kani|arif vekâletini işgal eden ze: olsunlar. . bunları düşünmüş müdür ve Bu vazife en ziyade Türk|$ünüyor mu? matbuatına teveccüh ediyor. U-| Arkadaşlar! Bunun için h mumi hayatımızın selâmeti için |hayır, hem d şu[cıc!crlo. şifahi nasihatlerle|buriyeti vardır. halkı uyandırmak lâzımdır. j v iyor . Memleketteki cehli mutlaka gf dğrî'.îa,.;ı.., izale etmelidir, Bunu yapmağa şamimi olarak ve cidden meni mecburuz. Hayatı umumiyenin ket ve milletin. halini biler selâmeti için bunu yapacağız. kalpleri sızladığını - hissede) Maatteessüf memlekette bilen- çalışmışlardır, çalışmaktadıri er akalliyeti teşkil ediyor. Hepi Pakat şahsen itiraf edeyim mizin şahsi saadeti, ekseriyetin bunları kâfi addetmiyorum. hayat ve saadetile kaimdir. Eğer ekseriyet, yani memle- | ket vemillet mes'ut ve mamur olmazsa beş on kişinin saadetin den ne çıkar? Bir memleketteki akalliyet, eğer menfaatini ekseriyetin ceh linde ararsa umumi felâket mu hakkaktır. Şimdiye kadar ( kip olunan usul, maatteessüf kalliyetin temini refahıma m: tuf idi, millet ve memleket m kişinin saadet ve selâme- in, Beşon kişinin sefahati yüzünden bu hale gelmiştir. (Alkışlar. .) | r. « Bir maarif prog-| ramı çizmek istemem. Fakat şu noktaları ifade edeyim ki,iptidat tahsil ve orta tahsil behemehal insanlığın ve medeniyetin icap |bi ettirdiği ilmi ve fenni versin,| Fakat o kadar ameli bir tarzda versin ki çocuk mektepten çık- tığı zaman aç kalmağa mahküm olmadığına emin olsun. Bundan aşka bu güzel ve zengin mem- leketi rveti inkişaf ettir- mek için yüksek meslek erbabı- Bence şimdiye kadar ü de bulunu hattan inbiraf mek cesareti gösterilememişi Mevcut ıslah gibi idarei masi hasçılık ve dır. Halbuki ket ve milletin hakiki hali yapılması lâzım gelen şeyleri saslı olarak ve bilâperva y mak lâzım olduğu kanaatind yim. (Alkışlar..) Binaenaler milleti ve erbabr vukufu tatm edecek bir şey - yapıldığmı liyemem. Fakat yaprlacağını dia ederim, tekeffül ederim, ( kışlar) mdiler.. Milletimizi ve d, letimizi muktesit yapmak, cs) olduğunu söyledim. Bunun x tımla işaret ettim. Fakat lar, huzur ile, hürriyeti vicdal ye ile çalışmak ihtiyacındad Bu ise efendiler! heyeti içtimi iyeyi idare eden devlette ve hi kümette adaletin. bâkimi mu lak olmasile mümkündür. ( kışlar..) Bunu temin edecek izdir. Bir memleket (Bitmedi) yardır. Bugün tarafımızdan iş- letilen kaç müdenimiz - vardır? v BN u' /, ll ; — Etfendi, sen enayisin — Bu tahkirdir. — Hayır, teşhis!