14 Ocak 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

T DAUAT Tmarer ; illi iR Muslihiddin Adil Çemduh, Vehbi Beylerin fikirleri NDevamlı, şuurlu ve imetodik çalışmayıda N umumileştirmeye mecburuz.. (4 Darülfünun müderris- leri ve milli iktısat Bey, diyor ki; — Medent hayatta - ihtiyaç| Yaptlacak şey, gayri necip ihti: debilmektir. Tasarrufu enfi safhasıdır. Asıl müsbet dadığım budur. Memduh Bey.. Darülfünun ticaret müderri- ki Memduh B. in mütaleası şu- Hur: — İstikbalini düşünen her ert, iktısat ve tasarrufa ria- j sinde görür. Efrattan mürek- bep olan millet ve cemiyetler se milki tasarruf ne suretle ta- Takkuk edecek ise bunları har- tcan ederek — tatbik etmesi vek hususi ve gerek umumi #snafi iktizasındandır.., Vehbi. Bey Darülfünun Ceza muallimle- rinden Vehbi Bey diyor ki: Milli iktısat mefhumun- da bir çoklarile müşterek de- benden ayrıdır. Bence milli ta- sarruftan ilk evvel — anlaşıları y, gu olmalıdır: Biz kendi kendi mahsulümüze yiz. Tâ ki, mahsulü- imüz memlekette müşteri bul- sun. Bunun neticesi satış biraz lartsın, Avrupaya tekabet ol- n için ucuz meva- yarın için ucuz rmek — imkânı iks geçmiyen bir memlekette kuruş eksik sarfetmekle cok | k bir kazanç — temin edil- nez. İnkâr etmem ki memle- çetmizde yeni — başlamış olan hâlö ve eğlenee hayatı ilk feve- anla belki biraz fazla israfata vesile vermiş olabilir. Fakat, bunlar geçici olan ateşlerdir. Ve zaten geçende yevmi ga- zetelirn birinde intişar eden 4 senelik ithalât — istatistiği bu gihi yerlere gidilirken giyilme ulünü yemek, memlekette yaprlanı giymek ve memleket- te yetiseni sürmektir. Mmermleketimizin Avrupal eşya- âyen ve giyen eti, yerli â pa olduğu cevabını veriyor lar. Halbuki nefsimde yaptığr!n_ | tecrübe bunun tamamen aksini | göstefmiştir. Ben, 321 sene-| de, n:rüşşafakıda bulundu- | zamanğan iu'b.uen bugü- r yalnız yerli eşyayı gi- bir adamım. Bu müddet- ten Avrupada tahsilde , bulun- 4 336 sen:lerini_ çıka- lirsiniz. Şüphe yok ki ora- 1 da Türk malr — kullanmıya yoktu. — Bakmız: l?_oy— karavat yerli, üstüm- elbise şerlidir. Hattâ a- daki çorap bile anamın udur. 2 bu vesile ile şu nok- 'et etmek mecburi- stündeyim ki bizde her hadi- (—© tebaiyet edilen moda cüm tısattan ne anlı; Her şeyden evvel: Memleket mahsulünü yemek, yapılarıı giymek, yetişeni sürmektir. Darülfünun Hukuku İdare müderrisi enmiye etmektir. Devamlı, şuurlu ve metodik umileştirmiye gayret etmeliyiz. Benim milli iktısattan an- el Beta Muslithiddin idil Bey Muslihiddin Âdil ları çok kısmak kabil değildir. yaçlar yerine neciplerini ikame bu tarzda tatbik etmeliyiz. Bu, işin safha, istihsal kabiliyetimizi yE Ü- lesinden olmak üzre yerli eş- yası istimali fikrinde (şoven) olmaktan içtinap ederim. Bu- nunla demek istiyorum ki: memleketimizde çıkınıyan, ye- tiştirilmesi imkânı da olmryan şeylerin yerine memlekette ye- tişir bir şey ikame edemediğim ihalde Avrupaf eşyaya adavet lüzumsuzdur. Bunun — için biz yerli iktısatta, memlekette çı- kan şeyleri, halkın istifadesi- ne isal etmek ve halkın ihtiya- cma kâfi miktara çıkarmak i- çin büyük bir faaliyet sarfet- Jmnek lâzım gelir. Bunun için bu gibi müesseseleri himaye et- mek, onlara müşteri bulmak ve hattâ lâzımsa milli bankaları- mız ve ihtiyaca göre devlet bi- le bunlara müzaheret mevkiin- Ti 'alnız şurasınr da öke Şşurasrı kaydet- ğ yorum ki halkm bu gibi meylânlarını çok defa suiistimal eden mü- |TAĞT esseseler vardır. Bunlar fırsat zuhurunda ihtikâr yapmaktan da çekinmezler. Halk için memleket malina müşteri ol- mak naarl bir borç ise satter i- çin de halkın bu kabil heyeca- nmndan bu yolda istifadeye kal- kmamak o kadar mecburidir. Giyim-ihtiyaçları — düşünülür- ken şurasını da söylemek iste- 'rim ki evvelâ âmmenin ihtiyacı göz önünde tutulmalı, bir züm- re nazarı dikkate alınmamalı- dir. I'-%rd fab sında İnşaat Beş güne kadar bitiyor. Tophanedeki Ford montaj fabrikası tesisatmın il M çalışmaktadır. Fabrikanm - bir çok makineleri yerli yerine kon muştur. Noksan kısımların sür “|atle bitirilmesi için çalışılmakta Bence asıl iktısat memleket | (i7 Fabrika dahilinde — kalorifer vesaire gibi tesisat henüz bitiri lememiştir. Fabrika müdüri, bü tün tesisatınbeş on gün zarfında otomobil imaline başlanılacağı- nı söylemektedir. Fabrikadaki a İmelenin boş durmaması için | çin mahkeme şimdiye kadar 20 otomobil imal edilmiştir. Bir çok kimse, işçi kaydedilmek üzre fabrikaya mü racaat etmektedir. Müracaat edenler evvelâ sıhht bir muaye neye tabi tutulmaktadır. Müra- caatların ekserisi, kadronun mü saadesizliği yüzünden isaf e- dilmemektedir. Bir tayyarecinin cesedi bulundu ATİNA, 13 (Apo) — ros adası civarında geçenlerde | Adalar denizinde kaybolan İ- | dan mütekabilen bir birlerine talyan Aero ekspresso - şirketi | tahkir ettikleri sabit olduğun- tayyaresine ait olduğu zanne- |dan bü husustaki davanın su- İ cesedi | kutuna, Abidin efendinin Fat- dilen bir tayyarecinin bulundu. Oruz?, / Şark vılâyef- lerimizde — seLDr — 758,406 kişi ziraatla meşgül.. Son tahriri nüfusa göre, Bit- lis, Diyarbekir, Elâziz, Erzin- can, Erzurum, Gazi Ayıntap,Gü müşhane, Hakâri, Kars, Malat ya, Maraş, Mardin Sürt, Şebin karahisar, Urfa, Van vilâyetle 1r'ıııdc meslek itibarile 753,406 Topanede Ford fabrikasmda Ziraatçi, 37,453 sanayi erbabı, bir kaza olmuştur. İtalyan teba | 33,404 ticaretle meşgul, 6,689 asından Nikola Ferara elini ele Serbest meslek erbabr, 9,847 me ktirik teline temas ettirmiş der’mur, 917 hâkim, 7,646 P. T. T. hal yere düşmüştür. T E İtalyan hasta | ve 1,798,888i da mesleksizler ve nesine nakledilirken yolda vefat| Ya mesleği meçhul olanlar teş- etmiştir. kil etmektedir. DF DÇ «« | Diyarıbekirin haritası Bir intihar teşebbüsü | Şökrimizde bulunmakta olan Nişantaşmımda Harbiye cadde-'yark vilâyetleri müfettişi İbra- sinde Elhamra apartmanında him Tali bey Şehremaneti heye M. Derebiç'in hizmetçisi 18 ya ti fenniye müdürü Yusuf Ziya şarda Taraja dün tondürdiyot iç /beyi davet etmiş ve kendisile mek suretile intihara teşebbüs| Diyaribekirintopografik bir hari etmiş, hastaneye kaldırılmıştır. | tasının tanzim ve ihzarı hakkin Hayatı tehlikeli olup intihar| da görüşmüştür. Emanet heyeti sebebi tahkik edilmektedir. fenniyesinden bir zat bu işi yap mak için Diyarrbekire gidecek- Bir amelenin feci ölümü Nikolâ elektrik teline kurban gitti ll Odun hırsızları tir. Fındıklıda Tahsin ve Mem- Balık, ği Tarını düh B. lerin odun deposuna ev SARSRE İ velki gece Şaban, Fikri, Hüse-| — | tahrip etmiş yin, Adil, Niyazı ve Şevket is- | Dün Hıristiyadis vapuru, bo- minde altı hınsız girerek beş çe Sazdan limana girerken bir ba- ki odun çalmış ve araba ile ka- | !kçının ağları üzerine düşerek 'ylu haki ceketli bir adam elinde ki çantasını aşırmıştır.Madamın |feryadı üzerine meçhul şahıs çantayı bırakıp kaçmıştır. Adalar elektriği imanetle şirket ara- sındaki ihtilaf Adaların elektrikle tenviri hak kında Emanetle şirket arasında ki ihtlâfın halline çalışılmakta- dir. Şirket mümeösilleri dün de 7 BAA Zorlu bir kadın Üsküdarda Meliha H. ismin- de bir kadın kahveci Veli efendi ile kavga etmiş, elindeki demirle kahvenin 13 camını kırmıştır. | Fabrikalarımızın mamulâtı bugün teşhir edilecek Pazarda baştan aşağı giyinmek kabil olacak Sanayi ve maadin bankası ta- |rafından — tertip edilen yerli mallar pazarı bugün saat on birde açılacaktır. Yerli mallar pazarı Banka tarafından kendi |bir halde teşhir edebilmek ma- |ksadile açılmaktadır. Burada Defderdar mensucat, |Hereke fabrikalarının kuma ları, Beykoz fabrikasının d Pişleri ve ayakkapları satılac. tır. | Bu fabrikalardan başka milli fabrikalardan bazıları da paza- Ta satılmak üzre mal verecek- lerdir. Yalnız eşyası satılacak fabrikalarım mamulâtının ban- kanın fabrikaları tarafından i - mal edilmesi mümkün olmryan cinsten bulunması — lâzım gel- mektedir. Yerli mallar pazarında hal- kın her cins ihtiyacini tatmin edebilecek eşyanın toplanma- sına gayret edilmiştir. Pazara giren bir müşteri yukardan a- şağı giyinebileceği — şeyi bula IN ŞEHİR HA çırırlarken cürmü meşhut halin |tahrip etmiştir. İcaktır. de yakalanmışlardır. | z 4 a MİLLİYET Çantayı kapmış amma| Feriköyünde oturan madamE | leninin arkasmdan gelen ortabo| - Eitanetle Maarifte Maarif eminlerinin salâhiyeti Maarif Vekâleti tarafından müdiran encümeninde, maarif leminlikleri ile maarif müdi lerini alâkadar eden Bazı mü: |him mesail müzakere edilmek- |tedir. Encümen son çıkan vilâyet- lerümüm idaresi kanunu ile maarif eminlikleri ve müdür- Yerli mallar |G. mübadiller î'ek â—lzniek Para tevzlatı ne suretle yapılacak? Maliye vekâletinin yeni bir tebliği Gayri mübadillere tevzi edile cek 120,000 liranın tevzi emri geçen cuma günü komisyona |tebliğ edilmiştir. Dün maliye ve |kâleti muhtelit mübadele komis| İyonu Türk heyetine bu hususta 25,228 muhtelif meslek erbabı fâbrikalarının mallarını toplu İyeni bir tebliğde bulunmuştur. J tebliğ avans tevziatını aya dahil olan arazi esha mübadillere de teşmili talimatnamenin he- | yeti we kararile tadil edildiği ildirilmekte ve muaddel şekil î bildirilmektedir. Bu tebliğ tevziat komisyonu- na bildirilmiştir. | — Tevzuatın başlıyacağı tarih he| İnüz tesbit edilmiş değildir. Tev ziat nisbetleri muhtelit komis- yon Türk heyeti' tarafından tes bit edilecektir. Bono tevziatı hakkında he- nüz verilmiş bir karar — yoktur. Maliye vekâleti Anadoludaki Yunan emlâkinin takdiri kıy - met muamelsini ikmal etmiştir. Yunan emlâki gayri mübadil- |Türk emlâkine nazaran çok nok isan bir kıymet — arzetmektedir. BERLERİ Vilâyette Umurmi meclis Yarın toplanacak olan meclis 1930 bütçesini tanzim edecek! Vilâyet umumi meclisi yarın. toplanacaktır. Dahiliye Vekâ- :|iş olduğundan ancak bir kanı ınhhileceği de iddia olunma Bir hükümet mese lesi telâkki ediliyo Değirmenciler una mışı ve çavdar harışlırmıyorla Kemal Ömer B. Tek ekmek meselesi etrafı daki cereyanlar gittikçe kuvv bulmaktadır. Mamafi bu, m mleketin her tarafına şamil t la kabil olması itibarile doğr dan doğruya bir hükümet iş dir. Salâhiyettar resmi mak mat bunun kabili tatbik olduj nu, bugün 78 den ibaret olan € mek randımanının da 88 c çık rılması imkâni bulunduğunu : ylemektedirler. Yalnız bu tal dirde değirmenlerin de bugü tabi oldukları fenni şeraitin d ğiştirilmesi icap etmektedi Diğer taraftan bazı kimselere ğgin bugünkü şeraitle b ü fiatinden daha ucuz & e€ gü tadır. Buna sebep olarak ta bi zı değirmenlerin buğdaya faz çavdar, mısır vesaire gibi şey ler kattığı ve bunlardan yap lan ekmeklerin ucuz satıldığ söylenmektedir. Hattâ bazı dı ğirmenlerin ihtiyaçtan çok fa la çavdar ve mısır unu çıkardı Mumıîiin beyi ziyaretle bu hu aiz ĞÜM susta dair görüşmüşlerdir. Üç cerh vakası İhtilâfn halledilebileceği Ü- lükleri vezaifine müteallik hu- susatı teftiş etmekle meşgul- SD ğ dür. Bunun için maarif emin- Köpeklerin TtHlAfı - İlikleri ve maarif müdiranıma 2 Kuduzum tamamile ortadan |it talimatnamelerin, — mezkür kaldırılmasını temin için tasma| kanunla tearuz teşkil eden ci- sız köpeklerin itlâfı hakkında ve| hetleri ıslah ve tadil edilmek - rilen emir şiddetle tekit olun-| tedir. muştur. Bu hususta zabrtai be-| Ayni — zamanda eminlerle lediye memurları her tarafta| müdürlerin vazifelerinin icap 1 — Eminönünde hamal Meh metle Mustafa kavga etmişler, Mustafa Mehmedi burnundan yaralamıştır. 2 — Bakırköyünde kahveci çı mit olunmaktadır, 3 — Çenberli taşta Arabacı Sefer seyyar satıcı Abbası yara fealiyete geçmişlerdir. ettirdiği salâhiyet ve - hususi- Hoti B GERA M eç—ı-ıîh— yetlere mütcallik bazı esaslar Mahkemelerde Terkos mukavelest — |talimatnamelere ilâve edilmek eaT Terkös şirketi mükavelesi, tedir. Tetkikat ve ihzarat bir İhdlâS'davası iç elesi, na|Laç güne kadar bitecektir. fia vekâletince tetkik ediliyor. Şehremanetinin bu husustaki ra poru da dahiliye vekâletince tet kik edilliyor. Dahiliye vekâleti tetkikatını bitirince mütalâğasını nafiaya bildirecektir. i —— ee ——— Dün Tütün inhisarı memur- larının muhakemesine devam edilmiştir —rernen — â Dün ağırcezada Tütün inhisar rında cereyan eden ihtilâs dava / sı rüyet olundu. Mahkemede —— Taksim mecraları *alimdğü Tölikbekna” ü Ankara radyosu Teti idarei hususiye bütçesinin | ları halde çavdar ve mısır el vaktinde tanzimimi tebliğ etti-| meği yapılmadığı ilâve olun ğinden meclisin fevkalâde top-| maktadır. Filhakika yapılar lanmasına lüzum görülmüştür. | hesaplara göre şayet ekmeğ Yarınki içtimada mütecakip |buğday üzerinden narh kon., günlerdeki içtimalar tesbit edi-|cak olsa 20—40 para - arasınc lecektir. - K | |daha ucuz satılabileceği de ar| Daireler bütçelerini - tanzim | laşılmıştır. Fakat bu da buğdi etmişlerdir. Sıhhiye müdüriyeti| ya narh koymak demek - oldı bütçesini yüz küsur bin lira ola-| ğundan kabil görülmemekte rak yapmıştır. dir. Hülâsa, tek ekmek — usul Beykoz civarındaki kabul edildiği takdirde bütül ormanlar dedi koduların halledileceği fi| Vilâyete Beykoz civarımdaki | ri galiptir. tarlaa sndke & eli hakkmda o civar köylüleri IE: "%" ’ikğ"ı: yapılmıştır. Ekonomi Pzta dis gıön;î:er:g bî::ıe:elî;'h:ı; K amblyo kik ettirmektedir. —- Fırk —ı:— ; Borsa meclisinin â ece ee mütaleası soruldu Halk fırkahı vilâyet kongresi tarafından tefrik edilen encü- And- | mücrimiyetini, iskatı ceninden ihtilâsi yapmaktan maznun Şük rü, vazifel mürakabeyi ifa etme mekten maznun levazim müdü- rü Ferit muavini Adilvemuhasip lik işini "suiistmal maddesnden maznun Zahit, Kâmil, Talât beyler haızr bulunuyorlardı. Dünkü celsede —müfettiş Kâ- zım Bedri ve Nazim beyler şa- hit olarakdinlendi. Müfettişler hülâsatan «Şükrü beyin 4 bin liraya yakın bir miktarda muh telif tarihlerde ihtilâ& ettiğini, muhasiplerin vazifelerinde ih- malleri olduğunu müdüriyetin ise umumivazifesi taamülen mü rakabe olduğunu,, söylediler. üf ikmali muhteml olduğunu, bir | Diğer iki şahit müfettişten Ne =,:::xm Şubattan itibaren esasli - olarak|dim Reşit beyin İzmirde veNec meddin beyin Adanada olduk- ları anlaşıldığından celpleri i- talik olundu. —— Çocuk düşürme Üsküdarda komşusu Fatma “hanımı darp ve çocuğunu düşür meğe sebep olmaktan maznun ile hanym ve zevci Abidin efendinin muhakemesi ağırceza da görüldü. Muavin Burhan B. iddianamesini dermiyan ede- rek: Cemile hanımın darp filinden beraetini, ve hakaret noktasın- ma hanıma hakareti sabit oldu. menler dün toplanarak raporla rını hazırlamağa başlamışlardır. Raporlar cumartesi gününe ka- dar hazırlanmış olacak ve o gün bunlar okunduktan sonraidare heyeti intihabı yapılacaktır. ——— Ankara, 13 (ALA) — 14 kâ- nunusaninden muteber — olmak üzre Ankara radyosunun proğ- ramı şudur: Saat 18-30 dan 19-30 a kadar irkestra veya bando, 19-30 dan 20 ye kadar konferans veya ders 20 den 20-20 ye kadar solo veya taganni 20-20 den 20-45 e ka dar borsa, ajans ve hava rapor ları 20-45 ten 21-30a kadar caz mata göre millet mekteplerine bant. |devam edenlerin mıktarı yarım b aa |milyonu bulmuşturMuntazaman. 14-1-930 programları |devam edenler, yüzde - doksan Ankara 1875 ra. nisbetini geçmektedir. 18.18.30 — Konferans veya ders —— Esirgeme derneği lan yeni caddenin kanalizasiyon ameliyatına başlanmıştır. Bu kıs | mımn ameliyatı bittikten — sonra| asıl meydanda bulunan kanaliza | siyona raptedilecek Ve tramvay İlar dayeni hattan işlemeğe baş layacaktır, — —e — Ankarada kızıl Sıhhiyece burada tesadüf edi len tektük kızıl vukuatmna karşı umumi faaliyete geçilmiş, ço- cuklara müessesede kızıl aşısı tatbikine başlanmıştır. Ayrıca mektep çocuklarının da mektep lerde aşılanması için seyyar dok torlar faaliyettedir. BOULOGNEDA FIRTI- NALAR Boulogne, 13 (A-A) — Bou- ihi Yarım milyon halk okuyor 18.30-19:15 -Bando Müzika — 19.15 - 20.30 Solo veya taganni 20.30 - 20.45 İstirahat 20048 : 21,90 Ajaris habetleci e| <ZC İdareli cekti: logne havalisinde gayet şiddet Kaperar G iner SERC İ mAhm 905 liret 9.05»5.k li bir fırtına hüküm sürmektedir| — /stanbul — 1200 m. $ Kw. KONFERANS — < BN Balıkçı gemileri oldukları yerler | 17.30 - 18.30 Saz heyet, borsa| — Kânumusaninin on altımeı P Ti Blasınü ge k haberleri Ho, Sünü li öse yirtel dB icaret odas ğundan mücrimiyetinin, talep et | 1830 - 20.30 Jazz - band, örkes- (konser ye — Könterle Mücadele) |— Kaydedilmiyenler ti. e0 içlime mevzulu bir konferans verilecektir. Ticaret ödasina 'yeniden | Disye srara Geühirat tti aü (Mütebakisi Melfuftur) —| "“Ru konfersasr müteakip Rosni y a yatlarını yaptırmıyan t lik olundu. ©—— * ee Baakaambür. Bu könlerana ve kon | carm'adedi 150 dir. Oda bu'ti : eai Ca TT . (Belgrad operet | *etden herken istitade edebilir. — | carları mahkemeye verecektir Polis ıâıüdüriin!ıi artistleri törafmdan), DN ea nT e VASI © |22.10 Radyo orkestrası » A ö irae ei sar l SNO İstanbnl menkul kıymetler ve fından politika refikimiz aley- aS « LĞ ; hihe şahef bir dava ikame olun | — Badapeşte — 550 m. 20w. |Kambiyo Borsası kmswhgmdgı' 18.30 Salon orkestrası 20. — Opera Lakme “Delibes' in eseri (Schir operasından) | çıkarılmış olan, bedeli tamamen Türk lirası Menkul kıymetler ve kambi,; edilmiştir. muştur. Davaya sebeb mezkür gazetede «polis müdürüne veri len apartman geri alınıyor,,yazı çi sıdır. Dava evtakına 4. üncü |20.30 Muhtelif konser müstantik Salih B. vaziyet et- |22,30 Viglon konseri mistir 2315 Tzigan örkestrası. — iyo bor: kat icrasile mütalea beyanı liye müsteşarı Ali Riza bey t rafından Bankalara bildirilmi; ti. rıca dün Borsa komiseri ve m lisinin de mutaleaları so: Vilâyetlerden gelen malü- | "" yrı tetkikat yıpmıkudıdığ._v lene düşmeğe devam T Kadınlar esirgeme derneği | açılmış bir aralık 1028,5 ku bugün içtima ede | kadar yükseldikten sonra 1 $ ta e (Denizli İktısat Bankası Türk Anonim şirketi) ta kıymetinde (50,000) hisse senedinin İstant Tertibi mukarrer kambiyo tiyaç listesi etrafında tetki Ali Riza bey tarafındari Komserlik ve meclis ayrı eet Baorsada vaziyet - Dün Borsada İngiliz li giliz sabahleyin 1028 tediye edilmis ve beher sazı kotuna kabul ve