18 Ağustos 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Haberler İ vabını verd Sefirimizân derhal Tahrana hareketi lüzum görülmüştür ANKARA, 17 (Geceyarısı)-| Bey yarın akşam Ankaradiğl Hariciye Vekili T, Rüştü Bey, İreket edecek İbugün yeni Tahran ( selirimizİ Batum tarikile Tahraa gide | Sonsöz hüküme- | Hüsrev Beyle birlikte İran mas) şir. i z İlâhatgüzarı Sait Hanı da kabul | te alitir. etmiştir. A ği Lonâradan bilidiriloyr: — Hiridi.| o Sait Han, bu ziyaretinde hü|sinde yeni sefirimizin İtan işlerini düz k için sonba- | kümetinden aldı cevabı T. |vel Tahrana gitmesine HARİCİ HABERLER... Fransız - Alman münasebatı Bir Alman nazırının irat ettiği nutuk sarsıntı yaptı Alman Sefiri Konferans | Parise dönmeğe söz hükü ; mecbur oldu. Fransa - Almanya münaseba A İd li ce “Süveyş kanalım açmak. ——o——— Mehmet Ali buna razı olmak için bir hayli teminat istiyor.. | İ Eylülde büyük Mevcut vaziyet müvacöl ran sarsıntı ii (© sonra kendisine takdim edilir-| kendisine havale olunan mesaili malâ ei İngilizler de padişalı vasıta sile Mehmet Ali üzerinde mü- cssir olmak istiyorlardı Mehmet Ali, Mısır hazinesi. nin servetini bir çok omühim mevaddn ticaretini inhisar şek line koymak ve bu. inhisarları| hükümet vasıtasile işletmek su! retile vücude getirmişti. Fakat devletlerle aktedilen muahede- © de İngilizler Mısırın mali kud. retini de ortadan kaldırmak i- | nhi- sarlarınn kalkmasını ve ticare-| tin serbest olmasmı kabul ettir-| mişlerdi. İ İngilizlerin Osmanlı impera “torluğu ve Mısır karşısındaki va | ziyetlerini tekrar hülâsa etmek lâzun gelirst şöyle denebilir: İngiltere, Osmanlı impera torluğunda göz dikmiş olduğu yerleri muhafaza için Babrali- ye muzaharet ediyordu. | Mehmet Ali Mısırda İngi-| izlere bir takım imtiyazat ver-| di. Fakat İngilizler Mısırdaki| nufuz ve mevcudiyetlerini bir) kat daha arttırmak ve Mısir| işlerine müdahale © vesileleri| bulmak iiçin imtiyaz taleple- rinde devam ediyorlardı. Mehmet Ali ccnebilere veri- len imtiyazların az gamân son-| ru nasıl onlar tarafından birer hak suretinde kullanıldığını bilmiyor değildi. Fakat bir taraftan bu müda- hale kapılarını açık tutmamak! diğer taraftan da ecnebi ihtira- atını tatmin etmek için uğra- Şıyordu. Süveyiş kanalını açmak ta-| savvuru Avrupada yeniden can lanmıştı. Buna bilhassa Fran- sızlar taraftard. | Buna mukabil İngilizler ka-| malı açacak yerde Süveyişte bir şimendifer inşasmı ve iki denizin münakalatmı bu vasıta ile temin etmeyi dşünüyorlar- dı. İngilizlerin maksadı açık Şimenditeri kendileri yapacak- lar, bu mühim vasrtayı ellerin-) de bulunduracaklardı. İki taraf ta Mehmet Aliyi kendi tarafı- na çekemk için uğraşıyorlardı. Avrupanın mali mahafili de harekete gelmiş, getirilmişti. Bu büyük işleriçin lâzım o. lan parayı Avrupa sermayesile yapmak ve nihayet mali bir işi siyasi bir müdahale vasıtası ha ine getirmek isteniyordu. Süveyş kanalını açmak, iki lenizi birleştirmek fikrinin ye- ni bir şey olmadığını söylemeğe hacet var mı?,. Fi Mısırm © lâkatlarda gerek sefirlerin ifada| tı, gerek kendisinin o beyanatı tercüman Paşalar tarafından ay) nen zaptolunarak (Omülâkattan! a vezaii Sefaret baştercümanları da ba zan umuru resmiye için teşrifat nazırlığına müracaat ederlerdi. | Teşrifat nazırlığı dairesinin mahdut, gailesi az, mu- lâtı basitti. Sarayın gürültü| lerinden uzak yaşardı. Teftişi askı komisyonu dairesi Yunan mücadelesi zamanm- da harekâtı harbiyeyi saraydan takip ve idare maksadile teşkil edlilen bu dairenin 1 inci reisi Za| reisi Gazi Muh- Azayi asliyesi er- lan olmak — üzere vi fahriyesi de'altr tt yeni bir geçirmedi değil. İki memleket arasmda devamlı bir dostluk tesisi için İçalışdıyor ve Avrupanın isti bir ehemmi Geçen gün Alman nazırlarm dan M. birr ledi. M. Tre s Alman kab nesinde m nazırıdır isinin hir ksmır mdiye utu bu.tasavvurun filiyat çıkmasına mâni olm İslâmın ni Âs tarafımdı iy memle- ketin bu gibi kısımlarile meşgul olmak üzere Almanyada bir ne İzaret ihdas edilmiştir. Bugün meşgul araziden yalnız Sar kö mür havzası Fransızlarm el le bulunuyor. İgal yularındarı çıkarılan köm teşebbüs edildiği mali endişe o o zaman bu teşcbüsün neticelenmesine mâ- ni olmuştur. Bahri ahmeri bir Avrupa ha- ui hâline getiren bu kanalın dan açıldık- inne yapup lara birak et Ali an Bu Mısır için| di. Mehmet Ali aklamıyordu kat ayn Fransızlar taraf tan sonra İngiliz yaparak bunu Frans: mıyacaklarını Me lamıyor değildi. daha tehlikeli bu endişelerini Onun için kanalın açılmasına muhalif kaldı. Nihayet hiç ol mazsa Mısırın beynelmilel bita raflığı hakkında teminat veril- mesini, kanalın da Mısırın ser- mayesi ve Mısırm mesaisi ile yalnız Avrupanın teminatı altm da açılmasmi ileri sürüyordu.) Avrupalıların mütemadi ısrarla rma ve ihtiyarlığına, hastalı- ğına rağmen noktai nazarında ısrar eden Mehmet Ali Süveyş kanalının açılmasına hiç bir sağ lam teminat almadan, muvafa- kat edemiyeceğini — gösterdi.! Mehmet Ali sağ iken'değil, o-| nun vefatından sonra oğlu Sait | tarafından (1854 -63) mukabil | alınmadan bu imtiyaz Fransız. | lara, Ferdinant de Lesseps e ve rilmiştir. 1850 « 46 da İngilizlerin Mısır) havzasının da bir an evvel ana ile olan ticaretleri pek genişle-| vatana tamamile iadesi lüzumun mişti. İskenderiyeye gelip | gi- şve Almanyanm den İngiliz ticaret gemilerinin | istırapları hakkında vatandaşla adedi git gide artıyordu. rmın nazarı dikk İngliz noktai nazarına göre |tir. İngilterenin Akdenizdeki mena) O Fakat Alman nazır kul- Gi üç türlü idi: landığı Tisan Fransızların hoşu na gitmemiştir. Son zaman- larda bütün Fransız o matbuatı M. Trevlanus Erazi, tcaret ve transit. İngil tere Akdenizde Fransa ile müsavi bir mevki temin etme: için bu havzada kuvvetli br isti nat noktası arıyordu. Cezairi elde eden Fransa Ak- denizin arapça konuşan sahille- rinde nüfusunu gittikçe arttır- mak isterken İngiltere buna lâ- kayt kalamazdı. İngilterenin Akdenizde aradığı istinat nok- tası neresi olabilirdi? .. Mısır.. Geçen asırda bazı Avrupa dev. letleri, göz diktikleri yerleri ele geçirmek için muslihane surette iki vasıtaya müracaat ediyorlar- dı; yava tilâf ve sulh siyasetine de hüc M. Trevianus'ün diğer arkadaş- larile bilhassa hariciye nazır görüşmeden bövle bir nutuk irat ettiği söylendi. Fakat nutkun iki memleket münasebatında yaptı ğı sarsıntı henüz zail olmamış. tır. PARİS, 17 (A. A.) — Ma- tin gazetesi Almariya sefirinin evvelce kararlaştırmış — olduğu müddet bitmtden evvel Parise avdet ettiğini yazdıktan sonra buna sebep olarak M. Trevianus Fransizca lügat kitabın şa- |ön meçenlerde sövlemiş olduğu hibi Şemseddin Sami Bey bu ko |nutkun Frasada yaptığı akis ve misyonun başkâtibi idi. Teftişi | tesirler hakkında Almanya ha- askeri komisyonunun vazifesi mezaretinin o müstacelen t ve izahat istemiş olma (Bitmedi) tetkik etmekten ibaretti Maama | sn” e fih haddi zatında muayyen bir | Fill işi yoktu. JA pie haki Sarayda bir de Komisyonu as-| e mi en Kömen keri denilen ve az çok munta- |müslerdir....|| (| zam bir surette (o Çitköşkünde & toplanan bir heyet vardı ki buna Kanada mürahhasr Serasker riyaset ederdi. o Azası OTTAVA, 17 (A.A.) — Ak- Müşir Etem ve Ömer Rüştü ve Şakir Paşalarla Ferik Şakir Pş. dan ibaretti. Bunun © vazifesi erkânı harbiye riyasetinden tak- dim olunan raporları tetkik ve icap eden mukarreratı ittihaz etmekti. Maiyeti seniye Erkânıharbiye dairesi Bu dairenin vazifesi Balkan Hükümetlerinin ahvali askeriye sefirile lecek içtimamda Kanada başmurah- haslığı M. Dandurand'ın yerine Ka nada sabık Başvekili | Sör Robert Borden tarafından ifa edilecektir. ——————— lerini tetkik ve ona göre plânlar tanzim etmekti, Maiyeti seniye erkâni harbiye dairesi © arasıra tensikatı askeriye hakkında da Hünkâra rapor takdim ederdi, M. Trevianus nutkunda Sar | m edilmiştir. | vam Cemiyeti büyük Meclisinin gel içtima olacak | CENEVRE, 17(A.A.) — Akvam cemi- *i büyük Mec- ak e- ngiliz aş heyeti İ vam ( Cemiyeti biiyük Meclisi- - nin gelecek içti mama Romanya| ” M. Titülesko o başmurahhası İsko'nun riyaset edeceği lenmektedir, Yugoslavyada boğulanlar AGREP, 16(A.A.)— inden dönmekte olan nakleden bir eri sandal ya ırmağında devtilmüştir. 2 boğulmuştur. ZAGREP pte ağıl 17 (A.A.) — n dini kongrenin mr maytap e Üzere halk ka demiryolu üzerinde toplan- olduğu bir sırada b treni yolun açık olduğunu rek bütün sür'atile kalabalığın ü zerine doğru ilerlemiştir. Tre. nden kaçışan halk arasm ek derecede e telâş hâ esnasında ğır ol mün seyretmek İmak üzere'#i lanmıstır, | Mısır kredifonsiye tahvillerinin ünkü çekilişinde: senesinde erkarılmış tah- 250.043 numaralı tah- 215.056 numara 50.000 frank ik ramiye kazanmışlardır. Meşhur tayyareci VAŞİNGTON, 17 A.A. — Tay- yâreci miralay erg'e kongre ta- İcümhur tarafından mumaileyhe mera İ simi mahsun ile telik edilmiştir ( Başı. -Bitinci sahilede ) İstanbul teşkilâtma kimin yin olunacağı henüz taa; etmemiştir. Necmeddin “Molla Beyin is- i etrafındaki şayialar (odoğru jdeğildir. Çünkü (Necmeddin İMolla Bey, siyasetle uğraşma- mağa karar verdiğini söylemiş- İtir. mı olduğuna dair sorulan sua- li lüzumsuz bü'uyorum. Şiiphe- siz ki soldadır. Fakat memle ketin bir çok istırapları, şikâ- yetleri varken, iktısadi buhran mevcut iken bu silali sormamalı asıl dertlerle meşgul olmalıdır. - İSağda veya solda. Yeter ki Cüm huriyete hizmet edilsin, iktısadi buhrana çare © bülunsun, mem leket refaha kavuşsun . İstiyen fırkayi solda bilsin, istiyen sağ- a. İktisadi buhırann sebepleri. ni gerek Reisicümhur (o Hz. ne yazdığım mektupta, gerek ga- zetelere vukubulan beyanatım- « da zikretmiştim. Halka tahmil edilen ağır ver giler bugnkü buhranı tevlit et- İmiştir. Bu buhran yeni değil. dir. Fakat bu işle meşgul ol- mayı, fırkayi teşkil etmeyi bu Fırkamızım solda mı, sağda | harda burada toplanacak konferans kında şimdiden bir çok şeyler leniyor arkadaşları da hapiste bul yor. Fakat İngil İdhi v etm İos etmeğe ça amışlardır. Gan- di | tanın yerli ve o sözde) | râca, mahıraca, Novab gibi | faklı hükümdarlarının, mürahhasların ve İngili kile toplanacak olan bu diğer ebetile yapılan ! Baroda mahracası 1 olacak? Konferansın Verilecek karar yapılacak şey İngiliz ait kalacaktır neye vi İmin Le İbir çare bula İ gelen tedi leri ve mutahassıs- buluna İ caklar rd Bir. adişeyi ip olmaktadır i o Kuralın taç merasimi İS LONDRA, 17 A.A, — Habeş ia rafından verilen madalya dün Teisi-)ralı Tallarinin taç giyme merasimin İde İngiltere kralını Duc de Gioüce- İster temsil edecektir. eğ —-—ş—şş ş.m. —— | S.C, Fırkası idare heyeti toplandı rilmiş bir kararım yoktu. Fırka ve Hükümet Fırkanın hükümet umuruna müdahele edip etmiyeceğine İ gelince; halk reyini — verirken, vekillerini intihap ederken hü- kümet umuruna müdahele eder, İntihaptan sonra £ vekilleri de hükümeti mürakabe eder, müra İkabe vazifesini ifa etmiyen ve- - killer halka karşı hesap vermek le mükelleftirler. Hükümet işlerine | gelince; bunlar mes'ul adamlarında elle. rinde olmalıdır. Çünkü icabında mahkemeye gidip hesap verecek lerdir. Fethi B. in bir ümidi Halk Fırkasının beş sene zar fında Mecliste ekseriyeti teşkil ine ve İsmet Paşa Hükü ve programının tatbikina devam leyliyeceğine gelince; benim in- İtibaım şudur ki bu ekseriy: İteşkil etmek güç olacaktır. Ta- bü, bu, halkın temayülâtina bağ İladir. Fırkaya iltihak için bazı es- naf cemiyetleri arzu izhar etmiş lei Konya meb'uslarının il- tihakı için heniz bana müra. la İmiştir. Rüştü Beye bildirmiştir.Hüsrev İ görülmüştür. debiyetf muallimleri kongresinde 17 (Telefonla) aarif müsteşarı M. , riyaset etmiştir. İçti- ilk maddesi o lan «liselerde edebiyat tarihi o- İlkutmak için ne yapmalıyız?. Ve muallimlerin nelere ardır?.» mevzuu ü- müzakere cereyan et- Neticede münakaşanın iki fikir teşkil etmiş- nameni lesasını şı Yeniden ihale edilen köpr ANKARA, 17 (Telefonla) - Nafia Vekâleti Sakar İS nehri o üzerindeki (90 metre uzunluğunda Vezirhan köprüsünün inşaatın 48879 lira- a ihale etmiştir. Köprünün a- IZiraatmektepler İ ANKARA, 17 A.A. —Heber aldı Hırmza göre evvelce muvakkaten ta il edilmiş olan tali ziraat mekteple- İ: İtekrar küşat edilerek tedrisata bala | Adliye Vek ÇORUM, 17 İLA, — e Ve kili Mahmut Esat Bey adi teşkilâ tını, hapisane ve icra dairelerini tef- iş elmiş ve rülesayı memurin ile halk Avrupa Birliği | LENE A. —(Hususi İn su reisi M paclâmenta e beyi hadı konferan: gayeye doğru teveccüh etmesi lâzım eldiğini ifade etti, Nutuk, şiddetli) alkışlarla karşılande. Akalliyetler işi Akalliyetler meselesinden © bazı yetler olmasına rağmen miirahhaslar sözlerinde diğer milletler hakkında çok hürmetkâr hareket ettiler. Bey- nelmilel hislerin hâkim © olduğu bu münakaşalarda görülüyordu. Başvekil Makdonaldın son bir nut ku ile, altı günlük bir müzakereden sonra kongre nihayet buldu. İngiliz meb'uslar ve hükümet mü- rahhaslara karşı azami & hürmet ve nezaketi göstermişlerdir. Kongreye gelen murahbaslar arasında 7 mecli si meb'usan reisi vardı. İsveç morahhasının takriri İsveç murahhası, Sulh muahede- sile çok acele tesbit edilen bugünkü siyasi hudutların tadili lâzımgeldiği- Bi ve bu suretle birçok halzlıklara nihayet verileceğini bildiren bir tak- tir verdi. Komisyona havale edildi. ——— umumiye müracaat edilmiştir. İltihak takdirinde memnun olu- rum. Belediye intihabı hakkın- da henüz arkadaşlarla görüşüp bir karar almadık, Tabit, intiha- ba iştirak etmek isteriz. Buğün arkadaşlarla içtima e- dip İstanbul teşkilâtı etrafmda görüşeceğiz. Salr günü Yalova ya gideceğim. Avdette İstanbul daki meşguliyetimi bitirdikten “ İsonra İzmire gidecek ve oradaki * İteşkilâtla yakmdan alâkadar o- Tacağım.,,. Fethi Bey Salıya Yalovada YALOVA, 17 (Hu. M.) — Fethi B, Salya geleceğini bildir di. Geldikten sonra faaliyete geçeceği, vaziyette inkişaf hâsl (Bitmedi) İsene kararlaştırdım. Evvelce veİcaat vâki olmadı. Belki kâtibi|olacağı tahin olunuyor. milletleri alâkadar eden mühim vazi- | Jtir. 3 1 — Tanzimattan evvelki İdebiyat tarihi, tedrisatında nız tarih ya, kla iktifa eyi ve edebiyat tarihi tedrisat zimattan sonraki devren ta'f ne atfetmek, 2 — Tedrisata ta, başta ilyarak muntazam ve silsile linde takip etmek Münkaşa, yarın da devadifi decektir. üler iyakları kârgir, döşemeleri Imirdir. Bundan başka Anl Beypazari- Sarıköy şosasi İrinde ve 90 metre uzunluğ! olan koyun ağılı | köprüsüğl 66232 liraya ihale edilmişti ı yeniden açılıy Jnacaktır. Ziraat İ bu sene Ankarada Yi ve katl BE ılı Çorumda ine bir ziyafet vermiii y akşam altıda Amasya mümessili Vekil B: hareket etmiştir. için müzakerat | Akvam meclisinin 5—12 eylül ki içtimalarmda cereyan edi ihmi nolunmaktadı İş bitirilemiyor! Muhtelif menatıkta numaf müamelesine devam edilmekte bu işin her & nü bitmesi il numarotaj iş afta ağustosun 308 p etmektedir. Hal ni yapan müteahl manete müracaat ederek tekmil Ay nihayetine kadar bitiret bildirmiş ve bir buçuk ay miüşldetin temdidini istemiştir. fiyet Emanet umuru hukukiye tetkik edilmekte olup şar İişin gösterilen sebepler kan: lürse mühlet verilecek ve bu Sumarotaj işi ancak teşrinievwel Ü. beşte bitecektir. i $ Liman tarifesi i İstanbul Liman şirketi idare <cnebi memleketlerine sev! cek hububat tarifevinde İktisat leti tarafından yapılan tadildt etmiştir. 5 g DA t Buna nazaran Haydarpaşa keci rihtımlarına yanaşılarsk cak tahmil ücretlerinde — yü kadar tenezzül yardır. Bugünlerde rmiaddel tarife dilerek tatbikine başlanacaktır” i idiler ? Becayiş edildi! e Trabzon ithalâ gaf | gü müdürü gü müdürü Hamdi B. ler gö” zum Üzerine becayiş ettirileii e Elektirik telleri p Çeliklenmiş tellerin eyv gi kanunu ahkâmmâ tevfikar Füme resminden muaf tutulmasi idaresine tebliğ edilmiştir. İpek böceği tohum” yi Apek böceği tohumların. sok hususundaki techhurların e ve İrarlara sebep olduğu ast yg tince mazarı dikkate almanı if sıtalarla sevkıyatın temini likadar mekamata bildirimi” | Ekmek 11 kuruş 10 | remanetinden: Ağust0 yili men sil gününden ? | i ii Ekmek on bir kuruş on PA sala on vedi kuruş on PLAĞI | |