December 14, 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 14 KÂNUNUEVVEL 1530 5 inci sene, No 1740 NUSHASI 5 KURUŞTUR İkramiye meselesi Devlet ve millet telâkkisin- ki tekâmül ile, Devlet hizme Ü hakkındaki telâkkinin de de- Üşmiş olduğuna şüphe yoktur. wlet hayatı en küçük teferrü ima kadar kanunların inzıbatı ütma alındıkça, Devlet hizmet i görenler ile vatatıdaşlar asındaki münasebetlerin de isri telâkkilere göre tanzimi i- tap eder. Devlet hayatı, Devlet etleri değildir. Bu itibarla wlet hizmetlerini gören me- Murlar arasında imtiyaz ve üc let noktai nazarından, memur- statüsünün derpiş ettiği 8i- Mf ve derecelerden başka fark- dlâmaz. Devlet hayatmın basit ve teş! kilâtmın iptidai olduğu zaman da devlet hizmetlerini gören İr, bu. hizmetlerinin. - ücretini doğrudan doğruya halka tediye Bttirirlerdi. Devlet #deta iltizam e Sevletin muayyen bir salâhi: tini temsil eden şahsın Ye insafına göre-tesbit edilirdi. Büphesiz bu devirler çoktan Keçmiştir. Fakat ücretlerin Dev İetmaaşına tahvil edilmesine ve, Iktan ayrıca bir'para alınma- Snın kanunen memnu olmasına Tağmen eski itiyatlar bazi me- Murların seciyesine hâlâ hâkim “lmakta devam etmektedir. Kanuna hürmet borçtur, Ka- Bunun çerçevesi dabilindeki ha teketler makbuldür. Bu mülâha #aya göre biz, bir kaç zamandan i mevzuu bahis olan ve kanu Da tevafuk derecesi tetkik edil Mekte bulunan bir ikramiye me #elesinin hususi ve şahsi cihet lerini hüküm ve mütalcamızın Mevzuu haricinde görüyo"az. Ancak umumiyet itibarile Dev- * hizmetlerinde ikramiye nâ- Mı altında kabul edilen ücret Sekline ait düşüncelerimizi de hizmetleri) lir, ve ücretl mr. MR SAİR LE AM 09 SR A Ensmaharr iri; Siirt Mol Ssu AHIR 'E Başvekil İsmet Pş. dün sabah ilk ekspresle Ankardan şehrimi ze gelmiştir... Başvekil Pş. ya yalnız yaverleri Atıf ve Fikret Beyler refakat etmekte. idiler, Başvekli İsmet Paşa Dolmabahçe rıhfımında kendisini istikbal edenler arasırtan Ismet Paşa dün Gazi Hazretlerile uzun müddet görüştüler.. Başvekilimiz Istanbulda iki gün kalacaklardır. Pendikte muhabirimize beyanatta bulunmuşlardır.. Gazi Hz.nin Trakya seyahatleri henüz takarrür etmemiştir. Maliye vekilinin pe aslı yoktur.. tâsrih etmekte fayda buluyo- a İ İsmet Pş. yı Haydarpaşa istas- Her memurun her vaziyette ülelâde alacağı maaş ve saire kanım!ar ile tayin edilmiştir. İkramiye umumi bir şey olma- Yip fevkalâde ahvale mahsus, İsvkalâde ücretlerdir. Memur- » memuriyetlerinin icabı olan Vazifelerini muayyen vaziyet ve Vakitlerde ifa etmekte devam Bittikçe ancak muayyen maaşla hinr alırlar. Her hangi tabii ve Muayyen bir vazifeye ayrıca de ikramiye tahsis etmek o Yazifeye hususi bir imtiyaz balı $etmek demek olur ki bu da hiz Metlerin taadülü esassına müna İi bir hareket teşkil eder. Devlet hizmetlerinde Ye, Adliye, Maarif... ve saire gi bi muhtelif faaliyet şubelerine Mensup her işin kendine göre ve hususiyeti vardır. hayatı nok İai nazarından biribirinden da- imtiyazlı vazifeler telâkki #dilemezler. Şu halde neden bir Maliye Memuru tedrisat vergisinden İkramiye alsın da, bilfiil tedri- #at ile meşgul olan bir Maarıf Memuru alma! Fevkalâde İzmet gören, vazifenin ifası eş Basında hayatımı tehlikeye ko- Yan, vatana çok çocuk yetişti- Yen... Memurlar için ikramiye tabii görülebilir. Bu nevi ikrami Şeler, heyeti içtimaiye içinde İazilet ve fedakârlığı teşvik e- den, onları mükâfatlandıran ve suretle yine heyeti içtimaiye' * faydası olan mukabil hizmet lerdir. Bilfarz tedrisat vergisini, di Rer vergilerde olduğu gibi, hem Verenler, hem toplıyanlar bir hizmet yaparlar. Mükellefler Vermekle vatandaşlık hizmetini Ve borcunu ifa ederler. tahsil e- iler de kanunen muayyen ve| Ücretli vazifelerini görürler. Mü İlet vermezse, memur da top İmazsa kanun onları icbar e- der, Tedrisat vergisi her hangi iF memurun gösterdiği zekâ) Veya fedakârlık eseri olarak b-k #nilmien bir kazanç değildir İ, ondan bir kısım hisse de ken isine ayrılsm!., İetireni adalet! İtabı bu mevi ikrami-<İerin bir An evvel Devlet hayatından u Mali- #aklaştırılmasını emreder, Bun| rin zararları düşünülebilecek Kârlarından her halde daha £ Adır, az- Zeki MES'UT “|murlarının hatırlarını yonunda Reisicümhur Hz. namı na kâtibi umumi Tevfik ve ser yaver Rüsuhi Beyler istikbalet mişlerdir. Başvekilimiz beşuş bir çehre ile trenden inmişle ve kendisini karşılayanların ay rr ayrı ellerini sıkmışlardır. Müstaübilin arasında vali mu avini Fazlı, İbrahim, Tali, sabık Nafıa vekili Recep, Londra sefi ri Ferit Beylerle Berlin sefiri Kemaleddin Sami ve “kolordu kumandanı Şükrü Naili Pş. lar vardı. Başvekilimiz istasyonda bir müfreze polis tarafmdan selâm lanmıştır. İsmet Pş. polis me- sormuş- lardır. Haydarpaşa istasyonunda. Başvekilimiz istasyondan çık| vatla birlikte kendilerine tahsis) mtşlar ve refakatlarmdaki ze-|edilen Sakarya motörü Ya doğruca saraya gitmişler- ir. t Pş. şehrimizde bir kaç gün'kalacak ve Londra, Berlin sefirlerimizle birlikte Ankaraya! aüdet edecektir,” Başvekilimizi Pendikte istik- bal eden bir mwharririmizi mü şarünileyh kompartımanına ka- bul etmiş ve Haydarpaşaya ka- dar görüşmüştür. İsmet Pş. mu harrimizin sorduğu bir çok sü- allere tebessüm ve sükütle mu- kabele etmiş,sözü havaya nakle derek: —İstanbulda hava nasıl. Yağ mur yağıyor galiba, demiştir. — Sıhhatça nasılsmız, pa- şam?, — Çok iyiyim, Bir kaç gün soğuk almıştım. Geçti. Bir sa- bah Fikretle (yaverleri) bir at gezintisi yapmıştık. Hayvanı biraz fazla koşturdum. Terlemi şim. Geldikten sonra dikkat et- medim. Göğsüm tutulmuş. Na- (Devamı altıncı sahifede) Bunu Teimes'in ağzın- dan dinleyoruz: Türkler medeniyete, güzel a etmiş birmillettir.. Londrad agelecek ay İran güzel san'atlar sergisi açılacak tır. Bu sergi hakikaten pek kıy metli eserleri ihtiva edecektir, İrandan pek nefis eserler gönde rildi. Bizim Evkaf müzesindeki kıymetli İran eserleri de Lond- | raya doğru yola çıkarıldı. h “ Times,, gazetesi bundan ba hisle yazdığı mekalede memle- ketimize karşı derin bir takdir hissi izhar etmektedir. Times,, bu mekalesinde ezcümle diyor ki: “ Güzel şeylere âşık olanlar Türk hükümetinin 5 kânunusa- nide Bulnigton Honse da açıla- cak olan İran güzel san'atları sergisine elindeki pek kıymet- li eserlerden bazılarını gönder- İmek hususunda verdiği civan- merdane karara karşı derin su- rette müteşekkirdir.,, İ “ Times, bundan sonra eski) re Londra sergisine gönderdiğimiz eserlerden: bir güldbdan. Devamı altıncı sahifede RTiMms sam'atlere büyük hizmetler | i İsurette tadil edilmekte olan İc- i İauhtelif adli kanunlar silsilesi İ /lâkki edilmektedir. 'Çokgari garipl İdari teşkilâtımız hakkında yazılar.. Ankara, 13 ( Telefonla ) — İdari teşkilâtımızın bozukluğu- na dair bir gazetede çıkan ve im £a yerinde ayni gazetenin ismi- ni taşıyan müphem bir makale- nin halen İstanbuldabulunan sa bık Adliye vekili Mahmut Esat Bey tarafından yazıldığına hü- küm edilmektedir. Başta esaslı ra ve İflâs kanunu olmak üzere münasebetile şu sırada nemi sık sık yad edilen sabık bir ve-| kilin böyle bir harekete tevessü lü oldukça garip ve mânâlı te- Vatandaş! On paralık bir şey alırken bile yerli malını tercih et |, Gazi Hz. Başvekil Ismet Ps. ile beraber küçük bir tenezzüh yaptılar Gazi Hz. dün akşama doğru Başvekil İsmet Paşa ile birlikte Beyoğlunda oto- mobille küçük bir. cevelan yaparak gene birlikte sarayâ avdet etmişlerdir. Gayrimübadillere dün tevziat başladı Gayri mübadellere tevziat dün başladı. Çekleri takdiri kiy met komisyonu reisi Faik Nüz- het, 2 inci reis Celâl ve kömis- yonda maliye memuru Salâhet- tin Beylerden mürekkep bir he- y'et dağıtıyor. Şimdilik para ala cak gayri mübadillerin âdedi gayri malümdur. Dün bile yeni bir liste gelmiştir. Ankaradan gelen talimatta 10 bin liraya kadar alacağı olan lara 5 gün, 30 bin liraya kadar alacaklıklara müteakip 3 gün, ve 100 bin ve daha fazla alacak sahiplerinede 3gün hasredilmesi gösterilmiştir. Fakat 10 bin lira ya kadar alacaklıların adedi 600 ü mütecavizdir: 5 günün kifa- yet etmeyeceği tahmin olunu- yor, Simdilik para alanlar arazi Tevzlat ile meşgul komisyon eshabıdır; musakkafat sahipleri için yeni bir iş'ar yoktur.Yakın da onları alâkadar edecek emir ler de geletektir. Dün alman para miktarları 30 ilâ 77 lira arasında tehalüf ediyordu; en fazla alınacak para 200 lira olacaktı. Lâkin kimse bu miktarı almak için müraca- Gazi Hz.ne raporu takdim etti Rapor 105 sayıfa kadar tutuyor Ticaret odası tarafmdan he zırlanan rapor dün aksam Reisi- cümhur oOGaz Hz.ne takdir ktısat müşav ri Şefik Bey tevdi edilmişitr Raporun iht va ettiği bâhis ler o hakkınd şimdiye kada: kaydettiğimiz. malümata Si gorta mesele sini de ilâve mek lâzımdır. Ticaret odası reisi Raporda sigor- ithat B. ta meselesine büyük bir ehem- miyet atfedilmiş-ve nakliye gorta primlerinin yüksekliğin- 'den bahsolunmuştur. Rapora na zaran Samsundan İstanbula kâ- dar olan nakliye sigorta primi, Tiryesteden İstanbula kadar o- (Devami 6-ci sahifede ) BUGUN tad1i edildi, 3— Su iskelesi hamalları bir. birlerine girdiler. 4 üncü sahifede: Askeri makale, de Sultanharlı haberler bilesi Başvekil dün geldi ve Gazi Hz.ne mülâki oldu.. Dava bitmedi Lik maçları Kadıkö stadında mı yapılacak? | Futbol hey'eti Taksim stadını Soykot etmek niyetindedir. Yarın karar verecek ———— Futbol hey'eti Reisi Basri Bey maçlara başlanma- masının bütün sebepleri anlatmaktadır Cuma günü Tik maçları bütün samimi arzulara rağmen başla- madı. Buna, stadyom idaresi ;© nin manasızlığın yegâne Se-. bep olarak göstermek hata ol- İ maz, i Spor yazılarımızda bitaret ol | mağı kat'iyetle arzu ederiz. Ga zetecilikle klüpcülüj yırt et- mek yegâne emelimizdir, Yal- nız vukuatın olduğu gibi gazete lere aksi de vazifemiz oldu” düşünülmelidir. Bu mesele hakkmda fü heyeti reisi Basri Beye müraca- atı düşündük.Kendisinimmtaka merkezinde ziyaret ederek fik- rine müracaat ettik. Süallerimi $ ze şu cevabı verdi: “— Geçen hafta salı günkü içtimamızda bize stadyom ida|lep etti. Stadyomun dört şeri- resinin mürahhası sıfatile Şe-| kinden eFnerli ve Galatasaray ref Bey müracaatle yeni kontra| lr olân ikisi maçların icrasını ât tın akdını rica etti. Halbuki iş-| zu ediyor, diğer ikisi mümâna- lerimiz çoktu, mıntak <heyetilat ediyorlardı. Bu vaziyette merkeziye reisi Fethi Tahsin | hakeme mütacaattan başka bir Bey Ankaradan avdet eri ce: |şekli hal tasavvur edilemezdi. ye kadar eski mukavelerın de- | Bu ise perşembe akşamı yapıla vamına bir mani olup olmadığı-| bilecek bir iş değildi. Arzular İni kendisinden sorduk. Ve eğer|na bu şekilde nail de oldular . mahzur yoksa mukavele şimdi-! Maçlar yapılamadı. Fakat stad Tik bakı kalsm, dedik; kabul| yorma boykot etmek yegâne e Pitbol hey'eti reisi Basri Bey etti. Şürekâ vekili ve stadyom müdiri Nüzhet B, mıntaka he- yeti merkeziyesine perşembe akşamı saat beşte müracaatla yeni mukavele imza edilinceye kadar maçların teehhürünü ta- melimizdir. Maçları Kadıköy- de yapmak için arzuyu umumi- dir diyebilirim. İkinci o güme Beylerbeyinde Devamı altmcı maçlarını sele da FIKRA DAHİLİYE Gazetelerimizden birine göre “İktisadi, siyasi ve idari.,, cep- helerden bakıldığı zaman, inkı- Tâpçılığın henüz el | sürmediği bir teşkilât kalmış: Dahiliye! Ya Türkiyede ilk olarak tat- bik olunan kadınların rey hakkı ve reyiam kazununu (Hariciye vekilliği mi yaptı?. Bizim anladığımıza göre Da- hiliye vekilliği eskisi gibi deği dir; fakat bir takım esaslarda kisine doğru götürülmesi zım geldiği gibidir: Valileri kuklalıktan çıkarmak bu esas lardan biri olabilir, Dahiliye her gün Fethi Beyle boğuşuyor; Halk fırkası dostle- rı için hücum edilecek bir sürü vekillik daha var. HARİCİYE Hariciye vekilliğine inkılâbın dokunup dokunmadığından bah setmeyceğiz. Yine bu hariciye- nin büyük elçilerinin en imtiyaz ısı olan ve hariciye bütçesinin aylık, gündelik ve yol harcı he- saplarını en iyi bieln eski lide- rin Sual takririni hatırlatmak İs tiyoruz. Silain birici kısmı şu: 1 — Gidenler kaç para aldı- Yillar? Bunu nizam ve taamüllerin İtesbit etmiş olduğunu herkes bi| İlir. Fakat maksat şu üç bin, şu İiki bin şu bin lira almış deye ga! zetelerde liste neşrettirmektir. Ve arkasından şu satırlar: “İz- mirde halkın ahlat yediği za- manda Hariciye vekili şu kadar para yedi. Avrupada ne kadar para alın-| dığını senelerce, bütçenin en yüksek aylığını alan Fethi Bey| bilmez olur mu?. Ve Türkiyenin bu sene tok- luk senesidir. Kurak yıllarda köylü ıstırap çektiği zaman bi-| Je, Türklük şerefine balel gel mesin diye Parise her ay İngi- liz altını yetiştiren yine bu Ha riciye idi. Hariciyenin aylık, gündelik ve yol harçları ölçüsünün hal. kın kesesi İle nisbeti olup olma dığını o zaman söylemek gerek ti. Hem bu para demagojisi eski fırkada Ağaoğlu Ahmet Beyin ihtisasıdır. Fethi Beye tenis ra ketinden daha az yaraşıyor!, BUHRAN Amerika cümhur reisi buh- İran hakkında bir nutuk söyle mek istemiş, O da M. Zekeriya Bey gibi Amerika mekteplerin- de okumuşsa da, fikir ve hüküm bildirmek için bir kaç ay her ta rafı tetkik etmek lâzım geldiği ne karar vermiş. Bir koldan Hind'e ve Çin'e, bir koldan Ax İrupaya, Balkanlara, üçüncü kol İdan Cenup Amerikasına müte hassıslar yollamış. Bu mütehassıslar dönmüşler raporlarını vermişler “Hoover, de nutkunu hazırlamış. “Hoover,, eski fırka ile hemfi kir değildir. Ona göre buhran İmahalli değil, umumidir; bir şu- bede değil, her şubededir; bir kıt'ada değil, her kıt'adadır. Sebepleri ise Türkiyede mu- sakkafat vergisinde bir takım hakarslıklar olduğu değil, şun eğ si — İstihsal fazladır. 2 — Avrupa karışıktır. | 4 — Asya karışıktır. İ 4— Cenup Amerikası karışık tr, 5 — Rusya piyasaları karıştır mıştır, “Hoovere,, göre eğer İsmet İPaşa hükümeti çekilirse, buh ran düzelmiş olmaz, Hattâ buh. tanın heman tatbik olunur ted. birleri de yoktur. Buhran hızın alack ve öyle geçecektir. Bize Avrupanın sonpostası nın getirdiği haber işte budur. | Falih RIFKI