23 Mart 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PAZA —— 23 MART 1931 m ncı sene, No 167 NUSHASİ 5 KURUŞTUR ayri mübadiller Büyük Millet Meclisi © lan, geçen perşembe GÖNÜ İ edilen tasfiye kanunile Mi diller ve gayrı mübadiler e lesi tarihe karışacaktır. müba- bir hi- kürsüsünde söylediği mübadiller ve gaYrİ Biller meselesi çok hazin ede ibadiller, Rumeli e- Gayri müba: , baleinden olup da Balkan har- binden, daha doğrusu teşrinicv- 1912 tarihinden evvel, Tür- iyede bulunmuş ve Türk tabi- Üyetine kabul edilmiş olan Türk rrle, mubadeleden istisna edil- miş olan İstanbuldaki Yunan baasından Rumlardır Saltanat anında İstanbulda bulunan ve Yunanlılıkla hiç alâkası ol sayan Anadolulu pek çok zen- gin Rumlar, o zamanlar, tabi- fiyet kalemi ile işlerini uydura- Bak Yunan tabiiyetine geçmiş- erdi, Bu suretle İstanbulda mil İyonlarca liralık Yunan tçbaası alı vardır. Umumi harp esnasmda Yu- an hükümeti gayri mübadil tebaasının Yunanistanda- ki otuz milyon Jira tahmin edi- en bütün emlâkini zaptetmiş ve İdaresini milli Yunan bankasi- verdiğinden Büyük Millet Meclisi de mukabele bilmisil o- -ak İstanbuldaki . Yunan em- İâkine vazıyet etmeğe karar halde, Yunanlılarla bir kdine çalışan hükümet, İstanbuldaki Yunanlı emlâke vaziyet etmemişti. > Son yapılan itilâfname üze- rine İstanbuldaki Yunan emlâ- ki müstesi tutuldu. Binaen- aleyh gayri mübadillerin matlü- batına yalnız Anadoludaki Yu- han emlâki karşılık kalmıştır. Halbuki bu Yunan emlâki de Rumi ve Ermeni mallarına ka- tıştırılarak mühim bir kısmı mü| dadillere, muhacirlere ve İzmir harikzedelerine © verilmiş oldu- ğundan, gayri mübadillerin mat Tübatına mukabil ancak altı ye- di milyon Jiralık mal kalmıştır. Gayri mübadillerin kıymet tak- dir olman malları ise, bunun birkaç mislidir. Mübadifler Türkiyeye gelir gel imez, Yunanistanda bıraktıkları, Max İn süsfina muadil emlâk aldıkları halde gayri mübadiller bugüne ka” dar bir şey alamadıktan mada, 16 8€- neden beri iratları da Yunanhlar tara fından zaptolunmuştu. Yunanistanla, âktettiğimiz itilâftan sonra artık bu gayri mübadiller işi, hükümetin da- ili bir meseleşi baline girmiştir. İşte perşembe günü meclis tarafın- dan kabul edilen kanunla bu muhte Mf matlübatın, hükümet elinde kak TuŞ olan emlâk ve arazi ile ne suret” Ic tesviye olunacağı bal ve izah edil- mektedir. Hiç şüphe yoktur ki 16 se Beden beri mallarına tasarruf edeme| Miş ve hersuretle mağdur kalmış olan bu millettaşların hesaplarını tasfiye- Ye doğru atılan bu adım hükümetin *e Meclisin en hayırlı işlerinden biri Olmuştur. Kanundan anlaşılıyor ki, elde Mevcut mallardan en evvel tercihan gayri mübadillerin hakları tesviye 0- inacaktır. Baki kalscak emvalin de *übadil ve muhâcirlerden ikinci ve Üçünel smef erbabı İk yerile- “eği anlaşılmaktadır. Matlâbat eshabma hükümetçe bol Dolar verilecek, her istihkak sahibi) *lindeki bono ile hükümetçe müzaye deye çıkarılacak malları satın alacak lardır. Mallar yalnız bono ile satıla- caktır. Bonolar borsada tedavül cde- <ek. Bu emlikc pey sürerek müba- | Yan edecek halic Bursadan bono mü- bayaa ederek bedeli onunla ödemeğe mecbur bulunacaktır. Bu sayede bo noların kiymeti de muhafaza edilmiş! olacaktır. Dahiliye vekilinin dediği gibi, #il- kakika bu, hazin bir iştir, gayri mü- badil arkadaşlarımızdan bir çok kim #elerin eski refah ve servetlerine mu- kabil senelerden beri ıztırap çektikle| Yâni hepimiz görüyor ve mütcellim 0- İuyorduk. Yapılan kanunun ruh ve Mifzndan da anlaşıldığı üzere bu, ni- yet bir tasfiye meselesidir ve her i bu di bütün hakları k etmekten ziyade gelen bir pürüzü te sadna matuftur. e telâkki ettiki Her halde m uzatılmayarak çıkacağı Dün Valinin riy içtimada adedi 312,160 ol EZ z i intihap heyeti teftişiyesile yil p hey İntihabat hey'eti teftişiyesi vilâyet ve fırka idare hey'etleri- nin iştirakile dün akşam vali ve belediye reisi Muhiddin Beyin riyasetinde bir içtima aktederek İstanbuldan çıkacak meb'us #- dedini kat'i surette tesbit etmiş lerdir. Mülhakat ve şehir kaza- ları intihap cetvelleri (o yekünü mürftehibi evvel adedinin 312, bin 160 olduğunu göstermiştir. Buna nazaran şehrimizden 1559 müntehibi sani ve netice itibari 1e 16 meb'us çıkacaktır. İntih; kanununa nazaran ilk 30 bin ki- şiye kadar bir meb'us ve ondan sonra her 20 bin müntehip için bir meb'us çıkmaktadır. Buma nazaran İstanbul geçen intihap- ta olduğu gibi ayni 16 meb'us çıkaracaktır. Meb'us adedi kat'i surette anlaşıldığı için münte- hibi sani intihabına germi - ve- rilmiştir. Sandıklar ve lâzım ge- len defterler sür'atle nahiyelere gönderilmiştir. Müntehibi sani intihabatı 1 Nisanda yapılacağı Berberler anlaşıldı | asetinde yapılan müntehip | arak tesbit edildi lüyet hey'eti idaresi dön Valinin riyaselinde içtima ederken için hütün hazırlıklar o vakte kadar ikmal edilmiş olâcaktır, Hey'eti teftişiyeye dün de yeniden 65 vatandaş müracaat ederek itiraz haklarını istimal İ etmişlerdir. Şimdiye kadar iti- İraz edenlerin adedi 130 u bulk İmuştur. Hey'eti teltişiye mtihap edi- İlecek meb'usların miktarını bu- gün ilân edilecektir, Keyfiyet de ayrıca dahiliye | vekâletine bildirilmiştir. Dün akşam fırka bütün kaza ve nahiye reislerine bir tebliğ göndererek şehrimiz- den kaç meb'us ve o müntehibi İsani çıkâcağını bildirmiştir. Ka- İvi adet taayyün ettiği cihetle 1559 müntehibi saninin minta- kaları tesbit edilmiştir. Ancak namzetlere bu ayın son günü, yani intihaptan bir evvel vaziyet bildirilecektir . İntihabat için tahsisat emri henüz vekâletten gelmediği için maşarifi belediye kendi bütçe- sinden yapmaktadır, Berberler cemiyeti heyeti İdaresi dün hali içtimada iken cemiyetile Valinin arası açıldı Cemiyet, Valinin beyanatını tahkiradde- diyor. Cemiyetin feshi pek muhtemeldir Berberler cemiyeti idare hey" |taktirde hep birden istifaya ka- eti Vali Muhiddin Beyin gaze- |rar vermişlerdir. Hey'eti idare telere vaki son beyanatı üzerine dün sabah fevkalâde bir içtima yapmıştır. İdare hey'eti Vali Beyin be- yanatını cemiyete karşı bir tah- kir telâkki etmekte ve bilhassa beyanatın bir yerinde geçen “Cuma günleri çalışmak istedik leri halde mümanaat ve muhale- fete duçar olan çalışkan ve na- muslu esnafın” cümlesinin -cu- iddia itham teşkil o ettiğini etmektedirler. Cemiyet hey'eti idaresi bu içtimamda bu vaziyetin devam “İve beyanat geri alınmadığı maları kapayan esnafa karşı bir| bundan sonra C. H. F. etmişlerdir . Diğer taraftan ( berberlerin cuma günü Jale bahçesinde ter- tip ettikleri konferanstan dola- yı cemiyet hey'eti idaresi hak- kmida Vilâyetçe tahkikata baş- lanmıştır. Yapılan tahkikata na İzaran cuma günkü toplantı mesleki hasbihal şeklinden gös İterildiği halde içtimada cuma ta tiline dair nümayişkâr nutuklar İ söylenmiştir . İ © Bu vüziyet karşısında cemi- İyet idare hey'etinin mahkemeye İsmi ve cemiyetin feshi muhtemeldir. temas Fırka programında es Istanbuldan 16 meb'us| Yeni Meclis 4 Mayısta içtimaa davet edilecek ANKARA 22 — Perşeimi ş intihabiyelerine gideceklerdir. Yeni intihap hazırlıkları metsleke ber tarafından Kâzım Pş. perşembeye nutuk söyleyecek ANKARA, 22 (Telefon) — Meclisin perşembe ruznamesi çok dolgundur. Bu Mecliste çık- ması lâzım gelen bütün işler © günün ruznamesine ithal olun- muştur , Tatil kararı münasebetile ay- Meclis” Relsi Küzim Paşa. ni celsede B. M. M. Reisi Kâzim Paşa bir nutuk söyleyecektir. Yeni telefon İstanbul ile Sofya arasında tesis edilecektir Aldığımız malümata nazaran Türkiye ve Bulgaristan - posta idarelerile bir şirket arasında çok milhim bir anlaşma vuku bulmuştur. Bu şirket Sofya" ile İstanbul arasını telefonla rap- tetmeği taahhüt (etmektedir. Şirket kısa bir müddet zarfında fon muhaberesini mümkün ki- labilecektir . yapıldıktan sonra bu hat bir ta- raftan Arikarayı, diğer taraftan Sofya - Berlin telefon hatlarma lefon hattı tesis edilecektir. Bu husustaki mukavelename bugünlerde imza edilmiş olacak tr, Büyük nakit ve eşya piyangosu “Politika, refikimiz * karileri için tertip ettiği büyük eşya ve nakit piyangosuna bugün yor. Bu piyangoda bir radyo, bir yazı, bir ayaklı dikiş makinesin. den mada bir eşya ve ayrıca 150 ve 50 lira nakit mükâfat, tam ter- tip üç tayyare bileti, 8 kişiye 25 er ve 50 kişiye 5 e lira gibi'mü. küfat ve hediyeler vardır. “Poli. tika,, sın kuponlarını bugünden itibaren toplayınız. müntehibi |Z İstanbulla Sofya arasında tele- İstanbul - Sofya telefon hattı | raptedilerek Berlin - Ankara te- UN Gazi Hz. / İ Y Eğ Fırka kongresine £ / vereceği mühim : ANKARA 22 (Telefonla) — Gari Hz, İstanbuldan başlayan daki müşahede, tetkik ve imtibe- lara sit bu raporları, mayısta toplanacak olan Halk fırkası u- mumi kongresine tevdi edecek lerdir. Bu raporlar, hükümet ve fırkanın müstakbol icraat ve fa- aliyetine it direktifleri ihtiva #tmek itibarile büyük bir kıy- met ve ehemmiyeti haiz bulun- maktadır. Gazi Hz. ne tetkik se- yahatleri esnası miş olan Fırka kâtübiamemisi Recep Bey de hazırlamakta bu- lunduğu mufassal rapora bu günlerde bitirecektir. Gazi Haz- Z e vekâletine vermişler- dir. ANKARA'DA İNTİHAP BEŞ NİSANDA ANKARA, 22 (Telefon) — Vilâyetlerden gelen malümata İnazaran esaslı intihap cetvelle- rinin talik muamelesi, vilâyet- lerde bitmek üzeredir. Bu hafta İ nihayetinde bütün vilâyet ve ka- za merkezlerinde intihap cetvel leri asılmış olacaktır. Ankara teftiş hey'etine 27 kişi müracaatla itiraz etmiştir. Nefsi Ankarada 5 ve mülhakat- ta 8 Nisanda müntehibisaniler seçilecektir. Kurultay 10 nisanda fevkalâ- i de içtimaa çağırıldı | ANKARA, 22 (Telefon) — Türk Ocakları merkez hev'eti- nin bugünkü iç: timamda kurul» taym 10 Nisan- İda içtimaa da- İ vetine karar ve- rilmiştir. Türk Ocakla- ram H. Fırka- sile mezci kara rından sonra Hamdullah Sup hi Beyin firkâ nın hars şube- leri teşkilâtı re- isliğine getirile- ceği tahmin g- Herde'lak Suphi B. İlunuyor. Türk Ocakları binala- rında bilürmm gençlik ve spor cemiyetleri toplanacaktır. Divanı muhase- bat reisliği ANKARA, 22( Telefon ) — Fuat Beyin Divanı muhasebat İriyasetine intihabı O muamelesi perşembe celsesinde ikmal edile cektir . Manisada soğuklar MANİSA, 21 A.A, — İki üç günden beri devam eden soğuk- lardan Manisa bağları yüzde Irk, Kasaba bağları yüzde alt- mış, Salihli ve Alaşehir bağları aslı tadil 2 nci sahifede Yildiz ve Meşruliyet Son Ve harici haberler 22 tenimi mest ede. Karak Misafiri dilât vari Fırka programında yapılacak tadilât Fırka kâtibiumumisi Recep Bey Gazi Hz. nin seyahat müşa- hedelerini tesbite devam ediyor Denizli meb'usu Trabzon” meb'usa Giresun meb'usu Necip Ali Bey Hasan Bey Hakkı Tarık Bey ANKARA 22 (Telefonla) —|mişhane mebusu Hasan Feh. Cümhuriyet Halk - fırkası kırk-|mi, Cebelibereket meb'usu Sah lar heyeti nizamname encümeni | ri, Denizli mebusu Necip Ali, iki günden beri devam eden iç-| Gireson meb'usu Hakkı Tarık timalarında fırkanın yeni prog | Beylerden mürekep olan prog. ram ve nizamnamesi üzerinde |ram ve nizamname mucibince çalışmaktadır. Fırka program | kemali faaliyetle, mesâisine de ve nizammamesinde esaslı tadi | vam eylemekte ve fırkanın muh lât yapılmaktadır. Tesbit edi-| telif vilâyat-kongrelerinden ge len bir maddede fırkanın umu-İlen teklifatı tetkik eylemekte- mi idarç heyeti, şimdiye kadar)dir. Bu teklifler, birer birer göz | olduğu gibi 9 değil, fakat 36 a-|den geçirildikten sonra evvelce | zadan teşekkül edecektir. Yeni| yapılan teklifler ile karşılaştı. nizamname projesi kongred. ü katiyet kesbettikten sonra, ha len nizamamede yeri olmaya; kirklar heyetine... bu suretle bir | görülen tekliflere göre fırka ni * şekil verilmiş olacaktır. İktısatİzamnamesinde yapılacak tadi- encümenleri, umumi idare he-|lâtlâyihasını hazırlamaktadır. “ yeti azaları arasnda #eçilecek-| Fırkanın programı hakkındaki tir. Fırka umumi kâtibi Recep | tetkikat ta, nizamnamede ya- Bey, Gazi Hazretlerinin. seya-|pılmakta olan tadilât ile hem â İhat not ve müşahedelerini ra-|henk olarak yürümektedir. Encümenin mazbata muhar- © © por halinde tesbite devam et- mektedir. riri Gireson mebusu Halekı Ta- Raporlar bir haftaya kadar ikmal edilmiş bulunacaktır. rik Bey, encümen azasının fikir * ve mütalâalarını birer birer tes | ANKARA 22 (Telefonla) —| bit eylemektedir. Halk fırkası program ve nizam Gerek nizamnamede ve ge namesinde icap eden tadilât lâ|rek programda yapılacak tadi. yibasını hazırlamak (için kırk-İlât lâyihası fırka umumi kongre Jar heyetinden tefrik edilen ve | sinde müzakere edildikten son Trabzon mebusu Hasan, Gü-'ra kesbi katiyet edecektir. Müzelerimizin inkişafı için neler yapılacak ? Bey programını izah ediyor Müzeler umumi müdürlüğü- ne tayin olunarak şehrimize ge len İzmir âsarı atika müfettiğ Aziz Bey yeni vazifesine başla mıştır. Aziz Bey. 1323 senesinde müzeye intisap etmiş kıdemli ve kıymetli müzecilerimizden- dir. Aziz Bey 1330 senesinde Dün işe başlayan yeni müdür Aziz “ âsarı atika müfettişi olarak İz- mire gönderilmiştir, Harbi umu mi ve işgal senelerinde İzmir- den ayrılan Aziz Bey istirdadı müteakıp tekrar İzmire izam € dilmiş ve o zamandan beri İz- mirdeki vazifesinde bulunmuş- tur. Müzelerin yeni müdürü A- B İ ziz Der ia . Müzeler umumi müdürü Aziz Bey | aıraları aki tetkikatı ne| şeyleri tesbit etmekteyim. Tet. | ticesinde.! hasıl olan intıbaları | kikatım hitam bulunca ei hakkında şunları söylemekte-| porla Maarif vekâletine arzede | dir: ceğim, il yüzde seksen derecesinde zara- ra uğramıştır, Ispanya kralı Pariste PARİS, 21 A.A. — Reisicüm hur M. Doumergue, İspanya kralmın şerefine Elys&e saray da bir öğle ziyafeti vermiştir. — Müzelerin eski bir memu| . — Müzenin terakki ve inlsi- tuyum, Binaenaleyh her bir u- muruna yabancı değilim. An- cak son senelerde mütemadi- yen İzmir ve havalisinde bulun duğum için müzelerin bazı umu|rici tekâmül kaidesine tabidir. runu yeniden tetkik etmek 1â-İler. Müzelrde ilmi hususatın #7m gelmektedir. İlk iş olarak,|ikmali devamlı sâye mühtaç- eksik ve yapılması lâzım olani (o (Sahifeyilütfen çeviriniz) miyet vereceğiniz şeyler neler. & dir? , — Malümdur ki müzeler ted ğe şa © şafı hususunda en fazla ehem- göl