20 Temmuz 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
k yi le nie sama” PAZARTESİ 20 TEMMUZ 1931 6 ncı sene, No. 1953 NUSHASI 5 KURUŞTUR erinde ve Zamanında ardım —— Bir Türk hükümetinin mü- yekaya maruz kalan bir e€- ebi bankaya mali 'dımda müşkülâttan fir iş değildi. Bu, şimdi cü iyet devrinde İsmet Paşa hükü ine nasip olmuş bir mazha- ettir. o Almanyadaki mali hranın bir serpintisi de bizim emleketimize geldi. Almanya im en kuvvetli mali müesses€- inden biri Darmştater und ational Bank ile münasebet- ri olan ve memleketimizde iş , Alman bankaları, bö ücssesenin £iflâsı karşısında li müşkülâte maruz kalmış- rdı. Kısaca “Danot,, denilen Darmştater bankasından si- si sebepler dolayısile son bir zarfında aşağı yukarı s0 ilyon İngiliz lirası çekilmiş- Bunun 350 milyon markı ayıstan sonra çekilmiştir. Me 1s bidayetinden beri Alma lan çekilen ecnebi sermaye- inin yekönu yüz milyon İngiliz lirasına Obaliğ Ol ğuna (göre, “Danot, bu Yekünun üçte birini tediye mek mecburiyetinde kalmış- » Bankacılık tarihinde hiç ir bankanın bu kadar kısa bir aman zarfında böyle muazzam meblâğlar tediye ettiği görül üş değildir. Bunun neticesi a olmuştur ki “Danot,, ve “Da iot,, İa beraber, bunun münase itar olduğu Doyçe Orient nkası gibi bankalar müşkülâ maruz kalmışlardır. Memleketimizde Doyçe Bank Doyçe Orient bankasile he- | apları olan kimseler, banka işelerine hücum ettiler. Bu| hi tehacim karşısında banks ediyatta bulunamadı. Banka- nın mali vaziyetinin sağlam ol- Bağu anlaşılıyordu. Fakat hiç | bir banka bütün mevduatını da | ma kasasında emre Amade bu- | duramaz, Bu vaziyette tedi- | ta bulunamayınca tehacüm rttı, Ve arttıkça dâ bankanın iyeti müşkülleşti. Bu şerait Türk memişti. Hükümet, bankalara ve bankalar da hesabı carileri folanlara bir yardım olmak üze- Te bunları derhal tediye etti. Hükümetin bu yardımına Zira- İş bankasının da inzımam etti. Ve iki maki mes'ul lerini idrak etmiş ve binaenaleyh her türlü itimada liya- kat kazanmış bir hükümettir. Cüm- huriyet hükümeti, şimdiye kadar bütün mali münasebetlerinde bunu tior edinmişti. Hükümet pe bir adım daha ileri e üşkül bir veziyete karşı çare © mak üzer akildatamı vadesi hülül etmezden &vvel de ifa ediyor. Bü, eümhuriyet hükümetinin mali siya setinin sağlamlığına delâlet ir. Hattâ bundan fazla şeylere de delâ- let eder; Şimdiye kadar kendisinden yardım; esirgenen eçnebi sermayesi mayedarların, . mekten kaçınmakta olduğu gibi ge rip ithamları karşısında kalmıştır. Acaba haklamızda bu kadar sui zan besleyenlerin yüzleri kızarmayacak mu? Yapılan yardımı pek büyük olma- ya bilir, Fakat bunun manevi kıyme & büyüktür. Gerek banka müdüşle- rinin beyanatlarından, gerek ecnebi mahafil ile temaslarımızdan bunun takdir edildiğini memnuniyetle gö- süyoruz. Avrupa lisanlarının birinde bir darbı mesel vardır: En ciddi dostluk, ihtiyaç zamanında yardıma | hazır olan dostluktur, Cümburiyet hükümeti bu neviden bir dost oldu | ğunu naçiz fakat yerinde ve zama- nında yardımile göstermiştir. Ahmet ŞÜKRÜ İ etmiş evrakı bir dairenin çıkarması İİİ KE Başım minmr miri: Siri Molu KEM EERNEE Varidat ve masraf bütçeleri kabul edildi — Niçin sokaklar sulam- miyor ve taz dumâna ka rışayor? Yarışlar için dü yette bir içtima y ncü sahifede: ii yapılıyor. Mecliste dün muhtelif lâyiha- lar kabul edilmiştir.. Bazı meb'uslar gümrük motörlerinin iştirası meselesi etrafında tenkitlerde bulundular ve müdiri umumiye ayı Devlette işlerin sür'atle çikarılmadığından şikâyet olundu. jr Telgraf memurlarının hizmetleri hararetle takdir edildi. 'osta ve ANKARA, 19 (Telefonla) —, sitayişkâir bir lisanla bahis buyur. Mechite Şurayi devlet kanununa ba | dukları posta ve telgrafçıların hami 2 maddeler ilâvesine ve bazı mad- | yet ve vatamperverliklerine çok ya- delerin tadiline dair lâyiba müza- | kından #ahidiz. Gece ve gündüz ça kere edilirken Yozgat meb'usu Ham | İnna bu fedakâr vatandaşlarımızın He “Antalya meb'umu Rasih Bey- | çok arzu ederdim ki refahına ve ma ler Şurayi devlet teşkilâtma ve bu aşlarımın tezyidine doğru gidelim, Keakllitin betmatine höcum etmişler | Mantteeasüf tasarruf zarureti bana | — mâni oldu. İ ; İ — Dahiliye vekili Beyfendi bir fur- | sat zuburunda bu fedakâr ve çalış- | kan memurların terfihine doğru yü rürlerse kendilerini temin ederim ki | bütün arkadaşlarım zahir olur. o | Kılınç zade Hakkı Bey de imanlı Türk tabrile tavsif ettiği posta ve telgrafçıların terfihini talep etti Şükrü Kaya Beyin takdiratı| Neticede Şükrü Kaya Bey söz al- dı ve kürsüyü işgal etti, Dedili: | Betaetten şikâyet Rasih Bey ezcümle demiştir ki: — Tetkikat yaptım. Bilbassn dex vi dairesinin çalışmadığı kanaatine | vardım . Deavi dairesine bu güne | kadar 11 bin küsur ok ge KN m rile faaliyet gayet azdır. İş sistemi fena kaba tutulmuş, bu daire Iş sistemi , İ — Posta ve telgraf memurlarımı dört senedir oshabi mesalihi imlet-| zn vaziyetleri madi ılara Yağ | mekte devam etmiştir. Bu teraküm | men hamiyet ve çalışi misali | olacak derecede hizmet gördükleri ni bu kürsüden iftiharla beyan e- derim. Postı İgrafınız zama nın muhtelif inlelâplarma tabi ol muş bir müessesedir. En büyük in- İ kişafımı cümburiyet devrinde almış tr. Telgrafçıların hizmetleri | Dahiliye vekili müteakiben Bal kan harbi, harbi umumi, mütarekı İ kuvayı milliye, şark temas ederek posta ve telgrafçıların | inemlekete yapmış oldukları hizmet | hâdiselerine leri yadetmiş ve ilâve etmiştir: — Şark isyanmda Zeylânda en doğru ve en seri haberi veren Zey- | Posta ve telgrat memurlarımız hakkında takdirlerini izbar edep Dahiliye Vekili ŞÜKRÜ KAYA BEY Yedi bin eshabı mesalihin hake- misiniz, hülimisiniz. Bu heyette ça lışmak ve iş çıkarmak kabiliyeti gö röraeniz desvi dairesine — bir heyet daha ilâve etmeyelim. Temyiz mahkemesi Kastamoni meb'usu Hasan Feh- mi Bey Temyiz mahkemesindeki ça | İişma usulünü medhederek bu nu ln Şurayi devlete de tatbikimı tav- siye etti, Muhtelit encümen: havale Dahiliye encümeni reisi Cemil B. (Tekirdağı) lâyihanın geçirdiği dev #eleri anlattı, ve hatiplerin arzu et tiği veçhile heyeti umumiye kabul | ederse lâyihayı muhtelit encümene havale ediniz. Zaten encümen faali- yettedir, matbuat kanununu görüşü | de tekrar tetkikat yapı- İ yor, üs Tar Dedi, Neticede Şurayi devlet büt çesine zamnsı inlaç etmemek sureti le ve denvi dairesindeki işlerin sür- | atle iniacmı temin maksadile bir şe | kil bulumnası için lâyihanın mwhte Bt encümene indesi kabul edildi? Memurların kazanç vergisi Müteskiben memurlardan kesile- cek kazanç vergisine dair lâyiha gümrük teşkilâitma dair olan lâyiha ve diyanet işleri reisinin tekaüt ka nunundaki sin kaydinden istisnasına dair lâyiha müzakere ve intaç olun du. (Memurlardan kesilecek kazanç vergisi lâyihası kısımı mahsusumuz. dadır.) * Postı ve Telgraf Harcirah kanun lâyihası da müza kere ve kabul edildikten sonra Poo- z Dün MON çaba! Balatin çek Mecit | ta ve telgraf bütçesinin müzakeresi 3 vi ne geçildi. Bu münasebetle Mashar otobüs karası olmuş ve altı yolcu ikisi ağır olmak üzre yaralanmışlar- dor. Vak'a şu şekilde cereyan et- miş ün sabah saat 7,30 de Balattan Yemişe müteveccihen, on dört yolcu ile hareket ediyor. Yolcuların ifadele- rine nazarân süratle gitmekte olan otobüs Ayanikola kilisesine gelme- den evvel bir viraği suratle döndük ten sonra düz yolda ilerlemeye baş lar başlamaz eaddenin kenarındaki ve caddeye doğru eğilmiş bir uğaç tan kurtulamıyor. Otobüs karossö- risinin üst kısmı şiddetle ağacın üs kısmına çarpıyor. Bu ani sademe ile otobüs camları bin bir parça olarak idüfit B. OH. Fehmi B. Müfit Bey kürsüye gelerek dedi ki: Fadakâr memurlar — Büyük Reisin nutuklarmda gene feci bir otobüs kazası oldu 6 yaralı var, kazanın sebebi her vakitkidir: hızlı gitmek. | rin imdadma yetişenler İ vaziyet etmiş ve şoför tevkif olun Gazi Hazretleri Baukşat) Ankaradan müfarakat buyuruyorlar Ankara, 19 ( Telefon) — Reisicümbur Hazretleri ya- İ rn akşam saat 18 de İs- tanbula hareket edecekler- dir. Reisicümhur Hazretleri- ne Recep beyin refakat etmesi muhtemeldir. hücum ettiler içtimama ri- yaset ettiler. Tafsilât son baberlerimizdedir.| Riyaseti cümhur muba- fız taburu ve orkestrası dün Ankaradan şehrimize gelmiştir. Matbuat Lâyihada tadilât yapılacak mı? Komisyonda tebellür eden kanaat İHSAN BEY lün telgraf müdürüdür, Menemende de Menemen telgraf müdürü olmuş tur. Hamiyet, fedakârlık bu mosle- kin hakiki şiarı olmuştur.Mali vazi- yet ihtiyaermızla birlite inkişaf et- mediği içn bunların hakiki veziyetle rine yardım etmek bu sene de geri- ye kaldı. Islahat Posta ve telgraf idaremizin mlah (Devamı $ inci sahitede) Komisyon azasından Hakkı Târık, Haydar Rüştü B.ler ANKARA, 19 (Telefonla) — Matbuat kanun lâyihasını (tetkike 'wemar edilen komisyon dün gece yarısına kader ve bu sabahtan akşa- ma kadar da içtima ederek tetkika- konan © ahkâmdan © istisnası smevakkat bir maddenin lâyiha ya ilâvesi zarari çarşamba günü hey'eti umumiyede müzakeresi kabil olacaktır. Komis- yonda tesbit edilen © esaslara göre başmuharrirler ve yazı işleri müdür İeri behemehal âli mektep mezunu olacaklardır. Gazete sahipleri ve gazete kadro istihdam edilecek olan mu- , muharrir, muhbir, musahbib, ressam ve idare memurları İise me zanu veya liseye muadil bir mek- tep mezunu bulunacaklardır. Komisyon bu son kısmın içinde ve halen matbuatta müstahdem kıy metli unsurlardan bu vsafı haiz ol- mıyanların istihdamlarına — devam edilebilmesi için bir sureti hal bul. mak taraftarıdır. Türkiye - Irak Kral Feysal Hz.nin Taymise beyanatı Taymiz gazetesi muhabirine Türk - Irak münasebatı yolcuların üzerine dökülüyor. | Va- ziyetin arzettiği tehlikeyi yolcular korkunç çığlıklarla — etrafı inletirken şoför de itidalini muhafa za ederek otobüsü derhal | durdura- miyör ve o hızla biraz ilerde bulu- nan diğer bir ağaca ayni birinciye olduğu şekilde bindiriyor. Bu ikinci #ademc karossörüyü artık hurdehaş etmiştir. Etraftan otobüs içindekile yolenlar. dan Menahem ve Mihali © ağır ve | madmazel Fani ve Civoye ile An- don ve İsrajl efendileri hafif suret- | te mecruh bularak otobüsten indi- tiyorlar, Müddei umumi muavinle- rinden İsmail Halkı Bey tahkikata ”— Irak - Türkiye mümasebatı öteden beri iyidir. Bundan © sonra daha iyi olacaktır. Gazi Hz. ile Tür. kiye ricalinin başlıca emeli bütün cihan ile sulh ve müsalemet içinde yaşamak ve memleketin imarına ça lışmaktır.” İtizar.. Büyük Millet Meclisinde matbuat için cereyan eden ait zabıtları kugün © münderecatımızın çukluğu dolayısile maatte- nesredemedik, İ müzakereye basta' muştur. Mecruhlar kahdırılmuştır.. Sanayi sergisinde birinciliği kazananlara diplomaları ve madalyaları ün tevzi edilirken Sanayiimiz mütemadi bir inkişaf arzediyor Dün san'at birincilerine dipioma- ları ve madalyaları tevzi edildi Dün Sanayi birliğinde 1930 ikinci yerli mallar sergisine iş- tirak eden fabrikalara diploma ve madalyalarının tevzii müna- | sebetile merasim yapılmıştır. Saat 14 ten itibaren ikinci yerli mallar sergisine iştirak e- den erbabı sanayi birliğe gel- meğe başlamışlardı. Saat altı- ya doğru sabık ziraat — veki Sabri ve Cevdet Kerim Beyler i- İ bi Nazmi Nuri Bey içtima: bi nutukla açtı. Nazmi Nuri Bey erbabı sa- nayiin fedakârlıklarında ve fe- na şerait altında olsa'da Türk sanayiin yükselmesi için fera- gatle çalışmasından bahsettik- ten sonra sanayicilerin memle- keti kurtaranların kurtarış yo- lunda yürüyeceklerini (o temin etti ve diplomalarla madalyala rın tevziini Cevdet Kerim Beye teklif etti. Cevdet Kerim Bey de bu vazifeyi Sabri Beye dev- vetti, Sabri Beyin hitabı Sabri Bey: Şu anda hissetti- Bir için ğim zevki tarif edemem. memleketin yükselmesi | sanayi başlıca amillerden biri- dir. Bilhassa bu buhranlı anda İ çalışmak onun kıymetini arttı- rır dedi ve diplomaların tevzii- ne başladı. İlk diploma ve ma- dalyayı alan milli konserve fabrikası müdürü Müşteba Bey oldu. Sabri Bey geçen seneki ser» giye iştirak eden 112 fabrika- nın mümessiline birer, birer tebrik ederek madalya ve dip lomalarını verdi. Madalyalardan sonra Bundan sonra Nazmi Nuri Bey hazırunu ihzar edilen bü- feye davet etti. Fabrikatörler mele vergisi üzerinde konuşü- lan başlıca mevzuu teşkil edi- yordu. Sanayi müdürü Nafiz Beyle fabrikatörler kanunun matruh meselesi üzerinde ha: etli bir bahse girişmişlerdi. yafet geç vakite kadar devam etmiştir . Politika KUSUR KİMİN? Millet Meclisinde Dil encü- meninin 27 bin lirasının 26 bin dokuz yüz doksan lirası tasar- ruf edilmiştir. Cümhüriyet Halk Fırkası nizamnamesinin beşinci kısmı nın beşinci maddesi: “Türk di linin mili, mükemmel ve maz- but bir dil haline gelmesi hak- kındaki ciddi teşebbüse devam olunacaktır.,, .. Hakikat şudur, ki dün dil i- şinden, dil encümeninin eserin den bahsedebilecek arkadaş- Falih RIFKI | lar, Çangırı Meb'usuna cevap vermek istemediler. Neden? Dil encümeninde her çalıştık- ları gün para aldıkları için! Ödenen emek ve ödenen e- ser, demagoji karşısında, bu kadar sindirilmiştir. Halbuki hep biliriz, dil en- cümenine karşı isyanların bi yük bir kısmı yalnız iki sebep- ten gelir: Encümene giremi- yenlerin hırsı,, Türk dilinin tastiyesine eskiden beri muha letet etmiş olanların hıncı! Gazete hücumları ve Çangr rı Meb'usunun makalesi Mec (Devamı $ inci sahifede) mid ei Fransa Almanyaya yapacağı 500 milyon dolarlık istikraza mukabil siyasi teminat isteyor
