17 Ağustos 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Çekirdeksiz üzümleri ile meşhur Menemen Bu sene hastalıktan üzüm mahsu- lü yüzde otuz noksandır Menemende Kubilayın şehit edildiği ve kayasının "asılorğı meydan MENEMENDEN: Hazır / tündür. Burada iskân olunan böyle uzun bir seyahate çıkmış | ve yolumun üzerine de tesadüf eylemişken Menemene de uğra madan geçmedim. Esasen Mi- rini dinlediğim için onları da yakından görmek istedim. Ha- va çok sıcak olduğundan İz- mirde durmaksızın trene atla- dım ve Menemende soluğu al- dım. İstasyonda ( bir hamala bavulumu © yükleterek şehre doğru yollandım. Ben Mepe- meni istasyona yakın zannedi- yordum. Meğer ki oldukça u- zakta imiş! Zaten istasyonda araba ve otomobil bulunmadı. ğından bizzarur o sıcakta yi yürümeğe mecbur odum. Am- ma ben de fena halde yorul- dum ve bittim! , Menemende Koplay meydanını geçerek doğruca belediyeye gittim ve kaymakam Hasip Beyle beledi- ye reisi Bezaz zade Fazıl Beyi ve diğer kaza erkânmi orada i i bir balde buldum ve geç vakitlere kadar müsahabe- lerde bulunduktan sonra mükel lef bir ziyafete davet edildim. Ve geceyi belediyenin misafiri olarak geçirdim . Büyüklüğü, suyu, havası Menemen 2 nahiye (ve 50 köyden ve 28000 nüfustan iba ret bir kazadır. Ve merkezde 10,000 ahali sakindir. e Arazi merzeği olduğundan yüzde on nispetinde sıtma varsa da mü- cadele sayesinde azalmağa yüz tutmuştur. Suyu iki saat me- safeden ve tatlı bir menbadan demir borularla getirilmiştir. Ve İstanbulun Karakulak su- yu gibidir. Bu nefis suyum de- recesi 5 tir. Belediyesi Belediyenin vi tı 40 bin lira ise de bunun 8 bini gayrı . kabili tahsildir. İtfaiye için bir arozöz, bir belediye dokto ru bir de Fikriye hanım ismin- de bir ebesi vardır. Şehirde Ta hir ve Hamdi Beyler namında iki serbest doktor ve bir ecza- ne ve bu eczanenin çok hami- yetli ve gayyur bir sahibi var- dır. İsmi de Kenan O Beydir. Burada belediye tarafından ya plmış bir elektrik tesisatı şeh- ri nurlara gark eylemektedir. Çarşıda umumi helâ ve ii yonda bir bülvar yapılı > Ayak tedavisine mahsus bir de dispanser mevcuttur. Bu sene tasarruf senesi olmak dolayısi le mali vaziyetin ıslahile işti- gal edilecek ve bu o meyanda şehrin müstakbel © haritasile köylerle hududunu gösterir bir herita yaptırılacaktır. Mahsulât Menemen çekirdeksiz üzü- mile meşhurdur. Bu sene bağ- Jarâ ârız olan o hastalıktan ü- zümler yüzde 30 noksan ola- caktır. Buradan 15,000 çuval üzüm çıkmaktadır. Meneme- nin mahsulâtından birisi de tü Kavala muhacirjeri tütüncülük te mahir oldukları | gibi yerli ahali de usta (o olduklarından tütünler hastalıktan âzade kal- miş ve çok temiz tütün ye! tirilmiştir. Buradan yarım mil yon K. tütün çıkar.Menemenin kavunu da pek meşhurdur. Ve Kırkağacınkine muadildir. Ba- zı köylerde ve ezcümle Dyaköy Helvacı, Yanik, Musa Bey ve Kesik köylerinde ve Gedis neh ri boyunca posalı arazide ga- yet leziz ve nefis kavunlar çı- kar ve bunlar Mısıra, İstanbu- la ve Adalara ihraç olunur. Meyan kökü Menemende meyankökü ti- careti her sene yarım milyon lira getirmektedir. | Mak An. dros ve Forbesi fabrikaları bu köklerin birinci müşterisidir. “ da çok meşhur. iraali için çok aran- Bunlardan başka © pamuk, mısır hububat ve sisam da ye- tişmektedir . Sanayi ve fabrika Menemenin destileri de meş hurdur. Senevi 30,000 liralık desti ihraç eyler. Hasan Veh- bi Bey ve mahıdumları tarafın- dan asri bir un fabrikası yap- tırılmaktadır. Bu fabrika ayni zamanda buz, zeytin yağı ve çırçır fabrikası olacaktır. 110 beygir kuvvetinde buharla mü teharrik bir motör getirtilmiş- tir. Hasan Vehbi Bey şayanı takdirdir . İktısadi vaziyet Menemenin iktisadi vaziye- ti çok mükemmeldir. Buraya Anadolunun her tarafından a- meleler gelirler ve iki lira yev- miye ile çalışırlar. Tuzla mem lâhası da Menemene tâbidir. Bu sayede senevi 4,5 milyon lira varidat temiy olunmakta dır. Bu memlâhadaki © kadar asridir ki bunun için tamam 10 milyon İlira sarfolun muştur. Bu tesisat eski Düyu- nü umumiye tarafından yaptı- rılmıştır. Elektrikle mütehar- rik dekoviller ve saire şayanı hayrettir. o Memlâhayı Gedis nehrinin tahzibatından kurtar. mak için (o (Pakenta) denilen muazzam bir set Uyaptırılmış- tır ki, bu sayede (etrafındaki köyler de muhafaza olurmakta dır. Burada bir Ziraat Bankası ve birde zirai kredi koopera: tif şirketi mevcuttur. Şu nazaran Menemen ahalisi lâs gibi baştan başa refaha ör- miş mes'ut bir (o diyardır. Ve Ün zengin kazalarımızdan biri 5 Bir yanlışlık Malümdur ki Menemen ka- sabası Koplay (o hadisesile de shiren iştihar eylemiş bir yer. dir. Fakat herkes bu ismi yan- kış talâffuz etmektedirler. Ki- misi Kukblay, kimisi de Kubi- lay, bazısı da Koblay demekte dirler. Bunun en doğrusu ise Koplaydır . Ragıp Kemal (e Tuhabir mektupları) 3 HARİCİ HABERLER Berlin mülâkatı kaldı! Alman ve Fransız başvekilleri arasında ilk defa bu bahs üzerinde bir telefon muhaveresi oldu Fransa Nazırlar Gidemiyor M. Briand'ın hasta olması bu teehhurü icap ettirdi PARİS, 18 (A'A.) — M. Briamd- in sihhi vaziyeti doktorlar tarafın dan tavsiye edilen istirahat (tedavisi ne aralık vermesi ne müsait olmadı. ğımdan M. Lavalin Berlin seyahati ey lüle kalmıştır... M. Laval keyfiyeti te- lefonla Alman Baş vekili M. Brüninge bildirmiştir. Bu mü bavere Alman ve Fransız başvekil lerinin © doğrudar doğruya telefonla | W. Briand ve bizzat ilk mülükatlarını teşkil et: | riektedir. İlk telefon BERLİN 15 (A.A.) — M. Laval. in M. Brüning'e telefon ederek mu- maileyh ile bizzat yirmi dakika kar dar görüşmesi Berlin'in siyasi ma- hafilinde büyük bir tesir bırakımış- tır., Fransız Başvekilinin bu hareke. ti, Fransız nazırlarının Berlina icra edecekleri seyahatin tehiri dolayısi- le Almanya ile suitefehhümler mev- cut olduğu suretinde hâsıl olmuş 0- lan endişeleri izale etmiştir. Şimdi artık Alman ve Fransız nazırlarının bu ay zarfında yekdiğerine mülâki olmalarına mâni olan yeğâme sebe bin M. Briand'm rahatsızlığı olda- ğundan şüphe edilmemekte ve mu maileyhin yakında indei sıhhat et - mesi temenni olunmaktadır. Alman- ya ve Fransa hükümet reisleri dip- loması tarikile yapılacak işaratn her türlü ihtiyat tetbirlerine rağmen bir yanlışlığa meydan verebileceğini nazarı itibara alarak bu suretle doğ- rudan doğruya şahsen görüşmeleri. nin ilk defa vaki olmuş olduğu © hemmiyetle kaydedilmektedir. Bu telefon mülâkatı, Fransa - Almanya tarihinde mühim bir nokta teşkil e decektir. M. Briand'ın sıhhi vaziyeti BERLİN 15(A.A.) — Berlin siyasi mahafili, M. Briand'ın sıhhi vaziyetinin geçenlerde vukua gelen saliha rağmen, kendisinin Cemiyeti Akvamın içtima devresinden evvel Berline gelmesine müsait olmadığı. nı büyük bir teessürle öğrenmiştir. Mumaileyhin yakında indei sıhhat etmesi için samimi temenniler izhar yetinde ve nihayet teşrinievvel bida yetinde Berline gelmesi ümit olun- edilmekte ve kendisinin eylâl niha- maktadır. Hükümet mahafili, Berlin mülâkatının teshhüründe siyasi s0- bepler mevcut olmadığını chemmi- yetle beyan eylemektedir. Zira M. Laval telefonla M. Brüning ile görü şürken kendisinin ağustosta evvel Berline gelmeğe şahsan âmade oldu ğunu fakat seyahatin tarihini tes- bit etmesinin M. Briand'ı tedavi © den doktorların mütalealarına bağlı olduğunu gizlememiştir. Binsena- leyh bu noktai mazarda hayret edi- lecek bir şey yoktur. Alman hükü- metinin dahili siyasete mötesllik bir takım esbaptan ve M. Brüning henüz Cenevreye gitmeğe karar ver memiş olduğundan dolayı bu mülâ- katm Cenevre müzakerelerine te kaddüm etmesi temennisi olduğu söylenmektedir. Bir de Alman hükü meti, Paris ve Londrada yapılan mü #akerata M. Laval ve M. Briand ile yeniden girişmek hususunda istical etmekte olduğundan bunun böyle olmasını istiyordu. Fakat hükümet, Fransız nazırlarına seyahatlerini te- hir etmeğe karar verdiren siyasetle alikası olmayan esbabı, mütecssif ol makla beraber, takdir ve kabul ot mektedir. Fas Sultanı NANCY, 15 (A.A) — Fas | sultanı Nancy'ye gelmiştir. | İngiltere Mali Buhran Hükümet d derhal harekete geçecek LONDRA 15 (A.A.) —M. Mac Donald Daily Mail gaze tesinin bir muhabirine vaki be yanatında İngiliz milletinin bu günkü müşkülâta ce buhrana hiç şüphesiz göğüs gerip karşı j koyacağını söylemiş ve demiş- fir, “ Böyle olmakla beraber şim diki şerait dahilinde masrafları ıl mıza dikkat etmemiz ve boz- | guncuların dedi kodularma ku- | İak asmayarak metaneti elden İ bırakmamamız İâzm gelir. “Hükümet derhal harekete 4 geçmek niyetindedir. Mali ma- “| sarifi azaltmaınız ve ahalinin her sınıfı hakkında husus ted- birler almamız icap ediyor.,, M. se Donat Gazeteler imali vaziyetin dü- zeltilip sağlamlaştırılması için alınacak tedbirlerin — ibihassa ücretlerden yüzde 1 ilâ 10 nis- betinde bir resim alınmasından varidatın ve daimi iratların ver giye tabi tutulmasından, harp istikrazlarının ihtiyari surette tahvilinden, tiyatrolardan ve spor eğlencelerinden vergi isti- fasından ibaret olacağı zanno- lunmaktadır . Londra, 15 (A.A.) — Mali- ye mutahassısları nazırlar en- cümeninin ilk tekliflerinin tet- kikine bugün de devam etmiş- tir, M. Snovden'nin bu sabah yazlık ikametgâhından telefon vasıtasile maliye nezareti erkü. nile görüştüğü haber alınmış” tır. Maliye yetahenslarinın noktai nazarlarını havi rapor hazırlanmaktadır. Bu rapor na zırlar meclisinin pazartesi gün kü içtimama yetiştirilecektir. Amerikada işsizler artıyor WASHİNGTON, 15 (AA) geçtikçe korkunç bir şekil al. ması hökümet mahafilini ve iş âlemini pek ziyade düşündür. mektedi . REM a aneen Otomobil Seyahati Hacı Mehmet B. Avrupaya nasıl gidecek? Kütahya meb'usu Hacı Meh met ve eshabı emlâkten Cemal Beyler hususi bir otomobille Avrupada bir seyahat yapacak lardır. Bükreşten itibaren tama. men otomobille icra edilecek olan bu seyahat programma Macaristan, Avusturya, İtalya, İsviçre, Almanya ve Fransanın başlıca şöhirleri dahildir. Gelecek pazar günü başlaya cak olan bu otomobil seyahati (5) hafta devam edecek ve Na poil tarikila avdet edilecektir. | Almanya Tekaüt Maaşları Almanlar maaşlarda tenzilât yapmak isteyorlar BERLİN 15 (A.A.) — Alman hükümeti, eski zabitlere cenerallere, | larından Traikof ve diğer bir adam yüksek memurlara müracaat ederek almakta oldukları yüksek tekaüt ma Aşının bir kısmından kendi ihtiyar. larile vazgeçmelerini talep etmiştir. Bu tekaöt maaşları bazan 500,000 marka baliğ olmaktadır. Hükümet tarafından bu maksatla 175 taahhüt lü mektup gönderilmiştir. Şimdiye kadar bunlardan yalnız ikisine müs bet cevap gelmiştir. Bu müsbet ce- vapları verenler cümhuriyetpervera- ne ve faşist fnaliyetlerile maruf olan sabık cerierallerden Deimling ile Sehonenaich'dir. Diğerleri reddetmişlerdir. Hattâ bazı zabitler, yapılmakta 0- lan tazyik dolayısile Hindenburg nezdinde şikâyette bulunmuşlardır. Yüksek tekaüt maaşı olan kimse. lerin ber esti hareketi bazı mahafil. | de şiddetle tenkit edilmektedir. | Dehşetli bir borç BERLİN i5 (A.A.) — Reichtag' in içtima devr: masında Alman ya hülcümeti ile diğer hususi devlet- ler arasında cereyan etmiş olan mü- #akereler, commun ve eyalet bütçe- lerinin mali vaziyetini pek vahim olduğunu göstermiştir. Bütün dev. etlerden borcu en ar olan devler, Prusyadır. Maamafih, yapılan tasar ruflara rağmen, 1981'de açığı 350 milyon marka baliğ olacaktır. Vazi- yet, Vurtemberg'de, Bavyera'da, Bat'ta ve Hesse'de de aynıdır. İşsiz likten fevkalâde mütecesir olmuş bü yük sanatlar memleketi olan Sakson yada vaziyet daha vahimdir. Bröme şehri hemen hemen iktihamı müm- kün olmayan müşküler içinnde çar- pınmaktadır. Ayan aznsmdan olup Brm'in ahvali maliyeşini ihtimam. ile ıslaha memur edilmiş olan zat, istifa etmiştir. Bröme ve Hamburg hususi bir vaziyet işgal etmektedir. Bunların harici borçları pek fazla- dır ve işsizlere vermekte oldukları tazminat mühim yekünlara baliğ bu Tunmaktadır. Bröme ve Hamburg, yeni krediler elde etmek ve kısa va- deli borçlarını uzun vadeli istikraz- lara tahvil eylemek için müzakerele re girişmişlerdir. 17 taksitte itfa edilecek yüzde al. & faizli bir istikraz akti derpiş olun maktadır. Şehrin borçları bir buçuk milyar marka baliğ bulunmakta olup bu- nun 500 milyonu hususi bankalara, bakiyesi de umumi kredi müessesele rine ve bilhassa tasarruf sandıkları» | andır. Şurasını ilâve etmek muvafık 0- lur:. *Bu borçların bir kaç milyonu da communlerce yapılan bazı teşeb- büsler yüzünden ihtiyar edilmiştir. Buhranı yenmek için şehirler ve communler, ücretle maaşları tenkis etmek mecburiyetindedirler. Fakat commu memerları, daha şimdiden bu tedbir aleyhine kıyam etmişler dir. Tasavvur edilen yüzde 15 ilâ 20 nisbetinin tatbik edilmesi | şüpheli dir. Almanya hükümetine her gün sık sık müracaatlar vuku bulmakta. dır. Neticede şehir ve comununlar İs hine tasavvur edilmiş olan borçlar tahvilinin mes'uliyetlerini Almanya hükümeti yüklenecektir. Kömür alım satımı BRUKSEL, 15 (A.A.) — Messi nezaretinde nazır riyaseti altında Belçika ile Almanya arasında kö- wür alım ve satımına müteallik bir celse aktedilmiş ve bu celsede nazır, Belçikanın kömür sanayii vaziyetini teşrih eylemiştir. Alman ithalâtına ağır gümrük resimleri vaz'ı mesele- si de mevzuu bahsolmuştur. Alman sanayi erbabı mümessille- ri, memleketleri istihsalâtınn azal. mış olduğunu ve bu hususta bükü- metlerine müracaat edeceklerini söy Jemişlerdir. Kısa vadeli 7 milyar borç BALE, 15 (A.A.) — Hali hazır. da Bale'de içtima halinde bulunan LEŞ, Bulgaristan'da komi- tacıların faaliyeti Paket içinde bomba - Dört kişi ağır surette yaralandı SOFYA, 15 .AA — Bu evinde bir bombo infilâk etmişti m makedonyah Teodorof' Mümaileyh o Protogerof te raftarlarndan ve Mihailof'un tanınmış âleyhtarlarındadır. Bo ba Teodorofa bir paket içinde bir adam tarafından bizzat veril miştir. Mezkür şahıs Teodorof'un dostlarından bii vererek kendisine onun tarafından bir miştir . p getirildiğini söyle Bomba paketin verildiği anda infilâk etmiş ve mezkür şi bıs ile Teodorof ve o esnada orada bulunan Teodorof'un dost ağır surette (oyaralanarı hastaneye kaldırılmışlardır. Tahkikat yapılmaktadır. İlk parti üzüm Avrupaya sevkedildi İZMİR, 16.A.A — Eşe iktisadi mintikamız mühim serve kaynaklarnıdan biri olan üzümlerinin bu seneye aft ilk partisi bugün öğle vakti saat 12 raddelerinde İtalyan vapuruna yükli tilmiştir Üzümlerimizin ilk tahmili dolaysile sabahtan beri limanımı: da bir faaliyet devresine girdiğimizi gösterir bir hareket canlı lık belirmiş ve mavnaların bir çokları donatılmıştır. Vapura muhtelif firmalar taratnda bin dört yüz kutu mil olunmuştur . 32 kişilik Rus tayyaresi MOSKOVA, 15.A.A.— Bugün Moskova tayyare karargâ: İ hında 32 kişilik büyük yolcu tayyaresinin tecrübeleri yapılmı ve tecrübeler tam bir muvatfakiyetle neticelenmiştir . Tayyare tamamen madeni olup münhasıran Sovyet mamu lâtından inşa olunmuştur. Tayyarede beheri vetinde 5 motör vardır . —— İrşat heyetleri (Başı birinci sahitede) sani bir v. görülmüştür. | Köylerde 400 aşı yapılmış; ve | ayrıca da muhtelif yerlere ki- tüp bırakılmıştır. .4C— grupunun merkezi u- zak bulunduğu için Çatalcada bir teşkilât yapmağa teşebbüs ettik ve muvaffak olduk; ora- da dört hanım bizimle köyler arasında yardımcı vaziyet ala- caklardır. Bu suretle faaliyeti- miz bir haftalık mesaiye mün- hasır kalmayıp devam etmekte dir. Ara günlerde Çatalca in- ci mektep binasında (o toplan- tılar yaptık ve içtimai, sıhhi konferanslar verdik. Bu münasebetle Çatalca hal- kına bize gösterdikleri yardı- ma teşekkür etmeği bir vecibe bilirim. ; Hindisten Yuvarlak Masa! Gandhi konferansa gitmedi, yeni müzakere var BOMBAY, 15 (A.A.) — Londra | da toplanacak Yuvarlak Masa konfe ransına iştirake davet edilen murah haslardan yirmi yedisi Londraya git mek üzere vapura binmişlerdir. Bu murahhasların arasında Sapru da vardır. Yeni müzakere SIMNA 15 (A.A.) — Kongrenin icra beyeti ile umumi vali arasında buğün yeni bir temas ve müzakere daha olmuştur. Bu temas, valii umum ile icra be yeti arasında münasebatın yeniden teessüs ettiğini (o farzettirmektedir. Vaziyet hükümetle icra heyeti ara- sında bir anlaşma hasıl olması muh temel bulunduğuna bükmettirecek bir hal almıştır. Gandinin Yuvarlak Masa konferansına iştiraki ihtimali hâlâ mevcuttur. Gandi Landraya gitmeyor BOMBAY, 15 (A.A) — Gandi, Londraya gitmeğe ikna edilmek üze re sarfedilen bütün gayretlere rağ- men ret cevabı vermiş ve Yuvarlak Masa konferansına iştirak etmeyece ğini söylemiştir. Gandi oAhnetabat'a geldi AHMETABAT, 15 (A.A) — Gandi bu sabah Bombaydan Ahmet- âbada gelmiştir. ———ğş mali komiteler mahafilinden alınan walâmata göre, Almanların kısa va deli borçları takriben 7 milyar altın marka baliğ olmaktadır 480 beyğir kuv- İsmet Paşa (Başı birinci sahifede) Başvekil ve vekiller vagonun peri ceresine gelmişler | tren ka'karkı şapkalarını çıkararak / selimlamı lardır. Tren haraket ederken Is Paşa halk tarafından: — Hayırlı yolculuk!, arasında alkışlanmışlardır. Meclis reisiKâzımP;, dahiliye vekd Başvekil İsmet Paşayı götüren tren kalkarken.. li ve umum jandarma kumandan Istanbula avdet etmişlerdir. Şükrü Kaya Bey Şükrü Kaya B. jandarma umes kumandanı Kâzem Paşa ile birlikti yarın on gün sürecek bir teftiş sey? batine çıkacaklardır. Seyahat Bol# ve Çanakkale mıntakalarında yap” lacaktır. Heyeti vekile içtimar Heyeti vekile bugün Ismet Paşa nın riyasetinde toplan caktır. Bu içtimar fevkalâde w# biyette olmayıp birikmiş günlük if lerin intacı için aktedilen mütat İğ timadır. Bugünkü içtimada işler bitirir mezse heyeti vekile yarın da içtimi ederek birikmiş işler çikarılacaktı Yarın akşamı İsmet Paşa nin teker Yalovaya avdet ederek orada bi müddet daha istirahat etmeleri g9 kuvvetli ihtimal dahilindedir. | Hava postaları Şehrimize gelen malümat! nazaran meşhur * tayyai Vecihi B. kendi yaptığı “Vecif hi,, tayyaresini ve bundan ra yapacağı tayyareleri müfif sahada kullanmak için şa! takdir bir teşebbüse girişmiş” tir. Vecihi Bey Posta idaresin? müracaatla İstanbul ve ile Şark vilâyetleri © arasınd posta paketlerini tayyare İ nakletmeği teklif etmiştir.