7 Ocak 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Sigast Tefrika: 48 Birinci Millet Meclisi Bırakılıyor ve kazanır gibi oluyor.. HARİCİ HABERLER Yazanmn: Edirne Meb'usu M. Şeref muhalefet yer Iktisat vekâletine Sırrı, maarif vekaletine - Vehbi Bey ( Karesi ) gelıyorlar.. Mubalefetin bu manevralar da da muvaffak olamaması tek nikini değiştirdi . Şimdi işi azıttılar. Meclisin divanı riyasetine karşı itimat- sızlık şeklinde bir hücum terti bine başladılar. Bu sırada tak- dir ve taltif teklifleri geliyor- tiyı Süleyman Sırrı Bey (Yoz- gat) susturucu — cevaplar ver- mişti. Zaten — Süleyman Sırrı Bey (Yozgat) müdafaai istik- lâl ve müdafaaj vatan uğrundi çarpışan orduda bir nefer gibi hizmet etmek üzere kendi si- lâh ve atile süvari fırkasına il- - —t örcaniizaeli tihak etmiş, hubuı şiddetli ve kıhır ti. Baesk 'e Karasır meb'usu Vehpi Bey dan hıımedenm takdir eyle- Birinci Mecliste :nıç ve : K rbin hitami | met buriyetile vekâletten eırkıılıçınnın 1 ara- | çekilmişti. Mah Celâl Bey ıBıudıı m“jh'f"':'ıh.k .;'m—ı:" Turkıye'de ilk olarak bir İktı- tihaklarmı telgrafla bildirmiş- ti. Harbin safahatını yakından ve içinden takip eden Süley- man Sırrı Bey, bu takdirlerin yerinde olduğunu — biliyordu. İsrar zaten lıeylıude idi. Lâkin her ıalıııııı ıııııı ıeçtıkçe eıbı- i de tıyen muhalefet mıhaıp olu- yordu. Çünkü burada isimleri hi- zasına kumandanlığın yazdığı şeylerde Türk hamaset ve şe- caatinin, hele istiklâl için can veren Türk zabitlerinin ne ha- rikalar yarattığı — okundukça gözler doluyor, göğüsler kaba- rıyor ve muhalefet siniyordu. Fakat, ortada bir gevşeklik başlamıştı. Erkânı harbiye ve ordudan maada işletde bir dur gunluk yüz gösteriyor gibi ol- muştu. Mecliste müdafaai — hukuk gurupu esaslı işlerde müzake- reyi kabul ediyor, toplanıyor- du, umumi müzakerelerde ser- best bırakmıştı. Şu serbest bırakış biraz işi gevşetmişti. Muhalefet — yer kazanıyordu. Bit vekâlet inhilâl edince, namzet gösterilirdi. Riyasetin gösterdiği namzetler içinden meclis vekili seçerdi. Müdafaai hukukça vekilin kim-olacağı muayyen idi, An cak iktısat vekili Mahmut Ce- lal Bey istifa etmıştı Gızi Hazretleri de a- sat vekâletinin mefhumunu an İryan ve anlatan bir vatandaş- tır. Resmi teşekküle milli ik- tısadın gayesini anlatmıştı. Yerli malhr kullanmanın esası- nt kurdu.. Yerli kumaş yaptır dı ve hususile alabildiğine is- tismar edilen, gayri milli eller de sürünen Ereyli ve Zongul- dak kömür havzasını tanzime çalıştı. Bir müddet süküt içinde ge çer gibi oluyon:lu. Bu!çe ve a- Teslihat Konferansı Amerikan murahhas- larına verilen talimat WASGİNGTON, 6 (A.A) — Salâhiyettar bir membadan bil- dirildiğine göre hükümet, tah- didi teslihat konferansına gide- cek olan murahhaslara Ameri- kaya müteallik hususatta tes- Hihatın tahdidine ait her türlü bütçe tedbirlerine muhalefet et meleri suretinde talimat vere- cektir. Tahdidi teslihat meselesi, je neral Dawes ile konferansa gi- dezek diğer murahhaslar arasın da müzakere olunmuştur. Bulgaristan ve Arnavutluk SOFYA, 6 (A.A) — Balkan milli grupları arasında hususi temaslar tesis olımıınk Balkan milletlerinin tine ma- Bombayda kongre merkezi işgal edildi LONDRA, 6 (Hususi) — Bom- baydan bildirildiğine göre, milli kon- greye mensup liderlerin tevkifatına devam edilmektedir. Bu meyanda bir cok tevkifat yapmıştır. Benares- te polisle halk arasında müsademe olmuştur, Telefat vardır. Fakat hü- kümet aleyhine ternp edilmek iste- l . Ma İngilizler kongreye mensup birçok liderleri daha tevkif ettiler kongre lîımplırmdı tahrriyat yap- mıiştir, Liderlerin tevkifinden sonr : kargaşalık POONA, 6 (A.A.) — Mahalli kon gre hderle"nın tevkifi burada büyük bir hmşılıls çıkmasına — sebep ol- nerm hartal halli zabıta memurlarının ıılıhıyet- leri fevkalâde vaziyete göre tezyit Gandiye hapiste nasıl muamele ediliyor? POONA, 6 (A.ÂA.) — Gandiye Yerwada hapishanesinde çok cemile kârawe bir tarzda muamele edilmek- tedir. Mumaileyh umumiyetle Avru- palı meruflıra tahsis edilen kıumda birçok h e maliktir. Gandi ya!tıgı hucredc bır karyola bir masa, ni olan engellerin izalesine ça- Na h CTey ea d , halılar ve kitap rafları vırdn— Yıkınılı kendi zatma mahsus nt e b vi tevfikan Mehmet Fuat, Aslan ve İskender Beylerden meıuııp bir Hintli tarafnıdan hizmet ıonııeıı ihtimali vardır. kep bir Arnavut grupu buraya gelmiştir. Bulgar hükümeti tarafından da M. Sakizof, Pr. Taşef, Pr. Gergof ve M. Mişef tayin olun- muşlardır. İki grup mülâkat a vaSSİR YRR Ç| iç leri tetkik edeceklerdir. Bulgar hükümeti Balkan federasyonu grupu tarafından misafirler şe- refine bir ziyafet vermiştir. Nazis'lerin kışlaları BERLİN, 6 (A.A.) — Vorwarts gazetesi, Nıııs'lenn Brunswick'de kâin Seh ıgen Hitler hücum kıt- vans & lerin- de gürültüler kopmıgı başla- mıştı. Lâkin, işi artık kökün- den düzeltmek İüzumu hasıl o luyordu. Meclisi en çok vekil intiha bı asabileştiriyordu. Bu sebep- le icra vekilleri — intihabı için bir kanun lâyihası yapıldı. En cümende bunu çekiştire çekiş- tire müzakere ettik. Meclise geldiği gün muhalefet sırıtma- | ğa başladı. Bu kanunu en çok | Gazi Hazretlerinin imzasmı ta | şıyan bir takrir ile meclis en- cümene — sevketmişti.. Encü- men bu kanun — üzerinde pek çok işledi, Yunus Nadi Bey (İzmir) Mahmut Esat Bey (İzmir) doktor Tevfik Rüştü Bey (Men teşe) Ali Süruri Bey (Şarkt Ka nlıısır) ve ben bunun esbabı TEyaa mış idik. İcra veklllen intiha- bınr - dürüstçe tanzim eden bu y Gazi Hazretlerinin kuv zasını ramzet gbı!erdıklenni bir tezkere ile bildiriyordu. Bu tezkerenin derin ve şümullü bir manası vardı. İnkilâp rica- li bunu anlıyacaktı. İzmit meb usu Sırrı Bey İktısat vekâleti- ne seçildi. Maarif vekâ- letine de Vehbi Bey (Karasi) intihap edilmşiti, İş sırıtıyordu. Mahmut Ce | kadar lâl Bey (Saruhan — Şimdi İz- mir meb'usu) vatani bir hiz- Haftalık aftalık Edebt Mus, vetli ve isabetli görüşü bize il aları i ıçın ihzar e.dılmı; olan yeni kış laya yerl $ işl di B ick'te Nazis'lere ait bq kışla vardır. Bu kışla bilhassa ahaliyi tethiş eden birçok Prusya'lı Nazis'ler için bir bir melce teşkil etmektedir. HAMBOURG, 6 (A.A.) — Zabı- ta, bir takım risaleler tevzi etmekte olan bircok Nazis'leri tevkif etmiştir. YENİ RUSYA Yazan: FALİH RIFKI ÇIKTI Müvazenei ticariye Bu buhranı iktisadi senelerinde bütün memeleketlerin arzu ve endi- şeleni müvazenci ticariyelerini tev- zin etmektir. İthalât ve ihracat ara- sındaki müvazenesizlik, iktisadi ve ilcdarr 12 ye ba liğ ohnıktndlr Peşaverde vaziyet PEŞAVER, 6 (A.A) — Bü- yük Britanya hükümetinden tahsisat almakta olan bazı kim- selere ait ve Mohmand mmtaka sında bulunan meskenlerden bazıları “Kırmızı Gömlekliler,, den bir grup tarafından yakıl- mış ve vak'a mahalli halk ara- sında bazı mertebe heyecana se bep olmugtur Bu mesele hariç olmak üzere vaziyet salâh kes- petmiş görünmektedir Tethiş taraftarları ne ürek- | telgref hatişki | _î SK t gyapacaklar? re i i ilmesi hak| KALKÜTA, 6 (A.A.) — H kında hiç bir karar al kü ı._ıA_ı' (lttıh:xuhlu Kongre teşkilâte gayri kanuni BOMBAY, 8 (A.A.) — Hint bir- liği kongresinin bütün teşkilâtile kon greye mensup cemiyetler ve bu me- yanda Bombay Şind reislikleri gayri kanuni ilân edilmişlerdir. Takriben 50 kadar teşkilât makm bu ledhı- miş olan kat'i tedbirler dolayı- sile tethiş hareketlerine en zi- yade maruz bulunan ayan ve eş- rafın himayesi için buyuk ihti- yat tedbirleri al tır. / Teşviki sanayiden istifade edenler Sırrı Beyin bir sual takriri ANKARA, 6 (Telefonla) — Koca eli meb'usu Sırrı Bey bugün Meclise bir sual takriri tevdi etmiştir. Sırrı Beyin bu takriri aynen şöyledir: “ Bazı fabrikalar - teşviki kanunundan istifade ile gumnıkıuı olark ara(ıt yağı ve Hmdıııın cevizi idhal ve temektedirler. Hal- bu mahreçsizlikten fiatleri her gün tenezzüle meyledn zeytin — yağı ve gün çıçegı ve sısam gibi memleketi- ııızde yetişen aymı evsafı K yi haiz mevaddı iptidaiye vardır. Kendilerine bir çok imtiyazlar ve müur Mer bahşolunan bu kabil fab ikalartemin ettikleri nihayotsi ni bari memleket mahsulünden tedi rik etmeleri lâzım gelmez mi? Bı sanayi | hususta ne düşünüyorlar, İktısat vi ziraat vekâlerinden sorulmasını ve $ faben cevap itasını teklif ederim.,, Sırrı lq- bu sual takririnin biret sureti alâkadar vekâletlere gönderil miştir, Meclis yarın tatile karar vermezsi cumartesi in'ikadında İktısat ve Zi SERE veklilieBİE NĞ tüklez vermeleri tabüiidir. Kaçakçılık lâyıhası bugün görüşü ilecek Meclisin, bugün, şubatın 13 üncü cumartesi toplanılmak üzere tatil kararı vermesi muhtemeldir ANKARA, 6 (Telefonla) — çakçılık kanun Jâyihası bu meb'uslara tevzi edilmiştir. Ruzna- mı.'ye ılmııı bu lıyihı.nın yarmki in- le karar veril- Bu cümleden olmak üzere Av rupalılar cemiyeti reisi M. Vil- rin sümulü dahilinde b Kongre merkerzi işgal edildi BOMBAY, 6 (A.A.) — Müsellah polis kıtaatının muhafazası altında olarak merasimi- mahsusa ile Hint hırlığı kongresinin merkez binası ü- zerine “Ünion Jack,, imperatorluk be:/ragı keşide edılmıstıf Bu mera- sim kongreye hukumeı hrfındın va s' in dairesi civarında dolaş makta olan 4 şüpheli şahıs tev- kif olunduğu gibi, meşhur tah- rikâtçılardan Mme. Pratina De- vi de tahtı tevkife alınmıştır. Bazı mantakalarda münferit katil hâdiselerine intizar olun- maktadır. Fakat umumıyetle hukümetın efkârı umumiyenin et eti olduğu zan zıyel edıldığını gö: rasimi mütekıp polis, köngre liderle rinden 4 kişiyi tevkif eylemiştir. Bombayda şimdiye kadr yapılan tev kifatın mikdarı dokuzu kadın olmak üzere 40 klııye hılîğ olmaktadır. Şe hir haricinin âsayişine memur polis dairesi şehir uı/nrında tesis edilen ııolunın kat'i hattı hareketinin müteredditleri ve korkakları tethiş harekâtıma karşı mücade- le hususunda hükümete muave nette bulunmağa ikna edeceği aznnolunmaktadır. le takip edilmektedir. tezahüratla ADANA S.ALA. — Kurtuluş mali buhranların hud: olur. Milli paranın talihi müvazenei ticuiyeye bıghd.u- Binaenaleyh hali h 1? halk düşen vazife, yerli 've milif malla- rımıza Tağbet etmesidir. - Bilhassa ılınacak malın amnatlüp evsaf — ile lduğ kanaat hasıl ol Kanun ye başlandığı vakit bura itiraz edileoeiini arkadaşlarla ümit etmiyor idik hattâ Hakkı Ha- mi Bey (Sıııop) bile heyeti u- muııııyeııııı lııhul madde- dünel duktan sonra her halde yerli malını tercihen alması lâzımdır. İmdi yer- di çimento mevzuubahs olunca mü- tecanisiyeti ve mukavemet kabiliye- ti itibanile hariçten ithal edilen en mükemmel markalarla rekabet ede- hıleoek d.ereoedodu Şu halde i inşaat ç kulk ları bugün her faz- la fevkalâde heyecanlı bir surette tes'it edilmiştir. Tarihi Tükiyenin en büyük bay- rağı izciler, sporcular, milli müfre- zeler ve halk tarafından belediye- den alınarak önde asker bando ol- İstasyona hücum eden şakiler KONYA, 6 (A.A) — Birinci Kânunun 31 inci gecesi 408 numaralı katarın hareketinden sonra durak istasyonu bir eşkı- ya baskmımına uğramış ve istasyon memuru Hasan Efendi 7, 8 yerinden bıçakla tehlikeli surette yaralanmıştır. Şakiler şiddet- Adananın kurtuluş bayramı ,”. . . tes'it edildi Saat 15 te Belediyede toplanan ce- miyet ve lıılk mümessilleri, fırka ğ giderek teşekkü- ratta bulunmıışlnrdır Belediyede saat 15 buçuktan 17 ye kadar devam eden büyük bir resmi kabul yapıl- mştır, Şehir baştan başa donatılmış olup halk .ıürııı içindedir. A, duğu halde halkın başları üstünd. şehrin büyuk !ener ıl.ıylırı mek suretile müzakeresi çok muhte- meldir. Bu takdirde yarın geç vakte kadar içtima devam edecek ve 13 şu- bat cumartesi toplanmak üzere cel- seye nıbnyet venleccknr Bııu;e en sakit olacaktır. Kaçak eşya yakalan- ması tehlikesine karşı sigorta yapan lar ancak hükümetin teklifinde mev- zu ceza mikdarları muhafza edilmiş ve ancak bu gibi sigorta şirketlerinin Türkiye dahilinde şube veya acenta İarı varsa cezanın bunlardan almma- sı ve bunların Türkiye dılulmdı Sİ- gortacılıktan — menedilmel: cümeni ve fırka k danı ile ondan yuka- bazı tadiller yıpmı;tıı— Bu meyııdı rı rütbede lııılııııııı askerler ve dev- ddm mü- | let tezyit ve inhisara tabi kaçak meyyizlerine verilecek ikramiye hak- kında evvelce tanzim edilmiş bulu- nan lâyiha maddelerini de bu kanun lıyîluıımı ilâve etmiştir. Bütçe encü meninin yaptığı diğer tadillere naza ran memnu eşya sahibi gümrüklerde para cezasmı gümrük idaresine rrza sile verirse keyfiyet gümrük idare- since tutul ve kendisine imza e- dilecek zabıt varakasma dercile ikti göre- emeye müracaat hakkı da teadülüne dair olan kanunun dör- düncü derecesinde ve daha yukarı de Melenn e buhıııanlır ve mıı!hye ri hâkim vımiiıldıı umuınıleı-ıve umumiler hariç olmak üzere diğu- memurların bu kanunda yazılı cürüm lerden dolayı usulü ımılı.ıkune kanu nu ıle ıııeıııı-lı-ı ııı_m. esas Ca lâyihaya ilâve edilmiştir. Trak Başvekili dün akşam İsmet Pş. şerefine bir ziyafet verdi ANKARA, 6 (Telefonla) — Irak Başvekili Nuri Paşa bu akşam Ankura Palasta İsmet Paşanın şerefine bir ziyafet ver- miştir. Ziyafette Meclis Reisi Kâzım Paşa, Riyaseti cümhur ııııııııııW kâtibi Tevfik, İktisat Vekili Mustafa Şeref, Fırka umumi kâtibi. Recep, Meclis Reis Vekillerinden Vasıf Beylerle jandarma u-. mum kumandanı Kâzım Paşa ve Hariciye Vekâleti erkânı bu- hunmuşlardır. Meclis ruznamesine alınan lâyihalar ANKARA, 6 (Telefonla) — Hazineyi izrar eden gümrük acı hakkındaki memurlarının yaya hicret eden Maladanlar'dan ılmı.n gayri lâyiha ile R""W menkııllenıı hı—* cili hakkındaki lâyiha yarınki Talebe pansiyonları hakkındaki nizamname ! A_NKARA 6 (Telefonla) — Maarif Veldletı uı-ıfuıdu idelerinde gezdiri- k Halk - için b derek merasim nııbalhne gennlmq mâmddıt eğlenceler tertip eıfılım; tir. Bu in şerefine zabitan yur ve vali, Fırka k izciler, mektepliler ve halk mııvıee- hesinde merasimle her zamanki ye- rine çekilmiştir. Müteakiben 40 bin kişinin işti- rak emgı muazzam bir geçit resmi . Belediye önünden ge- lâkki leri icap k Musahabe Fikirler ve insanlar 1 — Klasik kavgası l “Muhit,, mecmuasının 39 uncu numarası - (1-1-1932), her nüshanın aydan aya:- hınbınnı pek Iıeııııyeıı Namık Kemal'i, Hâmit Beyı, hattâ Halit Ziya ve Cenap Şahabeddin Beyleri, daha da ileri giderek Reşat Nuri ve Peyami Safa Beyleri zikredi yor.Ken!ı_ daha ilk şiirleri ve Ahmet Cevat chııı “Türk klasik- lerine dair kaleme aldığı makalelerin ucuncuuuııı de getirdi. Ben, itiraf y ki, bunları sabırsızlıkla bekli ; yorum; fakat Cevat Beyin bu yazı- * Çarı ilk nmınludı .mııhıiııınız yik ıek ü memedıiııu inkâr da | ? kıbıl degıl “Arnold Bennett'in mulilımlı - rımı mebde alarak tük,, diyor; fakat yarı yolda o meb- | . dein çizdiği hattan ayrılmış dıhlı— nu söylemiyor, belki kendi de gör- müyor. b olma- © dığı isbat edilmiş eserleri kasdedi. “yor. Halbuki Ahmet Cevat Bey, bi nizi ne ııınııı—;nldıuuz, © vak'ada sizinle beraber bulunmuş olanlar el- bette yine eski heyecanlarından bir parça duyacaklardır. Fakat acaba siz © heyeranı, o vak'ada bulunmamış . olanlara da ıırıyek ettırebi!iyor musu nuz Ettir hiç bir san'at hymetı yoktıı Bugün yazılan bir eserin muhar- rıiııide,utdyıkın,bterunkvı— te- y mayülâtından müteesir olduğu için, bir arada !ıthiınıız heyecanları can yaşı- | bizden, vatan, millet çen mektepliler halka kâğıt içinde üzüm, incir, ceviz içi dağrtılmştır. ayıran yaş değil; fı'lnr zevk, tema- yülât, lındı hayat şeraiti farklarıdır. dunda balo verilecektir. Mersinin kurtuluş bayramı MERSİN, 5. A. A. —l!emn kur tuluş b büyük tes'it edıldı Merasime üç binden fazla köylü o zamanki kiyafetle müfrezeler halinde iştirak ettiler, #azimet li bu kadar * hei ddekl, ıön*biııheyıeıııduşmyurııı" Millet bizden edilen talebe pansiyonları nizamname Dev- let Şürasında tetkik edilmeğe başlanmıştır. Hintlilerin 4 | milyon İirası — BOMBAY, 6 (A.A) — Zılını Hint milliyetçileri kongre- sinin 4,000 lıııılıı Hrası etmiş olduğu lardaki defterleri tetkik etti mevcut parasını tevdi. taharriyat mnnıhr- Zabıta banka- Nıım'kl(ıınılic.. a da, iki ou'ııı:ııel,, nesil ayıran zahiri vardır. Fakat biz onu hâlâ niçin se- viyoruz? Büyük bir şair oldııgu için mi? Hayır, vatandan, milletten, hür- riyetten bahsettiği için. Biz, Namık Kemal'in yaşadığı devirden beri, bir lâl için, dahili ve harici esaretlerden kurtulmak için çalıştı, çarpıştı; garp ilaşmamızı istedi. Biz de hâlâ o ga- Bunun | yeler için çalışıyoruz. Meşrutiyet, Balkan harbi, Umumi harp, Mütareke, Milli Mücadele, Cümhuriyet, bu — devrin inkılâpları Namık Kemal hürriyet için, istik- | h dir ve tekrar taze- e yakın bir duıuı et- Hıııııııfıdınıı,NımüKııııl' si geçip de yüz seney. M e birliğine mn’Ahme!CevılBey okuduğunu ”Ylıyor.hhlhıkmnuıl “Nen- ğ;ıği !ıf : ? 'ğx 1 îır ıııkıçıııhrflnıtblluyu Oılırı -îî FE E Di it T !fâğ BF ; K rilmiş olan bu paraya el ıuı-ülııeıııeımı emrdmışux geçir- lı—ıı).lıı'hlmıyıud-ıut-'cuıııı Hem de gayet ucuz; “uyıfıhi bir kitap 10 kuruş. Okuma zevki h_yı»dew ucuz kitaplarla başlamıştır. Onun için bu koleksiyonu çıkaran adamla- şekkür ederiz. İmşallah onu büyült- meğe muvaffak da olurlar. Dııır-ııdılııughıı-inıımıd- le okumadım; müt! i de tanee E ferağat istedi ve istemekte devam ediyor. Bir adam, günün gşeraiti icabı, evve lâ hamiyet ile ölçülüyor ve daha bel- ki uzun zaman böyle olacaktır. Na- mık Kemal'in yaşadığı senelerde de lıuyle idi. Bunun içindir ki onunla bu günün gençleri arasında, onun eser- lerinin beğenilmesini temin eden hu susta, bir nesil farkı yoktur; çünkü Nımk K.unılde lıııı;ıııı.ııı (ena de gı ıyııı Bırlzrolıılknr geçsin, dahili V'Ylh"'“l tecavüzü K Küehüen BZ CERz İ e ea . AD o kahbe vim üellas sübiünde Ki eeimaddan Halbuki edahi. H dlir aşıkı, ııdııolırık. sevdiği eserleri oku- mıkvuıfuıuıadınm;ıdımdunek “İştet edebiyat luıyıuımıı. yet- miş seksen ıuıolık bir ıcmılîndm ç- karken k: hiç de iu“gllıı edelııyıılııı. klıııknı bır mul ;olıı-eth- hııııım; klaul:leı-ı- miz yoktur; içimizden bir Shakes- puıı,bırMohu bir Balzac, bir Te Istoy, bir Dostoyevski, bir İbsen, bir Muıef,hı.!hhrb“ io, bir şş— f İ a E y *-) için memnunum, 2 — Bir koleksiyon Bizde klasik eserlerin tercüme Mıımeııuhr B V YAK C l e 6 k Fıkıı luı— -| Sehiller'in Wilhelm Tell'in Ander” mıyorum, lııılır— karıştırdım, türkçe ifade fena dağil. Yine o matbaanın bir de çocukla- ra mahsus koleksiyonu var; onlar dt resimleri var, Hep 10 kuruş. lere tavsiye ederim. Okuma bilen, kendine münevver diyen bir adam sen'in hikâyelerini muhakkak bilme” bir tercüme, okuyun.